1-8-36, Tatsumi, Room 406 Koto-Ku. 135-0053, Tokyo.Japan Tel: 03-6478-0940 E.Mail : knljapan@yahoo.com , http://www.knljapan.co.cc
Saturday, October 17, 2009
ေကအဲန္ယူ ႏွင့္ ဒီေကဘီေအ ေဆြးေႏြးႏုိင္ေရး ေကအဲန္ယူႀကိဳဆုိ
Friday, October 16, 2009
ျဖစ္ႏုိင္ေျခ မေရရာႏုိင္ေသးေပမယ့္ အဓိက ကေတာ့ ျမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္ဦးသုဇန ပဲ ျဖစ္ေနျပီ။ ျမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္သာ အမွန္တကယ္ အမ်ိဴးသားေရးကုိ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဒါ ျမင္ခ်င္ရင္ ျပန္လည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးလမ္းေႀကာင္းကုိ သူကုိယ္တုိင္ထိပ္ဆုံးမွ ဦးေဆာင္ျပီး စတင္ အေကာင္အထည္ေဖၚရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ေကအဲန္ယူဖက္က လုံး၀ လက္ကမ္းႀကိဳဆုိျပီးျဖစ္ေနပါသည္။
ဒီေကဘီေအ ၉၉၉ တပ္ရင္း အရာရွိကလဲ "ဆရာေတာ္ဆႏၵပဲ၊ ဆရာေတာ္ေပါင္းခုိင္းေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ေပါင္းရမွာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ကရင္အခ်င္းခ်င္းနားလည္မွဳလုပ္ဖုိ ့၊ မပစ္ခတ္ႀကဖုိ ့သူေျပာတာ၊ မျပစ္ခတ္ႀကရင္ေကာင္းဒါေပါ့။"
ကရင္အမ်ိဴးသားေပါင္းတုိ ့.... ယခုထြက္ေပၚေနတဲ့ သတင္းေတြကုိ အေျခခံျပီး ဘယ္သူဟာ အခရာ လည္းဆုိဒါ ထပ္ျပီးရွင္းျပေနစရာ လုိမည္မထင္ပါ။ ဒီလုိဆုိရင္ျဖင့္ ကရင့္သမုိင္းစာမ်က္ႏွာ အမ်ိဴးသားသစၥာေဖါက္ဘြဲ ့ကုိ ခံယူမလား? ျငိမ္းခ်မ္းေရးတမန္ေတာ္ဘြဲ ့ကုိ ခံယူမလါး? ဆုိဒါ ျမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္ ဦးသုဇန ထုိလမ္းေႀကာင္းႏွစ္ခုမွ တစ္ခုကုိ ျပတ္ျပတ္သတ္သတ္ေရြးခ်ယ္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ပ်က္အစဥ္ျပင္ခဏ ဆုိသလုိ ကရင့္အမ်ိဴးသားအက်ိဴးစီးပြားကုိ ႀကည့္ျပီး မွန္ကန္တဲ့ ေရြးခ်ယ္မွဳျဖစ္ပါေစ။
ျဖစ္ႏုိင္ေျခ မေရရာႏုိင္ေသးေပမယ့္ အဓိက ကေတာ့ ျမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္ဦးသုဇန ပဲ ျဖစ္ေနျပီ။ ျမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္သာ အမွန္တကယ္ အမ်ိဴးသားေရးကုိ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဒါ ျမင္ခ်င္ရင္ ျပန္လည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးလမ္းေႀကာင္းကုိ သူကုိယ္တုိင္ထိပ္ဆုံးမွ ဦးေဆာင္ျပီး စတင္ အေကာင္အထည္ေဖၚရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ေကအဲန္ယူဖက္က လုံး၀ လက္ကမ္းႀကိဳဆုိျပီးျဖစ္ေနပါသည္။
ဒီေကဘီေအ ၉၉၉ တပ္ရင္း အရာရွိကလဲ "ဆရာေတာ္ဆႏၵပဲ၊ ဆရာေတာ္ေပါင္းခုိင္းေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ေပါင္းရမွာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ကရင္အခ်င္းခ်င္းနားလည္မွဳလုပ္ဖုိ ့၊ မပစ္ခတ္ႀကဖုိ ့သူေျပာတာ၊ မျပစ္ခတ္ႀကရင္ေကာင္းဒါေပါ့။"
ကရင္အမ်ိဴးသားေပါင္းတုိ ့.... ယခုထြက္ေပၚေနတဲ့ သတင္းေတြကုိ အေျခခံျပီး ဘယ္သူဟာ အခရာ လည္းဆုိဒါ ထပ္ျပီးရွင္းျပေနစရာ လုိမည္မထင္ပါ။ ဒီလုိဆုိရင္ျဖင့္ ကရင့္သမုိင္းစာမ်က္ႏွာ အမ်ိဴးသားသစၥာေဖါက္ဘြဲ ့ကုိ ခံယူမလား? ျငိမ္းခ်မ္းေရးတမန္ေတာ္ဘြဲ ့ကုိ ခံယူမလါး? ဆုိဒါ ျမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္ ဦးသုဇန ထုိလမ္းေႀကာင္းႏွစ္ခုမွ တစ္ခုကုိ ျပတ္ျပတ္သတ္သတ္ေရြးခ်ယ္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ပ်က္အစဥ္ျပင္ခဏ ဆုိသလုိ ကရင့္အမ်ိဴးသားအက်ိဴးစီးပြားကုိ ႀကည့္ျပီး မွန္ကန္တဲ့ ေရြးခ်ယ္မွဳျဖစ္ပါေစ။
စင္းခံမလား တြန္းလွန္မလား
Friday, October 16, 2009
မ်ဳိးဇာနည္ (သတင္းသံုးသပ္ခ်က္)
၁၆ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၉
နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္ခံသေဘာတူထားသည့္ တိုးတက္ေသာဗုဒၶဘာသာကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (ဒီေကဘီေအ) အေနျဖင့္ တပ္ရင္းႏွင့္ တပ္သားဦးေရစာရင္းကို နအဖ စစ္ဘက္လံုၿခံဳေရးရာ အႀကီးအကဲ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရဲျမင့္ထံ ေအာက္တိုဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး တင္ရမည္ဟု ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ၏ သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။
တပ္ရင္းတရင္းစီကို တပ္သားဦးေရ (၃၆၀) ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းၿပီး နအဖစစ္တပ္မွ ဦးေရ (၃၀) ပါ၀င္မည္ဟု သိရသည္။ နအဖစစ္တပ္မွ ေပးပို႔မည့္ (၃၀) ထဲတြင္ တပ္ရင္းမႉးမွ တပြင့္အထိ (၁၅) ဦးႏွင့္ တပြင့္မွ တပ္သားအထိ (၁၅) ဦး တာ၀န္ယူမည္ျဖစ္ၿပီး ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးအဆင့္ကို အႀကီးဆံုး တပ္ရင္းမႉးရာထူး၌ ခန္႔ထားမည္ဟုဆုိသည္။
ဒီေကဘီေအဘက္မွ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မည့္သူမ်ားကို အသက္ (၁၈) ႏွစ္ႏွင့္ (၅၀) ၾကား အရြယ္ရွိသူမ်ားကိုသာ ခြင့္ျပဳမည္ျဖစ္ၿပီး (၅၀) ေက်ာ္မ်ားကို ပင္စင္ေပးမည္ဟုဆိုသည္။ အျမင့္ဆံုး ရာထူးအေနျဖင့္လည္း ဗိုလ္မႉးအဆင့္၌သာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမည္ဟု သိရသည္။
ဒီေကဘီေအနည္းတူ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ သေဘာတူလက္ခံထားသည့္ ကခ်င္ျပည္ဒီမိုကေရစီသစ္ တပ္မေတာ္ (အန္ဒီေအေက) မွ အသက္ (၅၀) ေက်ာ္ ပင္စင္အေပးခံရမည့္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား ေနထိုင္ရန္အတြက္ ေဒသခံ စီးပြားေရးလုပ္ငန္ရွင္မ်ားထံ အလႉေငြေကာက္ခံၿပီး ေနအိမ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးရန္ နအဖက စီစဥ္ေနေၾကာင္းလည္း ေခတ္ၿပိဳင္သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။
ထိုသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရဆိုလွ်င္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္ခံသေဘာတူခဲ့သည့္ အန္ဒီေအေကႏွင့္ ဒီေကဘီေအအဖြဲ႔တို႔သည္ နအဖ ျခယ္လွယ္သမွ်ကို လည္စင္းခံၾကရေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး ပင္စင္အေပးခံၾကရမည့္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ အနာဂတ္အေရးမွာလည္း အာမခံခ်က္ ေရေရရာရာမရွိဘဲ နအဖစစ္အုပ္စု၏ ပစ္စလက္ခတ္ စီစဥ္ေနရာခ်ထားေပးမႈေၾကာင့္ ရင္ေလးဖြယ္အေနအထားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ၾကရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းသိရွိႏိုင္ေပသည္။
နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ တဖက္သတ္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မည့္ အစီအစဥ္အေပၚတြင္ အပစ္ရပ္တို႔၏ မူလတပ္ဖြဲ႔၀င္အင္အား မ်ားစြာေလ်ာ့ပါသြားမည္ျဖစ္သလို ၾကာေလေလ လံုးပါးပါးေလေလျဖစ္ၿပီး နအဖစစ္တပ္မွသာ လံုး၀ဥႆံု စစ္ကြၽန္ျပဳသြားမည့္ အေနအထားကို အထင္အရွား ေတြ႔ျမင္ေနရေပသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလကုန္တြင္ အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအားလံုး နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရန္ နအဖ၏ သတ္မွတ္ခ်ိန္ ကုန္ဆံုးေတာ့မည္ျဖစ္သည့္အတြက္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္မခံေသးသည့္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ ဒီေကဘီေအႏွင့္ အန္ဒီေအေကတို႔ကဲ့သို႔ လည္စင္းခံၾကမည္လား၊ မိမိတို႔တြင္ရွိသည့္ တပ္ဖြဲ႔အင္အား၊ လက္နက္အင္အားႏွင့္ နအဖစစ္တပ္ကို တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္မည္လား၊ တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္မည္ဆိုလွ်င္လည္း မည္သို႔မည္ပံု ခုခံတြန္းလွန္ၾကမည္ဆိုသည္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္ျပင္ဆင္ထားရေတာ့မည့္အခ်ိန္ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ေပသည္။
ထိုသို႔ဆံုးျဖတ္ျပင္ဆင္ရာတြင္ နအဖစစ္တပ္၏ လက္ရွိအေနအထားကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လိုလာသည္။ နအဖစစ္အုပ္စုက စစ္သည္အင္အား (၅) သိန္နီးပါးရွိသည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္၏ ေရးသားခ်က္အရ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ တတိယ- ေလးလပတ္အစည္းအေ၀းတြင္ စစ္ေရးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္ (ယခုနအဖ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္) က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ တပ္ရင္းေပါင္း (၅၅၀) ရိွသည့္ အနက္ (၂၈၄) ရင္းမွာ တရင္းလွ်င္ လူအင္အား (၂၀၀) ပင္မျပည့္ေၾကာင္း၊ က်န္သည့္ တပ္ရင္း (၂၂၀) တြင္လည္း (၂၀၀) ႏွင့္ (၃၀၀) ၾကားသာရွိေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ဖူးသည္ဟု သိရ၏။ သုိ႔ေသာ္ တပ္ရင္းတိုင္း၌ အမွန္တကယ္ အင္အား (၁၅၆) ေယာက္ ထက္မပိုေၾကာင္း၊ ထိုအထဲမွ တပ္ရင္းတရင္း၏ တိုက္ခိုက္ေရးအင္အားမွာ (၁၂၀ - ၁၅၀) ခန္႔ရွိၿပီး ေရွ႕တန္းသြားႏိုင္သည့္ အင္အားမွာ (၆၀-၈၀) ခန္႔သာရွိေၾကာင္း အေျခအေနမွန္အတိုင္း တင္ျပခဲ့ဖူးသည္ဆို၏။
ထိုတင္ျပခ်က္အရဆိုလွ်င္ စစ္သည္အင္အား (၅) သိန္းနီးပါးရွိသည္ဆိုသည့္ နအဖတပ္ရင္းမ်ားမွ စုစုေပါင္း ေရွ႕တန္းထြက္ႏိုင္သည့္ အင္အားမွာ (၅) ေသာင္း၀န္းက်င္ခန္႔သာ ရွိသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ ထို႔အျပင္ နအဖစစ္တပ္ထဲသို႔ ၀င္ေရာက္သည့္ တပ္သားအမ်ားစုမွာလည္း ယံုၾကည္ခ်က္စိတ္ဓာတ္အရင္းခံႏွင့္ ၀င္ေရာက္ၾကျခင္းမဟုတ္ဘဲ အတင္းအက်ပ္ တပ္သားစုေဆာင္းခံရမႈႏွင့္ ၀မ္းေရးအဆင္မေျပျဖစ္၍ ၀င္ၾကရေသာ တပ္သားမ်ားႏွင့္ ကေလးစစ္သားမ်ားက အမ်ားစုျဖစ္ေနသည့္အတြက္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ပ်က္ျပားေနသည့္ စစ္တပ္အေနအထား ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ သို႔ေသာ္ လက္နက္အင္အားတြင္မူ နအဖစစ္တပ္က တိုင္းရင္းသားအပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ား အားလံုးထက္ သာလြန္သည့္အတြက္ လက္နက္အင္အားကို အသံုးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္မည္ကိုေတာ့ သံသယရွိစရာလိုမည္မဟုတ္ေပ။
အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔ တဖြဲ႔ခ်င္းအေနျဖင့္ အမွန္တကယ္ ေရွ႕တန္းထြက္ႏိုင္သည့္ စစ္သည္အင္အားတြင္ နအဖစစ္တပ္မွ ေရွ႕တန္းထြက္ႏိုင္သည့္ စုစုေပါင္းအင္အား (၅) ေသာင္း၀န္းက်င္ထက္ မပိုႏိုင္ေသာ္လည္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္မခံေသးသည့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတပ္မေတာ္ (SSA-N)၊ ဝျပည္ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးတပ္မေတာ္ (UWSA)၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (NDAA – ESS) မိုင္းလားအဖြဲ႔၊ ကခ်င္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ (KIO)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ားအားလံုးစုေပါင္းလွ်င္မူ တိုက္ခိုက္ေရးအင္အားမွာ နအဖႏွင့္ သူမသာကိုယ္မသာ အေနအထားတြင္ ရွိႏိုင္သည္ကို ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ သိရေပသည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ခိုင္ၾကည္မႈအေနအထားက နအဖတပ္သားမ်ားထက္ မ်ားစြာသာလြန္လိမ့္မည္ဟု ယူဆရေေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ပ်က္ျပားၿပီး လက္နက္အင္အား သာလြန္သည့္ နအဖစစ္တပ္၏ ဗိုလ္က်တိုက္ခိုက္မႈကို စိတ္ဓာတ္ေရးရာ သာလြန္သည့္ အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားက အစြမ္းကုန္ စုေပါင္းတြန္းလွန္ျခင္းျဖင့္ ေအာင္ပြဲရယူႏိုင္သည့္ အေနအထားရွိသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ ခုခံတြန္းလွန္မည့္ နည္းဗ်ဴဟာ ေကာင္းမြန္ရန္ႏွင့္ ညီၫြတ္မႈအင္အားက မ်ားစြာအေရးပါေနေပသည္။ ထို႔အျပင္ အပစ္မရပ္ေသးသည့္ ေကအန္ယူႏွင့္ SSA-S ကဲ့သို႔ေသာ တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္လည္း မဟာမိတ္ဖြဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္တိုက္ပြဲ၀င္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေပသည္။
ထိုသို႔မဟုတ္ဘဲ အန္ဒီေအေက၊ ဒီေကဘီေအတို႔ကဲ့သို႔ လည္စင္းခံလွ်င္ ရာသက္ပန္ နအဖစစ္ကြၽန္အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားမည္ျဖစ္သလို စုေပါင္းတြန္းလွန္ျခင္းမရွိဘဲ တဖြဲ႔ခ်င္းခုခံတိုက္ခိုက္ေနပါက ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ႔ကဲ့သို႔ နအဖစစ္တပ္၏ အလြယ္တကူ ၀ါမ်ဳိးျခင္းကို ခံရၿပီး တဖြဲ႔ၿပီးတဖြဲ႔ အလြယ္တကူ ေျခမႈန္းခံသြားရႏိုင္သည္ကို သတိခ်ပ္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသို႔ ေရွ႕တိုးတံပိုး ေနာက္ဆုတ္လွည္းတုတ္ ျဖစ္ေနသည့္အေနအထားတြင္ လည္စင္းခံျခင္းထက္ စုေပါင္းတြန္းလွန္ျခင္းကသာ ရာသက္ပန္စစ္ကြၽန္အျပဳခံရမည့္ အႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ၿပီး ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးႏိုင္မည့္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္လည္း တဖက္တလမ္းမွ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလုိက္ရေပသည္။
မ်ဳိးဇာနည္ (သတင္းသံုးသပ္ခ်က္)
၁၆ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၉
နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္ခံသေဘာတူထားသည့္ တိုးတက္ေသာဗုဒၶဘာသာကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (ဒီေကဘီေအ) အေနျဖင့္ တပ္ရင္းႏွင့္ တပ္သားဦးေရစာရင္းကို နအဖ စစ္ဘက္လံုၿခံဳေရးရာ အႀကီးအကဲ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရဲျမင့္ထံ ေအာက္တိုဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး တင္ရမည္ဟု ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ၏ သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။
တပ္ရင္းတရင္းစီကို တပ္သားဦးေရ (၃၆၀) ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းၿပီး နအဖစစ္တပ္မွ ဦးေရ (၃၀) ပါ၀င္မည္ဟု သိရသည္။ နအဖစစ္တပ္မွ ေပးပို႔မည့္ (၃၀) ထဲတြင္ တပ္ရင္းမႉးမွ တပြင့္အထိ (၁၅) ဦးႏွင့္ တပြင့္မွ တပ္သားအထိ (၁၅) ဦး တာ၀န္ယူမည္ျဖစ္ၿပီး ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးအဆင့္ကို အႀကီးဆံုး တပ္ရင္းမႉးရာထူး၌ ခန္႔ထားမည္ဟုဆုိသည္။
ဒီေကဘီေအဘက္မွ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မည့္သူမ်ားကို အသက္ (၁၈) ႏွစ္ႏွင့္ (၅၀) ၾကား အရြယ္ရွိသူမ်ားကိုသာ ခြင့္ျပဳမည္ျဖစ္ၿပီး (၅၀) ေက်ာ္မ်ားကို ပင္စင္ေပးမည္ဟုဆိုသည္။ အျမင့္ဆံုး ရာထူးအေနျဖင့္လည္း ဗိုလ္မႉးအဆင့္၌သာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမည္ဟု သိရသည္။
ဒီေကဘီေအနည္းတူ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ သေဘာတူလက္ခံထားသည့္ ကခ်င္ျပည္ဒီမိုကေရစီသစ္ တပ္မေတာ္ (အန္ဒီေအေက) မွ အသက္ (၅၀) ေက်ာ္ ပင္စင္အေပးခံရမည့္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား ေနထိုင္ရန္အတြက္ ေဒသခံ စီးပြားေရးလုပ္ငန္ရွင္မ်ားထံ အလႉေငြေကာက္ခံၿပီး ေနအိမ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးရန္ နအဖက စီစဥ္ေနေၾကာင္းလည္း ေခတ္ၿပိဳင္သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။
ထိုသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရဆိုလွ်င္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္ခံသေဘာတူခဲ့သည့္ အန္ဒီေအေကႏွင့္ ဒီေကဘီေအအဖြဲ႔တို႔သည္ နအဖ ျခယ္လွယ္သမွ်ကို လည္စင္းခံၾကရေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး ပင္စင္အေပးခံၾကရမည့္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ အနာဂတ္အေရးမွာလည္း အာမခံခ်က္ ေရေရရာရာမရွိဘဲ နအဖစစ္အုပ္စု၏ ပစ္စလက္ခတ္ စီစဥ္ေနရာခ်ထားေပးမႈေၾကာင့္ ရင္ေလးဖြယ္အေနအထားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ၾကရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းသိရွိႏိုင္ေပသည္။
နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ တဖက္သတ္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မည့္ အစီအစဥ္အေပၚတြင္ အပစ္ရပ္တို႔၏ မူလတပ္ဖြဲ႔၀င္အင္အား မ်ားစြာေလ်ာ့ပါသြားမည္ျဖစ္သလို ၾကာေလေလ လံုးပါးပါးေလေလျဖစ္ၿပီး နအဖစစ္တပ္မွသာ လံုး၀ဥႆံု စစ္ကြၽန္ျပဳသြားမည့္ အေနအထားကို အထင္အရွား ေတြ႔ျမင္ေနရေပသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလကုန္တြင္ အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအားလံုး နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရန္ နအဖ၏ သတ္မွတ္ခ်ိန္ ကုန္ဆံုးေတာ့မည္ျဖစ္သည့္အတြက္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္မခံေသးသည့္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ ဒီေကဘီေအႏွင့္ အန္ဒီေအေကတို႔ကဲ့သို႔ လည္စင္းခံၾကမည္လား၊ မိမိတို႔တြင္ရွိသည့္ တပ္ဖြဲ႔အင္အား၊ လက္နက္အင္အားႏွင့္ နအဖစစ္တပ္ကို တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္မည္လား၊ တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္မည္ဆိုလွ်င္လည္း မည္သို႔မည္ပံု ခုခံတြန္းလွန္ၾကမည္ဆိုသည္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္ျပင္ဆင္ထားရေတာ့မည့္အခ်ိန္ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ေပသည္။
ထိုသို႔ဆံုးျဖတ္ျပင္ဆင္ရာတြင္ နအဖစစ္တပ္၏ လက္ရွိအေနအထားကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လိုလာသည္။ နအဖစစ္အုပ္စုက စစ္သည္အင္အား (၅) သိန္နီးပါးရွိသည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္၏ ေရးသားခ်က္အရ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ တတိယ- ေလးလပတ္အစည္းအေ၀းတြင္ စစ္ေရးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္ (ယခုနအဖ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္) က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ တပ္ရင္းေပါင္း (၅၅၀) ရိွသည့္ အနက္ (၂၈၄) ရင္းမွာ တရင္းလွ်င္ လူအင္အား (၂၀၀) ပင္မျပည့္ေၾကာင္း၊ က်န္သည့္ တပ္ရင္း (၂၂၀) တြင္လည္း (၂၀၀) ႏွင့္ (၃၀၀) ၾကားသာရွိေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ဖူးသည္ဟု သိရ၏။ သုိ႔ေသာ္ တပ္ရင္းတိုင္း၌ အမွန္တကယ္ အင္အား (၁၅၆) ေယာက္ ထက္မပိုေၾကာင္း၊ ထိုအထဲမွ တပ္ရင္းတရင္း၏ တိုက္ခိုက္ေရးအင္အားမွာ (၁၂၀ - ၁၅၀) ခန္႔ရွိၿပီး ေရွ႕တန္းသြားႏိုင္သည့္ အင္အားမွာ (၆၀-၈၀) ခန္႔သာရွိေၾကာင္း အေျခအေနမွန္အတိုင္း တင္ျပခဲ့ဖူးသည္ဆို၏။
ထိုတင္ျပခ်က္အရဆိုလွ်င္ စစ္သည္အင္အား (၅) သိန္းနီးပါးရွိသည္ဆိုသည့္ နအဖတပ္ရင္းမ်ားမွ စုစုေပါင္း ေရွ႕တန္းထြက္ႏိုင္သည့္ အင္အားမွာ (၅) ေသာင္း၀န္းက်င္ခန္႔သာ ရွိသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ ထို႔အျပင္ နအဖစစ္တပ္ထဲသို႔ ၀င္ေရာက္သည့္ တပ္သားအမ်ားစုမွာလည္း ယံုၾကည္ခ်က္စိတ္ဓာတ္အရင္းခံႏွင့္ ၀င္ေရာက္ၾကျခင္းမဟုတ္ဘဲ အတင္းအက်ပ္ တပ္သားစုေဆာင္းခံရမႈႏွင့္ ၀မ္းေရးအဆင္မေျပျဖစ္၍ ၀င္ၾကရေသာ တပ္သားမ်ားႏွင့္ ကေလးစစ္သားမ်ားက အမ်ားစုျဖစ္ေနသည့္အတြက္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ပ်က္ျပားေနသည့္ စစ္တပ္အေနအထား ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ သို႔ေသာ္ လက္နက္အင္အားတြင္မူ နအဖစစ္တပ္က တိုင္းရင္းသားအပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ား အားလံုးထက္ သာလြန္သည့္အတြက္ လက္နက္အင္အားကို အသံုးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္မည္ကိုေတာ့ သံသယရွိစရာလိုမည္မဟုတ္ေပ။
အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔ တဖြဲ႔ခ်င္းအေနျဖင့္ အမွန္တကယ္ ေရွ႕တန္းထြက္ႏိုင္သည့္ စစ္သည္အင္အားတြင္ နအဖစစ္တပ္မွ ေရွ႕တန္းထြက္ႏိုင္သည့္ စုစုေပါင္းအင္အား (၅) ေသာင္း၀န္းက်င္ထက္ မပိုႏိုင္ေသာ္လည္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္မခံေသးသည့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတပ္မေတာ္ (SSA-N)၊ ဝျပည္ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးတပ္မေတာ္ (UWSA)၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (NDAA – ESS) မိုင္းလားအဖြဲ႔၊ ကခ်င္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ (KIO)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ားအားလံုးစုေပါင္းလွ်င္မူ တိုက္ခိုက္ေရးအင္အားမွာ နအဖႏွင့္ သူမသာကိုယ္မသာ အေနအထားတြင္ ရွိႏိုင္သည္ကို ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ သိရေပသည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ခိုင္ၾကည္မႈအေနအထားက နအဖတပ္သားမ်ားထက္ မ်ားစြာသာလြန္လိမ့္မည္ဟု ယူဆရေေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ပ်က္ျပားၿပီး လက္နက္အင္အား သာလြန္သည့္ နအဖစစ္တပ္၏ ဗိုလ္က်တိုက္ခိုက္မႈကို စိတ္ဓာတ္ေရးရာ သာလြန္သည့္ အပစ္ရပ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားက အစြမ္းကုန္ စုေပါင္းတြန္းလွန္ျခင္းျဖင့္ ေအာင္ပြဲရယူႏိုင္သည့္ အေနအထားရွိသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ ခုခံတြန္းလွန္မည့္ နည္းဗ်ဴဟာ ေကာင္းမြန္ရန္ႏွင့္ ညီၫြတ္မႈအင္အားက မ်ားစြာအေရးပါေနေပသည္။ ထို႔အျပင္ အပစ္မရပ္ေသးသည့္ ေကအန္ယူႏွင့္ SSA-S ကဲ့သို႔ေသာ တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္လည္း မဟာမိတ္ဖြဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္တိုက္ပြဲ၀င္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေပသည္။
ထိုသို႔မဟုတ္ဘဲ အန္ဒီေအေက၊ ဒီေကဘီေအတို႔ကဲ့သို႔ လည္စင္းခံလွ်င္ ရာသက္ပန္ နအဖစစ္ကြၽန္အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားမည္ျဖစ္သလို စုေပါင္းတြန္းလွန္ျခင္းမရွိဘဲ တဖြဲ႔ခ်င္းခုခံတိုက္ခိုက္ေနပါက ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ႔ကဲ့သို႔ နအဖစစ္တပ္၏ အလြယ္တကူ ၀ါမ်ဳိးျခင္းကို ခံရၿပီး တဖြဲ႔ၿပီးတဖြဲ႔ အလြယ္တကူ ေျခမႈန္းခံသြားရႏိုင္သည္ကို သတိခ်ပ္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသို႔ ေရွ႕တိုးတံပိုး ေနာက္ဆုတ္လွည္းတုတ္ ျဖစ္ေနသည့္အေနအထားတြင္ လည္စင္းခံျခင္းထက္ စုေပါင္းတြန္းလွန္ျခင္းကသာ ရာသက္ပန္စစ္ကြၽန္အျပဳခံရမည့္ အႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ၿပီး ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးႏိုင္မည့္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္လည္း တဖက္တလမ္းမွ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလုိက္ရေပသည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္ခြဲမွဴးတဦးႏွင့္ အေပါင္းပါ(၁၀)ဦး ေကအဲန္ယူႏွင့္ လာေရာက္ပူးေပါင္း
ေအာက္တိုဘာလ ၁၄၊ ၂၀၀၉
ေအာက္တုိဘာ ၁၄ရက္။ နန္းထူးစံ (ေကအုိင္စီ)
တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္(ဒီေကဘီေအ) တပ္မဟာ ၉၉၉ မွ တပ္ခြဲမွဴးတဦး အပါအ၀င္ အဖြဲ႔၀င္္(၁၀) ဦးတုိ႔သည္ ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)နယ္ေျမရွိ ေကအဲန္အယ္လ္ေအတပ္ဖြဲ႔ထံသို႔ ယမန္ေန႔က လာေရာက္ပူးေပါင္းခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ ရသည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ ၉၉၉၊ တပ္ရင္း(၅)မွ တပ္ခြဲ(၄)မွဴး ဗုိလ္ႀကီးေစာဆာ့ေဖာ ဦးေဆာင္သည့္ အဆုိပါအဖြဲ႔သည္ လက္နက္မ်ား ႏွင့္အတူ ၎တုိ႔ ဝင္ေရာက္သိမ္းယူထားသည့္ ေကအဲန္ယူ၊ တပ္မဟာ(၇)ဌာနခ်ဳပ္ေနရာ မဲ့တရီမွေန၍ ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ ရင္း(၁၀၁)ႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး ဝင္ေရာက္ပူးေပါင္းလာျခင္းျဖစ္သည္။
ေကအဲန္ယူနယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိလာသည့္ အဆုိပါအဖြဲ႔မွာ ဗုိလ္ႀကီး ေစာဆာ့ေဖာ (၂၉)ႏွစ္ အပါအ၀င္ ဒုဗုိလ္ေစာညာ့၊ ဒုဗုိလ္ ေစာဆာ့ဟဲ၊ တပ္ၾကပ္ႀကီး ေစာအယ္ဆူး၊ ေစာလားထူး၊ ေစာမင္းကုိ၊ ေစာလွထြန္း၊ ေစာဒီးယုံ၊ ေစာသန္းေအာင္ႏွင့္ ေစာသန္းလွတုိ႔ ျဖစ္ၾကၿပီး ပါလာသည့္ လက္နက္ပစၥည္းမ်ားမွာ AR ၅လက္၊ AK ၂လက္၊ M-79 ၁လက္၊ ကာဘိုင္ ၁လက္၊ RPG ၂လက္၊ 9-MM ၁လက္၊ စကားေျပာစက္ ၂လုံးႏွင့္ အီကြင့္မစ္ ၁၀ခ်ပ္တုိ႔ျဖစ္သည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔ကုိ အသြင္ေျပာင္းၿပီး နအဖ စစ္တပ္၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ထားရွိေရးကိစၥႏွင့္ ယခုႏွစ္ ေႏြရာသီတြင္ ေက အဲန္ယူအား ရွင္းလင္းေရးဟူသည့္ နအဖ၏ အစီအစဥ္မ်ားေအာက္တြင္ ကရင္အခ်င္းခ်င္း မတုိက္ခ်င္သည့္အတြက္ ယခုလုိ ေက အဲန္ယူႏွင့္ ျပန္လာလက္တြဲပူးေပါင္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဒုဗုိလ္ေစာညာ့က ေကအိုင္စီကုိ ယေန႔ ေျပာဆုိသြားသည္။
သူက “လြန္ခဲ့တဲ့ ၈လပုိင္း (၁၆)ရက္ေန႔က ဒီေကဘီေအ အထက္ေခါင္းေဆာင္ေတြႏွင့္ နအဖ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အစည္းအေဝး လုပ္တယ္။ အဲဒီအစည္းအေဝးမွာ ဒီေကဘီေအက စစ္သားအင္အားျဖည့္မယ္။ ဒီေႏြေရာက္လာရင္ ေကအဲန္ယူေတြကုိ အကုန္လုံး ရွင္းထုတ္မယ္။ နအဖေတြက အဲဒီအတြက္ ပံ့ပုိးကူညီမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔သိရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ကရင္အခ်င္းခ်င္း မတုိက္ ခ်င္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ထြက္လာတာျဖစ္တယ္”ဟု ေျပာသည္။
ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ရက္ေန႔က ေကအဲန္ယူထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းသည့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၀ဦး
ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ရက္ေန႔က ေကအဲန္ယူထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းသည့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၀ဦး
ေကအဲန္ယူ နယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိလာသည့္ အဆုိပါအဖြဲ႔သည္ ယခင္က ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ရင္း(၁၀၁)တြင္ အမႈထမ္း ေဟာင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၇ ခုနွစ္က ဒီေကဘီေအတပ္ဖြဲ႔မွ ၎တုိ႔တပ္ဖြဲ႔အား ထုိးစစ္ဆင္လာစဥ္ အၾကပ္ကုိင္ ဖိအားေပးမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရကာ မလြဲသာမေရွာင္သာ ဒီေကဘီေအႏွင့္ သြားေရာက္ပူးေပါင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဗုိလ္ႀကီးေစာဆာ့ေဖာ ေျပာသည္။
ဒီေကဘီေအအတြင္းသုိ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရသည့္ ႏွစ္အေတာအတြင္း ျပည္သူလူထုအေပၚ ၎တုိ႔၏ စစ္သားသစ္စုေဆာင္းျခင္း၊ လုပ္အားခုိင္းေစျခင္း၊ ေငြေကာက္ခံျခင္းအျပင္ အထက္အရာရွိမ်ားမွ ေအာက္ေျခသာမန္ရဲေဘာ္အေပၚ ဖိအားေပး ခုိင္းစားျခင္းမ်ား ကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိသည္ဟု ေစာဆာ့ေဖာက သူ၏ တပ္တြင္းအေတြ႔အႀကဳံမ်ားအား ေကအုိင္စီကုိ ဖြင့္ဟေျပာဆုိသည္။
“က်ေနာ္ ေရာက္ရွိတဲ့ အေတာအတြင္း သူတုိ႔ခုိင္းသမွ်ကုိ လုပ္ေပးရတယ္။ ေရွ႕တန္းထြက္ရတယ္။ ရဲေဘာ္ေတြ မိသားစု နာမက်န္း ျဖစ္တာ၊ မိန္းမ မီးဖြားတာေတာင္မွ ျပန္ခြင့္မရွိေအာင္ ခုိင္းတယ္။ ေယာက္်ားက ေရွ႕တန္းခ်ည္းပဲ ထြက္ေနေတာ့ အိမ္က မိသားစု၊ စားဝတ္ေနေရး၊ ကေလးပညာေရး၊ က်န္းမာေရးေတြမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာတယ္။ ေနာက္ဆုံး က်ေနာ္တုိ႔ကို ေရွ႕ တန္းသြားရမယ္လို တိတိက်က် မေျပာဘဲ ဘာမသိညာမသိနဲ႔ တပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမမွာ ေရာက္လာတာပါပဲ”ဟု ၎က ေျပာသည္။
ထုိ႔အျပင္ သူက “ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၇)ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေရာက္လာေတာ့ ဒီေကဘီေအ ရဲေဘာ္ေတြ အမ်ားႀကီး ထိခုိက္ဒဏ္ရာရခဲ့ တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ မုိင္းနဲ႔ထိတာေပါ့။ အေယာက္(၃၀၀)ေလာက္ ဒဏ္ရာရတာ။ ေသဆုံးတာမပါဘူး။ အခု မၾကာခဏ မုိင္းထိ တာပဲ။ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရသူေတြကုိ အထက္လူႀကီးေတြက ေစာင့္ေရွာက္လုိစိတ္ သိပ္မရွိဘူး။ အသုံးမဝင္ေတာ့ဘူး ဆုိတဲ့သေဘာ ေပါ့။ အဲဒီအေပၚမွာ ဒဏ္ရာရတဲ့ရဲေဘာ္ေလးေတြေရာ၊ မရတာေရာ အရမ္းစိတ္ထိခုိက္တယ္။ စိတ္ဓါတ္က်တယ္။ က်ေနာ္လည္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္”ဟု ေျပာဆုိသြားသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ဇြန္လက ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ (၉၉၉)၊ (၅၅၅)၊ (၃၃၃)တပ္ဖြဲ႔မ်ားက နအဖ၏ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ ေကအဲန္ယူ တပ္ မဟာ(၇) ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ရင္းေနရာအခ်ဳိ႕ကုိ ဝင္ေရာက္တုိက္ယူ သိမ္းပုိက္စဥ္ ၎တုိ႔၏ တပ္သား(၃၀၀)ခန္႔ ထိခိုက္ ေသဆုံးမႈရွိခဲ့ေၾကာင္း ေကအဲန္ယူ၊ တပ္မဟာ(၇)၏ စစ္ေရးမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
အဆုိပါ ထုိးစစ္ၿပီးေနာက္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြင္း သေဘာထားအမ်ဳိးမ်ဳိး ထြက္ေပၚလာၿပီး ၎တုိ႔တပ္ဖြဲ႔ဝင္အခ်ဳိ႕က ထုိင္း ႏိုင္ငံအတြင္းသုုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားသူမ်ားရွိသလုိ တခ်ဳိ႕မွာလည္း ေကအဲန္ယူႏွင့္ ျပန္လာပူးေပါင္းၾကရာ ဇြန္လ ထိုးစစ္ၿပီး ခ်ိန္မွစ၍ ေကအဲန္ယူထံ ဝင္ေရာက္လာသည့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔၀င္ (၄၅)ဦးရွိၿပီဟု သိရသည္။
ေကအဲန္ယူႏွင့္ ျပန္လာပူးေပါင္းသည့္ ဒီေကဘီေအတပ္သားမ်ားအနက္ ေနာက္ဆုံးအုပ္စုအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာသည့္ ေစာဆာ့ေဖာ ဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႔က စစ္အစုိးရ ျပဳတ္သြားသည္အထိ မိခင္အဖြဲ႔အစည္း ေကအဲန္ယူႏွင့္အတူ ျပန္လည္ေတာ္လွန္တုိက္ပြဲဝင္သြား မည္ဟု ဆုိသည္။
ေအာက္တုိဘာ ၁၄ရက္။ နန္းထူးစံ (ေကအုိင္စီ)
တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္(ဒီေကဘီေအ) တပ္မဟာ ၉၉၉ မွ တပ္ခြဲမွဴးတဦး အပါအ၀င္ အဖြဲ႔၀င္္(၁၀) ဦးတုိ႔သည္ ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)နယ္ေျမရွိ ေကအဲန္အယ္လ္ေအတပ္ဖြဲ႔ထံသို႔ ယမန္ေန႔က လာေရာက္ပူးေပါင္းခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ ရသည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ ၉၉၉၊ တပ္ရင္း(၅)မွ တပ္ခြဲ(၄)မွဴး ဗုိလ္ႀကီးေစာဆာ့ေဖာ ဦးေဆာင္သည့္ အဆုိပါအဖြဲ႔သည္ လက္နက္မ်ား ႏွင့္အတူ ၎တုိ႔ ဝင္ေရာက္သိမ္းယူထားသည့္ ေကအဲန္ယူ၊ တပ္မဟာ(၇)ဌာနခ်ဳပ္ေနရာ မဲ့တရီမွေန၍ ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ ရင္း(၁၀၁)ႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး ဝင္ေရာက္ပူးေပါင္းလာျခင္းျဖစ္သည္။
ေကအဲန္ယူနယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိလာသည့္ အဆုိပါအဖြဲ႔မွာ ဗုိလ္ႀကီး ေစာဆာ့ေဖာ (၂၉)ႏွစ္ အပါအ၀င္ ဒုဗုိလ္ေစာညာ့၊ ဒုဗုိလ္ ေစာဆာ့ဟဲ၊ တပ္ၾကပ္ႀကီး ေစာအယ္ဆူး၊ ေစာလားထူး၊ ေစာမင္းကုိ၊ ေစာလွထြန္း၊ ေစာဒီးယုံ၊ ေစာသန္းေအာင္ႏွင့္ ေစာသန္းလွတုိ႔ ျဖစ္ၾကၿပီး ပါလာသည့္ လက္နက္ပစၥည္းမ်ားမွာ AR ၅လက္၊ AK ၂လက္၊ M-79 ၁လက္၊ ကာဘိုင္ ၁လက္၊ RPG ၂လက္၊ 9-MM ၁လက္၊ စကားေျပာစက္ ၂လုံးႏွင့္ အီကြင့္မစ္ ၁၀ခ်ပ္တုိ႔ျဖစ္သည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔ကုိ အသြင္ေျပာင္းၿပီး နအဖ စစ္တပ္၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ထားရွိေရးကိစၥႏွင့္ ယခုႏွစ္ ေႏြရာသီတြင္ ေက အဲန္ယူအား ရွင္းလင္းေရးဟူသည့္ နအဖ၏ အစီအစဥ္မ်ားေအာက္တြင္ ကရင္အခ်င္းခ်င္း မတုိက္ခ်င္သည့္အတြက္ ယခုလုိ ေက အဲန္ယူႏွင့္ ျပန္လာလက္တြဲပူးေပါင္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဒုဗုိလ္ေစာညာ့က ေကအိုင္စီကုိ ယေန႔ ေျပာဆုိသြားသည္။
သူက “လြန္ခဲ့တဲ့ ၈လပုိင္း (၁၆)ရက္ေန႔က ဒီေကဘီေအ အထက္ေခါင္းေဆာင္ေတြႏွင့္ နအဖ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အစည္းအေဝး လုပ္တယ္။ အဲဒီအစည္းအေဝးမွာ ဒီေကဘီေအက စစ္သားအင္အားျဖည့္မယ္။ ဒီေႏြေရာက္လာရင္ ေကအဲန္ယူေတြကုိ အကုန္လုံး ရွင္းထုတ္မယ္။ နအဖေတြက အဲဒီအတြက္ ပံ့ပုိးကူညီမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔သိရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ကရင္အခ်င္းခ်င္း မတုိက္ ခ်င္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ထြက္လာတာျဖစ္တယ္”ဟု ေျပာသည္။
ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ရက္ေန႔က ေကအဲန္ယူထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းသည့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၀ဦး
ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ရက္ေန႔က ေကအဲန္ယူထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းသည့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၀ဦး
ေကအဲန္ယူ နယ္ေျမအတြင္း ေရာက္ရွိလာသည့္ အဆုိပါအဖြဲ႔သည္ ယခင္က ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ရင္း(၁၀၁)တြင္ အမႈထမ္း ေဟာင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၇ ခုနွစ္က ဒီေကဘီေအတပ္ဖြဲ႔မွ ၎တုိ႔တပ္ဖြဲ႔အား ထုိးစစ္ဆင္လာစဥ္ အၾကပ္ကုိင္ ဖိအားေပးမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရကာ မလြဲသာမေရွာင္သာ ဒီေကဘီေအႏွင့္ သြားေရာက္ပူးေပါင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဗုိလ္ႀကီးေစာဆာ့ေဖာ ေျပာသည္။
ဒီေကဘီေအအတြင္းသုိ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရသည့္ ႏွစ္အေတာအတြင္း ျပည္သူလူထုအေပၚ ၎တုိ႔၏ စစ္သားသစ္စုေဆာင္းျခင္း၊ လုပ္အားခုိင္းေစျခင္း၊ ေငြေကာက္ခံျခင္းအျပင္ အထက္အရာရွိမ်ားမွ ေအာက္ေျခသာမန္ရဲေဘာ္အေပၚ ဖိအားေပး ခုိင္းစားျခင္းမ်ား ကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိသည္ဟု ေစာဆာ့ေဖာက သူ၏ တပ္တြင္းအေတြ႔အႀကဳံမ်ားအား ေကအုိင္စီကုိ ဖြင့္ဟေျပာဆုိသည္။
“က်ေနာ္ ေရာက္ရွိတဲ့ အေတာအတြင္း သူတုိ႔ခုိင္းသမွ်ကုိ လုပ္ေပးရတယ္။ ေရွ႕တန္းထြက္ရတယ္။ ရဲေဘာ္ေတြ မိသားစု နာမက်န္း ျဖစ္တာ၊ မိန္းမ မီးဖြားတာေတာင္မွ ျပန္ခြင့္မရွိေအာင္ ခုိင္းတယ္။ ေယာက္်ားက ေရွ႕တန္းခ်ည္းပဲ ထြက္ေနေတာ့ အိမ္က မိသားစု၊ စားဝတ္ေနေရး၊ ကေလးပညာေရး၊ က်န္းမာေရးေတြမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာတယ္။ ေနာက္ဆုံး က်ေနာ္တုိ႔ကို ေရွ႕ တန္းသြားရမယ္လို တိတိက်က် မေျပာဘဲ ဘာမသိညာမသိနဲ႔ တပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမမွာ ေရာက္လာတာပါပဲ”ဟု ၎က ေျပာသည္။
ထုိ႔အျပင္ သူက “ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၇)ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေရာက္လာေတာ့ ဒီေကဘီေအ ရဲေဘာ္ေတြ အမ်ားႀကီး ထိခုိက္ဒဏ္ရာရခဲ့ တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ မုိင္းနဲ႔ထိတာေပါ့။ အေယာက္(၃၀၀)ေလာက္ ဒဏ္ရာရတာ။ ေသဆုံးတာမပါဘူး။ အခု မၾကာခဏ မုိင္းထိ တာပဲ။ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရသူေတြကုိ အထက္လူႀကီးေတြက ေစာင့္ေရွာက္လုိစိတ္ သိပ္မရွိဘူး။ အသုံးမဝင္ေတာ့ဘူး ဆုိတဲ့သေဘာ ေပါ့။ အဲဒီအေပၚမွာ ဒဏ္ရာရတဲ့ရဲေဘာ္ေလးေတြေရာ၊ မရတာေရာ အရမ္းစိတ္ထိခုိက္တယ္။ စိတ္ဓါတ္က်တယ္။ က်ေနာ္လည္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္”ဟု ေျပာဆုိသြားသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ဇြန္လက ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ (၉၉၉)၊ (၅၅၅)၊ (၃၃၃)တပ္ဖြဲ႔မ်ားက နအဖ၏ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ ေကအဲန္ယူ တပ္ မဟာ(၇) ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ရင္းေနရာအခ်ဳိ႕ကုိ ဝင္ေရာက္တုိက္ယူ သိမ္းပုိက္စဥ္ ၎တုိ႔၏ တပ္သား(၃၀၀)ခန္႔ ထိခိုက္ ေသဆုံးမႈရွိခဲ့ေၾကာင္း ေကအဲန္ယူ၊ တပ္မဟာ(၇)၏ စစ္ေရးမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
အဆုိပါ ထုိးစစ္ၿပီးေနာက္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြင္း သေဘာထားအမ်ဳိးမ်ဳိး ထြက္ေပၚလာၿပီး ၎တုိ႔တပ္ဖြဲ႔ဝင္အခ်ဳိ႕က ထုိင္း ႏိုင္ငံအတြင္းသုုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားသူမ်ားရွိသလုိ တခ်ဳိ႕မွာလည္း ေကအဲန္ယူႏွင့္ ျပန္လာပူးေပါင္းၾကရာ ဇြန္လ ထိုးစစ္ၿပီး ခ်ိန္မွစ၍ ေကအဲန္ယူထံ ဝင္ေရာက္လာသည့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔၀င္ (၄၅)ဦးရွိၿပီဟု သိရသည္။
ေကအဲန္ယူႏွင့္ ျပန္လာပူးေပါင္းသည့္ ဒီေကဘီေအတပ္သားမ်ားအနက္ ေနာက္ဆုံးအုပ္စုအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာသည့္ ေစာဆာ့ေဖာ ဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႔က စစ္အစုိးရ ျပဳတ္သြားသည္အထိ မိခင္အဖြဲ႔အစည္း ေကအဲန္ယူႏွင့္အတူ ျပန္လည္ေတာ္လွန္တုိက္ပြဲဝင္သြား မည္ဟု ဆုိသည္။
ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္း ျပႆနာျဖစ္ပြား
တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာကရင္အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ (ဒီေကဘီေအ) အဖြဲ႔က ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ႏွင့္ အလံတိုင္ကို ႐ိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးၿပီး ျမစ္ထဲေျမာလိုက္သျဖင့္ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔မ်ားၾကားတြင္ အေျခအေနတင္းမာလ်က္ရိွသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္တနဂၤေႏြေန႔ နံနက္ပိုင္းက ျမ၀တီၿမိဳ႕မွ (၂) မိုင္အကြာ မဲ့ေထာ့တေလးကမ္းနားရိွ ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၏ လံုၿခံဳေရးဂိတ္ကို ဒီေကဘီေအတပ္ရင္း (၉၀၇) မွ ဗိုလ္ရိွန္ဦးေဆာင္သည့္အဖြဲ႔က ၀င္ေရာက္စီးနင္းၿပီး တပ္ဖြဲ႔၀င္ (၁၃) ဦးကို ဖမ္းဆီးကာ အဖြဲ႔ဆိုင္းဘုတ္ႏွင့္အလံတိုင္ (၂) ခုကို ႐ိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးၿပီး ေသာင္ရင္းျမစ္တြင္း ပစ္ခ်လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
တပ္ခြဲမႉး ဗိုလ္ရိွန္က “ဒါ မင္းတို႔ေနရာ မဟုတ္ဘူး ငါတို႔ေနရာ၊ မင္းတို႔မျပန္ရင္ မင္းတို႔ကိုပစ္ဖို႔ အမိန္႔ရထားၿပီးၿပီ” ဟုဆိုကာ ဂိတ္ကို ၀င္ေရာက္သိမ္းယူျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း မ်က္ျမင္တဦးက ေျပာသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဖမ္းထားသူမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္မ်ားကို စခန္းမွထြက္ခြာသြားေစၿပီး ယင္းေနရာတြင္ ဒီေကဘီေကအဖြဲ႔က စခန္းထိုင္ၿပီး လံုၿခံဳေရးယူလိုက္သည္။
ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွ ဗဟိုအဆင့္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ယဥ္ႏုက ဒီေကဘီေအ နာယကဆရာေတာ္ ဦးသုဇနထံသို႔ အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႔ကန္႔ကြက္မည္ဟု ေျပာသည္။
၎က “ဒီလံုၿခံဳေရးဂိတ္ကို သူတို႔နဲ႔ညႇိႏိႈင္းၿပီးမွ သေဘာတူၿပီး လုပ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္၊ ဒီလိုလုပ္တာ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ဒီကိစၥ ေျဖရွင္းရမယ္” ဟု ေျပာသည္။
ကရင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးက “ဗမာနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူတဲ့ ကရင္အဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္းေတာင္ ေ၀စုမတည့္ဘဲ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇဥ္း သခင္အားရကၽြန္ပါး၀ဆိုေတာ့ အစြယ္လိုသူကေတာ့ လက္ခုပ္တီးၿပီး အားေပးမွာေသခ်ာတယ္။ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားအလံေတာင္ ျပန္ဖ်က္ဆီးတဲ့အဆင့္ဆိုေတာ့ အေနအထားက အေတာ့္ကိုစိုးရိမ္ေနရၿပီ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွ ဒီေကဘီေအ ဗဟိုသို႔ ကန္႔ကြက္လႊာေပးပို႔ရာတြင္ ကရင့္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ဖ်က္ဆီးခံရမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ထိေရာက္စြာအေရးယူေပးရန္ ပါရိွသည္ဟု ႐ံုးအဖြဲ႔၀င္တဦးက ေျပာသည္။
အခင္းျဖစ္ပြားစဥ္ ဂိတ္၀င္းထဲရိွ အရပ္သားတဦးျဖစ္သူ ဦးလွေလးကို ဒီေကဘီေအတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက အေၾကာင္းမဲ့ ေသနတ္ဒင္မ်ားျဖင့္ ၀ိုင္းေထာင္းခဲ့ၾကသျဖင့္ ျပင္းထန္စြာဒဏ္ရာရရိွခဲ့သည္ဟု ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သူတဦးက ေျပာသည္။
ယင္းေဒသအေျခစိုက္ ဒီေကဘီေအ ကလို႔ထူးေဘာမွ ဒု-ဗ်ဴဟာမႉး ဗိုလ္ေမာသိုသည္ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ေနရာသို႔ ေရာက္ရိွလာေသာ္လည္း တစံုတရာေျဖရွင္းမႈမလုပ္ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္မ်ားကို ေလခ်ဳိေသြး၍ အဆိုပါဂိတ္မွထြက္သြားေစခဲ့သည္ဟု အဖြဲ႔၀င္တဦးက ေျပာသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (ေကအန္ယူ) မွ ခြဲထြက္ၿပီးေနာက္ ဒီေကဘီေအသည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္တနဂၤေႏြေန႔ နံနက္ပိုင္းက ျမ၀တီၿမိဳ႕မွ (၂) မိုင္အကြာ မဲ့ေထာ့တေလးကမ္းနားရိွ ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၏ လံုၿခံဳေရးဂိတ္ကို ဒီေကဘီေအတပ္ရင္း (၉၀၇) မွ ဗိုလ္ရိွန္ဦးေဆာင္သည့္အဖြဲ႔က ၀င္ေရာက္စီးနင္းၿပီး တပ္ဖြဲ႔၀င္ (၁၃) ဦးကို ဖမ္းဆီးကာ အဖြဲ႔ဆိုင္းဘုတ္ႏွင့္အလံတိုင္ (၂) ခုကို ႐ိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးၿပီး ေသာင္ရင္းျမစ္တြင္း ပစ္ခ်လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
တပ္ခြဲမႉး ဗိုလ္ရိွန္က “ဒါ မင္းတို႔ေနရာ မဟုတ္ဘူး ငါတို႔ေနရာ၊ မင္းတို႔မျပန္ရင္ မင္းတို႔ကိုပစ္ဖို႔ အမိန္႔ရထားၿပီးၿပီ” ဟုဆိုကာ ဂိတ္ကို ၀င္ေရာက္သိမ္းယူျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း မ်က္ျမင္တဦးက ေျပာသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဖမ္းထားသူမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္မ်ားကို စခန္းမွထြက္ခြာသြားေစၿပီး ယင္းေနရာတြင္ ဒီေကဘီေကအဖြဲ႔က စခန္းထိုင္ၿပီး လံုၿခံဳေရးယူလိုက္သည္။
ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွ ဗဟိုအဆင့္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ယဥ္ႏုက ဒီေကဘီေအ နာယကဆရာေတာ္ ဦးသုဇနထံသို႔ အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႔ကန္႔ကြက္မည္ဟု ေျပာသည္။
၎က “ဒီလံုၿခံဳေရးဂိတ္ကို သူတို႔နဲ႔ညႇိႏိႈင္းၿပီးမွ သေဘာတူၿပီး လုပ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္၊ ဒီလိုလုပ္တာ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ဒီကိစၥ ေျဖရွင္းရမယ္” ဟု ေျပာသည္။
ကရင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးက “ဗမာနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူတဲ့ ကရင္အဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္းေတာင္ ေ၀စုမတည့္ဘဲ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇဥ္း သခင္အားရကၽြန္ပါး၀ဆိုေတာ့ အစြယ္လိုသူကေတာ့ လက္ခုပ္တီးၿပီး အားေပးမွာေသခ်ာတယ္။ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားအလံေတာင္ ျပန္ဖ်က္ဆီးတဲ့အဆင့္ဆိုေတာ့ အေနအထားက အေတာ့္ကိုစိုးရိမ္ေနရၿပီ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွ ဒီေကဘီေအ ဗဟိုသို႔ ကန္႔ကြက္လႊာေပးပို႔ရာတြင္ ကရင့္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ဖ်က္ဆီးခံရမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ထိေရာက္စြာအေရးယူေပးရန္ ပါရိွသည္ဟု ႐ံုးအဖြဲ႔၀င္တဦးက ေျပာသည္။
အခင္းျဖစ္ပြားစဥ္ ဂိတ္၀င္းထဲရိွ အရပ္သားတဦးျဖစ္သူ ဦးလွေလးကို ဒီေကဘီေအတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက အေၾကာင္းမဲ့ ေသနတ္ဒင္မ်ားျဖင့္ ၀ိုင္းေထာင္းခဲ့ၾကသျဖင့္ ျပင္းထန္စြာဒဏ္ရာရရိွခဲ့သည္ဟု ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သူတဦးက ေျပာသည္။
ယင္းေဒသအေျခစိုက္ ဒီေကဘီေအ ကလို႔ထူးေဘာမွ ဒု-ဗ်ဴဟာမႉး ဗိုလ္ေမာသိုသည္ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ေနရာသို႔ ေရာက္ရိွလာေသာ္လည္း တစံုတရာေျဖရွင္းမႈမလုပ္ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္မ်ားကို ေလခ်ဳိေသြး၍ အဆိုပါဂိတ္မွထြက္သြားေစခဲ့သည္ဟု အဖြဲ႔၀င္တဦးက ေျပာသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (ေကအန္ယူ) မွ ခြဲထြက္ၿပီးေနာက္ ဒီေကဘီေအသည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့သည္။
ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕မွ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာ (၄)ဦး ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္
ေအာက္တိုဘာလ ၁၃၊ ၂၀၀၉
ေအာက္တုိဘာလ ၁၃ရက္။ ေစာသိန္းျမင့္(ေကအုိင္စီ)
ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမတြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (ဒီေက ဘီေအ)တပ္ဖဲြ႕မွ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာ စုစုေပါင္း(၄)ဦး ထုိင္းႏုိင္ငံ နယ္စပ္တေနရာသုိ႔ ထြက္ေျပးလာေၾကာင္းသိရသည္။ယခုလ ၉ရက္ေန႔တြင္ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာသည့္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕မွ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာမ်ားသည္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၇ႏွစ္တို႔ၾကားတြင္ရွိၿပီး ၎တုိ႔သည္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၏ အတင္းအဓမၼ ေခၚေဆာင္ျခင္း ခံရေသာသူမ်ားျဖစ္သည္ဟု ၎တုိ႔ကိုယ္တိုင္ ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။
ယင္းသို႔ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူ အသက္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးစစ္သားႏွစ္ဦးမွာ ဒီေကဘီေအတြင္ လုပ္သက္ သံုး ႏွစ္ေက်ာ္ရွိသူ ေစာဖါးကလိုဒို႕ ၁၄ႏွစ္ႏွင့္ လုပ္သက္ တႏွစ္ခြဲရွိ ေစာခ်င္းလုံ ၁၇ႏွစ္တို႔ျဖစ္ၾကၿပီး ေပၚတာႏွစ္ဦးမွာ ေစာအေက်ာ္ ၁၇ႏွစ္ႏွင့္ ေစာအေအး ၂၀ႏွစ္တုိ႔ျဖစ္သည္။ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕ထဲတြင္ အသက္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာမ်ားကို ငယ္သူႏွိပ္စက္စနစ္ျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အမ်ဳိးမ်ဳိးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း အႏုိင္က်င့္မႈမ်ားရွိေၾကာင္း ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားက ေျပာ သည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ (၉၉၉) တပ္ရင္း(၅)တြင္ စစ္သားလုပ္ခဲ့ရသူ ေစာခ်င္းလုံက “က်ေနာ္တုိ႔ သြားေခၚတုန္းကေတာ့ တႏွစ္ေက်ာ္ပဲ ၀င္လုပ္ရမယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကို တသက္လုံး ဒီေကဘီေအလုပ္ခုိင္းမယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ေခ်ာင္း (ေသာင္ ရင္းျမစ္)ကိုကူးရင္ ပစ္သတ္ခြင့္ရွိတယ္။ ညအခ်ိန္ ထြက္ေျပးတာေတြ႕ရင္ ပစ္သတ္၊ ေန႔လယ္ပုိင္းမွာလည္း ေတြ႕ရင္ပစ္သတ္၊ အမိန္႔လုိ႔ ေျပာတယ္။ ထြက္ေျပးလုိ႔ ပထမတခါ ျပန္မိရင္ ရုိက္ၿပီးေတာ့ အျပစ္ေပးတယ္။ ေနာက္တခါ ထြက္ေျပးလုိ႔ ျပန္မိရင္ သတ္ပစ္တာ က်ေနာ့္ မ်က္စိနဲ႔ တပ္အပ္ျမင္ခဲ့ရတယ္”ဟု ေကအုိင္စီကို ယေန႔ ေျပာဆိုသည္။သူက ဆက္လက္၍ “တပ္ထဲမွာဆုိ ကိုယ့္မ်က္ႏွာကို နည္းနည္းေလးမွ မေထာက္ေတာ့ဘဲ ေခြးလုိ၀က္လုိ၊ ကြၽဲလုိပဲ ခုိင္းၿပီး ေတာ့ စိတ္မထင္ရင္ ရုိက္တယ္။ စာနာစိတ္လုံး၀မရွိဘူး။ ေတာင္တက္ခုိင္းရင္လည္း လူသစ္၊ လူေဟာင္း မခဲြဘူး၊ အတင္း ေမာင္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လို ကေလးေတြဆုိ က်င္းတူး၊ ထမင္းခ်က္ တေနကုန္ တခ်က္မွ မနားရဘူး။ စားစရာဆုိလည္း ဘာမွ မရွိဘူး။ ဟုိအႏြယ္၊ ဒီအညႊန္႔ လုိက္ရွာၿပီးေတာ့ ခူးစားေနရတယ္။ သားငါးဆုိ ႏွစ္လ သုံးလမွ တခါ စားရတယ္။ က်ေနာ္ ေတာ္ ေတာ္ စိတ္ကုန္သြားတယ္”ဟု ဆိုသည္။
၎တုိ႔အထဲတြင္ အသက္ ၁၄ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေစာဖားကလုိဒုိသည္ ဆယ္ႏွစ္သားအရြယ္ကပင္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၏ စစ္သားစု ေဆာင္းျခင္းကိုခံရၿပီး မ၀င္ႏုိင္ပါက ေပးေဆာင္ရန္ က်ပ္ေငြႏွစ္ေသာင္း မရွိသည့္အတြက္ ဒီေကဘီေအစစ္တပ္တြင္ ၃ႏွစ္ေက်ာ္ တုိင္တုိင္ စစ္သားအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယခုလို ေျပာသည္။ေစာဖားကလုိဒုိက “က်ေနာ္တို႔ ေမာင္ႏွမ ေလးေယာက္မွာ က်ေနာ္က အငယ္ဆံုး။ အေမက မုဆိုးမ။ ညီအကိုႏွစ္ေယာက္ ရွိ ေပမဲ့ အကိုက အိမ္ေထာင္နဲ႔ဆိုေတာ့ စစ္သားလုပ္ဖို႕ က်ေနာ့္ကိုပဲ ေခၚတယ္။ မ၀င္ႏိုင္တဲ့သူေတြကို ေငြႏွစ္ေသာင္း ေတာင္းေတာ့ အေမက မေပးႏိုင္ဘူး ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေကဘီေအ စစ္သားျဖစ္လာရတာ။ တပ္ထဲမွာလည္း က်ေနာ့္ထက္ငယ္တဲ့သူေတြ ေတာင္ ရွိေသးတယ္”ဟု ေျပာျပသည္။
ဒီေကဘီေအတပ္သည္ နအဖ၏ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ တပ္ရင္းတရင္းလွ်င္ အင္အား ၃၂၆ဦး သတ္မွတ္ ထားသည့္အတြက္ လ်ာထားသည့္အတုိင္း ျပည့္မီရန္ ယခုလို အသက္မျပည့္သူမ်ားကိုပါ လုိက္လံေကာက္ခံ စုေဆာင္းေန ျခင္းျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ ၎တို႔တပ္ထဲတြင္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့သူမ်ားကို အနည္းအက်ဥ္းသာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သလို အထမ္းသမားေပၚတာ မ်ားကုိ မထမ္းႏုိင္ပါက ကန္ေက်ာက္ရုိက္ႏွက္မႈမ်ား မၾကာခဏ ႀကံဳခဲ့ရသည္ဟု အဆုိပါ အသက္မျပည့္ေသးသည့္ ကေလးစစ္ သားႏွင့္ ေပၚတာမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေအာက္တုိဘာလ ၁၃ရက္။ ေစာသိန္းျမင့္(ေကအုိင္စီ)
ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမတြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (ဒီေက ဘီေအ)တပ္ဖဲြ႕မွ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာ စုစုေပါင္း(၄)ဦး ထုိင္းႏုိင္ငံ နယ္စပ္တေနရာသုိ႔ ထြက္ေျပးလာေၾကာင္းသိရသည္။ယခုလ ၉ရက္ေန႔တြင္ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာသည့္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕မွ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာမ်ားသည္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၇ႏွစ္တို႔ၾကားတြင္ရွိၿပီး ၎တုိ႔သည္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၏ အတင္းအဓမၼ ေခၚေဆာင္ျခင္း ခံရေသာသူမ်ားျဖစ္သည္ဟု ၎တုိ႔ကိုယ္တိုင္ ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။
ယင္းသို႔ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူ အသက္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးစစ္သားႏွစ္ဦးမွာ ဒီေကဘီေအတြင္ လုပ္သက္ သံုး ႏွစ္ေက်ာ္ရွိသူ ေစာဖါးကလိုဒို႕ ၁၄ႏွစ္ႏွင့္ လုပ္သက္ တႏွစ္ခြဲရွိ ေစာခ်င္းလုံ ၁၇ႏွစ္တို႔ျဖစ္ၾကၿပီး ေပၚတာႏွစ္ဦးမွာ ေစာအေက်ာ္ ၁၇ႏွစ္ႏွင့္ ေစာအေအး ၂၀ႏွစ္တုိ႔ျဖစ္သည္။ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕ထဲတြင္ အသက္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးစစ္သားႏွင့္ ေပၚတာမ်ားကို ငယ္သူႏွိပ္စက္စနစ္ျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အမ်ဳိးမ်ဳိးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း အႏုိင္က်င့္မႈမ်ားရွိေၾကာင္း ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားက ေျပာ သည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ (၉၉၉) တပ္ရင္း(၅)တြင္ စစ္သားလုပ္ခဲ့ရသူ ေစာခ်င္းလုံက “က်ေနာ္တုိ႔ သြားေခၚတုန္းကေတာ့ တႏွစ္ေက်ာ္ပဲ ၀င္လုပ္ရမယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကို တသက္လုံး ဒီေကဘီေအလုပ္ခုိင္းမယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ေခ်ာင္း (ေသာင္ ရင္းျမစ္)ကိုကူးရင္ ပစ္သတ္ခြင့္ရွိတယ္။ ညအခ်ိန္ ထြက္ေျပးတာေတြ႕ရင္ ပစ္သတ္၊ ေန႔လယ္ပုိင္းမွာလည္း ေတြ႕ရင္ပစ္သတ္၊ အမိန္႔လုိ႔ ေျပာတယ္။ ထြက္ေျပးလုိ႔ ပထမတခါ ျပန္မိရင္ ရုိက္ၿပီးေတာ့ အျပစ္ေပးတယ္။ ေနာက္တခါ ထြက္ေျပးလုိ႔ ျပန္မိရင္ သတ္ပစ္တာ က်ေနာ့္ မ်က္စိနဲ႔ တပ္အပ္ျမင္ခဲ့ရတယ္”ဟု ေကအုိင္စီကို ယေန႔ ေျပာဆိုသည္။သူက ဆက္လက္၍ “တပ္ထဲမွာဆုိ ကိုယ့္မ်က္ႏွာကို နည္းနည္းေလးမွ မေထာက္ေတာ့ဘဲ ေခြးလုိ၀က္လုိ၊ ကြၽဲလုိပဲ ခုိင္းၿပီး ေတာ့ စိတ္မထင္ရင္ ရုိက္တယ္။ စာနာစိတ္လုံး၀မရွိဘူး။ ေတာင္တက္ခုိင္းရင္လည္း လူသစ္၊ လူေဟာင္း မခဲြဘူး၊ အတင္း ေမာင္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လို ကေလးေတြဆုိ က်င္းတူး၊ ထမင္းခ်က္ တေနကုန္ တခ်က္မွ မနားရဘူး။ စားစရာဆုိလည္း ဘာမွ မရွိဘူး။ ဟုိအႏြယ္၊ ဒီအညႊန္႔ လုိက္ရွာၿပီးေတာ့ ခူးစားေနရတယ္။ သားငါးဆုိ ႏွစ္လ သုံးလမွ တခါ စားရတယ္။ က်ေနာ္ ေတာ္ ေတာ္ စိတ္ကုန္သြားတယ္”ဟု ဆိုသည္။
၎တုိ႔အထဲတြင္ အသက္ ၁၄ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေစာဖားကလုိဒုိသည္ ဆယ္ႏွစ္သားအရြယ္ကပင္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၏ စစ္သားစု ေဆာင္းျခင္းကိုခံရၿပီး မ၀င္ႏုိင္ပါက ေပးေဆာင္ရန္ က်ပ္ေငြႏွစ္ေသာင္း မရွိသည့္အတြက္ ဒီေကဘီေအစစ္တပ္တြင္ ၃ႏွစ္ေက်ာ္ တုိင္တုိင္ စစ္သားအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယခုလို ေျပာသည္။ေစာဖားကလုိဒုိက “က်ေနာ္တို႔ ေမာင္ႏွမ ေလးေယာက္မွာ က်ေနာ္က အငယ္ဆံုး။ အေမက မုဆိုးမ။ ညီအကိုႏွစ္ေယာက္ ရွိ ေပမဲ့ အကိုက အိမ္ေထာင္နဲ႔ဆိုေတာ့ စစ္သားလုပ္ဖို႕ က်ေနာ့္ကိုပဲ ေခၚတယ္။ မ၀င္ႏိုင္တဲ့သူေတြကို ေငြႏွစ္ေသာင္း ေတာင္းေတာ့ အေမက မေပးႏိုင္ဘူး ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေကဘီေအ စစ္သားျဖစ္လာရတာ။ တပ္ထဲမွာလည္း က်ေနာ့္ထက္ငယ္တဲ့သူေတြ ေတာင္ ရွိေသးတယ္”ဟု ေျပာျပသည္။
ဒီေကဘီေအတပ္သည္ နအဖ၏ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ တပ္ရင္းတရင္းလွ်င္ အင္အား ၃၂၆ဦး သတ္မွတ္ ထားသည့္အတြက္ လ်ာထားသည့္အတုိင္း ျပည့္မီရန္ ယခုလို အသက္မျပည့္သူမ်ားကိုပါ လုိက္လံေကာက္ခံ စုေဆာင္းေန ျခင္းျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ ၎တို႔တပ္ထဲတြင္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့သူမ်ားကို အနည္းအက်ဥ္းသာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သလို အထမ္းသမားေပၚတာ မ်ားကုိ မထမ္းႏုိင္ပါက ကန္ေက်ာက္ရုိက္ႏွက္မႈမ်ား မၾကာခဏ ႀကံဳခဲ့ရသည္ဟု အဆုိပါ အသက္မျပည့္ေသးသည့္ ကေလးစစ္ သားႏွင့္ ေပၚတာမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
Tuesday, October 13, 2009
အမ္းတြင္ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းေဖါက္
10/13/2009
နအဖစစ္အစိုးရမွ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ရံုးစိုက္ရာ အမ္းျမိဳ႕နယ္တြင္ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္း တခု ေဖါက္လုပ္ေနသည္ဟု သတင္းရရွိသည္။
အဆိုပါ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းကို အမ္းျမိဳ႕အေနာက္ဘက္ တြင္တည္ရွိေသာ မဲေတာင္တြင္ ေဖါက္လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
အမ္းျမိဳ႕မွ ေပးပို႕ေသာ သတင္းအရ အဆိုပါ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းတြင္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားကို ထားရွိသြားမည္ ျဖစ္ျပီး အမ္းတြင္ ေဖါက္လုပ္ျပီးစီးသြားေသာ ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ တည္ရွိသည္ဟု သိရသည္။
နအဖ စစ္အစိုးရမွ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္အား ၂၀၀၀ ခုႏွစ္၀န္းက်င္က စစ္ေတြမွ အမ္းျမိဳ႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ျပီးေနာက္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံု အမ်ားအျပားကို အမ္းတြင္ တည္ေဆာက္ေနသည္။
ထိုအထဲတြင္ အမ္းျမိဳ႕ စစ္ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ ယခုတည္ေဆာက္ေနေသာ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းလည္း ပါ၀င္သည္။
အမ္းျမိဳ႕မွာ ရခိုင္ရိုးမ ေအာက္ေျခတြင္ တည္ရွိျပီး စစ္ေရးအရ စစ္ေတြျမိဳ႕ထက္ လံုျခံဳမူ ရွိသျဖင့္ စစ္ေရး ခံစစ္ျမိဳ႕ အျဖစ္ နအဖမွ အမ္းကို တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရသည္ အမ္းျမိဳ႕အား ရခိုင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕ေတာ္ရံုးစိုက္ရာ ျမိဳ႕အျဖစ္ အနာဂတ္တြင္ သတ္မွတ္ရန္ရည္ရြယ္ထားျပီး ျပည္နယ္ အဆင့္ အစိုးရ ဌာနမ်ားကို အမ္းသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု သတင္းတခ်ိဳ႕က ေဖၚျပသည္။
နအဖ စစ္အစိုးရမွ အမ္းျမိဳ႕အား ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ျမိဳ႕ေတာ္ တခုျဖစ္ လာရန္ တည္ေဆာက္ေနျခင္းမွာ ျမန္မာႏွင့္ ရခိုင္ လူမ်ိဳးတို႕၏ အတိတ္ တေဘာင္မ်ားအရ တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ရခို္င္ျပည္သူမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကသည္။
အဆိုပါ အတိတ္တေဘာင္မ်ားမွာ “ တရုတ္ကဖိ၊ ရွမ္းက အိ၊ ရွိသည္ဗမာ အေနာက္မွာ” ႏွင့္ “ ငျပီ ပတံုးျမိဳ႕ကို ဖံုး၊ စစ္ေတြျမိဳ႕ၾကီး ျပိဳလတၱံ႕။ ထိုေသာအခါ အမ္းႏွင့္ ဒလက္ မပ်က္ အိမ္ေျခ ကိုးကုေဌ” တို႕ပင္ ျဖစ္သည္။
ဒလက္မွာ အမ္းျမိဳ႕နယ္ရွိ ရြာၾကီး တရြာျဖစ္ျပီး ငျပီ မွာ စစ္ေတြျမိဳ႕ အနီးရွိ ငျပီးကၽြန္းျဖစ္ျပီး သဲေသာင္မ်ားျဖင့္ ဆန္းလာရာမွ ယခုအခါ အဆိုပါ ကၽြန္းမွာ စစ္ေတြႏွင့္ နီးကပ္စြာတည္ရွိေနသည္။
နအဖစစ္အစိုးရမွ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ရံုးစိုက္ရာ အမ္းျမိဳ႕နယ္တြင္ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္း တခု ေဖါက္လုပ္ေနသည္ဟု သတင္းရရွိသည္။
အဆိုပါ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းကို အမ္းျမိဳ႕အေနာက္ဘက္ တြင္တည္ရွိေသာ မဲေတာင္တြင္ ေဖါက္လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
အမ္းျမိဳ႕မွ ေပးပို႕ေသာ သတင္းအရ အဆိုပါ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းတြင္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားကို ထားရွိသြားမည္ ျဖစ္ျပီး အမ္းတြင္ ေဖါက္လုပ္ျပီးစီးသြားေသာ ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ တည္ရွိသည္ဟု သိရသည္။
နအဖ စစ္အစိုးရမွ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္အား ၂၀၀၀ ခုႏွစ္၀န္းက်င္က စစ္ေတြမွ အမ္းျမိဳ႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ျပီးေနာက္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံု အမ်ားအျပားကို အမ္းတြင္ တည္ေဆာက္ေနသည္။
ထိုအထဲတြင္ အမ္းျမိဳ႕ စစ္ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ ယခုတည္ေဆာက္ေနေသာ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းလည္း ပါ၀င္သည္။
အမ္းျမိဳ႕မွာ ရခိုင္ရိုးမ ေအာက္ေျခတြင္ တည္ရွိျပီး စစ္ေရးအရ စစ္ေတြျမိဳ႕ထက္ လံုျခံဳမူ ရွိသျဖင့္ စစ္ေရး ခံစစ္ျမိဳ႕ အျဖစ္ နအဖမွ အမ္းကို တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရသည္ အမ္းျမိဳ႕အား ရခိုင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕ေတာ္ရံုးစိုက္ရာ ျမိဳ႕အျဖစ္ အနာဂတ္တြင္ သတ္မွတ္ရန္ရည္ရြယ္ထားျပီး ျပည္နယ္ အဆင့္ အစိုးရ ဌာနမ်ားကို အမ္းသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု သတင္းတခ်ိဳ႕က ေဖၚျပသည္။
နအဖ စစ္အစိုးရမွ အမ္းျမိဳ႕အား ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ျမိဳ႕ေတာ္ တခုျဖစ္ လာရန္ တည္ေဆာက္ေနျခင္းမွာ ျမန္မာႏွင့္ ရခိုင္ လူမ်ိဳးတို႕၏ အတိတ္ တေဘာင္မ်ားအရ တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ရခို္င္ျပည္သူမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကသည္။
အဆိုပါ အတိတ္တေဘာင္မ်ားမွာ “ တရုတ္ကဖိ၊ ရွမ္းက အိ၊ ရွိသည္ဗမာ အေနာက္မွာ” ႏွင့္ “ ငျပီ ပတံုးျမိဳ႕ကို ဖံုး၊ စစ္ေတြျမိဳ႕ၾကီး ျပိဳလတၱံ႕။ ထိုေသာအခါ အမ္းႏွင့္ ဒလက္ မပ်က္ အိမ္ေျခ ကိုးကုေဌ” တို႕ပင္ ျဖစ္သည္။
ဒလက္မွာ အမ္းျမိဳ႕နယ္ရွိ ရြာၾကီး တရြာျဖစ္ျပီး ငျပီ မွာ စစ္ေတြျမိဳ႕ အနီးရွိ ငျပီးကၽြန္းျဖစ္ျပီး သဲေသာင္မ်ားျဖင့္ ဆန္းလာရာမွ ယခုအခါ အဆိုပါ ကၽြန္းမွာ စစ္ေတြႏွင့္ နီးကပ္စြာတည္ရွိေနသည္။
တိုင္းမႉးအမိန္႔အရ ႐ြာမီး႐ႈိ႕မႈ၌ ဓါးစားခံအျဖစ္ စကခမႉး စစ္ခံု႐ုံး တင္ခံရ
Tuesday, October 13, 2009
တနလၤာေန႔၊ 12 ေအာက္တုိဘာလ 2009
E-mail Print
သွ်မ္းျပည္အလယ္ပိုင္း လဲခ်ား - မုိင္းေနာင္ အေျခစိုက္ အမွတ္ ၂ စကခ သုိ႔ စကခမႉး အျဖစ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ဇံျမင့္ ေရာက္႐ွိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည့္ ကာလအတြင္း လူထု စည္း႐ုံးေရး ညံ့ဖ်င္းျခင္း၊ လူသူ လက္နက္ အမ်ားအျပား ဆံုး႐ႈံးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ စစ္ခံု႐ုံး တက္ရန္ ဆင့္ေခၚ ခံရသည္ဟု သွ်မ္းျပည္ အလယ္ပိုင္း သတင္းရပ္ကြက္ ေျပာပါသည္။
“ေတာင္ႀကီး တုိင္းမႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာျပည့္က သွ်မ္း႐ြာမီး႐ႈိ႕မႈမွာ သွ်မ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ခြဲထြက္ မိုင္းဇင့္ အဖြဲ႔နာမည္နဲ႔ ႐ႈိ႕ခိုင္းတယ္ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ DVB. RFA VOA တို႔က သတင္းမွန္ ထုတ္လႊင့္ လိုက္ေတာ့ စစ္အစိုးရ အတြက္ မ်က္ႏွာပ်က္တယ္ ေပါ့ဗ်ာ၊ သူ႔မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္၊ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း မလုပ္တတ္ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ စစ္ခံု႐ုံး တင္ခံရတာ ျဖစ္တယ္” - ဟု မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕ ႐ွိ ၀န္ထမ္းတဦးက ေျပာျပသည္။
အမည္မေဖၚလိုသည့္ စစ္တပ္အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ နီးစပ္သည့္ မိုင္းကိုင္ ၀န္ထမ္း တဦး ေျပာျပခ်က္ အရ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ဇံျမင့္ စစ္ခံု႐ုံး တင္ခံရျခင္း အဓိက အေၾကာင္းရင္း ၃ - ၄ ခု႐ွိေၾကာင္း -
၎ေရာက္႐ွိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည့္ ကာလအတြင္း လူထု စည္း႐ုံးေရး ညံ့ဖ်င္းခ်င္း၊လူသူ လက္နက္ အမ်ားအျပား ဆံုး႐ႉံးျခင္း၊ ေက်းလက္ လူထု ေနအိမ္ မီး႐ႈိ႕မႈတြင္လည္း သွ်မ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ခြဲထြက္ လက္နက္ခ် မိုင္းဇင့္ အဖြဲ႔ ႐ႈိ႕သည္ဟု အကြက္ဆင္ ထားေသာ္လည္း ဗမာ့ တပ္မေတာ္ နာမည္ျဖင့္သာ သတင္းမွန္ ထြက္သြားျခင္းတုိ႔အျပင္ မီး႐ႈိ႕ခံရသည့္ ႐ြာမ်ားမွ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ တစ္ရာေက်ာ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၌လည္း စက္တင္ဘာလ အတြင္း ၿပီးစီးေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာျပပါသည္။
“အမွန္ေတာ့မီး႐ႈိ႕မႈက တိုင္းမႉးဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာျပည့္ကိုယ္တိုင္ အမိန္႔ ေပးခဲ့တာဘဲ၊ သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေ႐ႊရဲ႕လူ၊ တိုင္းမႉး ရာထူးလဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ကိုယ္တိုင္ ေပးထားတယ္ေလ။ အျပစ္ အနာအဆာ အားလံုးကုိ အမွတ္၂ စကခ မႉးဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ဇံျမင့္ ေခါင္းေပၚ ပံုခ်ၿပီး ေခါင္းေ႐ွာင္ လိုက္တဲ့တေဘာ” - ဟု ဆက္ေျပာျပ၏။
စစ္ခံု႐ုံးတက္ရန္အတြက္ ဗိုလ္မႉးႀကီးေက်ာ္ဇံျမင့္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ရက္ ၂၀ ေလာက္ ကတည္းက လဲခ်ားမွ ေတာင္ႀကီးသို႔ ထြက္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပို႔လိုက္ၿပီဟု သတင္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း ကံမေကာင္းလွ်င္ ေထာင္က်ႏိုင္ေၾကာင္း၊ တာ၀န္၊ ရာထူး ျပဳတ္မည္မွာ ေသခ်ာေၾကာင္း သတင္းရပ္ကြက္က ဆိုသည္။
Ref: သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္
တနလၤာေန႔၊ 12 ေအာက္တုိဘာလ 2009
E-mail Print
သွ်မ္းျပည္အလယ္ပိုင္း လဲခ်ား - မုိင္းေနာင္ အေျခစိုက္ အမွတ္ ၂ စကခ သုိ႔ စကခမႉး အျဖစ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ဇံျမင့္ ေရာက္႐ွိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည့္ ကာလအတြင္း လူထု စည္း႐ုံးေရး ညံ့ဖ်င္းျခင္း၊ လူသူ လက္နက္ အမ်ားအျပား ဆံုး႐ႈံးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ စစ္ခံု႐ုံး တက္ရန္ ဆင့္ေခၚ ခံရသည္ဟု သွ်မ္းျပည္ အလယ္ပိုင္း သတင္းရပ္ကြက္ ေျပာပါသည္။
“ေတာင္ႀကီး တုိင္းမႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာျပည့္က သွ်မ္း႐ြာမီး႐ႈိ႕မႈမွာ သွ်မ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ခြဲထြက္ မိုင္းဇင့္ အဖြဲ႔နာမည္နဲ႔ ႐ႈိ႕ခိုင္းတယ္ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ DVB. RFA VOA တို႔က သတင္းမွန္ ထုတ္လႊင့္ လိုက္ေတာ့ စစ္အစိုးရ အတြက္ မ်က္ႏွာပ်က္တယ္ ေပါ့ဗ်ာ၊ သူ႔မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္၊ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း မလုပ္တတ္ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ စစ္ခံု႐ုံး တင္ခံရတာ ျဖစ္တယ္” - ဟု မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕ ႐ွိ ၀န္ထမ္းတဦးက ေျပာျပသည္။
အမည္မေဖၚလိုသည့္ စစ္တပ္အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ နီးစပ္သည့္ မိုင္းကိုင္ ၀န္ထမ္း တဦး ေျပာျပခ်က္ အရ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ဇံျမင့္ စစ္ခံု႐ုံး တင္ခံရျခင္း အဓိက အေၾကာင္းရင္း ၃ - ၄ ခု႐ွိေၾကာင္း -
၎ေရာက္႐ွိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည့္ ကာလအတြင္း လူထု စည္း႐ုံးေရး ညံ့ဖ်င္းခ်င္း၊လူသူ လက္နက္ အမ်ားအျပား ဆံုး႐ႉံးျခင္း၊ ေက်းလက္ လူထု ေနအိမ္ မီး႐ႈိ႕မႈတြင္လည္း သွ်မ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ခြဲထြက္ လက္နက္ခ် မိုင္းဇင့္ အဖြဲ႔ ႐ႈိ႕သည္ဟု အကြက္ဆင္ ထားေသာ္လည္း ဗမာ့ တပ္မေတာ္ နာမည္ျဖင့္သာ သတင္းမွန္ ထြက္သြားျခင္းတုိ႔အျပင္ မီး႐ႈိ႕ခံရသည့္ ႐ြာမ်ားမွ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ တစ္ရာေက်ာ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၌လည္း စက္တင္ဘာလ အတြင္း ၿပီးစီးေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာျပပါသည္။
“အမွန္ေတာ့မီး႐ႈိ႕မႈက တိုင္းမႉးဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာျပည့္ကိုယ္တိုင္ အမိန္႔ ေပးခဲ့တာဘဲ၊ သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေ႐ႊရဲ႕လူ၊ တိုင္းမႉး ရာထူးလဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ကိုယ္တိုင္ ေပးထားတယ္ေလ။ အျပစ္ အနာအဆာ အားလံုးကုိ အမွတ္၂ စကခ မႉးဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ဇံျမင့္ ေခါင္းေပၚ ပံုခ်ၿပီး ေခါင္းေ႐ွာင္ လိုက္တဲ့တေဘာ” - ဟု ဆက္ေျပာျပ၏။
စစ္ခံု႐ုံးတက္ရန္အတြက္ ဗိုလ္မႉးႀကီးေက်ာ္ဇံျမင့္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ရက္ ၂၀ ေလာက္ ကတည္းက လဲခ်ားမွ ေတာင္ႀကီးသို႔ ထြက္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပို႔လိုက္ၿပီဟု သတင္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း ကံမေကာင္းလွ်င္ ေထာင္က်ႏိုင္ေၾကာင္း၊ တာ၀န္၊ ရာထူး ျပဳတ္မည္မွာ ေသခ်ာေၾကာင္း သတင္းရပ္ကြက္က ဆိုသည္။
Ref: သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္
KNU adopts new doctrine on front line
2009 October 12
Monday, 12 October 2009 12:48
Bangkok (Mizzima) – When two explosions rocked the Democratic Karen Buddhist Army compound in the middle of the night, destroying a bulldozer and excavator, the Karen National Liberation Army’s Special Warfare Branch headed for the hills.
It was a rude post-midnight awakening for the DKBA soldiers of Brigade 999, but they quickly assembled a pursuit team.
And they struck out from Ta-ah Tah village, straight up into unforgiving terrain of the Dawna Mountain Range.
They had been hit by a KNLA strike deep behind the lines, a tactic favoured by Karen National Union Vice President David Thackrabaw, and they knew there would be hell to pay for destruction of such expensive machinery.
It is not the first such strike and will not be the last.
The Special Warfare Branch, headed by Brigadier-General Saw Hsar Gay, says this is the result of a new warfare doctrine, using small teams and hitting strategic targets.
The targets are of such value that the teams know hot pursuit will follow and prepare in advance to create a matrix of booby traps that will inflict maximum injury and death on their pursuers.
Some of the key weapons of these matrices are Claymore-style, directional anti-personnel mines, bounding and stake mines.
Brig-Gen Hsar Gay said these weapons were all detonated at the time of engagement, and so proved no danger to the civilian population later on and technically weren’t considered landmines.
“They are triggered either by remote control, electric trigger or a tripwire and, provided strict technical specifications are followed, and can be manufactured anywhere.
“They represent the premium defensive weapons as small demolition squads withdraw under fire, or a lethal ambush weapon, where a handful of men can hit entire enemy columns without expending ammunition.
“There’s also the benefit of the low risk of casualties,” he said. These tactics will be spread throughout KNLA battalions.
“It is important to standardise construction of all our booby traps,” said Brig-Gen Hsar Gay.
“Wherever they are assembled they must be identical, so that performance is streamlined and training and user manuals don’t differ.
“That means our special warfare soldiers can move between battalions and brigades and train others.
“Stealth communications and night warfare are also part of our new doctrine, but implementing these across the force means forming a centralised, homogenous programme using the same hardware, so battalions can carry out very similar coordinated operations, even if they are hundreds of miles from each other.
We’ve changed tactics, out of necessity we must make our weaknesses our strengths,” said Brig-Gen Hsar Gay.
“It’s quite contrary to previous doctrines, where we [the KNLA] wasted a lot of ammunition engaging the enemy in firefights.
“We created the section in 2001 and have since used it to pioneer new tactics that will be employed increasingly in the field by all of our troops,” he said.
“These are unorthodox tactics – behind-the-lines missions and Claymore ambush warfare – that are ideally suited to our outgunned army.”
“The Americans used these tactics as part of their ambush doctrine during the Vietnam War, but only as an ambush initiator, followed by a lot of small arms and machinegun fire, or even heavier weapons.
“But in Karen State we’re doing the opposite – the Claymores, stake and bounding mines are the main weapons and small arms fire is used only for self-defence or if the opportunity to seize enemy weapons and equipment presents itself and covering fire is needed,” he said.
“Our Second and Third brigades are using special warfare tactics with great success, particularly multiple Claymore and booby trap withdrawals, that’s why the SPDC casualty figures are so high in those brigades.
“But now Sixth Brigade and Seventh Brigade are becoming more capable.
“We’ve trained NCOs [non-commissioned officers] and specially-selected soldiers from most brigades, but the better the tactics are understood by battalion and brigade commanders, the easier and effective implementation is.”
While the logistical benefits are fairly obvious – the potential loss of life is minimised using small teams, valuable ammunition is preserved and premium weapons carried – there are also direct political benefits.
Earlier this year, frustrated by border warfare marked by shelling and heavy machine-gun fire, Thai authorities ordered leaders of the Karen National Union and its armed wing, the KNLA, off Thai soil.
Things had got out of control and pressuring the side perceived to be weaker – the KNU – was identified as the quickest solution to calm the border region and facilitate trade.
The DKBA, allied with the Burmese Army and pitched against the KNLA, was running up and down the border, launching attacks against the KNLA from Thai soil and terrorising Thai villages thought sympathetic to the KNU.
The KNLA tactics of small teams trekking through the jungle for days with one target in mind and avoiding fighting on the borderline will ease relations with the Thais as the matter will be considered an “internal affair” for the Burmese to deal with, said Brig-Gen Hsar Gay.
“The border fighting creates the false impression that the KNLA is supported from the other side [the Thai side] of the border.
“It’s important not to affect Thailand’s security interests,” he said.
“And it also shows the KNLA’s ability to fight the Burmese Army deep inside areas they claim to control.”
The DKBA broke with the KNLA in the mid-nineties, claiming religious persecution of Buddhists by the largely Christian leadership of the KNU.
From its days as a rag-tag bunch of deserters it has developed into a formidable military force.
The DKBA is also one of the few ethnic minority armies to agree with Burma’s military junta, the State Peace and Development Council, and its proposal to form Border Guard Forces from disparate armies controlling areas of Burma.
However, the DKBA is not seen to have the loyalties of the greater Karen population.
Its submission to the will of the SPDC does not augur well with people hard done by for decades at the hands of the Burmese Army.
There is little doubt that a small band of KNLA specialists on the run from a larger unit of DKBA pursuers would be given sound advice on local conditions or a sock of rice by villagers in a bid to render their mission successful.
Such sentiments are not lost on DKBA foot soldiers.
And now, with their transformation into a border guard force, the DKBA are being issued with badges to be sewn into their uniforms bearing the motifs of the Burmese Army.
This is creating dissension in the ranks according to one venerated retired KNLA soldier.
“The [DKBA] brigades are now operating independently of one another, doing what they wish, employing tactics of their own making, following allegiances held by their commanders,” he said.
At a clandestine meeting in Thailand, a commander of another breakaway military clique, the KNU/KNLA Peace Council, said both the SPDC and DKBA had plans to attack a KNLA stronghold opposite northern Thailand, across the Salween River “as soon as the rain stops and things dry up”.
Tay Lay Mya, a son of former KNU general Bo Mya and a surprise defector from the KNLA earlier this year, said both the SPDC and DKBA had their sights set on KNLA Fifth Brigade in the coming months.
The once-traditional time for major military offensives by the Burmese Army is the dry season, which begins late in the year, about November, and continues through until April.
Both sides are now well-advanced in their preparations for heavy fighting.
One senior KNLA commander involved in these preparations predicted as many as 2,000 Karen refugees could leave Burma during the dry season as the battles ensue.
mizzima
Monday, 12 October 2009 12:48
Bangkok (Mizzima) – When two explosions rocked the Democratic Karen Buddhist Army compound in the middle of the night, destroying a bulldozer and excavator, the Karen National Liberation Army’s Special Warfare Branch headed for the hills.
It was a rude post-midnight awakening for the DKBA soldiers of Brigade 999, but they quickly assembled a pursuit team.
And they struck out from Ta-ah Tah village, straight up into unforgiving terrain of the Dawna Mountain Range.
They had been hit by a KNLA strike deep behind the lines, a tactic favoured by Karen National Union Vice President David Thackrabaw, and they knew there would be hell to pay for destruction of such expensive machinery.
It is not the first such strike and will not be the last.
The Special Warfare Branch, headed by Brigadier-General Saw Hsar Gay, says this is the result of a new warfare doctrine, using small teams and hitting strategic targets.
The targets are of such value that the teams know hot pursuit will follow and prepare in advance to create a matrix of booby traps that will inflict maximum injury and death on their pursuers.
Some of the key weapons of these matrices are Claymore-style, directional anti-personnel mines, bounding and stake mines.
Brig-Gen Hsar Gay said these weapons were all detonated at the time of engagement, and so proved no danger to the civilian population later on and technically weren’t considered landmines.
“They are triggered either by remote control, electric trigger or a tripwire and, provided strict technical specifications are followed, and can be manufactured anywhere.
“They represent the premium defensive weapons as small demolition squads withdraw under fire, or a lethal ambush weapon, where a handful of men can hit entire enemy columns without expending ammunition.
“There’s also the benefit of the low risk of casualties,” he said. These tactics will be spread throughout KNLA battalions.
“It is important to standardise construction of all our booby traps,” said Brig-Gen Hsar Gay.
“Wherever they are assembled they must be identical, so that performance is streamlined and training and user manuals don’t differ.
“That means our special warfare soldiers can move between battalions and brigades and train others.
“Stealth communications and night warfare are also part of our new doctrine, but implementing these across the force means forming a centralised, homogenous programme using the same hardware, so battalions can carry out very similar coordinated operations, even if they are hundreds of miles from each other.
We’ve changed tactics, out of necessity we must make our weaknesses our strengths,” said Brig-Gen Hsar Gay.
“It’s quite contrary to previous doctrines, where we [the KNLA] wasted a lot of ammunition engaging the enemy in firefights.
“We created the section in 2001 and have since used it to pioneer new tactics that will be employed increasingly in the field by all of our troops,” he said.
“These are unorthodox tactics – behind-the-lines missions and Claymore ambush warfare – that are ideally suited to our outgunned army.”
“The Americans used these tactics as part of their ambush doctrine during the Vietnam War, but only as an ambush initiator, followed by a lot of small arms and machinegun fire, or even heavier weapons.
“But in Karen State we’re doing the opposite – the Claymores, stake and bounding mines are the main weapons and small arms fire is used only for self-defence or if the opportunity to seize enemy weapons and equipment presents itself and covering fire is needed,” he said.
“Our Second and Third brigades are using special warfare tactics with great success, particularly multiple Claymore and booby trap withdrawals, that’s why the SPDC casualty figures are so high in those brigades.
“But now Sixth Brigade and Seventh Brigade are becoming more capable.
“We’ve trained NCOs [non-commissioned officers] and specially-selected soldiers from most brigades, but the better the tactics are understood by battalion and brigade commanders, the easier and effective implementation is.”
While the logistical benefits are fairly obvious – the potential loss of life is minimised using small teams, valuable ammunition is preserved and premium weapons carried – there are also direct political benefits.
Earlier this year, frustrated by border warfare marked by shelling and heavy machine-gun fire, Thai authorities ordered leaders of the Karen National Union and its armed wing, the KNLA, off Thai soil.
Things had got out of control and pressuring the side perceived to be weaker – the KNU – was identified as the quickest solution to calm the border region and facilitate trade.
The DKBA, allied with the Burmese Army and pitched against the KNLA, was running up and down the border, launching attacks against the KNLA from Thai soil and terrorising Thai villages thought sympathetic to the KNU.
The KNLA tactics of small teams trekking through the jungle for days with one target in mind and avoiding fighting on the borderline will ease relations with the Thais as the matter will be considered an “internal affair” for the Burmese to deal with, said Brig-Gen Hsar Gay.
“The border fighting creates the false impression that the KNLA is supported from the other side [the Thai side] of the border.
“It’s important not to affect Thailand’s security interests,” he said.
“And it also shows the KNLA’s ability to fight the Burmese Army deep inside areas they claim to control.”
The DKBA broke with the KNLA in the mid-nineties, claiming religious persecution of Buddhists by the largely Christian leadership of the KNU.
From its days as a rag-tag bunch of deserters it has developed into a formidable military force.
The DKBA is also one of the few ethnic minority armies to agree with Burma’s military junta, the State Peace and Development Council, and its proposal to form Border Guard Forces from disparate armies controlling areas of Burma.
However, the DKBA is not seen to have the loyalties of the greater Karen population.
Its submission to the will of the SPDC does not augur well with people hard done by for decades at the hands of the Burmese Army.
There is little doubt that a small band of KNLA specialists on the run from a larger unit of DKBA pursuers would be given sound advice on local conditions or a sock of rice by villagers in a bid to render their mission successful.
Such sentiments are not lost on DKBA foot soldiers.
And now, with their transformation into a border guard force, the DKBA are being issued with badges to be sewn into their uniforms bearing the motifs of the Burmese Army.
This is creating dissension in the ranks according to one venerated retired KNLA soldier.
“The [DKBA] brigades are now operating independently of one another, doing what they wish, employing tactics of their own making, following allegiances held by their commanders,” he said.
At a clandestine meeting in Thailand, a commander of another breakaway military clique, the KNU/KNLA Peace Council, said both the SPDC and DKBA had plans to attack a KNLA stronghold opposite northern Thailand, across the Salween River “as soon as the rain stops and things dry up”.
Tay Lay Mya, a son of former KNU general Bo Mya and a surprise defector from the KNLA earlier this year, said both the SPDC and DKBA had their sights set on KNLA Fifth Brigade in the coming months.
The once-traditional time for major military offensives by the Burmese Army is the dry season, which begins late in the year, about November, and continues through until April.
Both sides are now well-advanced in their preparations for heavy fighting.
One senior KNLA commander involved in these preparations predicted as many as 2,000 Karen refugees could leave Burma during the dry season as the battles ensue.
mizzima
သံဃာတုႏွင့္ လူအခ်ဳိ႕တုိ႔ကုိ မဲေဆာက္ရဲ ဖမ္းဆီး ။ ျမ၀တီခ႐ုိင္အတြင္းတြင္လဲ ရွာေဖြဖမ္းဆီးေန
Thursday, October 8, 2009
ရဲရင့္
ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ညႇိဳးႏြမ္းေသးသိမ္ေစသည့္အတြက္ ဝိနည္းမလုိက္နာသည့္ ျမန္မာသံဃာေတာ္မ်ားအပါအဝင္ ဘုန္းႀကီးအတု၊ သီလရွင္အတုႏွင့္ သာသနာအေရၿခံဳလူအခ်ဳိ႕တုိ႔ကို ျမဝတီခ႐ုိင္အတြင္း လုိက္လံရွာေဖြဖမ္းဆီးေနေၾကာင္း ခ႐ုိင္ သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔ ဥကၠ႒ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၌ ယခုလ (၅) ရက္တြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပသည့္ ၿမိဳ႕လုံးကၽြတ္ ဆြမ္းဆန္စိမ္းေလာင္းလႉပဲြသုိ႔ ျမဝတီမွသံဃာမ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ား လာေရာက္အလႉခံရာတြင္ ၀ိနည္းႏွင့္အညီ ေနထုိင္ျခင္းမရွိဘဲ ကပိၸယမ်ားမွာလည္း ထိုင္းဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းဝင္းအတြင္း မူးယစ္ေသာက္စားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသျဖင့္ လူ (၁ဝဝ) ခန္႔ကို မဲေဆာက္ရဲက ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုကဲ့သုိ႔ ျမ၀တီခ႐ုိင္အတြင္း ရွာေဖြဖမ္းဆီးေနျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမဝတီခ႐ုိင္သံဃာ့နာယက ဥကၠ႒ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိပါလက “မဲေဆာက္ဆြမ္းေလာင္းပဲြကုိ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွ သြားခြင့္မျပဳဘူး။ အခုသြားတဲ့ ဘုန္းႀကီးနဲ႔ သီလရွင္ေတြ၊ လူပုဂိၢဳလ္ေတြက ေအာက္ကလာၾကတဲ့ လူေတြျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔ဒီလုိအျပဳအမူေတြလုပ္ေတာ့ သာသနာေတာ္ ညႇိဳးႏြမ္းတဲ့အျပင္ ႏုိင္ငံနဲ႔လူမ်ဳိးလည္း သိကၡာက်တယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုိင္း႐ုပ္သံလႈိင္းေတြက သတင္းထုတ္ျပန္တယ္လုိ႔ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီဘုန္းႀကီး၊ သီလရွင္အတုေတြနဲ႔ လူေတြကို ဘုန္းႀကီးတုိ႔ လုိက္လံစစ္ေဆးၿပီး အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။
ျမဝတီမွလာသည့္ အလႉခံပုဂိၢဳလ္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔ရရွိသည့္ အလႉခံပစၥည္းမ်ားကို ယူေဆာင္သြားျခင္းမျပဳဘဲ ရရာေစ်းျဖင့္ နီးစပ္သူမ်ားထံ လုိက္လံေရာင္းခ်ခဲ့ၾကၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဝင္းအတြင္း မူးယစ္ေသာက္စားကာ ခြန္းႀကီးခြန္းငယ္ အခ်င္းမ်ားခဲ့သည့္အတြက္ မဲေဆာက္ရဲကို ဖမ္းဆီးခုိင္းရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါေက်ာင္းမွ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးက မိန္႔ၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၊ သီလရွင္မ်ားကို ျမဝတီခ႐ုိင္ သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔မွ လုံးဝအလႉခံခြင့္မျပဳေၾကာင္း၊ ထုိင္းဘက္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ကို မိမိတုိ႔ ကိုင္တြယ္၍မရေၾကာင္း၊ ထုိင္းဘက္မွ ဖမ္းဆီးလဲႊေျပာင္းေပးပါက ထိေရာက္သည့္ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိပါလက မိန္႔ၾကားသည္။
အခ်ဳိ႕လူပုဂိၢဳလ္မ်ားမွာ လူဝတ္မ်ားျဖင့္လာၿပီး ဆြမ္းေလာင္းပဲြမတုိင္မီညတြင္ သကၤန္းဝတ္လဲလွယ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဂ်င္းေဘာင္းဘီ ဝတ္လာသည့္ အမ်ဳိးသမီးအခ်ဳိ႕လည္း သီလရွင္ဝတ္စုံမ်ားဝတ္ကာ အလႉခံႂကြခဲ့သည္ကို ဝမ္းနည္းစြာေတြ႔ရွိခဲ့ရၿပီး ဆြမ္းေလာင္းခ်င္စိတ္ပင္မရွိေတာ့ဘဲ အိမ္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္ဟု မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူ ကိုႏုိင္က ေျပာသည္။
လာမည့္ႏွစ္တြင္ ႏွစ္ဖက္သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔မ်ား ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္၍ ယခုကဲ့သို႔ျဖစ္ရပ္မ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားျခင္းမရွိရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု မဲေဆာက္တြင္ သီတင္းသုံးသည့္ တာ့ခ္ခ႐ုိင္ သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔ဝင္ ထုိင္းဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးက မိန္႔ၾကားသည္။
ရဲရင့္
ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ညႇိဳးႏြမ္းေသးသိမ္ေစသည့္အတြက္ ဝိနည္းမလုိက္နာသည့္ ျမန္မာသံဃာေတာ္မ်ားအပါအဝင္ ဘုန္းႀကီးအတု၊ သီလရွင္အတုႏွင့္ သာသနာအေရၿခံဳလူအခ်ဳိ႕တုိ႔ကို ျမဝတီခ႐ုိင္အတြင္း လုိက္လံရွာေဖြဖမ္းဆီးေနေၾကာင္း ခ႐ုိင္ သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔ ဥကၠ႒ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၌ ယခုလ (၅) ရက္တြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပသည့္ ၿမိဳ႕လုံးကၽြတ္ ဆြမ္းဆန္စိမ္းေလာင္းလႉပဲြသုိ႔ ျမဝတီမွသံဃာမ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ား လာေရာက္အလႉခံရာတြင္ ၀ိနည္းႏွင့္အညီ ေနထုိင္ျခင္းမရွိဘဲ ကပိၸယမ်ားမွာလည္း ထိုင္းဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းဝင္းအတြင္း မူးယစ္ေသာက္စားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသျဖင့္ လူ (၁ဝဝ) ခန္႔ကို မဲေဆာက္ရဲက ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုကဲ့သုိ႔ ျမ၀တီခ႐ုိင္အတြင္း ရွာေဖြဖမ္းဆီးေနျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမဝတီခ႐ုိင္သံဃာ့နာယက ဥကၠ႒ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိပါလက “မဲေဆာက္ဆြမ္းေလာင္းပဲြကုိ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွ သြားခြင့္မျပဳဘူး။ အခုသြားတဲ့ ဘုန္းႀကီးနဲ႔ သီလရွင္ေတြ၊ လူပုဂိၢဳလ္ေတြက ေအာက္ကလာၾကတဲ့ လူေတြျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔ဒီလုိအျပဳအမူေတြလုပ္ေတာ့ သာသနာေတာ္ ညႇိဳးႏြမ္းတဲ့အျပင္ ႏုိင္ငံနဲ႔လူမ်ဳိးလည္း သိကၡာက်တယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုိင္း႐ုပ္သံလႈိင္းေတြက သတင္းထုတ္ျပန္တယ္လုိ႔ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီဘုန္းႀကီး၊ သီလရွင္အတုေတြနဲ႔ လူေတြကို ဘုန္းႀကီးတုိ႔ လုိက္လံစစ္ေဆးၿပီး အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။
ျမဝတီမွလာသည့္ အလႉခံပုဂိၢဳလ္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔ရရွိသည့္ အလႉခံပစၥည္းမ်ားကို ယူေဆာင္သြားျခင္းမျပဳဘဲ ရရာေစ်းျဖင့္ နီးစပ္သူမ်ားထံ လုိက္လံေရာင္းခ်ခဲ့ၾကၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဝင္းအတြင္း မူးယစ္ေသာက္စားကာ ခြန္းႀကီးခြန္းငယ္ အခ်င္းမ်ားခဲ့သည့္အတြက္ မဲေဆာက္ရဲကို ဖမ္းဆီးခုိင္းရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါေက်ာင္းမွ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးက မိန္႔ၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၊ သီလရွင္မ်ားကို ျမဝတီခ႐ုိင္ သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔မွ လုံးဝအလႉခံခြင့္မျပဳေၾကာင္း၊ ထုိင္းဘက္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ကို မိမိတုိ႔ ကိုင္တြယ္၍မရေၾကာင္း၊ ထုိင္းဘက္မွ ဖမ္းဆီးလဲႊေျပာင္းေပးပါက ထိေရာက္သည့္ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိပါလက မိန္႔ၾကားသည္။
အခ်ဳိ႕လူပုဂိၢဳလ္မ်ားမွာ လူဝတ္မ်ားျဖင့္လာၿပီး ဆြမ္းေလာင္းပဲြမတုိင္မီညတြင္ သကၤန္းဝတ္လဲလွယ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဂ်င္းေဘာင္းဘီ ဝတ္လာသည့္ အမ်ဳိးသမီးအခ်ဳိ႕လည္း သီလရွင္ဝတ္စုံမ်ားဝတ္ကာ အလႉခံႂကြခဲ့သည္ကို ဝမ္းနည္းစြာေတြ႔ရွိခဲ့ရၿပီး ဆြမ္းေလာင္းခ်င္စိတ္ပင္မရွိေတာ့ဘဲ အိမ္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္ဟု မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူ ကိုႏုိင္က ေျပာသည္။
လာမည့္ႏွစ္တြင္ ႏွစ္ဖက္သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔မ်ား ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္၍ ယခုကဲ့သို႔ျဖစ္ရပ္မ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားျခင္းမရွိရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု မဲေဆာက္တြင္ သီတင္းသုံးသည့္ တာ့ခ္ခ႐ုိင္ သံဃာ့နာယကအဖဲြ႔ဝင္ ထုိင္းဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးက မိန္႔ၾကားသည္။
ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)တြင္ နအဖစစ္တပ္မ်ား လႈပ္ရွားမႈရွိလာ
ေအာက္တုိဘာ ၈ရက္။ ေစာသိန္းျမင့္ (ေကအုိင္စီ)
ေကအဲန္ယူတပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမ၊ ပိုင္က်ံဳၿမိဳ႕နယ္တြင္ နအဖ စစ္တပ္ တပ္မ (၂၂)လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းမွ စစ္ေၾကာင္းမ်ား သည္ ယခုလ အေစာပိုင္းမွစ၍ လႈပ္ရွားမႈမ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္လာသည္ဟု ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (ေကအဲန္အယ္လ္ေအ)က ေျပာသည္။
ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ရင္း (၂၂)မွ ဒုတပ္ရင္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးေစာဒီ့ကြယ္က“ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၄-၅ရက္ အေတာအတြင္းမွာ ခမရ(၂၀၈) တပ္ရင္းက စစ္ေၾကာင္း(၁)နဲ႔ (၂) စတင္လႈပ္ရွားလာတာကို က်ေနာ္တုိ႔ သတိထားမိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ မနီးမေ၀းမွာရွိတဲ့ ထီး တုိေကာ္ရြာမွာဆုိ ေရာက္လာတာ (၃)ခါေတာင္ ရွိၿပီ။ အရင္တုန္းက အဲဒီရြာအထိ ေရာက္ေလ့ေရာက္ထမရွိဘူး။ စစ္ေၾကာင္း (၂)ကေတာ့ တရီဖုိးကြီးဘက္မွာ လႈပ္ရွားေနတယ္။ အခုထက္ထိေတာ့ သိပ္ထူးျခားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ မေတြ႕ေသးဘူး”ဟု ေျပာ သည္။
ယခုလုိ ပြင့္လင္းရာသီအစတြင္ နအဖ စစ္တပ္၏ စတင္လႈပ္ရွားလာမႈအေပၚ ေကအဲန္ယူ တဲြဘက္အတြင္းေရးမွဴး(၁) ဗုိလ္မွဴး ေစာလွေငြက “ပထမတခ်က္က အဲဒီဂြင္ကို နယ္ေျမစုိးမုိးေရးအတြက္ ဒီေကဘီေအေတြကို သူတုိ႔ယုံစားလုိ႔မရေတာ့လုိ႔ တက္ လာတာ ျဖစ္မယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီေကဘီေအက အက်အဆုံးမ်ားေတာ့ လူအင္အားသိပ္ မရွိေတာ့ဘူးေလ။ ေနာက္ တခ်က္က အဲဒီမွာရွိတဲ့ သူတုိ႔အဖဲြ႕အတြက္ တပ္အင္အား လာျဖည့္တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အဲဒီနယ္ေျမဟာ ေျပာက္က်ား နယ္ေျမျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုိးစစ္ဆင္ဖုိ႔ကေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး”ဟု ေျပာသည္။
၎နယ္ေျမသည္္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လတုန္းက နအဖ စစ္တပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ သံုးခု ပူးေပါင္းကာ ေကအဲန္ယူကို ထုိး စစ္ဆင္ခဲ့ရာနယ္ေျမမ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိးစစ္ေၾကာင့္ ေဒသခံကရင္ျပည္သူ ၄၀၀၀ေက်ာ္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ တာ့ခ္ခရုိင္၊ ထာ့ေဆာင္ယန္းၿမိဳ႕ နယ္သုိ႔ ထြက္ေျပးခုိလႈံခဲ့ၾကရသည္။
အဆုိပါနယ္ေျမကို ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအပူးေပါင္းတပ္တုိ႔ သိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕မ်ားသာ အေျခခ် လႈပ္ရွားလွ်က္ရွိရာ ယခုလို ဖားအံၿမဳိ႕တြင္ အေျခစုိက္သည့္ တပ္မ(၂၂)လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမွ စစ္ေၾကာင္းမ်ား စတင္ လႈပ္ရွားလာျခင္းသည္ ရည္ရြယ္ခ်က္တခုခုေၾကာင့္ လႈပ္ရွားလာျခင္းျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေကအဲန္ယူ ဖားအံခရိုင္၊ ပိုင္က်ဳံၿမိဳ႕ နယ္ ဥကၠဌ ပဒိုေစာဘာတီဖုိးက ေျပာသည္။
ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမကို ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအပူးေပါင္းတပ္တုိ႔ (၅)လၾကာ သိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္ လည္း ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားသည္ ေကအဲန္အယ္လ္ေအတပ္ဖဲြ႕မ်ား၏ ခ်ဳံခုိတုိက္ခုိက္မႈႏွင့္ မၾကာခဏ ဗုံးေပါက္ကြဲမႈမ်ား ေၾကာင့္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။
၎တပ္မဟာ(၇)နယ္ေျမတြင္ ဇြန္လမွ စက္တင္ဘာလကုန္အထိ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားမွ ၁၁၇ဦးေသဆုံး၊ ၃၁၆ဦး ထိ ခုိက္ကာ ၂၈ဦး ေကအဲန္ယူထံသုိ႔ လာေရာက္ပူးေပါင္းၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္မွ ၁၈ဦးေသဆုံး၊ ၂၈ဦး ထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိ ေၾကာင္း ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)ဌာနခ်ဳပ္၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားသည္ ၎အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသျဖင့္ ထုိင္းရြာသားမ်ားက ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ ဖဲြ႕၀င္မ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္လုပ္သည္ဟု သတ္မွတ္ကာ ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တုိဘာလ ၂ရက္ေန႔တြင္ ထုိင္းႏုိင္္ငံဘက္ျခမ္းသုိ႔ ကူးလာၿပီး ဆဲြမုိင္းမ်ား လာေရာက္ေထာင္ထားခဲ့သည္ဟု ထုိင္းရြာသားမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။
ေကအဲန္ယူတပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမတြင္ ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ (၅၅၅)၊ (၉၉၉) လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမ်ားႏွင့္ ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမ်ားက လႈပ္ရွားလွ်က္ရွိၿပီး နအဖစစ္တပ္မ်ားက ယခုလ အေစာပိုင္းမွ စတင္လႈပ္ရွားလာ ျခင္းျဖစ္သည္။
ေကအဲန္ယူတပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမ၊ ပိုင္က်ံဳၿမိဳ႕နယ္တြင္ နအဖ စစ္တပ္ တပ္မ (၂၂)လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းမွ စစ္ေၾကာင္းမ်ား သည္ ယခုလ အေစာပိုင္းမွစ၍ လႈပ္ရွားမႈမ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္လာသည္ဟု ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (ေကအဲန္အယ္လ္ေအ)က ေျပာသည္။
ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ရင္း (၂၂)မွ ဒုတပ္ရင္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးေစာဒီ့ကြယ္က“ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၄-၅ရက္ အေတာအတြင္းမွာ ခမရ(၂၀၈) တပ္ရင္းက စစ္ေၾကာင္း(၁)နဲ႔ (၂) စတင္လႈပ္ရွားလာတာကို က်ေနာ္တုိ႔ သတိထားမိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ မနီးမေ၀းမွာရွိတဲ့ ထီး တုိေကာ္ရြာမွာဆုိ ေရာက္လာတာ (၃)ခါေတာင္ ရွိၿပီ။ အရင္တုန္းက အဲဒီရြာအထိ ေရာက္ေလ့ေရာက္ထမရွိဘူး။ စစ္ေၾကာင္း (၂)ကေတာ့ တရီဖုိးကြီးဘက္မွာ လႈပ္ရွားေနတယ္။ အခုထက္ထိေတာ့ သိပ္ထူးျခားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ မေတြ႕ေသးဘူး”ဟု ေျပာ သည္။
ယခုလုိ ပြင့္လင္းရာသီအစတြင္ နအဖ စစ္တပ္၏ စတင္လႈပ္ရွားလာမႈအေပၚ ေကအဲန္ယူ တဲြဘက္အတြင္းေရးမွဴး(၁) ဗုိလ္မွဴး ေစာလွေငြက “ပထမတခ်က္က အဲဒီဂြင္ကို နယ္ေျမစုိးမုိးေရးအတြက္ ဒီေကဘီေအေတြကို သူတုိ႔ယုံစားလုိ႔မရေတာ့လုိ႔ တက္ လာတာ ျဖစ္မယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီေကဘီေအက အက်အဆုံးမ်ားေတာ့ လူအင္အားသိပ္ မရွိေတာ့ဘူးေလ။ ေနာက္ တခ်က္က အဲဒီမွာရွိတဲ့ သူတုိ႔အဖဲြ႕အတြက္ တပ္အင္အား လာျဖည့္တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အဲဒီနယ္ေျမဟာ ေျပာက္က်ား နယ္ေျမျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုိးစစ္ဆင္ဖုိ႔ကေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး”ဟု ေျပာသည္။
၎နယ္ေျမသည္္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လတုန္းက နအဖ စစ္တပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ သံုးခု ပူးေပါင္းကာ ေကအဲန္ယူကို ထုိး စစ္ဆင္ခဲ့ရာနယ္ေျမမ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိးစစ္ေၾကာင့္ ေဒသခံကရင္ျပည္သူ ၄၀၀၀ေက်ာ္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ တာ့ခ္ခရုိင္၊ ထာ့ေဆာင္ယန္းၿမိဳ႕ နယ္သုိ႔ ထြက္ေျပးခုိလႈံခဲ့ၾကရသည္။
အဆုိပါနယ္ေျမကို ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအပူးေပါင္းတပ္တုိ႔ သိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕မ်ားသာ အေျခခ် လႈပ္ရွားလွ်က္ရွိရာ ယခုလို ဖားအံၿမဳိ႕တြင္ အေျခစုိက္သည့္ တပ္မ(၂၂)လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမွ စစ္ေၾကာင္းမ်ား စတင္ လႈပ္ရွားလာျခင္းသည္ ရည္ရြယ္ခ်က္တခုခုေၾကာင့္ လႈပ္ရွားလာျခင္းျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေကအဲန္ယူ ဖားအံခရိုင္၊ ပိုင္က်ဳံၿမိဳ႕ နယ္ ဥကၠဌ ပဒိုေစာဘာတီဖုိးက ေျပာသည္။
ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမကို ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအပူးေပါင္းတပ္တုိ႔ (၅)လၾကာ သိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္ လည္း ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားသည္ ေကအဲန္အယ္လ္ေအတပ္ဖဲြ႕မ်ား၏ ခ်ဳံခုိတုိက္ခုိက္မႈႏွင့္ မၾကာခဏ ဗုံးေပါက္ကြဲမႈမ်ား ေၾကာင့္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။
၎တပ္မဟာ(၇)နယ္ေျမတြင္ ဇြန္လမွ စက္တင္ဘာလကုန္အထိ ဒီေကဘီေအတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားမွ ၁၁၇ဦးေသဆုံး၊ ၃၁၆ဦး ထိ ခုိက္ကာ ၂၈ဦး ေကအဲန္ယူထံသုိ႔ လာေရာက္ပူးေပါင္းၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္မွ ၁၈ဦးေသဆုံး၊ ၂၈ဦး ထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိ ေၾကာင္း ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)ဌာနခ်ဳပ္၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
ဒီေကဘီေအ တပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားသည္ ၎အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသျဖင့္ ထုိင္းရြာသားမ်ားက ေကအဲန္အယ္လ္ေအ တပ္ ဖဲြ႕၀င္မ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္လုပ္သည္ဟု သတ္မွတ္ကာ ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တုိဘာလ ၂ရက္ေန႔တြင္ ထုိင္းႏုိင္္ငံဘက္ျခမ္းသုိ႔ ကူးလာၿပီး ဆဲြမုိင္းမ်ား လာေရာက္ေထာင္ထားခဲ့သည္ဟု ထုိင္းရြာသားမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။
ေကအဲန္ယူတပ္မဟာ (၇)နယ္ေျမတြင္ ဒီေကဘီေအ တပ္မဟာ (၅၅၅)၊ (၉၉၉) လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမ်ားႏွင့္ ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ(၇)လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမ်ားက လႈပ္ရွားလွ်က္ရွိၿပီး နအဖစစ္တပ္မ်ားက ယခုလ အေစာပိုင္းမွ စတင္လႈပ္ရွားလာ ျခင္းျဖစ္သည္။
ကရင္လူမ်ိဳး
ကရင္လူမ်ိဳး
From Myanmar Online Encyclopedia
Jump to: အညႊန္း, ရွာေဖြရန္
ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ား
ကရင္လွပ်ဳိျဖဴကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ရိုးသားႀကိဳးစားၾကၿပီး ေအးေဆးေသာဘဝကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
1 လူမ်ိဳးစုမ်ား
1.1 ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေရွးဦးသမိုင္းအက်ဥ္း
1.2 ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင္သကၠရာဇ္
1.3 ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ျဖစ္ေပၚလာပံု
1.4 ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္း ၁၉၃၇
1.5 ပထမဆုံးေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသံလႊင့္မိန္႔ခြန္း
1.6 ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္
1.7 အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …
1.8 ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္
1.9 ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း
1.10 ကုရင္မ်ား ေက်းရြာမ်ားကိုတည္ေဆာက္ပံု
လူမ်ိဳးစုမ်ား
ကရင္လူမ်ိဳးတြင္ စေကာကရင္ ႏွင့္ ပိုးကရင္ ဟူ၍ အဓိကလူမ်ိဳးစုႀကီး ၂ စုရွိသည္။ ထိုလူမ်ိဳးစုႀကီး ၂စုမွာ ဓေလ့စရိုက္ ႏွင့္ အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကားတြင္ ကြဲျပားျခားနားမွုမ်ားရွိသည္။ စေကာကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေယာက္်ားေလးမ်ား၏ အမည္ေရွ႕တြင္ ေစာ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကၿပီး မိန္းကေလးအမည္ေရွ႕တြင္ ေနာ္ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကသည္။ ပိုးကရင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာမူ ေယာက္်ားေလးမ်ား၏ အမည္ေရွ႕တြင္ မန္း တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကၿပီး မိန္းကေလးအမည္ေရွ႕တြင္ နန႔္ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေရွးဦးသမိုင္းအက်ဥ္း
ထီ့့ေဆ့ေမ့ယြား ေခၚ ထီးဆဲ့မဲ့ယြားလူမ်ိဳးတုိင္းသည္ မိမိတုိ႔၏သမုိင္းကုိ သားစဥ္ေျမးဆက္လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ပုိးခဲ့ၾက၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ သမုိင္းဟူသည္ ေဖာာက္ဖ်က္၍ ရနုိင္ေကာင္းေသာ အရာမဟုတ္ေပ။ပုဂံရာဇ၀င္ကုိ တုတ္ထမ္းေျပာရတယ္ ဟု အဆုိရိွလွ်င္ ပုဂံရာဇ၀င္ထက္ ေရွးက်သည့္ ကြ်နု္ပ္တုိ႕ ကရင္တုိင္းရင္းသာတုိ႔၏ ေရွးဦးသမုိင္းကုိ ျပန္ေျပာင္းေျပာရာတြင္ သုေတသီတုိ႔ အျငင္းပြားဖြယ္ရာရိွပါက အံ့ၾသစရာမဟုတ္ေပ။ကြ်နု္ပ္တုိ႕ ကရင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ေရွးကပင္ လူႀကီးမိဘမ်ား၏ ဆုံးမစကားကုိ တရုိတေသမွတ္သားလုိက္နာတတ္ၿပီး ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားအား ျပန္လည္သြန္သင္ဆုံးမျခင္းျဖင့္ သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားကုိ ခုိင္ခုိင္လုံလုံ ထိန္းသိမ္းလာ နုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းသမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားအနက္ ထီ့ေဆံေမ့ယြားေခၚ ထီးဆဲ့မဲ့ယြား ေဒသသည္ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ တစ္ခ်ိန္က အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့ေသာ ေနရာေဒသျဖစ္ေၾကာင္းကုိ အမ်ားကၾကားဖူးၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္း ထီ့ဆဲ့မဲ့ယြား ေဒသသည္ မည္သည့္တုိင္းျပည္ေဒသ တြင္ ရွိသည္ကုိ မွန္းဆမရနုိင္သူ မ်ားလွသည္။ထီ့ဆဲ့မဲ့ယြား ဟူသည္ ေရစီးရာတြင္ သဲတုိ႔ ေမ်ာပါေနေသာ ျဖစ္ေခ်ာင္းေဒသ ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ယင္းေဒသကုိ မႏုႆပထ၀ီေဗဒႏွင့္ သမုိင္းပညာရပ္မ်ားစသည္တုိ႔ျဖင့္ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာရွာေဖြပါက တရုတ္ျပည္ေတာင္ပုိင္း တစ္ေနရာတြင္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ေပါင္း (၃၅၀၀)ေလာက္က တည္ရိွခဲ့ေသာ အုိေအစစ္ ယဥ္ေက်းမႈ ပုံသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး၊ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ စုိက္ပ်ိဳး ေမြးျဖဴေရး အသင့္အတင့္လုပ္ကုိင္၍ အေျခခ်ေနထုိင္ၿပီး မိသားစု အိမ္ေထာင္စုတုိ႔ စုေပါင္းေနထိုင္ၾကသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။ထုိေဒသတြင္ ကရင္ေရွးဦးလူတုိ႔သည္ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ ေနထုိင္ခဲ့ဟန္ရိွၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားတိမ္ေကာမႈႏွင့္ မုိးေရလွ်ံမႈတုိ႕ေၾကာင့္ စုိက္ပ်ိဳးခင္းမ်ား လူေနအိမ္မ်ားပ်က္ဆီးခဲ့ရၿပီး တုိးပြားလာေသာ လူဦးေရအတြက္ ေထာက္ပံ့နုိင္သည့္ အေျခအေနမရိွေတာ့သျဖင့္ ေနရာအသစ္ရွာေဖြရန္ အုပ္စုခဲြၿပီး ေတာင္ဘက္အရပ္မ်ားသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႕အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအႏွံ႕ ျပန္႕က်ဲေနထုိင္ၾကေသာ ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ေတြ႕ရျခင္းျဖစ္သည္။မုိ႕ထိတ္ ဖထိတ္ ေခၚ မုိးထိ ပါးထိကရင္ေရွးဦးလူမ်ိဳးတုိ႕သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအႏွံ႕ အစုစုပ်ံ႕ႏွံ႕ ေနထုိင္ၾကေသာ္လည္း ထီေဆ့ေမ့ယြားေဒသမွ ထြက္လာစဥ္က အားလုံးတစ္ခ်ိန္တည္း ထြက္လာၾကသည္မဟုတ္ပဲ အနည္းဆုံး အုပ္စုႀကီး ႏွစ္စု ထြက္လာၾကသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။
ယင္းအုပ္စုႏွစ္စုအနက္ ေရွးဦးစြာ ထြက္လာၾကသူမ်ားမွာ ဖခင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အၾကားအျမင္ဗဟုသုတရွိၿပီး အသက္ႀကီးေသာ ေယာက်္ားမ်ားဦးေဆာင္ျပဳေသာ အုပ္စုျဖစ္ၿပီး ေကာင္းမြန္ေသာေဒသအသစ္ေတြ႕ရိွပါက က်န္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားကုိ ျပန္ေခၚရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ထြက္လာၾကၿပီး ယင္းအုပ္စုတြင္ လုိက္ပါသြားသူမ်ားကုိ ေနာင္ကာလတြင္ ဖထိတ္ သုိ႔မဟုတ္ ပါထိ ေခၚ ဖခင္အႏြယ္ကရင္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားဟု ေခၚတြင္လာခ့ဲသည္။
က်န္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားတြင္ အေတြ႕ႀကံဳျပည့္စုံေသာ မိခင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးမ်ားက စီမံကြပ္ကဲ၍ ထုိေဒသမွ ထြက္ခြာေသာၾကေသာ မိသားစုမ်ား သည္ တစ္ေန႕တြင္ ျပန္လာေခၚမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ထီ့ေဆ့ေမ့ယြား ေဒသတြင္ ေနထုိင္လာခဲ့ရာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာျမင့္လာေသာအခါ သဘာ၀ေဘးရန္မ်ားႏွင့္ ေနာက္ထပ္ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကေသာ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားရန္ေၾကာင့္ ေရွးကထြက္ခြာသြားေသာ အုပ္စုေနာက္သုိ႔ ရွာေဖြလုိက္လာခဲ့ၿပီး ယင္းတုိ႔ကုိ ထီ့ေဆ့ေမ့ယြားမွ မုိ႕ထိတ္ သုိ႔မဟုတ္ မုိးထိ ေခၚ မိခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္ အမ်ားစုက လက္ခံယုံၾကည္ထားၾကသည္။ဖထိတ္ေခၚ စေကာကရင္အုပ္စုသည္ မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္း သံလြင္ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားကုိ အဓိကအသုံးျပဳၿပီး ေတာင္ဘက္သို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႕တုိင္ ယုိးဒယားျပည္၊ ျမန္မာျပည္၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ဗီယနမ္ေတာင္ပုိင္း၊ မေလးရွားေျမာက္ပုိင္းေဒသမ်ားသုိ႔တုိင္ေအာင္ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႕အႏွံ႕ ေနထုိင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႕နုိင္ပါသည္။
မုိ႕ထိတ္ ေခၚ ပုိးကရင္အုပ္စုသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတုိ႕ကုိ အထူးသျဖင့္ အသုံးျပဳၿပီး ဆင္းသက္လာခဲ့ၾကရာ ျမန္မာျပည္ျဖစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ယုိးဒယားျပည္အေနာက္ဘက္ျခမ္းေဒသမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထုိင္သည္ကုိ ေတြ႕ရေပမည္။ကရင္သကၠရာဇ္ေရတြက္ျခင္းဒုတိယအသုတ္ျဖစ္ေသာ မုိ႕ထိတ္ေခၚ ပုိးကရင္အႏြယ္၀င္တုိ႔သည္ ခမ(၇၃၉) ႏွစ္ေလာက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုထဲသုိ႔ စတင္၀င္ေရာက္လာၿပီး ထုိကာလမွစ၍ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ကရင္အမ်ိဳးသာ သကၠရာဇ္ကုိ သုေတသီတုိ႕ေရတြက္၍ ယခုႏွစ္ဆုိလွ်င္ ၂၇၄၈-ခုႏွစ္သုိ႔ ေရာက္လာခ့ဲပါၿပီ။သုိ႔ျဖစ္၍ ယေန႕ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ျပန္လည္ဆုံစည္းၾကေသာ ဖခင္အႏြယ္၀င္ စေကာကရင္ အုပ္စုႏွင့္ မိခင္အႏြယ္၀င္ ပုိးကရင္ အုပ္စုတုိ႔မွာ တစ္ခ်ိန္က ထီ့ေဆံေမ့ယြားတြင္ တစ္ရြာတည္း သို႕မဟုတ္ တစ္အိမ္ေထာင္စုတည္းေနထုိင္ခဲ့ၾကေသာ မိဘမ်ားမွ တစ္မ်ိဳးတည္း တစ္ခုတည္းေသာ ေသြးရင္းသားရင္းညီအစ္ကုိမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ကရင္လူႀကီးမ်ားက ဆုံးမေျပာၾကားခဲ့ေသာ ပုံျပင္မ်ား၊ ဆုံးမစကားမ်ား၊ စကားပုံမ်ားအရ မွန္ကန္ေၾကာင္း ျငင္းဆုိစရာမရိွသည့္အျပင္ ယင္းသမုိင္းစဥ္ကုိ ပုိမုိခုိင္လုံေစသည့္ သမုိင္းအေထာက္အထား မ်ားက ယေန႕အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသရိွလူမ်ိဳးစုမ်ား၏သမုိင္းကုိ ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ ယင္းတုိ႔အနက္ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ အတိတ္သမုိင္းေၾကာင္းကုိလည္း မွန္ကန္စြာ ေလ့လာေတြ႕ရိွနုိင္ပါသည္။ကရင္ဟု ေခၚတြင္ျခင္းကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ပညာရွင္မ်ားက ထုိင္းတရုတ္အႏြယ္၀င္မ်ားဟု မွတ္တမ္းတင္ၾကသည္။ ပညာရွင္တုိ႔၏ တင္ျပခ်က္အရ လူတုိ႔၏ ဦးေခါင္းခြံအေနအထားႏွင့္ ႏွာေခါင္းအေနအထားအရလည္းေကာင္း၊ စကားေ၀ါဟာရ ဘာသာေဗဒအရလည္းေကာင္း သတ္မွန္ေခၚတြင္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားမွာ ထုိ္င္း တရုတ္ အုပ္စုမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ မြန္ဂုိအႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။အေရွ႕ေတာင္အာရွရိွ လူမ်ိဳးအေတာ္မ်ားမ်ားက ယန္ ဟု ေခၚၾကၿပီး၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက ကရင္ဟုေခၚၾကသည္။ ကရင္ဟူေသာ အေခၚကုိ မည္သည့္အခ်ိန္ကစၿပီး ေခၚၾကသည္ကုိ အတိအက်တင္ျပရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ယင္းအေခၚသည္ အင္း၀ေခတ္မတုိင္မီ စတင္ေခၚထြင္ ခဲ့ဟန္ရိွသည္။
ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အယူအဆအရ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ရွမ္းလူမ်ိဳး(၃၀)တြင္ ထည့္သြင္း၍ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ရာ ေကြ႕ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားကုိလည္းေကာင္း ဂြ်မ္းလူမ်ားကုိလည္း ေကာင္း၊ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားဟု ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ ေခၚတြင္ၾကခဲ့သည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕ က ယူဆၾကသည္။အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ားက တစ္ခ်ိန္က ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတြင္ ေနထုိင္ခဲ့ဖူးေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမွားမွ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္လာသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားအား ယေန႔ ပုိးကရင္ျဖစ္လာသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ယူဆၾကသည္။ယေန႔ရခုိင္ျပည္နယ္ေဒသတစ္ခ်ိဳ႕တြင္ ကမ္းယံ လူမ်ိဳးအနည္းငယ္ကုိ ေတြ႕နုိင္ရာ ယင္းတုိ႔မွာ ကရင္လူမ်ိဳးမွားႏွင့္မတူေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီဟု သမုိင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕က ယူဆၾကေသာ္လည္း အမွန္မွာ ယေန႔တုိင္ေအာင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အဆက္အႏြယ္ကုိ ပဲခူးတုိင္းအေနာက္ဖက္ျခမ္းႏွင့္ ျပည္ၿမိဳ႕တစ္ဖက္တြင္ အႏွ႔႔ံအျပားေတြ႕ရိွနုိင္ ပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိသူတုိ႔အားလုံးမွာ သူတုိ႕ကုိယ္တုိင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားဟု ယုံၾကည္ၾကၿပီး ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအသြင္သုိ႔ လုံး၀ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ျမန္မာစစ္စစ္မ်ား ႏွင့္ အေရာင္အေသြးမတူျခင္း၊ စကားေျပာရာတြင္ အသံ၀ဲပုံ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖုံထူးျခားျခင္းတုိ႔ ေၾကာင့္ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားကုိ ပုိးကရင္ျဖစ္လာသည္ဆုိေသာ ယူဆခ်က္မွာ မမွန္နုိင္ပါ။
သို႕ရာတြင္ ေရွးပ်ဴယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားခ်ိန္တြင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပုိးကရင္အႏြယ္အ၀င္မ်ားတုိ႔ ေရာေႏွာ ခဲ့ၾကသည့္ လကၡဏာအေထာက္အထားကား ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ယေန႕ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔၏ ရုိးရာဓေလ့အခ်ိဳ႕သည္ ထုိေခတ္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ အခ်ိဳ႕တုိ႔ႏွင့္ နီးစပ္သည္ကုိ ေတြ႕ရိွနုိင္ျခင္း၊ မည္လည္သမုိင္းတြင္ ပ်ဴမင္း မ်ား ဟူေသာ အေရးအသားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပ်ဴမွာ လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေဖာ္ျပရာျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ၿပဳံး ဟူေသာ အေခၚမွာ ျမန္မာစကားသံအရ ယရစ္သံပ်က္ျဖစ္၍ ပရုံး ဟူေသာအသံထြက္ၿပီး သံမွန္အေနအထားသုိ႔ေလ့လာပါက ပရုံး ဖလုံး ဖလုံ ဟူေသာ အသံမ်ားရဲ႕ မူလဇစ္ျမစ္ျဖစ္နုိင္ ၿပီး ယင္းအေခၚသည္ ယေန႕ ပုိးကရင္ တုိ႔ မိမိကုိယ္ကုိေခၚေသာ ဖလုံ ဟူေသာ အေခၚႏွင့္ အသံထြက္တူသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ထုိ႔အျပင္ နုိင္ငံျခားသားမ်ား၏ မွတ္တမ္း၀င္အေခၚအရ ျပည္ၿမိဳ႕ကုိ ပရုံး ဟုေခၚျခင္းသည္ ယင္း ေဒသတြင္ တစ္ခ်ိန္က ယေန႕ ဖလုံ ေခၚေသာ ပုိးကရင္လူမ်ိဳးစုတုိ႔ ေနထုိင္ရာ ေဒသအျဖစ္ျဖင့္ ထင္ရွားခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေရွးကရင္လူႀကီးမ်ားအဆုိႏွင့္ ယွဥ္ၿပီးသိနုိင္ပါသည္။ျမန္မာသမုိင္းတြင္ ပါရိွသည့္ မြန္ ျမန္မာတုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း(၄၀)စစ္ပဲြကာလတြင္ ျမန္မာမင္းမ်ား၏ အေရွ႕ဘက္စစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းတစ္ေလ်ွာက္တြင္ အမ်ားစုေနထုိင္ေသာ စေကာကရင္ လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ျမန္မာမင္းတုိ႔၏ စစ္တပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေစျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မြန္မင္းမ်ားႀကီးစုိးရာ ေဒသျဖစ္ေသာ ျမစ္၀ကြန္းေပၚႏွင့္ ေအာက္ပုိင္းရိွပုိးကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ မြန္မင္းမ်ား၏ စစ္တပ္တြင္ ပါ၀င္ေစျခင့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကရင္လူမ်ိဳးႏွစ္စုအား မြန္ ျမန္မာတုိ႔က ခဲြျခားေခၚေ၀ၚျခင္းျဖင့္ စေကာကရင္အုပ္စုကုိ ျမန္မာကရင္မ်ား၊ ပုိးကရင္အုပ္စုကုိ မြန္ကရင္ သုိ႕မဟုတ္ တလုိ္င္းကရင္မ်ားဟူ၍လည္းေကာင္း ယေန႕တုိင္ေအာင္ တစ္ခ်ိဳ႕ေခၚေ၀ၚ ေနၾကေသးသည္။
သုေတသီတစ္ခ်ိဳ႕က ေတာင္ငူမင္းဆက္ကုိ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ စတင္တည္ေထာင္ေၾကာင္း အဆုိရိွၾကသည္။ ယင္းအဆုိမွာ မ်ားစြာ ေလၽွာ္ကန္လွေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ မြန္-ျမန္မာစစ္ပဲြ ကာလတြင္ စေကာကရင္လူမ်ိဳးစုတုိ႔သည္ စစ္ေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ နယ္ေျမေဒသ စုစည္းေနထုိင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေတာင္ငူမင္းဆက္ကုိ စတင္တည္ေထာင္ရန္ အင္အားအထူးေကာင္းမြန္လ်က္ရိွမည္မွာမလဲြေပ၊ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ သမုိင္းတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ မွတ္တမ္းမ၀င္သည္မွာ ကရင္လူ မ်ိဴးတုိ႕၏ ေအးေဆးစြာ ေနထုိင္လုိေသာစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ အားနည္းေသာ သဘာ၀တုိ႔ေၾကာင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား၏လက္ေအာက္တြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာ ေနထုိင္ၾကရကာ မိမိတုိ႔ဓေလ့ထုံးစံတစ္ခ်ိဳ႕ ႏွေမ်ာဖြယ္ရာ ဆုံးရွဴံးရျခင္းႏွင့္ တစ္ေဒသႏွင့္ တစ္ေဒသဆက္သြယ္ရန္ ေ၀းလံခက္ခဲေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကရေလသည္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင္သကၠရာဇ္
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ သေလး၊ ထိုင္ေခါက္ဖိုး၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္သည္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားေန႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလုံးရွိ ေက်ာင္းမ်ား၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ၾကရ၏။ျပည္သူလူထုအားလုံး ၀မ္းသာအားရျဖစ္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ ေနာင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔သည္ ႏွစ္စဥ္လာဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဂၤလာက်က္သေရရွိေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား တရက္ပိုုလာမည္ျဖစ္ရကား လုပ္သားျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူတို႔ ၀မ္းေျမာက္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔ကား မိမိတို႔ အေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို ျပန္လည္ရရွိၾကသျဖင့္ မည္မွ်ပီတိျဖစ္သည္ကုိ စာအားျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေပ။ကရင္ႏွစ္ သစ္ကူးေန႔ႏွင့္အတူတကြ ကရင္သကၠရာဇ္ ပါလာ၏။ ၎ သကၠရာဇ္မွာ အံ့ၾသဘြယ္ရာ ျဖစ္ေနေပသည္။ ကမၻာသုံးသကၠရာဇ္ ၁၉၈၀ ထက္ အသက္ ၇၃၉ ႏွစ္ႀကီးေနရကား ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ကမၻာအံ့ဖြယ္တခုကို တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အံ့ၾသၾကသည္။ ဟာသျပဳၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဟာသျပဳထုိက္၊ ဆိုထိုက္၊ အံ့ၾသထုိက္ေပသည္။ ေတြးေလ၊ ေတြးေလ၊ ပို၍ပင္ အံ့ၾသဆန္းၾကယ္ေလပင္ မဟုတ္ပါေလာ။
ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ျဖစ္ေပၚလာပံု
ကရင္အမ်ိဳးသားေန႔၁၉၄၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္ေန ့တြင္ KNU ကရင္္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးက ဖဆပလ အစိုးရထံ ပရင္ျပည္ေပးရန္ စာေရးေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ စာကို တလအတြင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၃) ရက္ေန ့ေနာက္ဆုံးထားျပီး ဖစပလ အစ္ိုရမွ KNU ထံ အေၾကာင္းျပန္ရန္၊ ျပန္စာမရရွိပါက (သုိ ့မဟုတတ္) ကရင္ျပည္ျပန္ေပးဖုိ ့ရန္ ျငင္းဆိုပါက ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ေျခတလွမ္း တက္လွမ္းမည္ဟု ပါရွိပါသည္။ ကရင္ျပည္ေတာင္းဆိုစာ ပိုမိုေလးနက္ေစရန္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့၌ ျမန္မာတျပည္လုံးရိွ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားအားလုံး ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္လူဆႏၵျပပြဲ က်င္ပရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာျပည္တျပည္လုံးရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲ က်င့္ပေလသည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္ ကရင္အမ်ားစု ရွိရာေဒသမ်ားတြင္သာမက ေျမာက္ဖက္ျမစ္ၾကီးနားမွ ေတာင္ဖက္ျမိတ္ျမိဳ ့အထိ၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ နမ့္ခမ္း၊ ကြတ္ခိုင္၊ လားရႈိး၊ ေတာင္ၾကီး၊ က်ိဳင္းတုံ၊ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းတြင္ မိတၳီလာ၊ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း စသည္ျဖင့္ တျပည္လုံးတြင္ ဆႏၵျပၾကသည္။ ရန္သူ ဖဆကလ မွလည္း ျခိမ္းေျခာက္ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး (၂) ရက္၊ (၃) ရက္ခရီးမ်ားခ်ီတက္၍ ဆႏၵျပရာ ကရင္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၄)သိန္းေက်ာ္ အသံတိတ္ ဆႏၵျပ၍ ထိုေန ့ရက္အထိ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ အၾကီးမားဆုံး ဆႏၵျပပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်းသည္ ေၾကြးေၾကာ္သံ (၄) ခ်က္ျဖင့္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။
ကရင္ျပည္ခ်က္ျခင္းျပန္ေပး၊
ကရင္တက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္၊
လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္း အလိုမရွိ၊
ျပည္တြင္းစစ္အလိုုမရွိ
စသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားပါေသာ ပိုစတာမ်ား ကိုင္စြဲျပီး ျမိဳ ့မ်ားအတြင္းလွည့္လည္၍ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအသံတိတ္ ဆႏၵျပၾကရာ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ စည္ကမ္းအရွိဆုံး ဆႏၵျုပပြဲအျဖစ္ သမိုင္းတြင္ရစ္ခဲ့သည္။ ဤႏုိင္ငံေရး ေၾကြးေၾကြာ္သံမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအေနႏွင့္ အျခားလူမ်ားနည္းတူ အမ်ိဳးသားတနး္တူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို လုိလားေၾကာင္း ျပည္တြင္းစစ္ကိုမလိုလားေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးျပသနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းႏွင့္သာ တရားမ်ွတစြာ ေျဖရွင္းလိုေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ကရင္ကံၾကမၼာ ပရင္ဖန္တီးခြင့္ရရွိေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကရင္အျမိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈသမိုင္းၾကီးသည္ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းတစု၊ သာမန္လူတစု၏ လႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ဘဲ တမ်ိဳးသားလုံးလကၡဏာ ေဆာင္သည္ ပရင္အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီး ျဖစ္ေၾကာင္းကို ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲၾကီးက ေဖၚထုပ္ျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
တဆက္တည္းမွာပင္ ပရင္အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျပည္ပေသြးထုိးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ျပသလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားထု ဆႏၵျပပြဲ၏ ႏုိင္ငံေရးအဓိပၸါယ္ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ ႏုိင္ငံေရးအသိ မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ စိတ္ဓါတ္ကို ေမြးထုပ္ျပသည့္ေန၊ ပရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ စည္းလုံးညီညြတ္မႈကို ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ကို ရဲရဲေတာက္ ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ႏုိင္ငံေရး လက္ဦးမႈကို ကရင္မ်ားရယူသည့္ေန ့၊ ကရင္ကို ကမၻာက ပိုမိုသိေစသည့္ေန ့ပင္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ (၁၉၅၃) ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၂၃) ရက္မွ (၂၅) ရက္ေန ့အထိ ဖာပြန္ျမိဳ ့တြင္က်င့္ပေသာ ေကာ္သူေလးျပည္လုံးဆိုင္ရာ ကြန္ကရက္မွ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့ကို ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ဟု သတ္မွတ္က်င့္ပရန္ ျမစ္၀က်ြန္းေပၚအမွတ္ (၁) ခရိုင္ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္ေအးက အဆိုျပဳျပီး ျမစ္၀က်ြန္းေပၚ အမွတ္ (၁) တပ္မမႈး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေပၚထူးက ေထာက္ခံ၍ ကြန္ကရက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္ ့ကြက္သူလုံး၀မရွိဘဲ တညီတညြတ္တည္း အတည္ျပဳလိုက္ရာ ကရင္လူထူ ဆႏၵျပပြဲျဖစ္သည့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ ျဖစ္လာေလသည္။
ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္း ၁၉၃၇
ဥပေဒၾကမ္းအမွတ္ ၂၆။ ၁၉၃၇။
နိဒါန္း
ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္းကို ထုတ္ျပန္ရန္ လိုအပ္လွ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။
ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၁။
(၁) ဤဥပေဒကို ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒ ၁၉၃၇ ဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။ (၂) ဤဥပေဒသည္ ဘုရင္ခံက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္သည့္ေန႔မွ အစျပဳ၍ အထူးသျဖင့္ ယခုေၾကျငာေသာ အခ်ိန္မွစ၍ ခ်က္ျခင္း အာဏာတည္ေစရမည္။ (၃) ဤဥပေဒသည္ ၿဗိတိသွ်ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးကို အာဏာသက္ေရာက္ေစရမည္။
ရွင္းလင္းခ်က္ ၁။
(၁) ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားဆိုသည္မွာ ၎တို႔၏ အမ်ိဳး၊ ဇာတိ၊ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈတို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ အားလံုးေသာ ကရင့္မ်ိဳးႏြယ္မ်ား၊ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၊ မိသားစု၀င္ အႏြယ္တူ လူမ်ိဳးမ်ား အားလံုးကိုဆိုလိုသည္။
(၂) ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၊ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အတိုင္းပင္ အတိအက် အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ေကာင္းျမတ္ေသာႏွစ္၏ ပထမေန႔ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ႏွင့္ ဆီေလွ်ာ္သည့္အတိုင္း ကရင္ျပကၡဒိန္ႏွစ္အရ ‘သေလး၊ ထိုက္ေခါက္ဖိုး လဆန္ုး (၁)ရက္ သို႔မဟုတ္ (၂) ရက္တြင္ က်ေရာက္ေပသည္။
ႏွစ္သစ္ အလို႔ငွာ ဤေန႔ရက္သို႔ က်ေရာက္ေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ၀ါးအိမ္သစ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ပစၥည္းေဟာင္းမ်ားကို ျပဳျပင္ျခင္း၊ ေတာင္ကုန္းထူထပ္ေသာ ေနရာသစ္တို႔၌ ေတာင္ယာသစ္မ်ားကို သတ္မွတ္ျခင္းတို႔ကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဤကိစၥမ်ားကို အားလံုးေသာကရင္မ်ားက ေနရာတိုင္းမွာ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ ႐ုပ္တုကိုးကြယ္သူ ကရင္မ်ားက နတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ပသျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္မ်ားက ဘုရားရွိခိုးျခင္း၊ ေက်ာင္း ဇရပ္သြားျခင္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားထံမွ တရားနာယူျခင္းတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားက ဆုေတာင္း ဘုရားရွိခိုးျခင္း စသည္တို႔အျပင္သက္ဆိုင္ရာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈအလိုက္ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အားလံုးသည္ ႀကီးစြာေသာ စည္းေ၀းျခင္းမ်ား ျပဳၾကလွ်က္ စု႐ုံးၾကေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာေရး ပြဲေတာ္မ်ား၊ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲမ်ားကို ကရင္မ်ား ေနထိုင္ရာ ေဒသတိုင္းတြင္ ျပဳလုပ္ၾကေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကရင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ သမိုင္းတြင္ ဤေန႔ရက္မ်ားသည္ အႀကီးက်ယ္ဆံုးေသာ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲေန႔မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။
ေၾကျငာခ်က္၏ အေၾကာင္းအက်ိဳးမ်ား
တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ားကိုယ္တိုင္ ၎တို႔၏ ေရွး႐ုိးစဥ္လာ ထံုးတမ္းဓေလ့မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာေရးတရားႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာေန႔မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း တို႔သည္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ထာ၀ရ ႏိုင္ငံေရး မူ၀ါဒျဖစ္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာျပည္လူမ်ဳိးစုတို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ေန႔မ်ား၊ ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔မ်ားကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အသိအမွတ္ ျပဳသည္ကို ကြၽႏု္ပ္တို႔ ျမင္ေတြ႕ၾကရသည္။ တိုင္းရင္းလူမ်ဳိးမ်ား မဟုတ္ၾကေသာ တ႐ုတ္၊ ဥေရာပသားတို႔သည္ သူတို႔ႏွင့္အတူ သူတို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔မ်ားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔၏ ေျမေပၚသို႔ ေဆာင္ယူခဲ့ၾကသည္။ ၎ကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရအေနျဖင့္ အစိုးရ ႐ုံးပိတ္ရက္၊ အားလပ္ရက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအေရးအပါဆံုး တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးျဖစ္သည့္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားမွာမူ မည္သည့္ျမင့္ျမတ္ေသာ ေန႔ႏွင့္ ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာေန႔မွ် အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရေသးေပ။
အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနသည္ျဖစ္၍ ႀကီးစြာေသာ သံေ၀ဂႀကီးရလွ်က္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ သက္ႀကီးသူမ်ား တို႔သည္ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ၾကေပသည္။ ဤကိစၥကို အစိုးရထံ ေမးျမန္းၾက၏။ ထင္ရွားေပၚလြင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔မဟုတ္ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳရန္ ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္း၍ ဥပေဒကိုေစာင့္သိေသာ၊ သစၥာရွိေသာ၊ တခါက ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ခ်ီးျမႇင့္ ေျမာက္စားျခင္းကို ခံခဲ့ရေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ယခုကဲ့သို႔ သိသာစြာ ၿငိမ္တိတ္ေနသည္မွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ သည္ကေန႔ အေျခအေနတြင္ အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ေနရာတကာမွာ လူမသိ၊ သူမသိျဖစ္ေနၾကရသည္ကို မိမိတို႔ဘာသာ မိမိတို႔ ျမင္ေတြ႕လာၾကရသည္။
သူတို႔၏ ျပင္းျပေသာဆႏၵမ်ား၊ အစဥ္မျပတ္ အခ်ိန္တိုင္း၌ ရယူလိုမႈႏွင့္ တရားဥပေဒအရ ညီၫြတ္လွ်က္ ထိုက္သင့္ေသာ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ မသိက်ဳိးကြၽံ လ်စ္လ်ဴျပဳမႈမ်ားကို ပ်က္ျပယ္ ေစခဲ့သည္။ ယေန႔ ကရင္အႏြယ္၀င္မ်ားႏွင့္ ကရင့္႐ုိးရာေရွးေဟာင္း ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ျမန္မာျပည္သစ္၏ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒအသစ္အရ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွင့္ ရင္းျမစ္တူညီစြာ အေရးပါေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္သည့္ အတိုင္း မိမိတို႔၏ ရခြင့္ရလမ္းမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေစရန္ အစိုးရထံေမွာက္ တင္ျပခဲ့ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဒုတိယ အေရးပါေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾက၍လည္းေကာင္း၊ အတိတ္ ပစၥဳပၸန္ ၂-႒ာန၌ အစိုးရအေပၚ သစၥာရွိေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾက၍ လည္းေကာင္း၊ ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ျမန္မာလ ျပာသိုလဆန္း (၁) ရက္ေန႔ သို႔မဟုတ္ (၂)ရက္ေန႔ကို သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းေပးလိုက္သည္။ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ပြဲေတာ္မ်ား၊ ႐ုိးရာဓေလ့မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ မလိုအပ္ဘဲလွ်က္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တသီးတျခားကြဲလြဲေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္ မဟုတ္ေပ။ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ကြဲလြဲမႈမ်ား၊ သီးျခားရွိမႈမ်ားသည္ ျပႆနာမဟုတ္ပါ၊ ဂုဏ္သိကၡာတက္စရာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ အႏြယ္တူမ်ားအျဖစ္သာ သိရွိေနၾကပါသည္။ ကရင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ သူတို႔၏ ေရွးေဟာင္း ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ေစာင့္ထိန္းရန္ကိုသာ စသည္ျဖင့္ အလိုရွိၾကသည္။ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားတို႔၏ ထံုးဓေလ့မ်ားတို႔ကို ေလးစား လိုက္နာၾကရသည့္နည္းတူ မိမိတို႔၏ ထံုးဓေလ့ မ်ားကိုလည္း ေလးစားတတ္ရန္မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤတခုတည္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ပင္ ဤဥပေဒၾကမ္းကို တင္ျပ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တေျမထဲေန၊ တေရထဲ ေသာက္ၾကသူ သားခ်င္း ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား၊ ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ေထာက္ခံၾကလိမ့္မည္ဟု ႐ိုးသားစြာ ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။
ဂြၽန္ဆင္ဒီဖိုးမင္း(လႊတ္ေတာ္အမတ္၊ေတာင္ငူမဲဆႏၵနယ္)
ပထမဆုံးေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသံလႊင့္မိန္႔ခြန္း
ယေန႔သည္ သမုိင္း၀င္ေန႔ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား ေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤေန႔ရက္သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ မဂၤလာအခါေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။
တသီးတျခား၊ တကြဲတျပား ေနထုိင္လာခဲ့ၾကရာမွ ကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ ယေန႔မွစ၍ တုိင္းရင္းသားအားလုံး၏ အေရးအခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ရပါမည္။ လူဦးေရ ႏွစ္သန္းေက်ာ္မွ်ရွိေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ အဓိကက႑မွ ပါ၀င္ႏုိင္ၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
ကြၽႏု္ပ္တုိ႔လူမ်ဳိး ဆိတ္သုဥ္းမသြားပဲ တည္ရွိေနခဲ့သည္မွာ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း၊ မည္သည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ မည္သူတုိ႔၏ ပေယာဂ ေက်းဇူးေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပဲ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ ထူးျခားေသာ ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္း မ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ပရိယာယ္မရွိ၊ ႐ုိးသားၾကသည္။ စိတ္ထား ေျဖာင့္မတ္ၾကသည္။ ဂီတကို ျမတ္ႏုိးသည္။ ဘုရားတရားကို ေလးစားသည္။ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ဒိုးတူေပါင္ဖက္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္း သြားျခင္းျဖင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ အမ်ဳိးသား ဂုဏ္သိကၡာ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ခိုင္မာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမႇင့္တင္ျခင္းမ်ား ျပဳႏုိင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။
ကြၽႏု္ပ္တို႔တေတြ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမည့္အခ်ိန္ က်လာခဲ့ပါၿပီ။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ယခင္ကဲ့သို႔ပင္ တသီးတျခား ရပ္တည္၍ မိမိတုိ႔ဘ၀ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ရပ္တည္ၾကမည္ေလာ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ တတပ္တအား လက္တြဲပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ေလာ။
ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံးမႈကို တည္ေဆာက္ရင္း၊ ညီညြတ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္သို႔ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ ကရင္အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္က်ဳိးမဖက္၊ မေၾကာက္မရြံ႕ဘဲ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အာဃာတ အလ်ဥ္းကင္းစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ တုိင္းျပည္ႏုိင္ငံေတာ္ အက်ဳိးစီးပြားကို ဦးလည္မသုန္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္။
ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ အမ်ဳိးသား အေမြအႏွစ္မ်ား၊ ေရွးေဟာင္း ကဗ်ာ၊ လကၤာပုံျပင္မ်ား၊ ကရင္ပညာရွိမ်ားႏွင့္ ႐ုိးရာ ယြာ ဘုရားသခင္ကို သတိရေအာက္ေမ့လ်က္ ယင္းတုိ႔၏ ဆုံးမၾသ၀ါဒကို ျပန္လည္ က်င့္သုံးၾကပါမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္း အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊၊ တအိမ္တမိသားစု အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဘ၀သစ္ တရပ္ကို ပါ၀င္ဖန္တီး ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။
ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီစြာ ေတြးေခၚစိတ္ကူးလ်က္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ႀကံဆခ်မွတ္ကာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းစြာ ေနထုိင္ က်င့္ႀကံျခင္း ျပဳလ်က္ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တစိတ္တ၀မ္းတည္း က်ရာက႑မွ စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေပါင္းဆုံထားသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္ တာ၀န္ယူသြား ၾကမည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔တေတြသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားအတုိင္း ကိုယ္စြမ္း ဉာဏ္စြမ္း ရွိသေရြ႕ အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ယေန႔ရက္ျမတ္ - ကရင္ႏွစ္သစ္ မဂၤလာအခ်ိန္တြင္ အဓိ႒ာန္ျပဳၾကပါစို႔။
ပုံ- စံစီဖုိး၊ ေရႊဘ၊ လွေဖ၊ ေဖသာ၊ ဆစ္ဒနီလူနီ (၁၉၃၈-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္) ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၆၇၈-ခုႏွစ္၊သေလး ထုိင္ခုတ္ဖုိ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္၁၉၃၆ခုႏွစ္ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရလက္ထက္တြင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသား အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္မ်ားသည္
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့(ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့)
ကရင္အမ်ိဳးသားသီိခ်င္း
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ စသည္တို ့ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကသည္၊၊
ဤေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားရရွိေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားထံ “ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံ” ပံုစံမ်ားေရးစြဲ၍ တင္ပို ့ႀကရန္ေမတၲာရပ္ခံခဲ့ သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ေမတၲာရပ္ခံခ်က္အရ အနယ္နယ္အရရရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ထံမွ အလံပံုစံေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ေရာက္ရွိလာခဲ ့သည္။ ။
ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ေရွာက္ရွိလာေသာ ကရင္အလံပံုစံတစ္ရာအနက္မွ အလံပံုစံ ၁၂ ခုကို ပဏာမအဆင့္ ေရြးခ်ယ္လိုက္သည္။ထိုမွတဆင့္ (၁၂)ခုအနက္မွစိတ္ႀကိဳက္(၃)ခုကို ထပ္မံေရြး ခ်ယ္ခဲ ့သည္။ ေနာက္ဆံုး(၃)ခုမွ အသင့္ေတာ္ဆံုးအႀကိဳက္ဆံုးတစ္ခုကို အတည္ျပဳေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဤသို ့ေနာက္ဆံုးအတည္ျပဳေရြးခ်ယ္လိုက္ေသာအလံမွာမန္းဘခင္(၀န္ႀကီးေဟာင္း) ေရးဆြဲေသာအလံ ပံုစံပင္ျဖစ္သည္။ ယခုတရား၀င္အတည္ျပဳသံုးစြဲေနေသာအလံေတာ္သည္ ဤအလံပင္ျဖစ္သည္။ အနီေရာင္၊ အျဖဴေရာင္၊ အျပာေရာင္ သံုးေရာင္ျခယ္ေပၚတြင္ တက္သစ္စေန၀န္းႏွင့္ဖားစည္ပါရွိ ေသာ အလံသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံပင္ျဖစ္သည္။ ဤသို ့အနီ၊ အျဖဴ၊ အျပာ သံုးေရာင္ျခယ္ႏွင့္ တက္သစ္စေန၀န္း ဖားစည္ပါရွိေသာ အလံႏွင့္ပတ္သက္၍ အဓိပၸယ္္ အႏွစ္သာရကို အလံပံုစံရွင္ မန္းဘ ခင္သည္ ေအာက္ပါအတိုင္း အဓိပၸယ္ႏွင့္အႏွစ္သာရကို ေဖာ္ေဆာ္ထားေပသည္။
အလံေတာ္၏ အနီေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္သူရသတၲိျပည့္စံုျခင္းကို ေဖာ္ေဆာ္သည္။
အလံေတာ္၏ အျဖဴေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ဘ၀ႏွင့္ စိတ္ထားမ်ားျဖဴစင္သန္ ့ရွင္း စင္ႀကယ္ျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏အျပာႏုေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေျဖာင္မတ္တည္ႀကည္ျခင္းႏွင္သ စၥာရွိျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏ တက္သစ္စေန၀န္းသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ လူမွဳေရးဘ၀တိုးတက္သာယာေရးကိုေဖာ္ ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏ ဖားစည္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္သာယာ၀ေျပာျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
ကရင္္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ကို လူထုအစည္းအေ၀းပြဲမ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ ကူးေန႔ ့အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စုအလံေတာ္ႏွင့္ယဥ္တြဲ၍ စိုက္ထူႀကသည္။
အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …
ရက္မ်ားမၾကာမီအတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား၊ ခင္မင္ ရင္းႏွီးသူမ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ လာရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ သကၠရာဇ္အေၾကာင္းကုိ ဘယ္လုိလဲ၊ အံ့ၾသစရာပဲ၊ တယ္ဆန္းက်ယ္ပါလား၊ ရွင္းျပပါဦး ဆို၍ အသီးသီးေမးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ႏႈတ္ေမး၊ ႏႈတ္ေျဖမွ်သာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေက်နပ္မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ ထူးထူးေထြေထြ ျပႆနာ မေပၚခဲ့ေပ။ကရင္လူငယ္တသုိက္လည္း အားရ၀မ္းသာရွိလွသည္။ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ပြဲ စည္ကားရန္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ပိုမိုစည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္မွာ ၀မ္း မသာဘဲ မရွိႏိုင္ေပ။ ႏွစ္စဥ္ ပိုမိုစည္ကားေစရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ပင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မိုမိုစည္ကားလ်က္ပင္တည္း။သုိ႔ေသာ္ယခုအခါ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပိုမိုစည္ကားရန္ ပိုမိုထြန္းေတာက္ လာမည့္အစား ေမွးမွိန္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ဗဟုသုတရွင္အခ်ိဳ႕သည္ ကရင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိ ရွာေဖြဖတ္႐ႈရာမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေရွးယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သလား။ ကရင္သကၠရာဇ္ဟာ ယုံမွားစရာ၀ီစိကိစၦာ ရွိစရာပဲလို႔ ျမည္လာေပသည္။ ထုိသုိ႔ ျမည္သံကား မက်ယ္ေသး။ ပို၍ မက်ယ္မီ ယုံမွားသံသယ ကင္း စင္ေအာင္ ေျဖရွင္းေပးရန္ အလြန႔္အလြန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းဆုိသည့္ က႑မွာ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ေန႔ ေရြးရမလား၊ ဆရာယုဒသန္ ေရာက္ေသာေန႔ကို ေရြးရမလား။ ျပႆနာေပၚေပါက္သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။ ေရွးကသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိခဲ့ပါမူ ဤျပႆနာ မေပၚႏုိင္ေပ။ မရွိခဲ့၍သာ ဤျပႆနာ ေပၚသည္ဟု ဗဟုသုတ ပညာရွင္တို႔က ယူဆၾကသည္။ဤကဲ့သုိ႔ ေတြးထင္ၾကသူမ်ားအား အျပစ္ဆုိစရာ မရွိေပ။ ဤျပႆနာ ရွိသမွ် ကာလပတ္လုံး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔၏ အေရာင္အ၀ါသည္ ပိုမိုထြန္းလင္း ေတာက္ပမႈ မရွိႏိုင္ေပ။ ေမွးမွိန္မႈဖက္သုိ႔သာယိုင္အံ့။ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ သံသယ မရွိေလာက္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖုိ႔ လိုေပသည္။
ပဲခူးနယ္၊ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္မ်ားတြင္ သေလး၊ ထိုင္ခုတ္ဖို၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔၌ ေရွးအစဥ္အလာအရ ကရင္လယ္သမားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾက၏ မစည္ကားလွေပ။ က်င္းပသူမ်ား အလြန္နည္းပါးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မကြယ္ေပ်ာက္ေသး။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳေရး ၁၉၃၇-ခု ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ သေလးထုိင္ခုတ္ဖို လဆန္း ၁ ရက္ေန႔၊ ၂ ရက္ေန႔သည္ ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္နဲ႔ (၂)ရက္တြင္ က်ေရာက္သည္ ဟု ဆုိထားေပသည္။(The Karen New Year Days fall on the 1st and 2nd days of Thalay Htaik Koppho according to Karen calendar corresponding with the 1st and 2nd waxing days of Pyatho) ဟုပါရွိသျဖင့္ Bill ဘီလ္ ဥပေဒၾကမ္းကုိ ဖတ္မိလွ်င္ မည္သည့္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ရမည့္ျပႆနာ မေပၚႏိုင္ေပ။-သတိ- ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ၂-ရက္ေတာင္း၏။ သို႔ေသာ္ (၁)ရက္သာ ရ၏။
ေျမျပန္႔ကရင္ ျပာသိုလဆန္း(၁)ရက္၊ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖို (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
ဖာပြန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ေပၚကရင္မ်ား တပို႔တြဲ လဆန္း (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
ဖားအံၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား နယုန္လအတြင္း စေနေန႔က်ေသာ ေန႔တေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
ဒုံရင္းနယ္ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ပထမစေနေန႔မွာ က်င္းပ၏။
(ကိုးကားခ်က္ တုိင္းရင္းသား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ႐ိုးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ (ကရင္) စာမ်က္ႏွာ ၃၅၃-၃၅၄၊ စာပိုဒ္ ၁-၂က၊ ခ၊ဂ၊ဃ၊) အရ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရွးက ရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း ထင္ရွားလွ၏။ သံသယကင္းရွင္းေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ အသက္၀င္လာပုံေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ဆုိဘိသကဲ့သုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္လု ေသလုဆဲဆဲတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ သည္ တဖန္ျပန္လည္၍ အသက္၀င္လာ၏။ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္၊ ပဲခူးနယ္တို႔မွ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ကရင္လယ္သမားႀကီးတို႔ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေနေသာကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပြဲေတာ္ကုိ ေရွးကကဲ့သုိ႔ စည္ကားလွေအာင္ ေဖာ္ထုတ္လိုၾက၏။ သူတခြန္း၊ ကိုယ္တခြန္း တစတစႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ၿပီး တႏိုင္ငံလုံးရွိ၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလို၏။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေရွးပသဏီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ႏွစ္ေပါင္း ၂၇၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကပင္ က်င္းပခဲ့ ၾက၏။ တခါတရံ ေမွးမွိန္၍ တခါတရံ စည္ကားလွ၏။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ ကံေခ၍ ကြယ္ေပ်ာက္လုနီး ဆင္းရဲလွ၏။ စတိမွ်သာ က်င္းပေသာ ဘ၀ႏွင့္ႀကဳံခဲ့ရ၏။ ဟသၤာတ၊ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူတြင္ အလြန္နည္းလွေသာ အခ်ိဳ႕ကရင္ လယ္သမား တုိ႔သည္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ နံနက္ ေနထြက္တျပဴ၌ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၾက၏။ ပဲခူးဘုရင္မ ရွင္ေစာပု လက္ထက္က ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ အလြန္စည္ကားေၾကာင္းနံနက္လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းတြင္ လူႀကီးမ်ား ေျပာၾကဆိုၾကသည္ကုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၾကားသိခဲ့ ရသည္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျပန္လည္ေပၚထြက္ရန္စတင္လာပုံနယ္မ်ားမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္လိုေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ မိမိတို႔ ကုိယ္စားလွယ္ မင္းတုိင္ပင္ အမတ္မ်ားကုိ ဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾက၏။ တစ္ေယာက္ကစ တရာဆိုဘိ အလားျပန္႔ႏွံ႔သြား၏။ မင္းတုိင္အမတ္၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္တာ၀န္ယူၾကရ၏။အမ်ိဳးသားထု၏ ဆႏၵႏွင့္ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးတို႕၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေဒသအသီးသီးရွိ ကရင္လူထုတို႔က မိမိတို႔ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို သႀကၤန္ပြဲေတာ္၊ ခရစၥမတ္ပဲြေတာ္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ ျပည္ေထာင္စု တ၀ွမ္းလုံးရွိ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ အမ်ားျပည္သူ အားလပ္ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလိုၾကသည္။ ၎ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကရာ ကရင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ သမိုင္း၀င္ေန႔ ရရွိရန္အတြက္ တာ၀န္ယူ ႀကိဳးပမ္းေလေတာ့သည္။အမတ္ ၁၂ ဦးတို႔၏ ေဆြးေႏြးခ်က္လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးသည္ အမွတ္(၂၅၃)၊ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ယခုအခါဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း) ေစာျမတ္သိန္း၏ တုိက္ခန္းတြင္ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကိစၥကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾက၏။ အခ်ိဳ႕အမတ္မ်ားသည္ စိတ္မ၀င္စားၾကေပ။အေၾကာင္းမွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေခတ္မမွီဟု ယူဆၾကသည္။ လာမည့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သေလးထိုင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္သည္ န္န၀ါရီလ(၁)ရက္ေန႔တြင္သာက်၏။ ၎အျပင္ ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ခရစၥမတ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔ႏွင့္ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ ကမၻာ့ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ရက္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္သာ လႈပ္ရွားေန၍ ကရင္တို႔ ပိုက္ဆံကုန္ၿပီး လူပင္ပန္းမည္ဟုဆို၏။၎အျပင္ သႀကၤန္သည္ ကရင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ ႏွစ္ကူးရက္ ျဖစ္သည္။ ခရစ္စမတ္ေန႔လည္းရွိသည္။ နယူးရီးယား မလုိပါဟု ဆုိလာၾကသည္။ပထမအႀကိမ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မက်၊ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဂြၽန္ဆင္ ႏွင့္ ေစာျမတ္သိန္း တုိ႔ လိုသလိုလုပ္ၾက ဟူ၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်လာခဲ့သည္။ေဆာင္ရြက္ပုံဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၀န္ႀကီး မြန္၀တ္လုံ ဦးဘဒြန္း (B.A. Bar at law) ႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ အကြၽမ္းအက်င္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၏။ မင္းတုိ႔ ကိစၥက မလြယ္ဘူး။ အမတ္တဦးက ကန္႔ကြက္လွ်င္ ခက္သြားမည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၃၂ ေယာက္ရွိ၍ မင္းတို႔ ၁၂ ေယာက္႐ႈံးမွာပဲ ဟု အားေပးေျပာၾကား လိုက္သည္။ထုိအခါ ဂြၽန္ဆင္က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့လမ္းကုိရွာၿပီး အႀကံေပးပါ။ အကူအညီေပးပါ။ ဉာဏ္ထုတ္ပါ လို႔ တိုက္တြန္း၏။ ဦးဘဒြန္းက ငါတတ္ႏိုင္သေလာက္ကူညီမယ္၊ နက္ျဖန္လာပါ ဟုဆုိ၏။ ခ်ိန္းဆိုရက္တြင္ ဦးဘဒြန္းက လမ္းေတာ့ရွိတယ္၊ ဒါလဲ မလြယ္ဘူး ဟုဆိုၿပီး ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းျပ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္
Bill ေရး၊ မဲေဖာက္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းသည္။
တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမ်ားလွ်င္ Bill ေသ၏။
တင္သြင္း၍ရေသာ္လည္း အမတ္တဦးက ေရြးခ်ယ္ေကာ္မတီသုိ႔ပို႔ရန္ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ပုိ႔ေသာ္ တႏွစ္ေလာက္ ၾကာ၏။
၎မွ ျပန္လာေသာ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
အမတ္တဦးက ျပည္သူ႕ထင္ျမင္ခ်က္ ေတာင္းဖို႔ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ေတာင္းက ၂-ႏွစ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္သည္။ ၎မွျပန္လာလွ်င္ လြတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရ၏။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။မဲႏိုင္လွ်င္ -
အထက္လြတ္ေတာ္သို႔ တက္ၿပီး၎မွ -
ဘုရင္ခံထံသုိ႔ ေရာက္၏။ အဂၤလိပ္စီးပြားေရးကုိ မထိခိုက္လွ်င္ လက္မွတ္ထုိး၏။ Bill သည္ ACT ျဖစ္လာ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း
၁။ Bill ေရးမဲေဖာက္တင္သြင္းသည္။ ၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ မလြယ္ပါ။ ၃။ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ ၃၊၄၊၅၊၆ အဆင့္ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ Governor in council ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ၀န္ႀကီးမ်ားအားလုံး သေဘာတူ၊ ေမတၱာရပ္ကာ လြတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ Bill ကို လက္မွတ္ ထိုး၍ ACT ျပဳႏိုင္၏။ ACT ျဖစ္လွ်င္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေဂဇက္၀င္ ေန႔တေန႔ျဖစ္လာသည္။သြား႐ိုးသြားစဥ္ လမ္းႏွင့္မေအာင္ႏိုင္၊ ကန္႔ကြက္သူ မရွိေအာင္ စြမ္းႏိုင္သလား ဟုေမး၏။ ႀကိဳးစားမယ္ ဆိုၿပီး Canteen စားေသာက္ခန္းမသုိ႔ သြားၾက၏။ ေဆြးေႏြး၏။ အႀကံရ၏။အႀကံေကာင္းလွ်င္တခ်က္ထုိစဥ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား လစာမရွိေသး။ လိုခ်င္ၾက၏။ မည္သူတဦးတေယာက္မွ လစာဥပေဒၾကမ္းကို မတင္ရဲၾက။ ခဲေပါက္ခံရမွာေၾကာက္ၾကသည္။ အႀကံမွာ ဒို႔ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္။ မကန္႔ကြက္လွ်င္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု လက္တို႔မည္။ ဒီလိုဆို ကန္႔ကြက္သူ မရွိျဖစ္ၿပီး ဒို႔-ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ေအာင္ရမယ္ လို႔ တုိင္ပင္တယ္။(၂)ဦး သေဘာတူ လစာဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု ခဲကုိအရဲစြန္႔ၿပီး Challenge (စိန္ေခၚ)လိုက္တယ္။စိန္ေခၚၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္စားပြဲခန္းတြင္ ျမတ္သိန္း ႏွင့္ ဂြၽန္ဆင္ မ်က္ႏွာပြင့္၏။ စားပြဲခန္းမထဲ၀င္လွ်င္ စားပြဲတိုင္းက ဂြၽန္ဆင္၊ ျမတ္သိန္း၊ လာပါ၊ထိုင္ပါ၊ ႀကိဳက္တာ ေအာ္ဒါ လုပ္ပါ ဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ စားေသာက္ၿပီးက Members salary bill ကုိ တင္ပါ။ မေၾကာက္ပါနဲ႔ လို႔ တိုးတိုးအားေပးၾက၏။ Karens’ New Year Day Bill ကို ဦးဘဒြန္းက ေရးၿပီး ဂြၽန္ဆင္က တင္၏။သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ေတြ႕ဆုံပုံဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔ Members salary bill တင္မယ္လုိ႔ သတင္းျပန္႔ပြားတယ္။ ႏွစ္ရက္ၾကာမွ ေဖဗီယမ္ ဦးဘခုိင္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတို႔ ေဖဗီယမ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴးတုိ႔ ေရာက္လာသည္။
ဦးဘခိုင္၊ ေစာျမတ္သိန္းတုိ႔ အလြန္ရင္းႏွီး၏။ ေစာျမတ္သိန္းလာပါ ဟု မိမိတိုက္ခန္းသို႔ ေခၚသြား၏။ ေရာက္ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္လွေရႊတို႔ကုိ ေတြ႕၏။ တဦးႏွင့္တဦး ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။ၿပီးေတာ့ သခင္ေအာင္ဆန္းက ေစာျမတ္သိန္း Members salary bill တင္မယ္ဆို၊ ဟုတ္ရဲ႕လား ဟု ေမး၏။သိန္း … ဟုတ္တယ္တင္မယ္ဆန္း … မတင္ပါနဲ႕ဗ်ာသိန္း … ဘာျဖစ္လို႔လဲဆန္း … ဗမာ့လႊတ္ေတာ္ႀကီး သိကၡာက်မယ္သိန္း … သိကၡာမက်ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္တုိင္းမွာ အမတ္ေတြ လစာနဲ႔ပဲဆန္း … သူတို႔ယူတာ ယူေပါ့။
ကြၽန္ေတာ္တို႔အမတ္ေတြ လစာမ ယူရင္ေကာင္းမယ္သိန္း … မယူရင္ မေကာင္းဘူး၊ တုိင္းျပည္နာမယ္ဆန္း … ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဗ်ာသိန္း … ဘတ္ဂ်က္ေငြပို ရွိေနတယ္၊ လခမယူရင္ ဒီေငြေတြကုိ အလကားမထားဘူး၊ Queen’s Own Highlander စေကာ့တလန္ ေတာင္ေပၚ စစ္သားေတြ ေခၚယူမယ္၊ ဘုရင္ခံလည္း စေကာေလာက္ မ်က္ႏွာရွိသြားမယ္၊ ခုလည္း King’s Own Highlander ရွိေနၿပီဆန္း … ဟုတ္ရဲ႕လားဗ်ာသိန္း … စဥ္းစားၾကည့္ေလဆန္း … (ေခါင္းကုတ္လွ်က္) ခက္တာဘဲ၊ We are between the deep sea and the devil ဟု ေျပာ၏။သိန္း … We are between the deep sea and the devil on one side and the green field on the eitherဆန္း … ခင္ဗ်ားကေတာ့ လုပ္ေတာ့မယ္၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ေဟာေပးလုိ႔ရတဲ့ မဲေတြ အလြဲသုံးစား မလုပ္ပါနဲ႔သိန္း … စိတ္ခ်ပါ၊ မလုပ္ပါဘူးဆန္း … ဗ်ာ … ခင္ဗ်ား Good တယ္ထင္ရင္ Do သာ Do ပါ ဆို၏။၎ေနာက္ ဦးဘခိုင္က လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ တည္ခင္း ေကြၽးေမြး၏။
ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္၍ လူခ်င္းခြဲၾကေတာ့၏။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဥပေဒၾကမ္းကုိ လႊတ္ေတာ္သို႔ ၂၃-၇-၃၇ ေန႔တြင္ ဂြၽန္ဆင္ တင္၏။ ဦးဖိုးမွ်င္က ေထာက္ခံ၏။ ေစာျမတ္သိန္းက ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ ႀကိဳတင္၍ လွည့္လည္ကာ လက္တို႔၏။ဒါေတာင္မွပဲ Mr.Leach (European Leader) က စကားေျပာေသး၏။ Amendment ျပင္ဆင္ခ်က္ပါသည္။
စည္းကမ္းမက် ဟု ဆို၏။ ဥကၠ႒ႀကီးက မင္း Bill ကို ကန္႔ကြက္တာလား၊ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္တာလား ဟု ေမးရာ ဂြၽန္ဆင္က You are right လုိ႔ ေျပာလိုက္ရာ Laughter ျဖစ္သြား၏။ ထုိအခါ Leach က Bill ကို မကန္႔ကြက္ပါ။ မည္သူ Bill ကို ကန္႔ကြက္မလဲ ဟု ဥကၠ႒ႀကီးက ေမးရာ လႊတ္ေတာ္တခုလုံး ၿငိမ္ေန၏။ ဤကား Victory ေအာင္ပြဲေပတည္း။အဆင့္ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ တို႔ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ ေစာေဖသာ(အခြန္၀န္ႀကီး)က အနည္းငယ္ လႈပ္ရွားရသည္မွာ ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး Bill ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။
၀န္ႀကီးမ်ား အားလုံးလည္း သေဘာတူေသာေၾကာင့္ Bill မွ ACT ျဖစ္ဖုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရန္ ေမတၱာရပ္ခံ၏။ အသင့္ပင္ ဘုရင္ခံလက္မွတ္ထိုး၍ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ဥပေဒျဖစ္သြား၏၁၉၃၇ ဒီဇင္ဘာလတြင္ တာ၀န္အရ ျပည္ထဲေရးဌာနက သေလး ထုိင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း ၁-ရက္သည္ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာ၍ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္တ၀ွမ္းလုံးတြင္ ပိတ္ေစ၏။ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေန႔သည္ လွလွပပႀကီး ထည္၀ါစြာ ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာ၏။ ၂၈-၇-၃၇ ေန႔တြင္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္း Members salary bill ကို ဂြၽန္ဆင္တင္၏။ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ Bill သည္ ACT အျဖစ္ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။
သူ႕အက်ိဳးေဆာင္၍ ကိုယ့္အက်ိဳးေအာင္ေသာ သာဓကတခုတည္း။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ ရရွိျခင္း အျဖစ္မွန္ကုိ တင္ျပရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ေတာင္းယူရေသာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ မဟုတ္။ အခြင့္ေကာင္း ရေသာ၊ ညဏ္ထုတ္၍ ခဲကုိစိန္ေခၚၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မၾကန္႔ၾကာ၊ ေသာင္မတင္၊ မၾကာေသာ ရက္ပိုင္းကေလးနဲ႔ ထုိက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား သိထိုက္လွသည္ဟု ယူဆ၍ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင့္သကၠရာဇ္ (၃)မ်ိဳးေရွးက သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးတြင္ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔ ေနထိုင္ၾကသည္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ စံယူေသာအခါ ထိုႏွစ္မွစ၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ သကၠရာဇ္ကို စတင္ေရတြက္ၾက၏။ ေနာင္သကၠရာဇ္ ၁၀၁ သို႔ေရာက္ေသာ္ ဒြတ္တေဘာင္မင္းႀကီးက ဦးေဆာင္၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ အလြန္ႀကီးမားခမ္းနားလွေသာ သေရေခတၱရာ ေနျပည္ေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္ဖန္ဆင္းၾက၏။
အစဥ္အတိုင္း သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္လာရာ ၆၂၄-ခုသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သမုႏၵရီမင္းက ေဒါေဒါရသကိန္းအရ ၆၂၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၍ အႂကြင္း ၂-ခုထားၿပီးေရတြက္ေစ၏။သကၠရာဇ္ၿဖိဳရာတြင္ ကမ္းယံတို႔ သေဘာမတူ၊ မၿဖိဳဘဲ ဆက္လက္၍ ေရတြက္ၾက၏။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးအတြင္းသို႔ စေကာတခ်ပ္ ေလၾကမ္း တိုက္ၿပီးလြင့္ကာေရာက္လာသည္ကို ထိတ္လန္႔တၾကား ျဖစ္ၿပီး အုပ္မရ၊ ထိန္းမရျဖစ္ကာ သေရေခတၱရာ ျပည္ႀကီး ပ်က္စီးေလေတာ့သည္။
လူထုသည္လည္း ဤတြင္ အုပ္စုသံုးစု ကြဲသြားေတာ့သည္။ပ်ဴတို႔မွာ အထက္အညာသို႔ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ယုန္လႊတ္၊ ပုဂံျပည္ စသည္တို႔ကို တည္ေထာင္ၾက၏။ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ကို ပ်ဴတို႔ယူေဆာင္သြား ၾကသည္။ သက္တို႔မွာ အေရွ႕အရပ္သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသြားၾက၏။
ကမ္းယံတို႔မွာ ေနၿမဲျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာတြင္ ဆက္လက္၍ ေနထိုင္ၾက၏။ မေ႐ႊ႕ေျပာင္း ၾကေခ်။ပုဂံျပည္တြင္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၅၆၄-သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခဆပဥၥကိန္းအရ ၅၆၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၏။ အႂကြင္း ၂-ကိုထားကာ ေရတြက္ျပန္၏။ ကမ္းယံတို႔ကား ပုဂံတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ သကၠရာဇ္ၿဖိဳေသာ္လည္း ဆက္လက္၍သာ ေရတြက္၏။ ယခုအခါ ေကာဇာ သကၠရာဇ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္ၿဖိဳၿပီးေသာ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၄ ျဖစ္၏။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္ႏွင့္ ယခုေရတြက္ေနေသာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူသည့္ ႏွစ္မွ စ၍ ေရတြက္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းမွာမျခား၊ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ျခားနားသည္မွာ ကမ္းယံသကၠရာဇ္က မၿဖိဳ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္က ပထမအႀကိမ္ ၆၂၂-ႏွစ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ၅၆၂-ႏွစ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၈၄-ႏွစ္ၿဖိဳေသာ သကၠရာဇ္သာျဖစ္သည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းသြားေစရန္ ဇယားျဖင့္ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုတြင္ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီး တည္ေထာင္၏။
၃။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၄။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၅။ ယခု ကမ္းယံသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂+၆၂၂+၅၆၂-၄=၂၅၂၂ခုေကာဇာသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္၊ သေရေခတၱရာျပည္တည္၏
၃။ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ ခုတြင္ သုမုႏၵရီမင္း၊ ၆၂၂ ခုၿဖိဳ၏။ ၂ ႂကြင္းထား၏။
၄။ ၿဖိဳ သကၠရာဇ္ ၅၆၄ ပုဂံတြင္ ပုပၸါးေစာ ရဟန္း ၅၆၂ ၿဖိဳ၏။ ၂ ခု အႂကြင္းထား၏။
၅။ ယခု ေကာဇာသကၠရာဖ္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂ ခုျဖစ္၏။ထူးႀကီးေ၀ဠဳ၀န္၊ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵမွာ ပရိယတၱိ၊ ဘာသႏၲရ၊ ေဒသႏၲရ ေျပာင္ေျမာက္ေအာင္တတ္တဲ့ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္၏။ ယမ္းကံဟာကရင္ဘဲကြ။ ကရင္အစ အင္းမကတဲ့။ ေရွးကမ္းယံလုိ႔ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးကို အင္းမအရပ္က (ျပည္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္မွာ ရွိ၏) စတင္ၿပီး ကရင္လို႔ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚတယ္။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟာ ကရင္သကၠရာဇ္ပဲ။ မွတ္ထားပါ ဟု မိန္႔ၾကား၏။ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ကရင္ျဖစ္၍ ေတာ္ေပေသးသည္ဟု မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ႏွင့္တကြ အထင္မွားမိ၏။ ယခုမွာ မူကား ကမ္းယံတို႔ ကရင္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယမရွိ။ အေၾကာင္းမူကား ေရွးအခါက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ ဟူေသာ လူမ်ိဳးသုံးမ်ိဳးအနက္ ကမ္းယံဟု ေခၚေသာ လူမ်ိဳးအမည္မွ ကရင္ဟူေသာ အမည္သုိ႔ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုလာေသာ အမည္ျဖစ္သည္ ဟု ဆာအာသာဖယ္ရာက တင္ျပခဲ့သည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၀ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ - ကရင္) (Sir Arthur Phayer. Translations of Ethnological Society vol:V)၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရွးေဟာင္း ကမၺည္းေက်ာက္စာ သုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအား ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ေယာင္ႏွင့္ ေျမာင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးႏြယ္ ဆက္သြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။
(စာမ်က္ႏွာ ၁၆ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာဓေလ့ ထုံးစံမ်ား - ကရင္)၁၉၃၇-ႏွစ္ ကရင္သကၠရာဇ္ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးစဥ္အခါက စာမ်က္ႏွာ ၁၀၊ ၁၆ အကိုးအကားကုိ မသိရေသးသျဖင့္ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵ အား ထင္ျမင္မႈ ေပါ့ခဲ့သည္။
ထုိYအတြက္ လက္ဆယ္ျဖာ ဦးထိပ္တင္၍ ကန္ေတာ့ပါ၏။ထုိစဥ္က အထက္ပါ အကိုးအကားႏွစ္ခုကို သိခဲ့ပါမူ မိတ္ေဆြအမတ္ ၁၂ ေယာက္တုိ႔ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟု ဆုံးျဖတ္မည္ဟု သံသယရိွစရာ မလိုပါ။ ဤကားေရွးက ကရင္သကၠရာဇ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္းပါ။တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းရွိ ႀကီးမားေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ား ၀န္းရံလွ်က္ရွိသည့္ ကုန္းျပင္ျမင့္၊ ေငြေတာင္ျပည္မွ ကရင္တို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ ၾက၏။ ထီဆဲမဲ့ယြား ေခၚသည့္ သဲျမစ္ႀကီးကုိ ျဖတ္ကူးၿပီး တျဖည္းျဖည္း ယူနန္ျပည္သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာၾက ၏။ ထုိယူနန္ျပည္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ၾကသည္။
ပထမအသုတ္၊ အခိ်ဳ႕ကရင္မ်ား ယူနန္ျပည္မွ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၈ တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာ၏။ တပိန္၊ ျမစ္ငယ္၊ ဧရာ၀တီ အတုိင္း စုံဆင္း၏။ အခ်ိဳ႕သံလြင္ျမစ္ အတုိင္းစုံဆင္း၏။ ဗမာျပည္သို႔ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၅ တြင္ ေရာက္၏။ ဒုတိယအသုတ္ ဘီစီ ခမ ၇၄၁ တြင္ ယူနန္ျပည္မွ ထြက္ခဲ့၏။ ဘီစီ ခမ ၇၃၉ တြင္ ဗမာျပည္သုိ႔ ဆိုက္ေရာက္ၾက ၏။ (သုေတသီဆရာ ဦးေအာင္လွ၊ ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေစာ၊ ဦးေက်ာ္ဇံ - ကသာ၊ ဦးဖိုးတုတ္ - ပညာအုပ္)ပထမအသုတ္ ကရင္မ်ား၊ ဗမာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးၾက၏ ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာ္ မွန္မွန္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္၏။
အေျခေနေကာင္းမြန္လာ၏။ ထုိအခါ ၀မ္းသာအားရ ေကာက္ဦး စားပြဲကို က်င္းပၾက၏။ ပထမအႀကိမ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္၊ တတိယ အႀကိမ္၊ စသည္ျဖင့္ ေရတြက္ရာမွ ေကာက္ဦးစားပြဲ သကၠရာဇ္ ေပၚလာ၏။ ဒုတိယအသုတ္ ထုိနည္းတူ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳး၏။ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၿပီး သကၠရာဇ္ေပၚလာ၏။ ပထမအသုတ္မွာ ေရွ႕ကျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္နီးေသာ အရပ္သုိ႔တုိင္ေအာင္ ခ်ီတက္ၾက၏။ ဒုတိယအသုတ္မွာ ေနာက္မွျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္ အနည္းငယ္လွမ္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾက၏။ ထုိေခတ္က ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရး မလြယ္ကူေသာ ကာလျဖစ္၍ သကၠရာဇ္ မတူၾက။ ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေန၏။
ငယ္စဥ္က ပဲခူးနယ္ ေတာင္ပိုင္း ကရင္လယ္သမားႀကီးမ်ားက ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ေကာက္ဦးစားပြဲျပဳလုပ္ၾက၏။ နံနက္ ေစာေစာတြင္ အဘိုးတုိ႔ ဘႀကီးတို႔ သူတို႔၏ မိတ္ေဆြ ေရႊက်င္မွ ေျပာင္းလာသူ ေရႊပြင့္၀ါ (ထူးေဖာပါ) တို႔ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးအေၾကာင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၏။ အားပါးတရ စိတ္အားထက္သန္စြာ ေျပာၾက၏။ သကၠရာဇ္ အေၾကာင္းလဲ ပါ၏။ ပဲခူး ေတာင္ပိုင္းသကၠရာဇ္မွာ ေရႊက်င္ကပါလာေသာ သကၠရာဇ္ထက္ ႏွစ္ (၃၁၀) ႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာသံၾကားဖူးသည္။ ၁၉၃၇ ခု ကရင္ျပည္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ လာေသာအခါ ဘႀကီးမ်ား၏ သကၠရာဇ္မွာ (၂၇၉၉)ခုရွိေန၏။ (၂၈၀၀) ျပည့္ရန္ တႏွစ္ လိုေသာေၾကာင့္ မွတ္မိ၏။
ေရႊက်င္သကၠရာဇ္ က (၃၁၀) ႏွစ္ငယ္ေနသည္။ ၎ကုိ ဂြၽန္ဆင္အားျပရာ ဟုတ္တယ္ ဒို႔ ေတာင္ငူသကၠရာဇ္နဲ႔တူတယ္ ဟုဆို၏။သကၠရာဇ္အတြက္ ကရင္အမတ္ (၁၂)ေယာက္ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ရာတြင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ (၂)မ်ိဳးျဖစ္ေန သည္။ ဤအတြက္ ေျဖရွင္းဖို႕ လိုေလသည္။သာဓကမွာ Pritured Encyclopedia ခရစ္ေတာ္လြန္ၿပီး ေနာက္ အႏွစ္ (၂၀၀) အတြင္း ခရစ္ေတာ္ေမြးေန႔ ေမလ၊ ဧၿပီလ၊ ဇန္န၀ါရီလ ဟူ၍ ကြဲျပားေနသည္။ ေအဒီ (၃၀) ေလာက္ မွာ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္အတြင္း က်င္းပ၏။ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္ေန႔ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပ၏။ သို႔ေသာ္ အႀကီးအကဲမ်ား သေဘာတူဆုံးျဖတ္၍ အားလုံး ႐ိုေသေလးစားစြာ လုိက္နာ၍ က်င္းပၾက၏။ Pritured Encyclopedia; We know that this could hardly have happened in December because it rams almost containously at the time of the year in Palestine and shepherds would no keep their flocks out in the hills at night in such weather.ခရစၥမတ္ ကမၻာ့သာဓကကိုယူ၍ ေတာင္ပိုင္းကရင္ သကၠရာဇ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းကရင္သကၠရာဇ္ကို ေျဖရွင္းၾက၏။ ေတာင္ပိုင္း သကၠရာဇ္မွာ ဘီစီ(၇၃၉)မတုိင္မီ ကစ၍ ကရင္ သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္ဖို႔ စဥ္းစား၏။ ကရင္အမတ္တဦးက ဒို႔သကၠရာဇ္ကုိ ျပင္ႏိုင္သလားဟုဆို၏။သမုႏၵရီမင္း၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း၊ ခရစၥမတ္လူႀကီးမ်ား အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့၏
။ ဒို႔အမတ္ (၁၂)ဦးလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ကိုယ္စားျပဳသူမ်ားျဖစ္၍ ဤသကၠရာဇ္(၂)ခုကို ၾကားခ်ႏိုင္သည္ဟု တညီတညြတ္တည္း ယူဆကာ အားလုံး Veto ဗီတို အာဏာသုံးမႈေၾကာင့္ ယခုကရင္သကၠရာဇ္ကို ဘီစီ (၇၃၉)မွစ၍ ေရတြက္ၾကသည္။ထုိ႔ေၾကာင့္ ရွင္းျပခ်က္မပါလွ်င္ ဗဟုသုတရွိသူမ်ားက ဘီစီ (၇၃၉)ကုိ ကရင္သမိုင္းမွတ္တုိင္တခု ဟူ၍သာ လက္ခံႏိုင္၏။ ကရင္သကၠရာဇ္ စသည့္ႏွစ္ဟု လက္မခံႏုိင္ေခ်။ သကၠရာဇ္၏ ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာလည္းမရွိ၊ ဗဟုသုတရွင္မ်ား၏ ယူဆခ်က္ကုိလည္း အျပစ္မဆိုႏိုင္ေပ။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္၊ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၅၂၂၊ ေကာက္ဦးစားပြဲ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၇၂၀ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတရွင္မ်ား သံသယမရွိေစရန္ ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္ လက္ခံရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ကရင္သကၠရာဇ္၊ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ (ယုတၱာ၊ ယုတၱိဆင္ျခင္ညႇိေသာ္ ၀ီစိကိစၦာ၊ မရွိရာတည့္ (ရွိဘြယ္မတည့္) ထုံးရာဇ၀င္ သက္ေသတင္၍)
ကုရင္မ်ား ေက်းရြာမ်ားကိုတည္ေဆာက္ပံု
ကုရင္လူမ်ဳိးတို ့သည္ "အူကရိုအဲလ္တက္" ကေနစ၍ ဆင္းလာရာ တဆင့္ျပီးတဆင့္ ဗမာျပည္သို ့ေရာက္ရွိလာၾကသည္အထိ ၎တို ့ႏွင့္ အတူ ႏွစ္လိုဖြယ္ရာေကာင္းသည့္ ထံုးတမ္းဓေလ့မ်ားကိုပါ ယူေဆာင္လာခဲ့ၾကသည္။ ပထမဦးဆံုး ၎တို ့သည္ မြန္ဂိုလီးယားႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ဖ်ား၏ အထက္ပိုင္းအရပ္တြင္ ရွိေလသည္။ ထိုေနရာမွစျပီး အခ်ဳိ ့ကုရင္မ်ားမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ အတိုင္း ဆင္းလာၾကျပီး ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေနထိုင္ၾကသည္။ အခ်ဳိ ့မွာ ဧရာ၀တီျမစ္၀အထိေရာက္ရွိကာ ေျမျပန္ ့ေဒသတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ BC ၁၁၃၄ ႏွင့္ BC ၁၁၂၂ အၾကားရွိႏွစ္မ်ားအတြင္း ဗမာျပည္အတြင္းသို ့၀င္ေရာက္လာေသာအခါ ၎တို ့သည္ အုပ္စုမ်ားအျဖစ္ ဖဲြ ့ျပီးလူစုခဲြၾကေလသည္။ အုပ္စုတစ္စုအတြင္းတြင္ အဖဲြ ့တစ္ဖဲြ ့စီမကရွိျပီး ဤအဖဲြ ့မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္ ေရးအတြက္ ေနရာေကာင္းမ်ားကိုရွာေဖြရန္ တာ၀န္ယူၾကရသည္။ ၎တို ့သည္ အကြက္အကြင္းေကာင္းသည့္ေနရာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ၾက ျပီး အိုးအိမ္မ်ားေဆာက္ကာ ရပ္ရြာမ်ားတည္ၾကေလသည္။ ဤသို ့အားျဖင့္ တစ္ရြာျပီးတစ္ရြာတည္ၾကေလသည္။ ရြာတစ္ရြာတည္ျပီးလွ်င္ ဤရြာတြင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ရြာနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေျမမ်ားကို ယူထားၾကေလသည္။ ဤသည္မွာ တည္ေဆာက္လိုက္ သည့္ရြာတိုင္းအတြက္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။အိမ္မ်ားကိုေဆာက္လုပ္ရာတြင္ တိုင္မ်ားအျဖစ္သစ္ပင္ပ်ဳိးမ်ားကို အသံုးျပဳသည္။ အခ်ဳိ ့မွာ "၀ါးပိုး" ၀ါးမ်ားကို အသံုးျပဳသည္လည္း ရွိသည္။ ထိုနည္းတူစြာ အခင္းမ်ားကို တင္ရန္အတြက္ ဆင့္မ်ားကိုလည္း အခ်ဳိ ့က သစ္ပင္ပ်ဳိမ်ား (သို ့) ၀ါးပိုး၀ါးမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳၾက သည္။
အမိုးအတြက္ကိုမူ အခ်ဳိ ့ကသက္ငယ္ကိုသံုးျပီး အခ်ဳိ ့ကအင္ဖက္ကို အသံုးျပဳၾကေလသည္။ ဓနိရြက္ကိုလည္း သံုးၾကပါသည္။ ၀ါး ျခမ္းျဖင့္အိမ္ကို မိုးသည္မ်ားလည္းရွိသည္။ ၎တို ့ေနထိုင္သည့္အရပ္တြင္ မည္သည့္ပစၥည္းက ေပါေနသည့္အေပၚမူတည္ျပီး အသံုးျပဳ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သက္ငယ္ေပါသည့္အရပ္တြင္ အိမ္ကိုသက္ငယ္ျဖင့္ မိုးေလသည္။ ဓနိေပါေသာေနရာတြင္ ဓနိရြက္ကိုအမ်ားအားျဖင့္ အိမ္မိုးရန္ အသံုးျပဳၾကေလသည္။ အခ်ဳိ ့ရြာမ်ားသည္ အိမ္ေျခမ်ား၏။ အခ်ဳိ ့ရြာမ်ားမွာမူ အိမ္အနည္းငယ္သာ ရွိသည္။ ရြာတုိင္းနာမည္အသီးသီးေပးထားသည္။ ရြာ၏နာမည္ မ်ားကို ဤရြာထဲတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ ေဆြမ်ဳိးအုပ္စုတို ့၏အၾကီးအကဲနာမည္မ်ားကို အမွတ္အသားျပဳျပီး မွည့္ေပးေလရွိသည္။ တခါတရံ ရြာအနီးရွိစမ္းေခ်ာင္းေလး၏နာမည္ကို အမွတ္အသားျပဳ၍ မွည့္ေခၚသည္မ်ားလည္းရွိသည္။
တခါတရံ သစ္ေတာအုပ္၏အမည္ ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေတြ ့ရွိရသည့္ ေနရာတစ္ခုခု၏အမွတ္အသားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ၎တို ့၏ေက်းရြာမ်ား၏ အမည္မ်ားကို မွည့္ေခၚေလ့ရွိသည္။
ဤကဲ့သို ့အမည္မ်ားမွည့္ေခၚျခင္းမွာ ၎တို ့၏ဓေလ့ထံုးစံပင္ျဖစ္သည္။ ရြာ၏ပတ္လည္ကိုလည္း ၀ါးခ်ြန္မ်ား (သို ့) သစ္တံုးခ်ြန္မ်ားအား စိုက္ထူကာရံထားၾကေလသည္။ ဤကဲ့သို ့ကာရံထားရံုမက ဤအကာအရံ၏အျပင္ပတ္ပတ္လည္တြင္ တခါျခံစည္းရိုးတေလွ်ာက္ ေျမာင္း မ်ားကိုတူၾကသည္။ ေျမာင္းမ်ားမွာ က်ယ္လည္းက်ယ္သည္၊ နက္လည္းနက္ေပသည္။ အနည္းဆံုးအက်ယ္မွာ "၈" ေတာင္ရွိသည္။ အနက္မွာမူ "၆" ေတာင္ရွိသည္။ ရြာ၏အ၀င္အထြက္ တံခါးမဂိတ္ေပါက္မွာ ႏွစ္ေပါက္သာထားရွိသည္။ ရြာဦးတြင္တစ္ေပါက္ႏွင့္ ရြအေနာက္ဖက္တြင္ ထြက္ေပါက္တစ္ေပါက္ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။
ရြာထဲသို ့၀င္ရန္ႏွင့္ထြက္ရန္အတြက္ လမ္းမ်ားမထားရွိေခ်။ ေျမာင္းအား ျဖတ္ေက်ာ္ရန္အတြက္ မတ္တင္ႏိုင္သည့္တံတားကို ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ ရန္သူျဖစ္ေစ၊ သားရဲတိရစၦာန္မ်ားျဖစ္ေစ ေရာက္ရွိလာပါက ဤတံတားကို ဖယ္ရွားလိုက္ၾကသည္။
ဤနည္းျဖင့္ ၎တို ့သည္ အကာအကြယ္စည္း၀ိုင္းအတြင္းလံုျခံဳစိတ္ခ်စြာ ေဘးရန္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းေအာင္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ရြာတိုင္းတြင္ ရြာသူၾကီးႏွင့္တကြ ရြာသူၾကီးကိုကူညီသည့္ ရြာလက္ေထာက္လူၾကီးမ်ား အသီး သီးထားရွိေလသည္။ ဤအၾကီးအကဲပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ရြာသူရြာသားမ်ားကို ေဘးရန္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းေစရန္အတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ပါမည္ဟု သံဓိဌာန္ခ်ျပီး တာ၀န္ကို လက္ခံယူရသည္ ျဖစ္သည္။
--------------------------------------------------------------------------------
ကိုးကား
စေရွာင္ဖန္း(အင္းစိန္)
၂၀၀၆-ထုတ္ ပုိးကရင္မဂၢဇင္းမွ
ဆရာႀကီးေစာျမတ္သိန္းလႊတ္ေတာ္အမတ္
သမိုင္းသုေတသီပညာရွင္ ေစာေအာင္လွ ေရးသားထားေသာ ကရင့္ရာဇ၀င္သမိုင္းစာအုပ္ (စေကာကရင္ဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာျပန္ထားသည့္စာအုပ္)
[hide]
v • d • eျမန္မာ အစိုးရသတ္မွတ္သည့္ လူမ်ိဳးနွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား
ကခ်င္ ကခ်င္ - တရုမ္း - ဒေလာင္ - ဂ်ိန္ေဖာ့ (သိန္းေပၚ၊ ဂ်င္းေဖာ) - ေဂၚရစ္ - ခခု - ဒုရင္ - မရု (ေလာ္ေဂၚ) - ရဝမ္ - လခ်ိပ္ (လာခ်စ္) - အဇီး - လီဆူ
ကယား ကယား - ဇယိမ္း - ပေဒါင္း - ေဂခို - ေဂဘား - ပရဲ (ကေယာ) - မႏူမေနာ္ - ယင္းတလဲ - ယင္းေဘာ္
ကရင္ ကရင္ - ကရင္ျဖဴ - ပေလကီး (ပေလခ်ီ) - မြန္ကရင္ - စေကာကရင္ - တေလွပြာ - ပကူး - ဘြဲ - ေမာေနပြား - မိုးပြ - ပိုးကရင္
ခ်င္း ခ်င္း - ကသည္း - မယ္တိုင္ (ကသဲ) - ဆလိုင္း - ကလင္ေကာ (လူေရွ) - ခမီ - ေအာဝခမီ - ေခါႏိုး - ေခါင္စို - ေခါင္ဆိုင္ခ်င္း - ခြာဆင္းမ္ - ခြန္လီ (ဆင္မ္) - ဂန္တဲ့ (လင္တဲ) - ေဂြးတဲ - ငြန္း - ဆီစာန္ - ဆင္တန္ - ဆိုင္းဇန္ - အရွိုခ်င္း - -ခ်ိဳး - ခမီ - လိုင္မီး - - ဇိုမီး - မီဇိုး - ဇာေဟာင္ - ဆိုင္းတန္လူမ်ိဳး - ဇိုေဖ - ဇို - ဇန္ညွပ္ - တေပါင္ - တီးတိန္ (တဲဒင္မ္) - ေတဇန္ - တိုင္ခ်ြန္း - တာ့ဒိုး - ေတာရ္ - ဒင္မ္ - ဒိုင္ (ယင္ဒူး) - နာဂ - တိုင္ခ်ြန္း - မာရင္ - ပနမ္း - Magun - မတူ - မီရမ္ (မရာ) - မီအဲ - မကန္း - လူရလူမ်ိဳး၊လူရွိုင္း (လူေရွ) - ေလးျမို - လ်င္းတု - ေလာက္ထူ - လိုင္ - လိုင္ဇို - ပါကင္းမ္ - ဟြာလ္ငို - အနူး - အနန္ - အူပူ (မရို) - လ်င္းတု - အရွိုခ်င္း - ေရာင္ထု
ဗမာ ဗမာ - ထားဝယ္ - ျမိတ္ - ေယာ - ရဘိန္း - ကတူး - ကနန္း - ဆလုံ - ဖြန္း (ဖုန္း)
မြန္ မြန္
ရခိုင္ ရခိုင္ - ကမန္ - ခမြီး - ဒိုင္းနက္ - ျမိဳ - သက္
ရွမ္း ရွမ္း - ဓေနာလူမ်ိဳး - ဓနု - အိုက္ဆြယ္ - အင္ - ဂုံ (ခြန္) - အင္းသား - ေကာ္ (အခါအိေကာ) - ခန္တီးရွမ္း - ခမူ - ကိုးကန့္ - ကြီ - လားဟူ - မိုင္းသာ - ေျမာင္ဇီး - ေမာရွမ္း - ပေလာင္ - ပေလး - ပအိုဝ့္ (ေတာင္သူ) - ဖ်င္ - ရွမ္းကေလး - ရွမ္းျကီး - စုံ - တိုင္းလြယ္ - တိုင္းလ်မ္ - တိုင္းလုံ - တိုင္းေလ့ - ေတာင္ရိုး - ဝ - ေယာင္ - ယင္က်ား - ယင္းနက္ - ယြန္း
Warning: Default sort key "က" overrides earlier default sort key "လ".
Category: ျပည္ေထာင္စုသားလူမ်ိဳးမ်ားViews
From Myanmar Online Encyclopedia
Jump to: အညႊန္း, ရွာေဖြရန္
ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ား
ကရင္လွပ်ဳိျဖဴကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ရိုးသားႀကိဳးစားၾကၿပီး ေအးေဆးေသာဘဝကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
1 လူမ်ိဳးစုမ်ား
1.1 ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေရွးဦးသမိုင္းအက်ဥ္း
1.2 ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင္သကၠရာဇ္
1.3 ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ျဖစ္ေပၚလာပံု
1.4 ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္း ၁၉၃၇
1.5 ပထမဆုံးေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသံလႊင့္မိန္႔ခြန္း
1.6 ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္
1.7 အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …
1.8 ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္
1.9 ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း
1.10 ကုရင္မ်ား ေက်းရြာမ်ားကိုတည္ေဆာက္ပံု
လူမ်ိဳးစုမ်ား
ကရင္လူမ်ိဳးတြင္ စေကာကရင္ ႏွင့္ ပိုးကရင္ ဟူ၍ အဓိကလူမ်ိဳးစုႀကီး ၂ စုရွိသည္။ ထိုလူမ်ိဳးစုႀကီး ၂စုမွာ ဓေလ့စရိုက္ ႏွင့္ အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကားတြင္ ကြဲျပားျခားနားမွုမ်ားရွိသည္။ စေကာကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေယာက္်ားေလးမ်ား၏ အမည္ေရွ႕တြင္ ေစာ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကၿပီး မိန္းကေလးအမည္ေရွ႕တြင္ ေနာ္ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကသည္။ ပိုးကရင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာမူ ေယာက္်ားေလးမ်ား၏ အမည္ေရွ႕တြင္ မန္း တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကၿပီး မိန္းကေလးအမည္ေရွ႕တြင္ နန႔္ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေရွးဦးသမိုင္းအက်ဥ္း
ထီ့့ေဆ့ေမ့ယြား ေခၚ ထီးဆဲ့မဲ့ယြားလူမ်ိဳးတုိင္းသည္ မိမိတုိ႔၏သမုိင္းကုိ သားစဥ္ေျမးဆက္လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ပုိးခဲ့ၾက၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ သမုိင္းဟူသည္ ေဖာာက္ဖ်က္၍ ရနုိင္ေကာင္းေသာ အရာမဟုတ္ေပ။ပုဂံရာဇ၀င္ကုိ တုတ္ထမ္းေျပာရတယ္ ဟု အဆုိရိွလွ်င္ ပုဂံရာဇ၀င္ထက္ ေရွးက်သည့္ ကြ်နု္ပ္တုိ႕ ကရင္တုိင္းရင္းသာတုိ႔၏ ေရွးဦးသမုိင္းကုိ ျပန္ေျပာင္းေျပာရာတြင္ သုေတသီတုိ႔ အျငင္းပြားဖြယ္ရာရိွပါက အံ့ၾသစရာမဟုတ္ေပ။ကြ်နု္ပ္တုိ႕ ကရင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ေရွးကပင္ လူႀကီးမိဘမ်ား၏ ဆုံးမစကားကုိ တရုိတေသမွတ္သားလုိက္နာတတ္ၿပီး ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားအား ျပန္လည္သြန္သင္ဆုံးမျခင္းျဖင့္ သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားကုိ ခုိင္ခုိင္လုံလုံ ထိန္းသိမ္းလာ နုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းသမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားအနက္ ထီ့ေဆံေမ့ယြားေခၚ ထီးဆဲ့မဲ့ယြား ေဒသသည္ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ တစ္ခ်ိန္က အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့ေသာ ေနရာေဒသျဖစ္ေၾကာင္းကုိ အမ်ားကၾကားဖူးၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္း ထီ့ဆဲ့မဲ့ယြား ေဒသသည္ မည္သည့္တုိင္းျပည္ေဒသ တြင္ ရွိသည္ကုိ မွန္းဆမရနုိင္သူ မ်ားလွသည္။ထီ့ဆဲ့မဲ့ယြား ဟူသည္ ေရစီးရာတြင္ သဲတုိ႔ ေမ်ာပါေနေသာ ျဖစ္ေခ်ာင္းေဒသ ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ယင္းေဒသကုိ မႏုႆပထ၀ီေဗဒႏွင့္ သမုိင္းပညာရပ္မ်ားစသည္တုိ႔ျဖင့္ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာရွာေဖြပါက တရုတ္ျပည္ေတာင္ပုိင္း တစ္ေနရာတြင္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ေပါင္း (၃၅၀၀)ေလာက္က တည္ရိွခဲ့ေသာ အုိေအစစ္ ယဥ္ေက်းမႈ ပုံသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး၊ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ စုိက္ပ်ိဳး ေမြးျဖဴေရး အသင့္အတင့္လုပ္ကုိင္၍ အေျခခ်ေနထုိင္ၿပီး မိသားစု အိမ္ေထာင္စုတုိ႔ စုေပါင္းေနထိုင္ၾကသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။ထုိေဒသတြင္ ကရင္ေရွးဦးလူတုိ႔သည္ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ ေနထုိင္ခဲ့ဟန္ရိွၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားတိမ္ေကာမႈႏွင့္ မုိးေရလွ်ံမႈတုိ႕ေၾကာင့္ စုိက္ပ်ိဳးခင္းမ်ား လူေနအိမ္မ်ားပ်က္ဆီးခဲ့ရၿပီး တုိးပြားလာေသာ လူဦးေရအတြက္ ေထာက္ပံ့နုိင္သည့္ အေျခအေနမရိွေတာ့သျဖင့္ ေနရာအသစ္ရွာေဖြရန္ အုပ္စုခဲြၿပီး ေတာင္ဘက္အရပ္မ်ားသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႕အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအႏွံ႕ ျပန္႕က်ဲေနထုိင္ၾကေသာ ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ေတြ႕ရျခင္းျဖစ္သည္။မုိ႕ထိတ္ ဖထိတ္ ေခၚ မုိးထိ ပါးထိကရင္ေရွးဦးလူမ်ိဳးတုိ႕သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအႏွံ႕ အစုစုပ်ံ႕ႏွံ႕ ေနထုိင္ၾကေသာ္လည္း ထီေဆ့ေမ့ယြားေဒသမွ ထြက္လာစဥ္က အားလုံးတစ္ခ်ိန္တည္း ထြက္လာၾကသည္မဟုတ္ပဲ အနည္းဆုံး အုပ္စုႀကီး ႏွစ္စု ထြက္လာၾကသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။
ယင္းအုပ္စုႏွစ္စုအနက္ ေရွးဦးစြာ ထြက္လာၾကသူမ်ားမွာ ဖခင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အၾကားအျမင္ဗဟုသုတရွိၿပီး အသက္ႀကီးေသာ ေယာက်္ားမ်ားဦးေဆာင္ျပဳေသာ အုပ္စုျဖစ္ၿပီး ေကာင္းမြန္ေသာေဒသအသစ္ေတြ႕ရိွပါက က်န္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားကုိ ျပန္ေခၚရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ထြက္လာၾကၿပီး ယင္းအုပ္စုတြင္ လုိက္ပါသြားသူမ်ားကုိ ေနာင္ကာလတြင္ ဖထိတ္ သုိ႔မဟုတ္ ပါထိ ေခၚ ဖခင္အႏြယ္ကရင္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားဟု ေခၚတြင္လာခ့ဲသည္။
က်န္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားတြင္ အေတြ႕ႀကံဳျပည့္စုံေသာ မိခင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးမ်ားက စီမံကြပ္ကဲ၍ ထုိေဒသမွ ထြက္ခြာေသာၾကေသာ မိသားစုမ်ား သည္ တစ္ေန႕တြင္ ျပန္လာေခၚမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ထီ့ေဆ့ေမ့ယြား ေဒသတြင္ ေနထုိင္လာခဲ့ရာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာျမင့္လာေသာအခါ သဘာ၀ေဘးရန္မ်ားႏွင့္ ေနာက္ထပ္ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကေသာ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားရန္ေၾကာင့္ ေရွးကထြက္ခြာသြားေသာ အုပ္စုေနာက္သုိ႔ ရွာေဖြလုိက္လာခဲ့ၿပီး ယင္းတုိ႔ကုိ ထီ့ေဆ့ေမ့ယြားမွ မုိ႕ထိတ္ သုိ႔မဟုတ္ မုိးထိ ေခၚ မိခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္ အမ်ားစုက လက္ခံယုံၾကည္ထားၾကသည္။ဖထိတ္ေခၚ စေကာကရင္အုပ္စုသည္ မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္း သံလြင္ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားကုိ အဓိကအသုံးျပဳၿပီး ေတာင္ဘက္သို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႕တုိင္ ယုိးဒယားျပည္၊ ျမန္မာျပည္၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ဗီယနမ္ေတာင္ပုိင္း၊ မေလးရွားေျမာက္ပုိင္းေဒသမ်ားသုိ႔တုိင္ေအာင္ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႕အႏွံ႕ ေနထုိင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႕နုိင္ပါသည္။
မုိ႕ထိတ္ ေခၚ ပုိးကရင္အုပ္စုသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတုိ႕ကုိ အထူးသျဖင့္ အသုံးျပဳၿပီး ဆင္းသက္လာခဲ့ၾကရာ ျမန္မာျပည္ျဖစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ယုိးဒယားျပည္အေနာက္ဘက္ျခမ္းေဒသမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထုိင္သည္ကုိ ေတြ႕ရေပမည္။ကရင္သကၠရာဇ္ေရတြက္ျခင္းဒုတိယအသုတ္ျဖစ္ေသာ မုိ႕ထိတ္ေခၚ ပုိးကရင္အႏြယ္၀င္တုိ႔သည္ ခမ(၇၃၉) ႏွစ္ေလာက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုထဲသုိ႔ စတင္၀င္ေရာက္လာၿပီး ထုိကာလမွစ၍ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ကရင္အမ်ိဳးသာ သကၠရာဇ္ကုိ သုေတသီတုိ႕ေရတြက္၍ ယခုႏွစ္ဆုိလွ်င္ ၂၇၄၈-ခုႏွစ္သုိ႔ ေရာက္လာခ့ဲပါၿပီ။သုိ႔ျဖစ္၍ ယေန႕ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ျပန္လည္ဆုံစည္းၾကေသာ ဖခင္အႏြယ္၀င္ စေကာကရင္ အုပ္စုႏွင့္ မိခင္အႏြယ္၀င္ ပုိးကရင္ အုပ္စုတုိ႔မွာ တစ္ခ်ိန္က ထီ့ေဆံေမ့ယြားတြင္ တစ္ရြာတည္း သို႕မဟုတ္ တစ္အိမ္ေထာင္စုတည္းေနထုိင္ခဲ့ၾကေသာ မိဘမ်ားမွ တစ္မ်ိဳးတည္း တစ္ခုတည္းေသာ ေသြးရင္းသားရင္းညီအစ္ကုိမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ကရင္လူႀကီးမ်ားက ဆုံးမေျပာၾကားခဲ့ေသာ ပုံျပင္မ်ား၊ ဆုံးမစကားမ်ား၊ စကားပုံမ်ားအရ မွန္ကန္ေၾကာင္း ျငင္းဆုိစရာမရိွသည့္အျပင္ ယင္းသမုိင္းစဥ္ကုိ ပုိမုိခုိင္လုံေစသည့္ သမုိင္းအေထာက္အထား မ်ားက ယေန႕အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသရိွလူမ်ိဳးစုမ်ား၏သမုိင္းကုိ ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ ယင္းတုိ႔အနက္ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ အတိတ္သမုိင္းေၾကာင္းကုိလည္း မွန္ကန္စြာ ေလ့လာေတြ႕ရိွနုိင္ပါသည္။ကရင္ဟု ေခၚတြင္ျခင္းကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ပညာရွင္မ်ားက ထုိင္းတရုတ္အႏြယ္၀င္မ်ားဟု မွတ္တမ္းတင္ၾကသည္။ ပညာရွင္တုိ႔၏ တင္ျပခ်က္အရ လူတုိ႔၏ ဦးေခါင္းခြံအေနအထားႏွင့္ ႏွာေခါင္းအေနအထားအရလည္းေကာင္း၊ စကားေ၀ါဟာရ ဘာသာေဗဒအရလည္းေကာင္း သတ္မွန္ေခၚတြင္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားမွာ ထုိ္င္း တရုတ္ အုပ္စုမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ မြန္ဂုိအႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။အေရွ႕ေတာင္အာရွရိွ လူမ်ိဳးအေတာ္မ်ားမ်ားက ယန္ ဟု ေခၚၾကၿပီး၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက ကရင္ဟုေခၚၾကသည္။ ကရင္ဟူေသာ အေခၚကုိ မည္သည့္အခ်ိန္ကစၿပီး ေခၚၾကသည္ကုိ အတိအက်တင္ျပရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ယင္းအေခၚသည္ အင္း၀ေခတ္မတုိင္မီ စတင္ေခၚထြင္ ခဲ့ဟန္ရိွသည္။
ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အယူအဆအရ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ရွမ္းလူမ်ိဳး(၃၀)တြင္ ထည့္သြင္း၍ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ရာ ေကြ႕ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားကုိလည္းေကာင္း ဂြ်မ္းလူမ်ားကုိလည္း ေကာင္း၊ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားဟု ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ ေခၚတြင္ၾကခဲ့သည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕ က ယူဆၾကသည္။အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ားက တစ္ခ်ိန္က ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတြင္ ေနထုိင္ခဲ့ဖူးေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမွားမွ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္လာသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားအား ယေန႔ ပုိးကရင္ျဖစ္လာသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ယူဆၾကသည္။ယေန႔ရခုိင္ျပည္နယ္ေဒသတစ္ခ်ိဳ႕တြင္ ကမ္းယံ လူမ်ိဳးအနည္းငယ္ကုိ ေတြ႕နုိင္ရာ ယင္းတုိ႔မွာ ကရင္လူမ်ိဳးမွားႏွင့္မတူေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီဟု သမုိင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕က ယူဆၾကေသာ္လည္း အမွန္မွာ ယေန႔တုိင္ေအာင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အဆက္အႏြယ္ကုိ ပဲခူးတုိင္းအေနာက္ဖက္ျခမ္းႏွင့္ ျပည္ၿမိဳ႕တစ္ဖက္တြင္ အႏွ႔႔ံအျပားေတြ႕ရိွနုိင္ ပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိသူတုိ႔အားလုံးမွာ သူတုိ႕ကုိယ္တုိင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားဟု ယုံၾကည္ၾကၿပီး ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအသြင္သုိ႔ လုံး၀ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ျမန္မာစစ္စစ္မ်ား ႏွင့္ အေရာင္အေသြးမတူျခင္း၊ စကားေျပာရာတြင္ အသံ၀ဲပုံ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖုံထူးျခားျခင္းတုိ႔ ေၾကာင့္ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားကုိ ပုိးကရင္ျဖစ္လာသည္ဆုိေသာ ယူဆခ်က္မွာ မမွန္နုိင္ပါ။
သို႕ရာတြင္ ေရွးပ်ဴယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားခ်ိန္တြင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပုိးကရင္အႏြယ္အ၀င္မ်ားတုိ႔ ေရာေႏွာ ခဲ့ၾကသည့္ လကၡဏာအေထာက္အထားကား ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ယေန႕ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔၏ ရုိးရာဓေလ့အခ်ိဳ႕သည္ ထုိေခတ္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ အခ်ိဳ႕တုိ႔ႏွင့္ နီးစပ္သည္ကုိ ေတြ႕ရိွနုိင္ျခင္း၊ မည္လည္သမုိင္းတြင္ ပ်ဴမင္း မ်ား ဟူေသာ အေရးအသားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပ်ဴမွာ လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေဖာ္ျပရာျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ၿပဳံး ဟူေသာ အေခၚမွာ ျမန္မာစကားသံအရ ယရစ္သံပ်က္ျဖစ္၍ ပရုံး ဟူေသာအသံထြက္ၿပီး သံမွန္အေနအထားသုိ႔ေလ့လာပါက ပရုံး ဖလုံး ဖလုံ ဟူေသာ အသံမ်ားရဲ႕ မူလဇစ္ျမစ္ျဖစ္နုိင္ ၿပီး ယင္းအေခၚသည္ ယေန႕ ပုိးကရင္ တုိ႔ မိမိကုိယ္ကုိေခၚေသာ ဖလုံ ဟူေသာ အေခၚႏွင့္ အသံထြက္တူသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ထုိ႔အျပင္ နုိင္ငံျခားသားမ်ား၏ မွတ္တမ္း၀င္အေခၚအရ ျပည္ၿမိဳ႕ကုိ ပရုံး ဟုေခၚျခင္းသည္ ယင္း ေဒသတြင္ တစ္ခ်ိန္က ယေန႕ ဖလုံ ေခၚေသာ ပုိးကရင္လူမ်ိဳးစုတုိ႔ ေနထုိင္ရာ ေဒသအျဖစ္ျဖင့္ ထင္ရွားခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေရွးကရင္လူႀကီးမ်ားအဆုိႏွင့္ ယွဥ္ၿပီးသိနုိင္ပါသည္။ျမန္မာသမုိင္းတြင္ ပါရိွသည့္ မြန္ ျမန္မာတုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း(၄၀)စစ္ပဲြကာလတြင္ ျမန္မာမင္းမ်ား၏ အေရွ႕ဘက္စစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းတစ္ေလ်ွာက္တြင္ အမ်ားစုေနထုိင္ေသာ စေကာကရင္ လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ျမန္မာမင္းတုိ႔၏ စစ္တပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေစျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မြန္မင္းမ်ားႀကီးစုိးရာ ေဒသျဖစ္ေသာ ျမစ္၀ကြန္းေပၚႏွင့္ ေအာက္ပုိင္းရိွပုိးကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ မြန္မင္းမ်ား၏ စစ္တပ္တြင္ ပါ၀င္ေစျခင့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကရင္လူမ်ိဳးႏွစ္စုအား မြန္ ျမန္မာတုိ႔က ခဲြျခားေခၚေ၀ၚျခင္းျဖင့္ စေကာကရင္အုပ္စုကုိ ျမန္မာကရင္မ်ား၊ ပုိးကရင္အုပ္စုကုိ မြန္ကရင္ သုိ႕မဟုတ္ တလုိ္င္းကရင္မ်ားဟူ၍လည္းေကာင္း ယေန႕တုိင္ေအာင္ တစ္ခ်ိဳ႕ေခၚေ၀ၚ ေနၾကေသးသည္။
သုေတသီတစ္ခ်ိဳ႕က ေတာင္ငူမင္းဆက္ကုိ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ စတင္တည္ေထာင္ေၾကာင္း အဆုိရိွၾကသည္။ ယင္းအဆုိမွာ မ်ားစြာ ေလၽွာ္ကန္လွေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ မြန္-ျမန္မာစစ္ပဲြ ကာလတြင္ စေကာကရင္လူမ်ိဳးစုတုိ႔သည္ စစ္ေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ နယ္ေျမေဒသ စုစည္းေနထုိင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေတာင္ငူမင္းဆက္ကုိ စတင္တည္ေထာင္ရန္ အင္အားအထူးေကာင္းမြန္လ်က္ရိွမည္မွာမလဲြေပ၊ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ သမုိင္းတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ မွတ္တမ္းမ၀င္သည္မွာ ကရင္လူ မ်ိဴးတုိ႕၏ ေအးေဆးစြာ ေနထုိင္လုိေသာစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ အားနည္းေသာ သဘာ၀တုိ႔ေၾကာင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား၏လက္ေအာက္တြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာ ေနထုိင္ၾကရကာ မိမိတုိ႔ဓေလ့ထုံးစံတစ္ခ်ိဳ႕ ႏွေမ်ာဖြယ္ရာ ဆုံးရွဴံးရျခင္းႏွင့္ တစ္ေဒသႏွင့္ တစ္ေဒသဆက္သြယ္ရန္ ေ၀းလံခက္ခဲေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကရေလသည္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင္သကၠရာဇ္
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ သေလး၊ ထိုင္ေခါက္ဖိုး၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္သည္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားေန႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလုံးရွိ ေက်ာင္းမ်ား၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ၾကရ၏။ျပည္သူလူထုအားလုံး ၀မ္းသာအားရျဖစ္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ ေနာင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔သည္ ႏွစ္စဥ္လာဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဂၤလာက်က္သေရရွိေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား တရက္ပိုုလာမည္ျဖစ္ရကား လုပ္သားျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူတို႔ ၀မ္းေျမာက္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔ကား မိမိတို႔ အေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို ျပန္လည္ရရွိၾကသျဖင့္ မည္မွ်ပီတိျဖစ္သည္ကုိ စာအားျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေပ။ကရင္ႏွစ္ သစ္ကူးေန႔ႏွင့္အတူတကြ ကရင္သကၠရာဇ္ ပါလာ၏။ ၎ သကၠရာဇ္မွာ အံ့ၾသဘြယ္ရာ ျဖစ္ေနေပသည္။ ကမၻာသုံးသကၠရာဇ္ ၁၉၈၀ ထက္ အသက္ ၇၃၉ ႏွစ္ႀကီးေနရကား ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ကမၻာအံ့ဖြယ္တခုကို တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အံ့ၾသၾကသည္။ ဟာသျပဳၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဟာသျပဳထုိက္၊ ဆိုထိုက္၊ အံ့ၾသထုိက္ေပသည္။ ေတြးေလ၊ ေတြးေလ၊ ပို၍ပင္ အံ့ၾသဆန္းၾကယ္ေလပင္ မဟုတ္ပါေလာ။
ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ျဖစ္ေပၚလာပံု
ကရင္အမ်ိဳးသားေန႔၁၉၄၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္ေန ့တြင္ KNU ကရင္္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးက ဖဆပလ အစိုးရထံ ပရင္ျပည္ေပးရန္ စာေရးေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ စာကို တလအတြင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၃) ရက္ေန ့ေနာက္ဆုံးထားျပီး ဖစပလ အစ္ိုရမွ KNU ထံ အေၾကာင္းျပန္ရန္၊ ျပန္စာမရရွိပါက (သုိ ့မဟုတတ္) ကရင္ျပည္ျပန္ေပးဖုိ ့ရန္ ျငင္းဆိုပါက ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ေျခတလွမ္း တက္လွမ္းမည္ဟု ပါရွိပါသည္။ ကရင္ျပည္ေတာင္းဆိုစာ ပိုမိုေလးနက္ေစရန္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့၌ ျမန္မာတျပည္လုံးရိွ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားအားလုံး ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္လူဆႏၵျပပြဲ က်င္ပရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာျပည္တျပည္လုံးရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲ က်င့္ပေလသည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္ ကရင္အမ်ားစု ရွိရာေဒသမ်ားတြင္သာမက ေျမာက္ဖက္ျမစ္ၾကီးနားမွ ေတာင္ဖက္ျမိတ္ျမိဳ ့အထိ၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ နမ့္ခမ္း၊ ကြတ္ခိုင္၊ လားရႈိး၊ ေတာင္ၾကီး၊ က်ိဳင္းတုံ၊ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းတြင္ မိတၳီလာ၊ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း စသည္ျဖင့္ တျပည္လုံးတြင္ ဆႏၵျပၾကသည္။ ရန္သူ ဖဆကလ မွလည္း ျခိမ္းေျခာက္ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး (၂) ရက္၊ (၃) ရက္ခရီးမ်ားခ်ီတက္၍ ဆႏၵျပရာ ကရင္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၄)သိန္းေက်ာ္ အသံတိတ္ ဆႏၵျပ၍ ထိုေန ့ရက္အထိ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ အၾကီးမားဆုံး ဆႏၵျပပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်းသည္ ေၾကြးေၾကာ္သံ (၄) ခ်က္ျဖင့္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။
ကရင္ျပည္ခ်က္ျခင္းျပန္ေပး၊
ကရင္တက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္၊
လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္း အလိုမရွိ၊
ျပည္တြင္းစစ္အလိုုမရွိ
စသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားပါေသာ ပိုစတာမ်ား ကိုင္စြဲျပီး ျမိဳ ့မ်ားအတြင္းလွည့္လည္၍ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအသံတိတ္ ဆႏၵျပၾကရာ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ စည္ကမ္းအရွိဆုံး ဆႏၵျုပပြဲအျဖစ္ သမိုင္းတြင္ရစ္ခဲ့သည္။ ဤႏုိင္ငံေရး ေၾကြးေၾကြာ္သံမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအေနႏွင့္ အျခားလူမ်ားနည္းတူ အမ်ိဳးသားတနး္တူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို လုိလားေၾကာင္း ျပည္တြင္းစစ္ကိုမလိုလားေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးျပသနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းႏွင့္သာ တရားမ်ွတစြာ ေျဖရွင္းလိုေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ကရင္ကံၾကမၼာ ပရင္ဖန္တီးခြင့္ရရွိေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကရင္အျမိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈသမိုင္းၾကီးသည္ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းတစု၊ သာမန္လူတစု၏ လႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ဘဲ တမ်ိဳးသားလုံးလကၡဏာ ေဆာင္သည္ ပရင္အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီး ျဖစ္ေၾကာင္းကို ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲၾကီးက ေဖၚထုပ္ျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
တဆက္တည္းမွာပင္ ပရင္အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျပည္ပေသြးထုိးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ျပသလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားထု ဆႏၵျပပြဲ၏ ႏုိင္ငံေရးအဓိပၸါယ္ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ ႏုိင္ငံေရးအသိ မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ စိတ္ဓါတ္ကို ေမြးထုပ္ျပသည့္ေန၊ ပရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ စည္းလုံးညီညြတ္မႈကို ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ကို ရဲရဲေတာက္ ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ႏုိင္ငံေရး လက္ဦးမႈကို ကရင္မ်ားရယူသည့္ေန ့၊ ကရင္ကို ကမၻာက ပိုမိုသိေစသည့္ေန ့ပင္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ (၁၉၅၃) ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၂၃) ရက္မွ (၂၅) ရက္ေန ့အထိ ဖာပြန္ျမိဳ ့တြင္က်င့္ပေသာ ေကာ္သူေလးျပည္လုံးဆိုင္ရာ ကြန္ကရက္မွ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့ကို ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ဟု သတ္မွတ္က်င့္ပရန္ ျမစ္၀က်ြန္းေပၚအမွတ္ (၁) ခရိုင္ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္ေအးက အဆိုျပဳျပီး ျမစ္၀က်ြန္းေပၚ အမွတ္ (၁) တပ္မမႈး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေပၚထူးက ေထာက္ခံ၍ ကြန္ကရက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္ ့ကြက္သူလုံး၀မရွိဘဲ တညီတညြတ္တည္း အတည္ျပဳလိုက္ရာ ကရင္လူထူ ဆႏၵျပပြဲျဖစ္သည့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ ျဖစ္လာေလသည္။
ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္း ၁၉၃၇
ဥပေဒၾကမ္းအမွတ္ ၂၆။ ၁၉၃၇။
နိဒါန္း
ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္းကို ထုတ္ျပန္ရန္ လိုအပ္လွ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။
ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၁။
(၁) ဤဥပေဒကို ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒ ၁၉၃၇ ဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။ (၂) ဤဥပေဒသည္ ဘုရင္ခံက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္သည့္ေန႔မွ အစျပဳ၍ အထူးသျဖင့္ ယခုေၾကျငာေသာ အခ်ိန္မွစ၍ ခ်က္ျခင္း အာဏာတည္ေစရမည္။ (၃) ဤဥပေဒသည္ ၿဗိတိသွ်ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးကို အာဏာသက္ေရာက္ေစရမည္။
ရွင္းလင္းခ်က္ ၁။
(၁) ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားဆိုသည္မွာ ၎တို႔၏ အမ်ိဳး၊ ဇာတိ၊ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈတို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ အားလံုးေသာ ကရင့္မ်ိဳးႏြယ္မ်ား၊ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၊ မိသားစု၀င္ အႏြယ္တူ လူမ်ိဳးမ်ား အားလံုးကိုဆိုလိုသည္။
(၂) ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၊ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အတိုင္းပင္ အတိအက် အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ေကာင္းျမတ္ေသာႏွစ္၏ ပထမေန႔ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ႏွင့္ ဆီေလွ်ာ္သည့္အတိုင္း ကရင္ျပကၡဒိန္ႏွစ္အရ ‘သေလး၊ ထိုက္ေခါက္ဖိုး လဆန္ုး (၁)ရက္ သို႔မဟုတ္ (၂) ရက္တြင္ က်ေရာက္ေပသည္။
ႏွစ္သစ္ အလို႔ငွာ ဤေန႔ရက္သို႔ က်ေရာက္ေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ၀ါးအိမ္သစ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ပစၥည္းေဟာင္းမ်ားကို ျပဳျပင္ျခင္း၊ ေတာင္ကုန္းထူထပ္ေသာ ေနရာသစ္တို႔၌ ေတာင္ယာသစ္မ်ားကို သတ္မွတ္ျခင္းတို႔ကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဤကိစၥမ်ားကို အားလံုးေသာကရင္မ်ားက ေနရာတိုင္းမွာ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ ႐ုပ္တုကိုးကြယ္သူ ကရင္မ်ားက နတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ပသျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္မ်ားက ဘုရားရွိခိုးျခင္း၊ ေက်ာင္း ဇရပ္သြားျခင္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားထံမွ တရားနာယူျခင္းတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားက ဆုေတာင္း ဘုရားရွိခိုးျခင္း စသည္တို႔အျပင္သက္ဆိုင္ရာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈအလိုက္ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အားလံုးသည္ ႀကီးစြာေသာ စည္းေ၀းျခင္းမ်ား ျပဳၾကလွ်က္ စု႐ုံးၾကေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာေရး ပြဲေတာ္မ်ား၊ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲမ်ားကို ကရင္မ်ား ေနထိုင္ရာ ေဒသတိုင္းတြင္ ျပဳလုပ္ၾကေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကရင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ သမိုင္းတြင္ ဤေန႔ရက္မ်ားသည္ အႀကီးက်ယ္ဆံုးေသာ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲေန႔မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။
ေၾကျငာခ်က္၏ အေၾကာင္းအက်ိဳးမ်ား
တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ားကိုယ္တိုင္ ၎တို႔၏ ေရွး႐ုိးစဥ္လာ ထံုးတမ္းဓေလ့မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာေရးတရားႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာေန႔မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း တို႔သည္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ထာ၀ရ ႏိုင္ငံေရး မူ၀ါဒျဖစ္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာျပည္လူမ်ဳိးစုတို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ေန႔မ်ား၊ ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔မ်ားကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အသိအမွတ္ ျပဳသည္ကို ကြၽႏု္ပ္တို႔ ျမင္ေတြ႕ၾကရသည္။ တိုင္းရင္းလူမ်ဳိးမ်ား မဟုတ္ၾကေသာ တ႐ုတ္၊ ဥေရာပသားတို႔သည္ သူတို႔ႏွင့္အတူ သူတို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔မ်ားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔၏ ေျမေပၚသို႔ ေဆာင္ယူခဲ့ၾကသည္။ ၎ကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရအေနျဖင့္ အစိုးရ ႐ုံးပိတ္ရက္၊ အားလပ္ရက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအေရးအပါဆံုး တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးျဖစ္သည့္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားမွာမူ မည္သည့္ျမင့္ျမတ္ေသာ ေန႔ႏွင့္ ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာေန႔မွ် အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရေသးေပ။
အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနသည္ျဖစ္၍ ႀကီးစြာေသာ သံေ၀ဂႀကီးရလွ်က္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ သက္ႀကီးသူမ်ား တို႔သည္ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ၾကေပသည္။ ဤကိစၥကို အစိုးရထံ ေမးျမန္းၾက၏။ ထင္ရွားေပၚလြင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔မဟုတ္ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳရန္ ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္း၍ ဥပေဒကိုေစာင့္သိေသာ၊ သစၥာရွိေသာ၊ တခါက ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ခ်ီးျမႇင့္ ေျမာက္စားျခင္းကို ခံခဲ့ရေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ယခုကဲ့သို႔ သိသာစြာ ၿငိမ္တိတ္ေနသည္မွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ သည္ကေန႔ အေျခအေနတြင္ အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ေနရာတကာမွာ လူမသိ၊ သူမသိျဖစ္ေနၾကရသည္ကို မိမိတို႔ဘာသာ မိမိတို႔ ျမင္ေတြ႕လာၾကရသည္။
သူတို႔၏ ျပင္းျပေသာဆႏၵမ်ား၊ အစဥ္မျပတ္ အခ်ိန္တိုင္း၌ ရယူလိုမႈႏွင့္ တရားဥပေဒအရ ညီၫြတ္လွ်က္ ထိုက္သင့္ေသာ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ မသိက်ဳိးကြၽံ လ်စ္လ်ဴျပဳမႈမ်ားကို ပ်က္ျပယ္ ေစခဲ့သည္။ ယေန႔ ကရင္အႏြယ္၀င္မ်ားႏွင့္ ကရင့္႐ုိးရာေရွးေဟာင္း ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ျမန္မာျပည္သစ္၏ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒအသစ္အရ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွင့္ ရင္းျမစ္တူညီစြာ အေရးပါေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္သည့္ အတိုင္း မိမိတို႔၏ ရခြင့္ရလမ္းမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေစရန္ အစိုးရထံေမွာက္ တင္ျပခဲ့ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဒုတိယ အေရးပါေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾက၍လည္းေကာင္း၊ အတိတ္ ပစၥဳပၸန္ ၂-႒ာန၌ အစိုးရအေပၚ သစၥာရွိေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾက၍ လည္းေကာင္း၊ ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ျမန္မာလ ျပာသိုလဆန္း (၁) ရက္ေန႔ သို႔မဟုတ္ (၂)ရက္ေန႔ကို သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းေပးလိုက္သည္။ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ပြဲေတာ္မ်ား၊ ႐ုိးရာဓေလ့မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ မလိုအပ္ဘဲလွ်က္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တသီးတျခားကြဲလြဲေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္ မဟုတ္ေပ။ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ကြဲလြဲမႈမ်ား၊ သီးျခားရွိမႈမ်ားသည္ ျပႆနာမဟုတ္ပါ၊ ဂုဏ္သိကၡာတက္စရာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ အႏြယ္တူမ်ားအျဖစ္သာ သိရွိေနၾကပါသည္။ ကရင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ သူတို႔၏ ေရွးေဟာင္း ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ေစာင့္ထိန္းရန္ကိုသာ စသည္ျဖင့္ အလိုရွိၾကသည္။ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားတို႔၏ ထံုးဓေလ့မ်ားတို႔ကို ေလးစား လိုက္နာၾကရသည့္နည္းတူ မိမိတို႔၏ ထံုးဓေလ့ မ်ားကိုလည္း ေလးစားတတ္ရန္မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤတခုတည္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ပင္ ဤဥပေဒၾကမ္းကို တင္ျပ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တေျမထဲေန၊ တေရထဲ ေသာက္ၾကသူ သားခ်င္း ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား၊ ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ေထာက္ခံၾကလိမ့္မည္ဟု ႐ိုးသားစြာ ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။
ဂြၽန္ဆင္ဒီဖိုးမင္း(လႊတ္ေတာ္အမတ္၊ေတာင္ငူမဲဆႏၵနယ္)
ပထမဆုံးေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသံလႊင့္မိန္႔ခြန္း
ယေန႔သည္ သမုိင္း၀င္ေန႔ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား ေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤေန႔ရက္သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ မဂၤလာအခါေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။
တသီးတျခား၊ တကြဲတျပား ေနထုိင္လာခဲ့ၾကရာမွ ကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ ယေန႔မွစ၍ တုိင္းရင္းသားအားလုံး၏ အေရးအခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ရပါမည္။ လူဦးေရ ႏွစ္သန္းေက်ာ္မွ်ရွိေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ အဓိကက႑မွ ပါ၀င္ႏုိင္ၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
ကြၽႏု္ပ္တုိ႔လူမ်ဳိး ဆိတ္သုဥ္းမသြားပဲ တည္ရွိေနခဲ့သည္မွာ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း၊ မည္သည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ မည္သူတုိ႔၏ ပေယာဂ ေက်းဇူးေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပဲ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ ထူးျခားေသာ ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္း မ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ပရိယာယ္မရွိ၊ ႐ုိးသားၾကသည္။ စိတ္ထား ေျဖာင့္မတ္ၾကသည္။ ဂီတကို ျမတ္ႏုိးသည္။ ဘုရားတရားကို ေလးစားသည္။ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ဒိုးတူေပါင္ဖက္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္း သြားျခင္းျဖင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ အမ်ဳိးသား ဂုဏ္သိကၡာ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ခိုင္မာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမႇင့္တင္ျခင္းမ်ား ျပဳႏုိင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။
ကြၽႏု္ပ္တို႔တေတြ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမည့္အခ်ိန္ က်လာခဲ့ပါၿပီ။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ယခင္ကဲ့သို႔ပင္ တသီးတျခား ရပ္တည္၍ မိမိတုိ႔ဘ၀ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ရပ္တည္ၾကမည္ေလာ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ တတပ္တအား လက္တြဲပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ေလာ။
ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံးမႈကို တည္ေဆာက္ရင္း၊ ညီညြတ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္သို႔ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ ကရင္အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္က်ဳိးမဖက္၊ မေၾကာက္မရြံ႕ဘဲ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အာဃာတ အလ်ဥ္းကင္းစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ တုိင္းျပည္ႏုိင္ငံေတာ္ အက်ဳိးစီးပြားကို ဦးလည္မသုန္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္။
ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ အမ်ဳိးသား အေမြအႏွစ္မ်ား၊ ေရွးေဟာင္း ကဗ်ာ၊ လကၤာပုံျပင္မ်ား၊ ကရင္ပညာရွိမ်ားႏွင့္ ႐ုိးရာ ယြာ ဘုရားသခင္ကို သတိရေအာက္ေမ့လ်က္ ယင္းတုိ႔၏ ဆုံးမၾသ၀ါဒကို ျပန္လည္ က်င့္သုံးၾကပါမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္း အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊၊ တအိမ္တမိသားစု အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဘ၀သစ္ တရပ္ကို ပါ၀င္ဖန္တီး ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။
ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီစြာ ေတြးေခၚစိတ္ကူးလ်က္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ႀကံဆခ်မွတ္ကာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းစြာ ေနထုိင္ က်င့္ႀကံျခင္း ျပဳလ်က္ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တစိတ္တ၀မ္းတည္း က်ရာက႑မွ စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေပါင္းဆုံထားသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္ တာ၀န္ယူသြား ၾကမည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔တေတြသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားအတုိင္း ကိုယ္စြမ္း ဉာဏ္စြမ္း ရွိသေရြ႕ အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ယေန႔ရက္ျမတ္ - ကရင္ႏွစ္သစ္ မဂၤလာအခ်ိန္တြင္ အဓိ႒ာန္ျပဳၾကပါစို႔။
ပုံ- စံစီဖုိး၊ ေရႊဘ၊ လွေဖ၊ ေဖသာ၊ ဆစ္ဒနီလူနီ (၁၉၃၈-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္) ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၆၇၈-ခုႏွစ္၊သေလး ထုိင္ခုတ္ဖုိ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္၁၉၃၆ခုႏွစ္ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရလက္ထက္တြင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသား အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္မ်ားသည္
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့(ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့)
ကရင္အမ်ိဳးသားသီိခ်င္း
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ စသည္တို ့ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကသည္၊၊
ဤေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားရရွိေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားထံ “ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံ” ပံုစံမ်ားေရးစြဲ၍ တင္ပို ့ႀကရန္ေမတၲာရပ္ခံခဲ့ သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ေမတၲာရပ္ခံခ်က္အရ အနယ္နယ္အရရရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ထံမွ အလံပံုစံေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ေရာက္ရွိလာခဲ ့သည္။ ။
ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ေရွာက္ရွိလာေသာ ကရင္အလံပံုစံတစ္ရာအနက္မွ အလံပံုစံ ၁၂ ခုကို ပဏာမအဆင့္ ေရြးခ်ယ္လိုက္သည္။ထိုမွတဆင့္ (၁၂)ခုအနက္မွစိတ္ႀကိဳက္(၃)ခုကို ထပ္မံေရြး ခ်ယ္ခဲ ့သည္။ ေနာက္ဆံုး(၃)ခုမွ အသင့္ေတာ္ဆံုးအႀကိဳက္ဆံုးတစ္ခုကို အတည္ျပဳေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဤသို ့ေနာက္ဆံုးအတည္ျပဳေရြးခ်ယ္လိုက္ေသာအလံမွာမန္းဘခင္(၀န္ႀကီးေဟာင္း) ေရးဆြဲေသာအလံ ပံုစံပင္ျဖစ္သည္။ ယခုတရား၀င္အတည္ျပဳသံုးစြဲေနေသာအလံေတာ္သည္ ဤအလံပင္ျဖစ္သည္။ အနီေရာင္၊ အျဖဴေရာင္၊ အျပာေရာင္ သံုးေရာင္ျခယ္ေပၚတြင္ တက္သစ္စေန၀န္းႏွင့္ဖားစည္ပါရွိ ေသာ အလံသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံပင္ျဖစ္သည္။ ဤသို ့အနီ၊ အျဖဴ၊ အျပာ သံုးေရာင္ျခယ္ႏွင့္ တက္သစ္စေန၀န္း ဖားစည္ပါရွိေသာ အလံႏွင့္ပတ္သက္၍ အဓိပၸယ္္ အႏွစ္သာရကို အလံပံုစံရွင္ မန္းဘ ခင္သည္ ေအာက္ပါအတိုင္း အဓိပၸယ္ႏွင့္အႏွစ္သာရကို ေဖာ္ေဆာ္ထားေပသည္။
အလံေတာ္၏ အနီေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္သူရသတၲိျပည့္စံုျခင္းကို ေဖာ္ေဆာ္သည္။
အလံေတာ္၏ အျဖဴေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ဘ၀ႏွင့္ စိတ္ထားမ်ားျဖဴစင္သန္ ့ရွင္း စင္ႀကယ္ျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏အျပာႏုေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေျဖာင္မတ္တည္ႀကည္ျခင္းႏွင္သ စၥာရွိျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏ တက္သစ္စေန၀န္းသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ လူမွဳေရးဘ၀တိုးတက္သာယာေရးကိုေဖာ္ ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏ ဖားစည္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္သာယာ၀ေျပာျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
ကရင္္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ကို လူထုအစည္းအေ၀းပြဲမ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ ကူးေန႔ ့အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စုအလံေတာ္ႏွင့္ယဥ္တြဲ၍ စိုက္ထူႀကသည္။
အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …
ရက္မ်ားမၾကာမီအတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား၊ ခင္မင္ ရင္းႏွီးသူမ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ လာရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ သကၠရာဇ္အေၾကာင္းကုိ ဘယ္လုိလဲ၊ အံ့ၾသစရာပဲ၊ တယ္ဆန္းက်ယ္ပါလား၊ ရွင္းျပပါဦး ဆို၍ အသီးသီးေမးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ႏႈတ္ေမး၊ ႏႈတ္ေျဖမွ်သာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေက်နပ္မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ ထူးထူးေထြေထြ ျပႆနာ မေပၚခဲ့ေပ။ကရင္လူငယ္တသုိက္လည္း အားရ၀မ္းသာရွိလွသည္။ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ပြဲ စည္ကားရန္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ပိုမိုစည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္မွာ ၀မ္း မသာဘဲ မရွိႏိုင္ေပ။ ႏွစ္စဥ္ ပိုမိုစည္ကားေစရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ပင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မိုမိုစည္ကားလ်က္ပင္တည္း။သုိ႔ေသာ္ယခုအခါ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပိုမိုစည္ကားရန္ ပိုမိုထြန္းေတာက္ လာမည့္အစား ေမွးမွိန္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ဗဟုသုတရွင္အခ်ိဳ႕သည္ ကရင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိ ရွာေဖြဖတ္႐ႈရာမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေရွးယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သလား။ ကရင္သကၠရာဇ္ဟာ ယုံမွားစရာ၀ီစိကိစၦာ ရွိစရာပဲလို႔ ျမည္လာေပသည္။ ထုိသုိ႔ ျမည္သံကား မက်ယ္ေသး။ ပို၍ မက်ယ္မီ ယုံမွားသံသယ ကင္း စင္ေအာင္ ေျဖရွင္းေပးရန္ အလြန႔္အလြန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းဆုိသည့္ က႑မွာ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ေန႔ ေရြးရမလား၊ ဆရာယုဒသန္ ေရာက္ေသာေန႔ကို ေရြးရမလား။ ျပႆနာေပၚေပါက္သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။ ေရွးကသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိခဲ့ပါမူ ဤျပႆနာ မေပၚႏုိင္ေပ။ မရွိခဲ့၍သာ ဤျပႆနာ ေပၚသည္ဟု ဗဟုသုတ ပညာရွင္တို႔က ယူဆၾကသည္။ဤကဲ့သုိ႔ ေတြးထင္ၾကသူမ်ားအား အျပစ္ဆုိစရာ မရွိေပ။ ဤျပႆနာ ရွိသမွ် ကာလပတ္လုံး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔၏ အေရာင္အ၀ါသည္ ပိုမိုထြန္းလင္း ေတာက္ပမႈ မရွိႏိုင္ေပ။ ေမွးမွိန္မႈဖက္သုိ႔သာယိုင္အံ့။ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ သံသယ မရွိေလာက္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖုိ႔ လိုေပသည္။
ပဲခူးနယ္၊ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္မ်ားတြင္ သေလး၊ ထိုင္ခုတ္ဖို၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔၌ ေရွးအစဥ္အလာအရ ကရင္လယ္သမားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾက၏ မစည္ကားလွေပ။ က်င္းပသူမ်ား အလြန္နည္းပါးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မကြယ္ေပ်ာက္ေသး။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳေရး ၁၉၃၇-ခု ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ သေလးထုိင္ခုတ္ဖို လဆန္း ၁ ရက္ေန႔၊ ၂ ရက္ေန႔သည္ ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္နဲ႔ (၂)ရက္တြင္ က်ေရာက္သည္ ဟု ဆုိထားေပသည္။(The Karen New Year Days fall on the 1st and 2nd days of Thalay Htaik Koppho according to Karen calendar corresponding with the 1st and 2nd waxing days of Pyatho) ဟုပါရွိသျဖင့္ Bill ဘီလ္ ဥပေဒၾကမ္းကုိ ဖတ္မိလွ်င္ မည္သည့္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ရမည့္ျပႆနာ မေပၚႏိုင္ေပ။-သတိ- ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ၂-ရက္ေတာင္း၏။ သို႔ေသာ္ (၁)ရက္သာ ရ၏။
ေျမျပန္႔ကရင္ ျပာသိုလဆန္း(၁)ရက္၊ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖို (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
ဖာပြန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ေပၚကရင္မ်ား တပို႔တြဲ လဆန္း (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
ဖားအံၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား နယုန္လအတြင္း စေနေန႔က်ေသာ ေန႔တေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
ဒုံရင္းနယ္ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ပထမစေနေန႔မွာ က်င္းပ၏။
(ကိုးကားခ်က္ တုိင္းရင္းသား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ႐ိုးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ (ကရင္) စာမ်က္ႏွာ ၃၅၃-၃၅၄၊ စာပိုဒ္ ၁-၂က၊ ခ၊ဂ၊ဃ၊) အရ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရွးက ရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း ထင္ရွားလွ၏။ သံသယကင္းရွင္းေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ အသက္၀င္လာပုံေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ဆုိဘိသကဲ့သုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္လု ေသလုဆဲဆဲတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ သည္ တဖန္ျပန္လည္၍ အသက္၀င္လာ၏။ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္၊ ပဲခူးနယ္တို႔မွ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ကရင္လယ္သမားႀကီးတို႔ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေနေသာကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပြဲေတာ္ကုိ ေရွးကကဲ့သုိ႔ စည္ကားလွေအာင္ ေဖာ္ထုတ္လိုၾက၏။ သူတခြန္း၊ ကိုယ္တခြန္း တစတစႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ၿပီး တႏိုင္ငံလုံးရွိ၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလို၏။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေရွးပသဏီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ႏွစ္ေပါင္း ၂၇၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကပင္ က်င္းပခဲ့ ၾက၏။ တခါတရံ ေမွးမွိန္၍ တခါတရံ စည္ကားလွ၏။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ ကံေခ၍ ကြယ္ေပ်ာက္လုနီး ဆင္းရဲလွ၏။ စတိမွ်သာ က်င္းပေသာ ဘ၀ႏွင့္ႀကဳံခဲ့ရ၏။ ဟသၤာတ၊ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူတြင္ အလြန္နည္းလွေသာ အခ်ိဳ႕ကရင္ လယ္သမား တုိ႔သည္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ နံနက္ ေနထြက္တျပဴ၌ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၾက၏။ ပဲခူးဘုရင္မ ရွင္ေစာပု လက္ထက္က ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ အလြန္စည္ကားေၾကာင္းနံနက္လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းတြင္ လူႀကီးမ်ား ေျပာၾကဆိုၾကသည္ကုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၾကားသိခဲ့ ရသည္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျပန္လည္ေပၚထြက္ရန္စတင္လာပုံနယ္မ်ားမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္လိုေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ မိမိတို႔ ကုိယ္စားလွယ္ မင္းတုိင္ပင္ အမတ္မ်ားကုိ ဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾက၏။ တစ္ေယာက္ကစ တရာဆိုဘိ အလားျပန္႔ႏွံ႔သြား၏။ မင္းတုိင္အမတ္၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္တာ၀န္ယူၾကရ၏။အမ်ိဳးသားထု၏ ဆႏၵႏွင့္ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးတို႕၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေဒသအသီးသီးရွိ ကရင္လူထုတို႔က မိမိတို႔ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို သႀကၤန္ပြဲေတာ္၊ ခရစၥမတ္ပဲြေတာ္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ ျပည္ေထာင္စု တ၀ွမ္းလုံးရွိ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ အမ်ားျပည္သူ အားလပ္ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလိုၾကသည္။ ၎ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကရာ ကရင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ သမိုင္း၀င္ေန႔ ရရွိရန္အတြက္ တာ၀န္ယူ ႀကိဳးပမ္းေလေတာ့သည္။အမတ္ ၁၂ ဦးတို႔၏ ေဆြးေႏြးခ်က္လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးသည္ အမွတ္(၂၅၃)၊ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ယခုအခါဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း) ေစာျမတ္သိန္း၏ တုိက္ခန္းတြင္ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကိစၥကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾက၏။ အခ်ိဳ႕အမတ္မ်ားသည္ စိတ္မ၀င္စားၾကေပ။အေၾကာင္းမွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေခတ္မမွီဟု ယူဆၾကသည္။ လာမည့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သေလးထိုင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္သည္ န္န၀ါရီလ(၁)ရက္ေန႔တြင္သာက်၏။ ၎အျပင္ ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ခရစၥမတ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔ႏွင့္ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ ကမၻာ့ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ရက္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္သာ လႈပ္ရွားေန၍ ကရင္တို႔ ပိုက္ဆံကုန္ၿပီး လူပင္ပန္းမည္ဟုဆို၏။၎အျပင္ သႀကၤန္သည္ ကရင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ ႏွစ္ကူးရက္ ျဖစ္သည္။ ခရစ္စမတ္ေန႔လည္းရွိသည္။ နယူးရီးယား မလုိပါဟု ဆုိလာၾကသည္။ပထမအႀကိမ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မက်၊ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဂြၽန္ဆင္ ႏွင့္ ေစာျမတ္သိန္း တုိ႔ လိုသလိုလုပ္ၾက ဟူ၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်လာခဲ့သည္။ေဆာင္ရြက္ပုံဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၀န္ႀကီး မြန္၀တ္လုံ ဦးဘဒြန္း (B.A. Bar at law) ႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ အကြၽမ္းအက်င္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၏။ မင္းတုိ႔ ကိစၥက မလြယ္ဘူး။ အမတ္တဦးက ကန္႔ကြက္လွ်င္ ခက္သြားမည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၃၂ ေယာက္ရွိ၍ မင္းတို႔ ၁၂ ေယာက္႐ႈံးမွာပဲ ဟု အားေပးေျပာၾကား လိုက္သည္။ထုိအခါ ဂြၽန္ဆင္က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့လမ္းကုိရွာၿပီး အႀကံေပးပါ။ အကူအညီေပးပါ။ ဉာဏ္ထုတ္ပါ လို႔ တိုက္တြန္း၏။ ဦးဘဒြန္းက ငါတတ္ႏိုင္သေလာက္ကူညီမယ္၊ နက္ျဖန္လာပါ ဟုဆုိ၏။ ခ်ိန္းဆိုရက္တြင္ ဦးဘဒြန္းက လမ္းေတာ့ရွိတယ္၊ ဒါလဲ မလြယ္ဘူး ဟုဆိုၿပီး ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းျပ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္
Bill ေရး၊ မဲေဖာက္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းသည္။
တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမ်ားလွ်င္ Bill ေသ၏။
တင္သြင္း၍ရေသာ္လည္း အမတ္တဦးက ေရြးခ်ယ္ေကာ္မတီသုိ႔ပို႔ရန္ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ပုိ႔ေသာ္ တႏွစ္ေလာက္ ၾကာ၏။
၎မွ ျပန္လာေသာ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
အမတ္တဦးက ျပည္သူ႕ထင္ျမင္ခ်က္ ေတာင္းဖို႔ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ေတာင္းက ၂-ႏွစ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္သည္။ ၎မွျပန္လာလွ်င္ လြတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရ၏။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။မဲႏိုင္လွ်င္ -
အထက္လြတ္ေတာ္သို႔ တက္ၿပီး၎မွ -
ဘုရင္ခံထံသုိ႔ ေရာက္၏။ အဂၤလိပ္စီးပြားေရးကုိ မထိခိုက္လွ်င္ လက္မွတ္ထုိး၏။ Bill သည္ ACT ျဖစ္လာ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း
၁။ Bill ေရးမဲေဖာက္တင္သြင္းသည္။ ၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ မလြယ္ပါ။ ၃။ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ ၃၊၄၊၅၊၆ အဆင့္ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ Governor in council ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ၀န္ႀကီးမ်ားအားလုံး သေဘာတူ၊ ေမတၱာရပ္ကာ လြတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ Bill ကို လက္မွတ္ ထိုး၍ ACT ျပဳႏိုင္၏။ ACT ျဖစ္လွ်င္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေဂဇက္၀င္ ေန႔တေန႔ျဖစ္လာသည္။သြား႐ိုးသြားစဥ္ လမ္းႏွင့္မေအာင္ႏိုင္၊ ကန္႔ကြက္သူ မရွိေအာင္ စြမ္းႏိုင္သလား ဟုေမး၏။ ႀကိဳးစားမယ္ ဆိုၿပီး Canteen စားေသာက္ခန္းမသုိ႔ သြားၾက၏။ ေဆြးေႏြး၏။ အႀကံရ၏။အႀကံေကာင္းလွ်င္တခ်က္ထုိစဥ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား လစာမရွိေသး။ လိုခ်င္ၾက၏။ မည္သူတဦးတေယာက္မွ လစာဥပေဒၾကမ္းကို မတင္ရဲၾက။ ခဲေပါက္ခံရမွာေၾကာက္ၾကသည္။ အႀကံမွာ ဒို႔ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္။ မကန္႔ကြက္လွ်င္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု လက္တို႔မည္။ ဒီလိုဆို ကန္႔ကြက္သူ မရွိျဖစ္ၿပီး ဒို႔-ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ေအာင္ရမယ္ လို႔ တုိင္ပင္တယ္။(၂)ဦး သေဘာတူ လစာဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု ခဲကုိအရဲစြန္႔ၿပီး Challenge (စိန္ေခၚ)လိုက္တယ္။စိန္ေခၚၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္စားပြဲခန္းတြင္ ျမတ္သိန္း ႏွင့္ ဂြၽန္ဆင္ မ်က္ႏွာပြင့္၏။ စားပြဲခန္းမထဲ၀င္လွ်င္ စားပြဲတိုင္းက ဂြၽန္ဆင္၊ ျမတ္သိန္း၊ လာပါ၊ထိုင္ပါ၊ ႀကိဳက္တာ ေအာ္ဒါ လုပ္ပါ ဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ စားေသာက္ၿပီးက Members salary bill ကုိ တင္ပါ။ မေၾကာက္ပါနဲ႔ လို႔ တိုးတိုးအားေပးၾက၏။ Karens’ New Year Day Bill ကို ဦးဘဒြန္းက ေရးၿပီး ဂြၽန္ဆင္က တင္၏။သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ေတြ႕ဆုံပုံဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔ Members salary bill တင္မယ္လုိ႔ သတင္းျပန္႔ပြားတယ္။ ႏွစ္ရက္ၾကာမွ ေဖဗီယမ္ ဦးဘခုိင္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတို႔ ေဖဗီယမ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴးတုိ႔ ေရာက္လာသည္။
ဦးဘခိုင္၊ ေစာျမတ္သိန္းတုိ႔ အလြန္ရင္းႏွီး၏။ ေစာျမတ္သိန္းလာပါ ဟု မိမိတိုက္ခန္းသို႔ ေခၚသြား၏။ ေရာက္ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္လွေရႊတို႔ကုိ ေတြ႕၏။ တဦးႏွင့္တဦး ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။ၿပီးေတာ့ သခင္ေအာင္ဆန္းက ေစာျမတ္သိန္း Members salary bill တင္မယ္ဆို၊ ဟုတ္ရဲ႕လား ဟု ေမး၏။သိန္း … ဟုတ္တယ္တင္မယ္ဆန္း … မတင္ပါနဲ႕ဗ်ာသိန္း … ဘာျဖစ္လို႔လဲဆန္း … ဗမာ့လႊတ္ေတာ္ႀကီး သိကၡာက်မယ္သိန္း … သိကၡာမက်ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္တုိင္းမွာ အမတ္ေတြ လစာနဲ႔ပဲဆန္း … သူတို႔ယူတာ ယူေပါ့။
ကြၽန္ေတာ္တို႔အမတ္ေတြ လစာမ ယူရင္ေကာင္းမယ္သိန္း … မယူရင္ မေကာင္းဘူး၊ တုိင္းျပည္နာမယ္ဆန္း … ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဗ်ာသိန္း … ဘတ္ဂ်က္ေငြပို ရွိေနတယ္၊ လခမယူရင္ ဒီေငြေတြကုိ အလကားမထားဘူး၊ Queen’s Own Highlander စေကာ့တလန္ ေတာင္ေပၚ စစ္သားေတြ ေခၚယူမယ္၊ ဘုရင္ခံလည္း စေကာေလာက္ မ်က္ႏွာရွိသြားမယ္၊ ခုလည္း King’s Own Highlander ရွိေနၿပီဆန္း … ဟုတ္ရဲ႕လားဗ်ာသိန္း … စဥ္းစားၾကည့္ေလဆန္း … (ေခါင္းကုတ္လွ်က္) ခက္တာဘဲ၊ We are between the deep sea and the devil ဟု ေျပာ၏။သိန္း … We are between the deep sea and the devil on one side and the green field on the eitherဆန္း … ခင္ဗ်ားကေတာ့ လုပ္ေတာ့မယ္၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ေဟာေပးလုိ႔ရတဲ့ မဲေတြ အလြဲသုံးစား မလုပ္ပါနဲ႔သိန္း … စိတ္ခ်ပါ၊ မလုပ္ပါဘူးဆန္း … ဗ်ာ … ခင္ဗ်ား Good တယ္ထင္ရင္ Do သာ Do ပါ ဆို၏။၎ေနာက္ ဦးဘခိုင္က လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ တည္ခင္း ေကြၽးေမြး၏။
ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္၍ လူခ်င္းခြဲၾကေတာ့၏။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဥပေဒၾကမ္းကုိ လႊတ္ေတာ္သို႔ ၂၃-၇-၃၇ ေန႔တြင္ ဂြၽန္ဆင္ တင္၏။ ဦးဖိုးမွ်င္က ေထာက္ခံ၏။ ေစာျမတ္သိန္းက ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ ႀကိဳတင္၍ လွည့္လည္ကာ လက္တို႔၏။ဒါေတာင္မွပဲ Mr.Leach (European Leader) က စကားေျပာေသး၏။ Amendment ျပင္ဆင္ခ်က္ပါသည္။
စည္းကမ္းမက် ဟု ဆို၏။ ဥကၠ႒ႀကီးက မင္း Bill ကို ကန္႔ကြက္တာလား၊ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္တာလား ဟု ေမးရာ ဂြၽန္ဆင္က You are right လုိ႔ ေျပာလိုက္ရာ Laughter ျဖစ္သြား၏။ ထုိအခါ Leach က Bill ကို မကန္႔ကြက္ပါ။ မည္သူ Bill ကို ကန္႔ကြက္မလဲ ဟု ဥကၠ႒ႀကီးက ေမးရာ လႊတ္ေတာ္တခုလုံး ၿငိမ္ေန၏။ ဤကား Victory ေအာင္ပြဲေပတည္း။အဆင့္ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ တို႔ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ ေစာေဖသာ(အခြန္၀န္ႀကီး)က အနည္းငယ္ လႈပ္ရွားရသည္မွာ ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး Bill ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။
၀န္ႀကီးမ်ား အားလုံးလည္း သေဘာတူေသာေၾကာင့္ Bill မွ ACT ျဖစ္ဖုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရန္ ေမတၱာရပ္ခံ၏။ အသင့္ပင္ ဘုရင္ခံလက္မွတ္ထိုး၍ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ဥပေဒျဖစ္သြား၏၁၉၃၇ ဒီဇင္ဘာလတြင္ တာ၀န္အရ ျပည္ထဲေရးဌာနက သေလး ထုိင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း ၁-ရက္သည္ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာ၍ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္တ၀ွမ္းလုံးတြင္ ပိတ္ေစ၏။ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေန႔သည္ လွလွပပႀကီး ထည္၀ါစြာ ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာ၏။ ၂၈-၇-၃၇ ေန႔တြင္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္း Members salary bill ကို ဂြၽန္ဆင္တင္၏။ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ Bill သည္ ACT အျဖစ္ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။
သူ႕အက်ိဳးေဆာင္၍ ကိုယ့္အက်ိဳးေအာင္ေသာ သာဓကတခုတည္း။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ ရရွိျခင္း အျဖစ္မွန္ကုိ တင္ျပရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ေတာင္းယူရေသာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ မဟုတ္။ အခြင့္ေကာင္း ရေသာ၊ ညဏ္ထုတ္၍ ခဲကုိစိန္ေခၚၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မၾကန္႔ၾကာ၊ ေသာင္မတင္၊ မၾကာေသာ ရက္ပိုင္းကေလးနဲ႔ ထုိက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား သိထိုက္လွသည္ဟု ယူဆ၍ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင့္သကၠရာဇ္ (၃)မ်ိဳးေရွးက သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးတြင္ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔ ေနထိုင္ၾကသည္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ စံယူေသာအခါ ထိုႏွစ္မွစ၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ သကၠရာဇ္ကို စတင္ေရတြက္ၾက၏။ ေနာင္သကၠရာဇ္ ၁၀၁ သို႔ေရာက္ေသာ္ ဒြတ္တေဘာင္မင္းႀကီးက ဦးေဆာင္၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ အလြန္ႀကီးမားခမ္းနားလွေသာ သေရေခတၱရာ ေနျပည္ေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္ဖန္ဆင္းၾက၏။
အစဥ္အတိုင္း သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္လာရာ ၆၂၄-ခုသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သမုႏၵရီမင္းက ေဒါေဒါရသကိန္းအရ ၆၂၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၍ အႂကြင္း ၂-ခုထားၿပီးေရတြက္ေစ၏။သကၠရာဇ္ၿဖိဳရာတြင္ ကမ္းယံတို႔ သေဘာမတူ၊ မၿဖိဳဘဲ ဆက္လက္၍ ေရတြက္ၾက၏။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးအတြင္းသို႔ စေကာတခ်ပ္ ေလၾကမ္း တိုက္ၿပီးလြင့္ကာေရာက္လာသည္ကို ထိတ္လန္႔တၾကား ျဖစ္ၿပီး အုပ္မရ၊ ထိန္းမရျဖစ္ကာ သေရေခတၱရာ ျပည္ႀကီး ပ်က္စီးေလေတာ့သည္။
လူထုသည္လည္း ဤတြင္ အုပ္စုသံုးစု ကြဲသြားေတာ့သည္။ပ်ဴတို႔မွာ အထက္အညာသို႔ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ယုန္လႊတ္၊ ပုဂံျပည္ စသည္တို႔ကို တည္ေထာင္ၾက၏။ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ကို ပ်ဴတို႔ယူေဆာင္သြား ၾကသည္။ သက္တို႔မွာ အေရွ႕အရပ္သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသြားၾက၏။
ကမ္းယံတို႔မွာ ေနၿမဲျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာတြင္ ဆက္လက္၍ ေနထိုင္ၾက၏။ မေ႐ႊ႕ေျပာင္း ၾကေခ်။ပုဂံျပည္တြင္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၅၆၄-သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခဆပဥၥကိန္းအရ ၅၆၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၏။ အႂကြင္း ၂-ကိုထားကာ ေရတြက္ျပန္၏။ ကမ္းယံတို႔ကား ပုဂံတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ သကၠရာဇ္ၿဖိဳေသာ္လည္း ဆက္လက္၍သာ ေရတြက္၏။ ယခုအခါ ေကာဇာ သကၠရာဇ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္ၿဖိဳၿပီးေသာ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၄ ျဖစ္၏။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္ႏွင့္ ယခုေရတြက္ေနေသာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူသည့္ ႏွစ္မွ စ၍ ေရတြက္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းမွာမျခား၊ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ျခားနားသည္မွာ ကမ္းယံသကၠရာဇ္က မၿဖိဳ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္က ပထမအႀကိမ္ ၆၂၂-ႏွစ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ၅၆၂-ႏွစ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၈၄-ႏွစ္ၿဖိဳေသာ သကၠရာဇ္သာျဖစ္သည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းသြားေစရန္ ဇယားျဖင့္ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုတြင္ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီး တည္ေထာင္၏။
၃။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၄။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၅။ ယခု ကမ္းယံသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂+၆၂၂+၅၆၂-၄=၂၅၂၂ခုေကာဇာသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္၊ သေရေခတၱရာျပည္တည္၏
၃။ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ ခုတြင္ သုမုႏၵရီမင္း၊ ၆၂၂ ခုၿဖိဳ၏။ ၂ ႂကြင္းထား၏။
၄။ ၿဖိဳ သကၠရာဇ္ ၅၆၄ ပုဂံတြင္ ပုပၸါးေစာ ရဟန္း ၅၆၂ ၿဖိဳ၏။ ၂ ခု အႂကြင္းထား၏။
၅။ ယခု ေကာဇာသကၠရာဖ္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂ ခုျဖစ္၏။ထူးႀကီးေ၀ဠဳ၀န္၊ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵမွာ ပရိယတၱိ၊ ဘာသႏၲရ၊ ေဒသႏၲရ ေျပာင္ေျမာက္ေအာင္တတ္တဲ့ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္၏။ ယမ္းကံဟာကရင္ဘဲကြ။ ကရင္အစ အင္းမကတဲ့။ ေရွးကမ္းယံလုိ႔ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးကို အင္းမအရပ္က (ျပည္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္မွာ ရွိ၏) စတင္ၿပီး ကရင္လို႔ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚတယ္။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟာ ကရင္သကၠရာဇ္ပဲ။ မွတ္ထားပါ ဟု မိန္႔ၾကား၏။ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ကရင္ျဖစ္၍ ေတာ္ေပေသးသည္ဟု မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ႏွင့္တကြ အထင္မွားမိ၏။ ယခုမွာ မူကား ကမ္းယံတို႔ ကရင္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယမရွိ။ အေၾကာင္းမူကား ေရွးအခါက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ ဟူေသာ လူမ်ိဳးသုံးမ်ိဳးအနက္ ကမ္းယံဟု ေခၚေသာ လူမ်ိဳးအမည္မွ ကရင္ဟူေသာ အမည္သုိ႔ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုလာေသာ အမည္ျဖစ္သည္ ဟု ဆာအာသာဖယ္ရာက တင္ျပခဲ့သည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၀ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ - ကရင္) (Sir Arthur Phayer. Translations of Ethnological Society vol:V)၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရွးေဟာင္း ကမၺည္းေက်ာက္စာ သုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအား ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ေယာင္ႏွင့္ ေျမာင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးႏြယ္ ဆက္သြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။
(စာမ်က္ႏွာ ၁၆ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာဓေလ့ ထုံးစံမ်ား - ကရင္)၁၉၃၇-ႏွစ္ ကရင္သကၠရာဇ္ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးစဥ္အခါက စာမ်က္ႏွာ ၁၀၊ ၁၆ အကိုးအကားကုိ မသိရေသးသျဖင့္ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵ အား ထင္ျမင္မႈ ေပါ့ခဲ့သည္။
ထုိYအတြက္ လက္ဆယ္ျဖာ ဦးထိပ္တင္၍ ကန္ေတာ့ပါ၏။ထုိစဥ္က အထက္ပါ အကိုးအကားႏွစ္ခုကို သိခဲ့ပါမူ မိတ္ေဆြအမတ္ ၁၂ ေယာက္တုိ႔ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟု ဆုံးျဖတ္မည္ဟု သံသယရိွစရာ မလိုပါ။ ဤကားေရွးက ကရင္သကၠရာဇ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္းပါ။တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းရွိ ႀကီးမားေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ား ၀န္းရံလွ်က္ရွိသည့္ ကုန္းျပင္ျမင့္၊ ေငြေတာင္ျပည္မွ ကရင္တို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ ၾက၏။ ထီဆဲမဲ့ယြား ေခၚသည့္ သဲျမစ္ႀကီးကုိ ျဖတ္ကူးၿပီး တျဖည္းျဖည္း ယူနန္ျပည္သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာၾက ၏။ ထုိယူနန္ျပည္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ၾကသည္။
ပထမအသုတ္၊ အခိ်ဳ႕ကရင္မ်ား ယူနန္ျပည္မွ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၈ တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာ၏။ တပိန္၊ ျမစ္ငယ္၊ ဧရာ၀တီ အတုိင္း စုံဆင္း၏။ အခ်ိဳ႕သံလြင္ျမစ္ အတုိင္းစုံဆင္း၏။ ဗမာျပည္သို႔ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၅ တြင္ ေရာက္၏။ ဒုတိယအသုတ္ ဘီစီ ခမ ၇၄၁ တြင္ ယူနန္ျပည္မွ ထြက္ခဲ့၏။ ဘီစီ ခမ ၇၃၉ တြင္ ဗမာျပည္သုိ႔ ဆိုက္ေရာက္ၾက ၏။ (သုေတသီဆရာ ဦးေအာင္လွ၊ ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေစာ၊ ဦးေက်ာ္ဇံ - ကသာ၊ ဦးဖိုးတုတ္ - ပညာအုပ္)ပထမအသုတ္ ကရင္မ်ား၊ ဗမာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးၾက၏ ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာ္ မွန္မွန္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္၏။
အေျခေနေကာင္းမြန္လာ၏။ ထုိအခါ ၀မ္းသာအားရ ေကာက္ဦး စားပြဲကို က်င္းပၾက၏။ ပထမအႀကိမ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္၊ တတိယ အႀကိမ္၊ စသည္ျဖင့္ ေရတြက္ရာမွ ေကာက္ဦးစားပြဲ သကၠရာဇ္ ေပၚလာ၏။ ဒုတိယအသုတ္ ထုိနည္းတူ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳး၏။ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၿပီး သကၠရာဇ္ေပၚလာ၏။ ပထမအသုတ္မွာ ေရွ႕ကျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္နီးေသာ အရပ္သုိ႔တုိင္ေအာင္ ခ်ီတက္ၾက၏။ ဒုတိယအသုတ္မွာ ေနာက္မွျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္ အနည္းငယ္လွမ္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾက၏။ ထုိေခတ္က ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရး မလြယ္ကူေသာ ကာလျဖစ္၍ သကၠရာဇ္ မတူၾက။ ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေန၏။
ငယ္စဥ္က ပဲခူးနယ္ ေတာင္ပိုင္း ကရင္လယ္သမားႀကီးမ်ားက ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ေကာက္ဦးစားပြဲျပဳလုပ္ၾက၏။ နံနက္ ေစာေစာတြင္ အဘိုးတုိ႔ ဘႀကီးတို႔ သူတို႔၏ မိတ္ေဆြ ေရႊက်င္မွ ေျပာင္းလာသူ ေရႊပြင့္၀ါ (ထူးေဖာပါ) တို႔ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးအေၾကာင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၏။ အားပါးတရ စိတ္အားထက္သန္စြာ ေျပာၾက၏။ သကၠရာဇ္ အေၾကာင္းလဲ ပါ၏။ ပဲခူး ေတာင္ပိုင္းသကၠရာဇ္မွာ ေရႊက်င္ကပါလာေသာ သကၠရာဇ္ထက္ ႏွစ္ (၃၁၀) ႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာသံၾကားဖူးသည္။ ၁၉၃၇ ခု ကရင္ျပည္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ လာေသာအခါ ဘႀကီးမ်ား၏ သကၠရာဇ္မွာ (၂၇၉၉)ခုရွိေန၏။ (၂၈၀၀) ျပည့္ရန္ တႏွစ္ လိုေသာေၾကာင့္ မွတ္မိ၏။
ေရႊက်င္သကၠရာဇ္ က (၃၁၀) ႏွစ္ငယ္ေနသည္။ ၎ကုိ ဂြၽန္ဆင္အားျပရာ ဟုတ္တယ္ ဒို႔ ေတာင္ငူသကၠရာဇ္နဲ႔တူတယ္ ဟုဆို၏။သကၠရာဇ္အတြက္ ကရင္အမတ္ (၁၂)ေယာက္ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ရာတြင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ (၂)မ်ိဳးျဖစ္ေန သည္။ ဤအတြက္ ေျဖရွင္းဖို႕ လိုေလသည္။သာဓကမွာ Pritured Encyclopedia ခရစ္ေတာ္လြန္ၿပီး ေနာက္ အႏွစ္ (၂၀၀) အတြင္း ခရစ္ေတာ္ေမြးေန႔ ေမလ၊ ဧၿပီလ၊ ဇန္န၀ါရီလ ဟူ၍ ကြဲျပားေနသည္။ ေအဒီ (၃၀) ေလာက္ မွာ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္အတြင္း က်င္းပ၏။ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္ေန႔ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပ၏။ သို႔ေသာ္ အႀကီးအကဲမ်ား သေဘာတူဆုံးျဖတ္၍ အားလုံး ႐ိုေသေလးစားစြာ လုိက္နာ၍ က်င္းပၾက၏။ Pritured Encyclopedia; We know that this could hardly have happened in December because it rams almost containously at the time of the year in Palestine and shepherds would no keep their flocks out in the hills at night in such weather.ခရစၥမတ္ ကမၻာ့သာဓကကိုယူ၍ ေတာင္ပိုင္းကရင္ သကၠရာဇ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းကရင္သကၠရာဇ္ကို ေျဖရွင္းၾက၏။ ေတာင္ပိုင္း သကၠရာဇ္မွာ ဘီစီ(၇၃၉)မတုိင္မီ ကစ၍ ကရင္ သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္ဖို႔ စဥ္းစား၏။ ကရင္အမတ္တဦးက ဒို႔သကၠရာဇ္ကုိ ျပင္ႏိုင္သလားဟုဆို၏။သမုႏၵရီမင္း၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း၊ ခရစၥမတ္လူႀကီးမ်ား အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့၏
။ ဒို႔အမတ္ (၁၂)ဦးလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ကိုယ္စားျပဳသူမ်ားျဖစ္၍ ဤသကၠရာဇ္(၂)ခုကို ၾကားခ်ႏိုင္သည္ဟု တညီတညြတ္တည္း ယူဆကာ အားလုံး Veto ဗီတို အာဏာသုံးမႈေၾကာင့္ ယခုကရင္သကၠရာဇ္ကို ဘီစီ (၇၃၉)မွစ၍ ေရတြက္ၾကသည္။ထုိ႔ေၾကာင့္ ရွင္းျပခ်က္မပါလွ်င္ ဗဟုသုတရွိသူမ်ားက ဘီစီ (၇၃၉)ကုိ ကရင္သမိုင္းမွတ္တုိင္တခု ဟူ၍သာ လက္ခံႏိုင္၏။ ကရင္သကၠရာဇ္ စသည့္ႏွစ္ဟု လက္မခံႏုိင္ေခ်။ သကၠရာဇ္၏ ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာလည္းမရွိ၊ ဗဟုသုတရွင္မ်ား၏ ယူဆခ်က္ကုိလည္း အျပစ္မဆိုႏိုင္ေပ။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္၊ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၅၂၂၊ ေကာက္ဦးစားပြဲ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၇၂၀ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတရွင္မ်ား သံသယမရွိေစရန္ ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္ လက္ခံရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ကရင္သကၠရာဇ္၊ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ (ယုတၱာ၊ ယုတၱိဆင္ျခင္ညႇိေသာ္ ၀ီစိကိစၦာ၊ မရွိရာတည့္ (ရွိဘြယ္မတည့္) ထုံးရာဇ၀င္ သက္ေသတင္၍)
ကုရင္မ်ား ေက်းရြာမ်ားကိုတည္ေဆာက္ပံု
ကုရင္လူမ်ဳိးတို ့သည္ "အူကရိုအဲလ္တက္" ကေနစ၍ ဆင္းလာရာ တဆင့္ျပီးတဆင့္ ဗမာျပည္သို ့ေရာက္ရွိလာၾကသည္အထိ ၎တို ့ႏွင့္ အတူ ႏွစ္လိုဖြယ္ရာေကာင္းသည့္ ထံုးတမ္းဓေလ့မ်ားကိုပါ ယူေဆာင္လာခဲ့ၾကသည္။ ပထမဦးဆံုး ၎တို ့သည္ မြန္ဂိုလီးယားႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ဖ်ား၏ အထက္ပိုင္းအရပ္တြင္ ရွိေလသည္။ ထိုေနရာမွစျပီး အခ်ဳိ ့ကုရင္မ်ားမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ အတိုင္း ဆင္းလာၾကျပီး ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေနထိုင္ၾကသည္။ အခ်ဳိ ့မွာ ဧရာ၀တီျမစ္၀အထိေရာက္ရွိကာ ေျမျပန္ ့ေဒသတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ BC ၁၁၃၄ ႏွင့္ BC ၁၁၂၂ အၾကားရွိႏွစ္မ်ားအတြင္း ဗမာျပည္အတြင္းသို ့၀င္ေရာက္လာေသာအခါ ၎တို ့သည္ အုပ္စုမ်ားအျဖစ္ ဖဲြ ့ျပီးလူစုခဲြၾကေလသည္။ အုပ္စုတစ္စုအတြင္းတြင္ အဖဲြ ့တစ္ဖဲြ ့စီမကရွိျပီး ဤအဖဲြ ့မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္ ေရးအတြက္ ေနရာေကာင္းမ်ားကိုရွာေဖြရန္ တာ၀န္ယူၾကရသည္။ ၎တို ့သည္ အကြက္အကြင္းေကာင္းသည့္ေနရာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ၾက ျပီး အိုးအိမ္မ်ားေဆာက္ကာ ရပ္ရြာမ်ားတည္ၾကေလသည္။ ဤသို ့အားျဖင့္ တစ္ရြာျပီးတစ္ရြာတည္ၾကေလသည္။ ရြာတစ္ရြာတည္ျပီးလွ်င္ ဤရြာတြင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ရြာနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေျမမ်ားကို ယူထားၾကေလသည္။ ဤသည္မွာ တည္ေဆာက္လိုက္ သည့္ရြာတိုင္းအတြက္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။အိမ္မ်ားကိုေဆာက္လုပ္ရာတြင္ တိုင္မ်ားအျဖစ္သစ္ပင္ပ်ဳိးမ်ားကို အသံုးျပဳသည္။ အခ်ဳိ ့မွာ "၀ါးပိုး" ၀ါးမ်ားကို အသံုးျပဳသည္လည္း ရွိသည္။ ထိုနည္းတူစြာ အခင္းမ်ားကို တင္ရန္အတြက္ ဆင့္မ်ားကိုလည္း အခ်ဳိ ့က သစ္ပင္ပ်ဳိမ်ား (သို ့) ၀ါးပိုး၀ါးမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳၾက သည္။
အမိုးအတြက္ကိုမူ အခ်ဳိ ့ကသက္ငယ္ကိုသံုးျပီး အခ်ဳိ ့ကအင္ဖက္ကို အသံုးျပဳၾကေလသည္။ ဓနိရြက္ကိုလည္း သံုးၾကပါသည္။ ၀ါး ျခမ္းျဖင့္အိမ္ကို မိုးသည္မ်ားလည္းရွိသည္။ ၎တို ့ေနထိုင္သည့္အရပ္တြင္ မည္သည့္ပစၥည္းက ေပါေနသည့္အေပၚမူတည္ျပီး အသံုးျပဳ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သက္ငယ္ေပါသည့္အရပ္တြင္ အိမ္ကိုသက္ငယ္ျဖင့္ မိုးေလသည္။ ဓနိေပါေသာေနရာတြင္ ဓနိရြက္ကိုအမ်ားအားျဖင့္ အိမ္မိုးရန္ အသံုးျပဳၾကေလသည္။ အခ်ဳိ ့ရြာမ်ားသည္ အိမ္ေျခမ်ား၏။ အခ်ဳိ ့ရြာမ်ားမွာမူ အိမ္အနည္းငယ္သာ ရွိသည္။ ရြာတုိင္းနာမည္အသီးသီးေပးထားသည္။ ရြာ၏နာမည္ မ်ားကို ဤရြာထဲတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ ေဆြမ်ဳိးအုပ္စုတို ့၏အၾကီးအကဲနာမည္မ်ားကို အမွတ္အသားျပဳျပီး မွည့္ေပးေလရွိသည္။ တခါတရံ ရြာအနီးရွိစမ္းေခ်ာင္းေလး၏နာမည္ကို အမွတ္အသားျပဳ၍ မွည့္ေခၚသည္မ်ားလည္းရွိသည္။
တခါတရံ သစ္ေတာအုပ္၏အမည္ ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေတြ ့ရွိရသည့္ ေနရာတစ္ခုခု၏အမွတ္အသားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ၎တို ့၏ေက်းရြာမ်ား၏ အမည္မ်ားကို မွည့္ေခၚေလ့ရွိသည္။
ဤကဲ့သို ့အမည္မ်ားမွည့္ေခၚျခင္းမွာ ၎တို ့၏ဓေလ့ထံုးစံပင္ျဖစ္သည္။ ရြာ၏ပတ္လည္ကိုလည္း ၀ါးခ်ြန္မ်ား (သို ့) သစ္တံုးခ်ြန္မ်ားအား စိုက္ထူကာရံထားၾကေလသည္။ ဤကဲ့သို ့ကာရံထားရံုမက ဤအကာအရံ၏အျပင္ပတ္ပတ္လည္တြင္ တခါျခံစည္းရိုးတေလွ်ာက္ ေျမာင္း မ်ားကိုတူၾကသည္။ ေျမာင္းမ်ားမွာ က်ယ္လည္းက်ယ္သည္၊ နက္လည္းနက္ေပသည္။ အနည္းဆံုးအက်ယ္မွာ "၈" ေတာင္ရွိသည္။ အနက္မွာမူ "၆" ေတာင္ရွိသည္။ ရြာ၏အ၀င္အထြက္ တံခါးမဂိတ္ေပါက္မွာ ႏွစ္ေပါက္သာထားရွိသည္။ ရြာဦးတြင္တစ္ေပါက္ႏွင့္ ရြအေနာက္ဖက္တြင္ ထြက္ေပါက္တစ္ေပါက္ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။
ရြာထဲသို ့၀င္ရန္ႏွင့္ထြက္ရန္အတြက္ လမ္းမ်ားမထားရွိေခ်။ ေျမာင္းအား ျဖတ္ေက်ာ္ရန္အတြက္ မတ္တင္ႏိုင္သည့္တံတားကို ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ ရန္သူျဖစ္ေစ၊ သားရဲတိရစၦာန္မ်ားျဖစ္ေစ ေရာက္ရွိလာပါက ဤတံတားကို ဖယ္ရွားလိုက္ၾကသည္။
ဤနည္းျဖင့္ ၎တို ့သည္ အကာအကြယ္စည္း၀ိုင္းအတြင္းလံုျခံဳစိတ္ခ်စြာ ေဘးရန္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းေအာင္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ရြာတိုင္းတြင္ ရြာသူၾကီးႏွင့္တကြ ရြာသူၾကီးကိုကူညီသည့္ ရြာလက္ေထာက္လူၾကီးမ်ား အသီး သီးထားရွိေလသည္။ ဤအၾကီးအကဲပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ရြာသူရြာသားမ်ားကို ေဘးရန္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းေစရန္အတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ပါမည္ဟု သံဓိဌာန္ခ်ျပီး တာ၀န္ကို လက္ခံယူရသည္ ျဖစ္သည္။
--------------------------------------------------------------------------------
ကိုးကား
စေရွာင္ဖန္း(အင္းစိန္)
၂၀၀၆-ထုတ္ ပုိးကရင္မဂၢဇင္းမွ
ဆရာႀကီးေစာျမတ္သိန္းလႊတ္ေတာ္အမတ္
သမိုင္းသုေတသီပညာရွင္ ေစာေအာင္လွ ေရးသားထားေသာ ကရင့္ရာဇ၀င္သမိုင္းစာအုပ္ (စေကာကရင္ဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာျပန္ထားသည့္စာအုပ္)
[hide]
v • d • eျမန္မာ အစိုးရသတ္မွတ္သည့္ လူမ်ိဳးနွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား
ကခ်င္ ကခ်င္ - တရုမ္း - ဒေလာင္ - ဂ်ိန္ေဖာ့ (သိန္းေပၚ၊ ဂ်င္းေဖာ) - ေဂၚရစ္ - ခခု - ဒုရင္ - မရု (ေလာ္ေဂၚ) - ရဝမ္ - လခ်ိပ္ (လာခ်စ္) - အဇီး - လီဆူ
ကယား ကယား - ဇယိမ္း - ပေဒါင္း - ေဂခို - ေဂဘား - ပရဲ (ကေယာ) - မႏူမေနာ္ - ယင္းတလဲ - ယင္းေဘာ္
ကရင္ ကရင္ - ကရင္ျဖဴ - ပေလကီး (ပေလခ်ီ) - မြန္ကရင္ - စေကာကရင္ - တေလွပြာ - ပကူး - ဘြဲ - ေမာေနပြား - မိုးပြ - ပိုးကရင္
ခ်င္း ခ်င္း - ကသည္း - မယ္တိုင္ (ကသဲ) - ဆလိုင္း - ကလင္ေကာ (လူေရွ) - ခမီ - ေအာဝခမီ - ေခါႏိုး - ေခါင္စို - ေခါင္ဆိုင္ခ်င္း - ခြာဆင္းမ္ - ခြန္လီ (ဆင္မ္) - ဂန္တဲ့ (လင္တဲ) - ေဂြးတဲ - ငြန္း - ဆီစာန္ - ဆင္တန္ - ဆိုင္းဇန္ - အရွိုခ်င္း - -ခ်ိဳး - ခမီ - လိုင္မီး - - ဇိုမီး - မီဇိုး - ဇာေဟာင္ - ဆိုင္းတန္လူမ်ိဳး - ဇိုေဖ - ဇို - ဇန္ညွပ္ - တေပါင္ - တီးတိန္ (တဲဒင္မ္) - ေတဇန္ - တိုင္ခ်ြန္း - တာ့ဒိုး - ေတာရ္ - ဒင္မ္ - ဒိုင္ (ယင္ဒူး) - နာဂ - တိုင္ခ်ြန္း - မာရင္ - ပနမ္း - Magun - မတူ - မီရမ္ (မရာ) - မီအဲ - မကန္း - လူရလူမ်ိဳး၊လူရွိုင္း (လူေရွ) - ေလးျမို - လ်င္းတု - ေလာက္ထူ - လိုင္ - လိုင္ဇို - ပါကင္းမ္ - ဟြာလ္ငို - အနူး - အနန္ - အူပူ (မရို) - လ်င္းတု - အရွိုခ်င္း - ေရာင္ထု
ဗမာ ဗမာ - ထားဝယ္ - ျမိတ္ - ေယာ - ရဘိန္း - ကတူး - ကနန္း - ဆလုံ - ဖြန္း (ဖုန္း)
မြန္ မြန္
ရခိုင္ ရခိုင္ - ကမန္ - ခမြီး - ဒိုင္းနက္ - ျမိဳ - သက္
ရွမ္း ရွမ္း - ဓေနာလူမ်ိဳး - ဓနု - အိုက္ဆြယ္ - အင္ - ဂုံ (ခြန္) - အင္းသား - ေကာ္ (အခါအိေကာ) - ခန္တီးရွမ္း - ခမူ - ကိုးကန့္ - ကြီ - လားဟူ - မိုင္းသာ - ေျမာင္ဇီး - ေမာရွမ္း - ပေလာင္ - ပေလး - ပအိုဝ့္ (ေတာင္သူ) - ဖ်င္ - ရွမ္းကေလး - ရွမ္းျကီး - စုံ - တိုင္းလြယ္ - တိုင္းလ်မ္ - တိုင္းလုံ - တိုင္းေလ့ - ေတာင္ရိုး - ဝ - ေယာင္ - ယင္က်ား - ယင္းနက္ - ယြန္း
Warning: Default sort key "က" overrides earlier default sort key "လ".
Category: ျပည္ေထာင္စုသားလူမ်ိဳးမ်ားViews
Subscribe to:
Posts (Atom)