Nuke plant owner to pay $600 million -- for now
By Matt Smith, CNN
April 15, 2011 --
Tokyo (CNN) -- The owners of the crippled Fukushima Daiichi power plant must start paying up to 1 million yen ($12,000) per household to residents displaced or forced indoors by the nuclear accident there, Japan's government ordered Friday.
The Tokyo Electric Power Company will start handing out checks "as smoothly and as early as possible," hopefully by April 28, its president, Masataka Shimizu, told reporters. Sole residents will receive 750,000 yen and multi-person households will get 1 million, Shimizu said, with the company's interim cost estimated at about $600 million.
A government committee ordered the payments as an advance on the compensation that Tokyo Electric will owe nearby residents and businesses for the month-old crisis at Fukushima Daiichi, Chief Cabinet Secretary Yukio Edano said Friday. Edano said the government hopes to have payments in residents' hands by Japan's "Golden Week," a string of national holidays that begins April 29.
Tokyo Electric offered a token payment to residents of 10 municipalities around the plant in early April. But officials in one of those towns, Namie, rejected the offer, saying it amounted to about $12 for each of its roughly 20,000 residents.
Concrete pumps head to nuclear plant
Running for their lives ahead of tsunami
Tokyo Electric has no timetable for resolving the accident, and the yet-unknown cost of compensation has called the survival of Japan's largest utility into question. The Japanese government has agreed to support the company to keep power flowing to its 25 million customers without big rate increases, Deputy Finance Minister Fumihiko Igarashi told CNN, but he said a government takeover of the utility was unlikely.
"The way the government will approach that is still in the decision process," Igarashi said.
The utility reported 2010 profits of more than 1.4 trillion yen ($17 billion).
About 78,000 people living within 20 kilometers (12.4 miles) of the plant were ordered out of their homes in the days after the March 11 accident, which now is ranked at the top of the international scale for nuclear disasters. Those living another 10 kilometers out were told to remain indoors as the plant belched radioactive particles into the environment from three damaged reactors.
Monday, Japanese authorities told residents of five municipalities in that outer belt and beyond to evacuate within a month, due to lower levels of radioactive contamination that are likely to pose a long-term health hazard. Other towns have been put on notice that evacuations may be required soon, bringing the total number of people directly affected so far to about 146,000, according to Japanese government estimates.
But in Washington, the U.S. State Department on Friday lifted a departure recommendation for families of U.S. diplomats in Japan. While it still advises Americans to stay more than 50 kilometers from the plant, the latest notice calls the situation "dramatically different" than in mid-March.
"Today, while the situation remains serious, and there is still a possibility of unanticipated developments, cooling efforts are ongoing and successful, power, water supply, and back-up services have been partially or fully restored, and planning has begun to control radioactive contamination and mitigate future dangers," the travel alert states.
Plant workers have been battling to cool the cores of reactors 1-3 at Fukushima Daiichi, about 240 kilometers (150 miles) north of Tokyo, for a month. The plant was swamped by the tsunami that followed March 11's historic earthquake, knocking out normal coolant systems.
All three cores are believed to have been damaged by overheating in the aftermath of the tsunami, but a Friday report by the Atomic Energy Society of Japan painted a fresh picture of the extent of the damage.
The zirconium alloy sheaths that surround the fuel rods in the reactor core are believed to have ruptured in all three units, sending molten uranium fuel pellets tumbling to the bottom of the reactors. The pellets are since believed to have cooled and solidified at the reactor bases or in the framework of the fuel assembly, according to the report.
The Atomic Energy Society is an association of nuclear engineers, scientists and professors. Its deputy director, Takashi Sawada, called the new account the clearest picture to date of conditions inside the damaged reactors.
"It's our best effort to imagine what the core looks like," he said.
About 70% of the fuel rods in the No. 1 reactor have been damaged, the report states. In reactor No. 2, that figure is 30%, and in No. 3, 25%.
In addition, the pools that house used but still-energetic spent fuel assemblies are an ongoing concern, Sawada said. Hydrogen explosions blew apart the reactor buildings at units 1 and 2, while the No. 4 reactor building has been damaged by fires of still-unknown origin -- leaving the pools exposed to the environment.
"If there's water enough, there's no problem," he said. "But if some of the fuel is damaged, fission products will come out from those pools."
At the plant on Friday, efforts continued to drain highly radioactive water from the basements and service tunnels of the reactor units' turbine plants -- a necessary first step to restoring normal cooling systems. Japanese authorities drew the ire of fishermen and some of their country's neighbors by authorizing the dumping of thousands of tons of less-contaminated water into the Pacific Ocean last week.
The 10,000-plus ton discharge was billed as an emergency measure aimed at making room for the more dangerous fluid, some of which is believed to be leaking from the No. 2 reactor. More than 9,000 tons of that came from a waste treatment facility at the plant, which could hold up to 30,000 tons now that it's empty, Tokyo Electric officials said.
Crews have been laying fresh pipes to the treatment center and hope to start transferring water from unit 2 on Sunday, the company said. But its capacity could be only a fraction of the volume now sloshing around in the turbine building basements, and engineers are still pouring hundreds of tons of water into the reactors every day to keep them cool.
1-8-36, Tatsumi, Room 406 Koto-Ku. 135-0053, Tokyo.Japan Tel: 03-6478-0940 E.Mail : knljapan@yahoo.com , http://www.knljapan.co.cc
Saturday, April 16, 2011
ဖူကူရွီးမားက ဒုကၡသည္ေတြကို ေလ်ာ္ေၾကးေပးဖို႔ ဂ်ပန္အစိုးရညႊန္ၾကား
ဖူကူရွီးမားက ဒုကၡသည္ေတြကို ေလ်ာ္ေၾကးေပးဖို႔ ဂ်ပန္အစိုးရညႊန္ၾကား
15 ဧၿပီ 2011,
ဂ်ပန္ငလ်င္နဲ႔ ဆူနာမီ ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ေရဒီယိုသတၱိၾကြ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ေနရတဲ့ ဖူကူရွီးမား (Fukushima) ႏ်ဴကလီးယား ဓါတ္အားေပး စက္ရံု တာ၀န္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ အဲဒီေဒသ တ၀ိုက္က တက္ကေန ေဘးလြတ္ရာ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကရသူေတြကို ေလ်ာ္ေၾကး ေပးဖို႔အစီအစဥ္ စတင္ပါရန္ ဂ်ပန္အစိုးရက ညႊန္ၾကား လိုက္ပါတယ္။
TEPCO ေခၚ တိုက်ိဳ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပး ကုမၸဏီကေန ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကရသူေတြ အတြက္ ေရတို အသံုးစရိတ္ ကာမိေအာင္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြေတြ အျမန္ဆံုး ပံ့ပိုး ေပးေစလိုတယ္လို႔ ဂ်ပန္ စက္မႈ၀န္ႀကီးက မေန႔က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ TEPCO ကုမၸဏီက ကနဦးေပးခဲ့တဲ့ ေလ်ာ္ေၾကးဟာ သိပ္နည္းလြန္းတယ္လို႔ ဖူကူရွီးမား ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ယူဟဲအိဆာတိုက အျပစ္တင္ လိုက္ပါတယ္။ TEPCO ကေရာ အစိုးရကပါ ဒုကၡသည္ေတြကို ပံ့ပိုးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ငလ်င္နဲ႔ ဆူနာမီ ေဘးမသင့္မီက ဖူကူရွီးမား ဓါတ္အားေပး စက္ရံုရဲ႕ ၁၉ မိုင္ ၀န္းက်င္မွာ အေျခခ် ေနထိုင္ၾကသူ မိသားစု ၅ ေသာင္းအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြေတြ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုတစုကို ေဒၚလာ ၁ ေသာင္း ၂ ေထာင္စီ ရရွိမွာျဖစ္ၿပီး မိသားစုထဲက လူႀကီးေတြအတြက္ အဲဒီေငြရဲ႕ ၇၅% ခံစားခြင့္ ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။
မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ငလ်င္ေၾကာင့္ ဖူကူရွီးမား ဓါတ္အားေပး စက္ရံုရဲ႕ အေအးေပးစနစ္ ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး ေရဒီယို သတၱိၾကြ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ ေနရတာေၾကာင့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ႀကိဳးစား ျပင္ဆင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ
15 ဧၿပီ 2011,
ဂ်ပန္ငလ်င္နဲ႔ ဆူနာမီ ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ေရဒီယိုသတၱိၾကြ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ေနရတဲ့ ဖူကူရွီးမား (Fukushima) ႏ်ဴကလီးယား ဓါတ္အားေပး စက္ရံု တာ၀န္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ အဲဒီေဒသ တ၀ိုက္က တက္ကေန ေဘးလြတ္ရာ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကရသူေတြကို ေလ်ာ္ေၾကး ေပးဖို႔အစီအစဥ္ စတင္ပါရန္ ဂ်ပန္အစိုးရက ညႊန္ၾကား လိုက္ပါတယ္။
TEPCO ေခၚ တိုက်ိဳ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပး ကုမၸဏီကေန ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကရသူေတြ အတြက္ ေရတို အသံုးစရိတ္ ကာမိေအာင္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြေတြ အျမန္ဆံုး ပံ့ပိုး ေပးေစလိုတယ္လို႔ ဂ်ပန္ စက္မႈ၀န္ႀကီးက မေန႔က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ TEPCO ကုမၸဏီက ကနဦးေပးခဲ့တဲ့ ေလ်ာ္ေၾကးဟာ သိပ္နည္းလြန္းတယ္လို႔ ဖူကူရွီးမား ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ယူဟဲအိဆာတိုက အျပစ္တင္ လိုက္ပါတယ္။ TEPCO ကေရာ အစိုးရကပါ ဒုကၡသည္ေတြကို ပံ့ပိုးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ငလ်င္နဲ႔ ဆူနာမီ ေဘးမသင့္မီက ဖူကူရွီးမား ဓါတ္အားေပး စက္ရံုရဲ႕ ၁၉ မိုင္ ၀န္းက်င္မွာ အေျခခ် ေနထိုင္ၾကသူ မိသားစု ၅ ေသာင္းအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြေတြ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုတစုကို ေဒၚလာ ၁ ေသာင္း ၂ ေထာင္စီ ရရွိမွာျဖစ္ၿပီး မိသားစုထဲက လူႀကီးေတြအတြက္ အဲဒီေငြရဲ႕ ၇၅% ခံစားခြင့္ ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။
မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ငလ်င္ေၾကာင့္ ဖူကူရွီးမား ဓါတ္အားေပး စက္ရံုရဲ႕ အေအးေပးစနစ္ ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး ေရဒီယို သတၱိၾကြ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ ေနရတာေၾကာင့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ႀကိဳးစား ျပင္ဆင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ
"Against All Hope" PART I (Karen Refugee Documentary)
16 April 2011
"Against All Hope" PART I (Karen Refugee Documentary)
"Against All Hope" PART 2 (Karen Refugee Documentary)
"Against All Hope" PART I (Karen Refugee Documentary)
"Against All Hope" PART 2 (Karen Refugee Documentary)
တိမေသဆိုေသာလူသို႕သာရည္ရြယ္သည္၊
တိမေသဆိုေသာလူသို႕သာရည္ရြယ္သည္
သားသၼီး(ရ)ေယာက္ရွိတယ္ထင္ပါတယ္
Name: Bec Laklem
Location: Thailand
I am a mother of 7 children, 5 girls and 2 boys ranging from 22yrs to 6yrs. My husband Timothy is the Founder and International Director of a missions organisation based in Thailand which majors in humanitarian work and church evangelism. I have home-schooled at some stages of our children's education and also experienced the trials and joys of public and private schooling. We are now happily back to home-schooling in affiliation with Australian Christian College - Moreton, School of Distance Education using ACE curriculum. My family are my pride and joy. I also assist my husband with running the communications side of the work in Thailand among other things.
မင္းရဲ႕ကေလးေတြကိုမင္းရဲ႕စစ္အစိုးရပေထြးမ်ားကမတရားသျဖင့္
မင္းမိန္းမနဲ႕မင္းသၼီးမ်ားကိုဖ်က္လိုကဖ်က္စီးသားမယားအျဖစ္ျပဳက်င့္ေနရင္
မင္းရဲ႕သားေတြသတ္ရင္မင္းဘယ္လိုေနမွာလည္း
မင္းကိုေခၚလာေသာမင္းကိုလူလားေျမာက္ေအာင္ေကြ်းခဲ့ေသာ
ကရင္လူမ်ိဳးေတြကိုမင္းေက်းဇူးဆပ္တာယဥ္ေက်းလွၾကီလားတိမေသ
မင္းလည္းကရင္ဒုကၡသည္စခန္းကေနၾကီးထြားျပီးကရင္လူမ်ိဳးေတြေကြ်းတဲ့ထၼင္းစားျပီး
ကရင္လူမ်ိဳးေတြရွိလို႕မင္းမိန္းမေကာင္းရထားတာေလ
မင္းေမ့ေနျပီလား
မင္းလည္းဒုကၡသည္စခန္းကေနတျခားနိဳင္ငံကိုသြားခဲ့တာပါ
တိမေသဆိုတဲ့လူမင္းမွာသတၱိေတြရွိေနရင္
မင္းဘာေကာင္လည္းဆိုတာသိေပါ့မင္းတို႕ တေတြေရာင္းစားဖို႕
ကရင္မ်ိဳးမ်ား မဟုတ္ဘူး
မင္းသာလူသားမွန္ခဲ႕ရင္စဥ္းစားဥာဏ္ရွိခဲ့ရင္မင္းအျမင္ေတြအသိေတြျပင္ေပါ့
တိမေသလိပ္စာ P.O.Box 71,
Maeping Chiangmai 50201,THAILAND.
Tel: +66 806 210 707, +66 844 828 770 +66 848 075 583
တိမေသသမီး http://www.facebook.com/home.php#!/profile.php?id=717861534
The Laklem Family Album တိမေသမိသားစုဝက္ဆိုက္
http://www.laklempix.blogspot.com/
သားသၼီး(ရ)ေယာက္ရွိတယ္ထင္ပါတယ္
Name: Bec Laklem
Location: Thailand
I am a mother of 7 children, 5 girls and 2 boys ranging from 22yrs to 6yrs. My husband Timothy is the Founder and International Director of a missions organisation based in Thailand which majors in humanitarian work and church evangelism. I have home-schooled at some stages of our children's education and also experienced the trials and joys of public and private schooling. We are now happily back to home-schooling in affiliation with Australian Christian College - Moreton, School of Distance Education using ACE curriculum. My family are my pride and joy. I also assist my husband with running the communications side of the work in Thailand among other things.
မင္းရဲ႕ကေလးေတြကိုမင္းရဲ႕စစ္အစိုးရပေထြးမ်ားကမတရားသျဖင့္
မင္းမိန္းမနဲ႕မင္းသၼီးမ်ားကိုဖ်က္လိုကဖ်က္စီးသားမယားအျဖစ္ျပဳက်င့္ေနရင္
မင္းရဲ႕သားေတြသတ္ရင္မင္းဘယ္လိုေနမွာလည္း
မင္းကိုေခၚလာေသာမင္းကိုလူလားေျမာက္ေအာင္ေကြ်းခဲ့ေသာ
ကရင္လူမ်ိဳးေတြကိုမင္းေက်းဇူးဆပ္တာယဥ္ေက်းလွၾကီလားတိမေသ
မင္းလည္းကရင္ဒုကၡသည္စခန္းကေနၾကီးထြားျပီးကရင္လူမ်ိဳးေတြေကြ်းတဲ့ထၼင္းစားျပီး
ကရင္လူမ်ိဳးေတြရွိလို႕မင္းမိန္းမေကာင္းရထားတာေလ
မင္းေမ့ေနျပီလား
မင္းလည္းဒုကၡသည္စခန္းကေနတျခားနိဳင္ငံကိုသြားခဲ့တာပါ
တိမေသဆိုတဲ့လူမင္းမွာသတၱိေတြရွိေနရင္
မင္းဘာေကာင္လည္းဆိုတာသိေပါ့မင္းတို႕ တေတြေရာင္းစားဖို႕
ကရင္မ်ိဳးမ်ား မဟုတ္ဘူး
မင္းသာလူသားမွန္ခဲ႕ရင္စဥ္းစားဥာဏ္ရွိခဲ့ရင္မင္းအျမင္ေတြအသိေတြျပင္ေပါ့
တိမေသလိပ္စာ P.O.Box 71,
Maeping Chiangmai 50201,THAILAND.
Tel: +66 806 210 707, +66 844 828 770 +66 848 075 583
တိမေသသမီး http://www.facebook.com/home.php#!/profile.php?id=717861534
The Laklem Family Album တိမေသမိသားစုဝက္ဆိုက္
http://www.laklempix.blogspot.com/
အုန္းဖ်န္ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ဧၿပီလ ၇ရက္ေန႔ကShanti Volunteer Association-SVA မွ ႀကီးမွဴးျပဳလုပ္သည့္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ဒုကၡသည္ကေလးမ်ား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္
အုန္းဖ်န္ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ဧၿပီလ ၇ရက္ေန႔က Shanti Volunteer Association-SVA မွ
ႀကီးမွဴးျပဳလုပ္သည့္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ဒုကၡသည္ကေလးမ်ား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္း
ႀကီးမွဴးျပဳလုပ္သည့္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ဒုကၡသည္ကေလးမ်ား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္း
Lightning strikes thrice
14 April 201111.04 AM 00:34min
EMPIRE STATE BUILDING struck by bolts three times in one night
EMPIRE STATE BUILDING struck by bolts three times in one night
ကဒါဖီမထြက္မခ်င္း ေနတိုးမဟာမိတ္တပ္ေတြ ဆက္တိုက္မည္
ၾကာသပေတး, 14 ဧၿပီ 2011
ကဒါဖီ အာဏာက ဆင္းသြားရတဲ့အထိ ေနတိုးမဟာမိတ္ေတြက ဆက္လက္ တုိက္ခုိက္မယ္လို႔ ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္နဲ႔ အေမရိကန္တို႔က ေျပာလိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ကဒါဖီအေပၚ သစၥာရွိတဲ့ တပ္ေတြက မစ္ရာတာ (Misrata) ၿမိဳ႕အနီးမွာ ၾကာသပေတးေန႔က တုိက္ခိုက္ခဲ့တဲ့အတြက္ အနည္းဆံုး လူ ၂၃ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို႔ သူပုန္ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
ေနတိုး စစ္ေလယာဥ္ပ်ံေတြ ပ်ံသန္းၿပီးမၾကာခင္မွာပဲ လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံ ထရီပိုလီၿမိဳ႕ ၀န္းက်င္ေဒသမွာ ေပါက္ကြဲမႈေတြ ၾကာသပေတးေန႔က ဆက္တုိက္ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ အစိုးရတပ္ေတြကို ဆန္႔က်င္တို္က္ခိုက္ရာမွာ ေနတိုးက ပံ့ပုိးမႈ မေပးခဲ့ဘူးဆိုရင္ အေနာက္ပိုင္းက မစ္ရာတာၿမိဳ႕မွာ လူေတြ အစုလုိက္အျပံဳလုိက္ သတ္ပြဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ သူပုန္ေတြက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
လစ္ဗ်ားမွာ ေနတိုးက ေလေၾကာင္းစြမ္းရည္ အျပည့္နဲ႔ ဆက္လက္ တုိက္ပြဲ၀င္ႏုိင္မယ္လို႔ အေမရိကန္က ယံုၾကည္ၿမဲ ယံုၾကည္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဌာန ယာယီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ မတ္ခ္ တိုနာ က ၀ါရွင္တန္မွာ ေျပာၾကားပါတယ္။ အေမရိကန္က ေလေၾကာင္းတိုက္ခုိက္မႈေတြ ျပန္လုပ္ဖို႔ ျပင္သစ္က ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ခုလို သူက ေျပာတာပါ။
ဘာလင္မွာက်င္းပတဲ့ ေနတိုး အစည္းအေ၀းမွာ ျပင္သစ္က အဲဒီလို ေတာင္းဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လစ္ဗ်ား ႏုိင္ငံက တုိက္သင့္တုိက္ထုိ္က္တဲ့ ပစ္မွတ္ေတြကို တုိက္ရွိန္ျမင့္ျမင့္မားမားနဲ႔ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ေတြက ဆက္လက္ တုိက္ခိုက္ေနႏုိင္ပါတယ္လို႔ ေနတိုး အႀကီးအကဲ Anders Fogh Rasmussen က အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာပါတယ္။ ပိုၿပီး ပစ္မွတ္ကို တိတိက်က် ပစ္ႏုိင္တဲ့ ေလယာဥ္ေတြကိုေတာ့ ေနတိုးက လိုအပ္ေနပါတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
လစ္ဗ်ားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေနာက္ ညီလာခံတရပ္ကိုေတာ့ ကိုင္ရုိၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ လစ္ဗ်ားအတြက္ ေရရွည္ ခုိင္မာမယ့္ အေျဖတရပ္ကို ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ ရွာေဖြဖို႔ အာဖရိက၊ အာရပ္ နဲ႔ ဥေရာပ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြက သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ေျပာပါတယ္။
လစ္ဗ်ား အတုိက္အခံကို ေငြေၾကး အရေရာ၊ ႏုိင္ငံေရး အရပါ ပံ့ပိုးဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့တရက္က ဒိုဟာမွာက်င္းပတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္သြယ္ေရးအုပ္စု အစည္းအေ၀းမွာ သေဘာတူခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္တရက္မွာ ဘာလင္နဲ႔ ကို္င္ရုို အစည္းအေ၀းေတြကို က်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။ လစ္ဗ်ား အစိုးရ တရားမ၀င္ေတာ့တဲ့အတြက္ ကဒါဖီ ႏုတ္ထြက္ ေပးဖို႔ ဒီအုပ္စုရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေၾကညာခ်က္မွာ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
ကဒါဖီ အာဏာက ဆင္းသြားရတဲ့အထိ ေနတိုးမဟာမိတ္ေတြက ဆက္လက္ တုိက္ခုိက္မယ္လို႔ ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္နဲ႔ အေမရိကန္တို႔က ေျပာလိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ကဒါဖီအေပၚ သစၥာရွိတဲ့ တပ္ေတြက မစ္ရာတာ (Misrata) ၿမိဳ႕အနီးမွာ ၾကာသပေတးေန႔က တုိက္ခိုက္ခဲ့တဲ့အတြက္ အနည္းဆံုး လူ ၂၃ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို႔ သူပုန္ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
ေနတိုး စစ္ေလယာဥ္ပ်ံေတြ ပ်ံသန္းၿပီးမၾကာခင္မွာပဲ လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံ ထရီပိုလီၿမိဳ႕ ၀န္းက်င္ေဒသမွာ ေပါက္ကြဲမႈေတြ ၾကာသပေတးေန႔က ဆက္တုိက္ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ အစိုးရတပ္ေတြကို ဆန္႔က်င္တို္က္ခိုက္ရာမွာ ေနတိုးက ပံ့ပုိးမႈ မေပးခဲ့ဘူးဆိုရင္ အေနာက္ပိုင္းက မစ္ရာတာၿမိဳ႕မွာ လူေတြ အစုလုိက္အျပံဳလုိက္ သတ္ပြဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ သူပုန္ေတြက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
လစ္ဗ်ားမွာ ေနတိုးက ေလေၾကာင္းစြမ္းရည္ အျပည့္နဲ႔ ဆက္လက္ တုိက္ပြဲ၀င္ႏုိင္မယ္လို႔ အေမရိကန္က ယံုၾကည္ၿမဲ ယံုၾကည္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဌာန ယာယီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ မတ္ခ္ တိုနာ က ၀ါရွင္တန္မွာ ေျပာၾကားပါတယ္။ အေမရိကန္က ေလေၾကာင္းတိုက္ခုိက္မႈေတြ ျပန္လုပ္ဖို႔ ျပင္သစ္က ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ခုလို သူက ေျပာတာပါ။
ဘာလင္မွာက်င္းပတဲ့ ေနတိုး အစည္းအေ၀းမွာ ျပင္သစ္က အဲဒီလို ေတာင္းဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လစ္ဗ်ား ႏုိင္ငံက တုိက္သင့္တုိက္ထုိ္က္တဲ့ ပစ္မွတ္ေတြကို တုိက္ရွိန္ျမင့္ျမင့္မားမားနဲ႔ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ေတြက ဆက္လက္ တုိက္ခိုက္ေနႏုိင္ပါတယ္လို႔ ေနတိုး အႀကီးအကဲ Anders Fogh Rasmussen က အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာပါတယ္။ ပိုၿပီး ပစ္မွတ္ကို တိတိက်က် ပစ္ႏုိင္တဲ့ ေလယာဥ္ေတြကိုေတာ့ ေနတိုးက လိုအပ္ေနပါတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
လစ္ဗ်ားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေနာက္ ညီလာခံတရပ္ကိုေတာ့ ကိုင္ရုိၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ လစ္ဗ်ားအတြက္ ေရရွည္ ခုိင္မာမယ့္ အေျဖတရပ္ကို ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ ရွာေဖြဖို႔ အာဖရိက၊ အာရပ္ နဲ႔ ဥေရာပ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြက သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ေျပာပါတယ္။
လစ္ဗ်ား အတုိက္အခံကို ေငြေၾကး အရေရာ၊ ႏုိင္ငံေရး အရပါ ပံ့ပိုးဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့တရက္က ဒိုဟာမွာက်င္းပတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္သြယ္ေရးအုပ္စု အစည္းအေ၀းမွာ သေဘာတူခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္တရက္မွာ ဘာလင္နဲ႔ ကို္င္ရုို အစည္းအေ၀းေတြကို က်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။ လစ္ဗ်ား အစိုးရ တရားမ၀င္ေတာ့တဲ့အတြက္ ကဒါဖီ ႏုတ္ထြက္ ေပးဖို႔ ဒီအုပ္စုရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေၾကညာခ်က္မွာ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
Amateur video shows A380 collision at JFK
Apr 12 - U.S. investigators impound an Air France A380, the world's largest jetliner, that collided with a smaller Bombardier CRJ Delta Comair regional jet at New York's John F. Kennedy airport. Air France says transatlantic A380 flights will be unaffected. Rough cut (no reporter narration).
Japan says Fukushima vegetables safe
Apr 11 - Japanese Chief Cabinet Secretary makes a public display of eating Fukushima-grown vegetables, as TEPCO says cumulative radiation levels may exceed those of Chernobyl. Nick Rowlands reports.
Friday, April 15, 2011
တေျမထဲမွာ
အျပစ္မဲ့ ပန္းခင္းေလးမ်ားကုိ ေရာင္စုံေ၀ဖ်န္ ပြင့္လန္းခြင့္ေပးပါ…..
ကမၻာေျမႀကီး သာယာဖုိ ့ ဆုေတာင္းေပးပါ…...
ေတးေရး - ေစာခူဆဲ
ေတးဆုိ - Group
Video Footages - K’ Chay Wah & Saw Shining Moo
Editing - K’ Chay Wah
KYO - Karen Youth Organization Films Production
ဒုကၡပုံရိပ္ေတြျမင္တိုင္း ၀မ္းနည္းမိတယ္။ မ်က္ရည္လည္မိတယ္။ ရင္ထဲမွာမေကာင္းဘူး အကိုအမတို႔
တိုတေတြလည္း က်မလိုပဲခံစားၾကရမွာပါ အတိတ္မွာ က်န္ေနခဲ့ေပမဲ့ ေမ့ပစ္လို မရဘူး လက္ရွိအၿဖစ္ပ်က္ေတြ ရုန္းထြက္လို့မလြတ္နိုင္ေသးသမွ်ေပါ့...........
ၾၾကီးသူက ငယ္ညွင္း ဦးေဆာင္မူေတြပဲ ယိုယြင္းေနတဲ့ ေနရာတခုရဲ့ေဒသ
ေမ်ာ္လင္ခ်က္္မဲ့ေနတဲ့ အျပစ္မဲ့ ပန္းခင္းေလးမ်ားကုိ ဥယ်ာဥ္မူး မပီသတဲ့လူေတြေၾကာင့္ .....
ပြင့္လန္းခြင့္ ရပါမလား။ ပြင့္ေသာပန္းတိုငး္လမ္းဆန္ပါေစလို့ ရင္ထဲကနွင္ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
အျပစ္မဲ့ ပန္းခင္းေလးမ်ားကုိ ေရာင္စုံေ၀ဖ်န္ ပြင့္လန္းခြင့္ေပးပါ…..
ကမၻာေျမႀကီး သာယာဖုိ ့ ဆုေတာင္းေပးပါ…...
ေတးေရး - ေစာခူဆဲ
ေတးဆုိ - Group
Video Footages - K’ Chay Wah & Saw Shining Moo
Editing - K’ Chay Wah
KYO - Karen Youth Organization Films Production
ဒုကၡပုံရိပ္ေတြျမင္တိုင္း ၀မ္းနည္းမိတယ္။ မ်က္ရည္လည္မိတယ္။ ရင္ထဲမွာမေကာင္းဘူး အကိုအမတို႔
တိုတေတြလည္း က်မလိုပဲခံစားၾကရမွာပါ အတိတ္မွာ က်န္ေနခဲ့ေပမဲ့ ေမ့ပစ္လို မရဘူး လက္ရွိအၿဖစ္ပ်က္ေတြ ရုန္းထြက္လို့မလြတ္နိုင္ေသးသမွ်ေပါ့...........
ၾၾကီးသူက ငယ္ညွင္း ဦးေဆာင္မူေတြပဲ ယိုယြင္းေနတဲ့ ေနရာတခုရဲ့ေဒသ
ေမ်ာ္လင္ခ်က္္မဲ့ေနတဲ့ အျပစ္မဲ့ ပန္းခင္းေလးမ်ားကုိ ဥယ်ာဥ္မူး မပီသတဲ့လူေတြေၾကာင့္ .....
ပြင့္လန္းခြင့္ ရပါမလား။ ပြင့္ေသာပန္းတိုငး္လမ္းဆန္ပါေစလို့ ရင္ထဲကနွင္ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
"ဒုကၡသည္အတုေတြကုိ သတိထား”
"ဒုကၡသည္အတုေတြကုိ သတိထား”
hittai.net-hitti.org
”(ဘုန္းေက်ာ္)
ဒုကၡသည္ဆုိတာ အမ်ဳိးအစား သုံးေလးမ်ဳိး အနည္းဆုံးရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ဒုကၡသည္(Political Reufgees)၊ စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပလုိ႔ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ (Economic Refugees)၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ (Enviromental Refugees) ဆုိၿပီးရွိတယ္။ ေနာက္ဆုံးဒုကၡသည္ကေတာ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ (Refugees from War) ဆုိတာလည္းရွိတယ္။ အားလုံးကုိ ၿခဳံၾကည့္ရင္ ႏုိင္ငံေရးေၾကာင့္အားလုံးဒုကၡေရာက္ၾကတယ္လုိ႔ နားလည္ႏုိင္တယ္။ ျမန္မာျပည္က ဒုကၡသည္အေတာ္မ်ားမ်ား နယ္စပ္မွာရွိတယ္။ မေလးရွား၊ အိႏၵိယနဲ႔အျခားႏုိင္ငံေတြမွာလည္းရွိတယ္။ တတိယႏုိင္ငံသြားဖုိ႔ ဆုိတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ယူအန္ေလွ်ာက္ၿပီး ထြက္ဖုိ႔လုပ္တဲ့ဒုကၡသည္ေတြက အမ်ားစုျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ ့ကေတာ့ ယူအန္ေအာင္လည္း တတိယႏုိင္ငံကုိ ထြက္ဖုိ႔မလုပ္ၾကဘူး။
ႏုိင္ငံေရးဒုကၡသည္
ဒီအုပ္စုကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လုိ႔ မိမိတုိင္းျပည္ကုိ ျပန္လုိ႔မရတဲ့လူေတြပါ။ ျပန္ရင္ အနည္းဆုံးအဖမ္းခံရႏုိင္သလုိ ေထာင္လည္းက်ႏုိင္ပါတယ္။ သူပုန္အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ အတုိက္အခံအင္အားစုကလူေတြျဖစ္တယ္။ ဥပမာ NLD ABSDF နဲ႔ အျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ေနမရေတာ့လုိ႔ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာတဲ့ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ လႈပ္ရွားသူေတြလည္း ဒီအုပ္စုထဲမွာပါတယ္။ သူတုိ ့ေၾကာင့္ တတိယႏုိင္ငံေတြကုိ ထြက္လုိ႔ရတယ္လုိ႔နားလည္ႏုိင္တယ္။ ၈၈-ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီလူေတြေၾကာင့္ အေမရိကနဲ႔အျခားႏုိင္ငံႀကီးေတြမွာ ျမန္မာေတြတပုံႀကီးျဖစ္ကုန္တယ္။
စီးပြားအဆင္မေျပလို႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ေလွ်ာက္သူမ်ား
ဒီအုပ္စုကေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ငတ္လို႔၊ အဆင္မေျပလုိ႔ဒုကၡသည္ေလွ်ာက္သူေတြျဖစ္တယ္။ တတိယႏုိင္ငံတခုခုကုိထြက္ရင္အနည္းဆုံး မိသားစုအတြက္အဆင္ေျပႏုိင္လုိ႔ဆုိတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိကိုင္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားထြက္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္တယ္။ ျမန္မာျပည္ကေန တရား၀င္ အေမရိကနဲ႔ ၾသစေတ်းလ်လုိႏုိင္ငံေတြကို သြားဖုိ႔လုံး၀မတက္ႏုိင္ေတာ့ ဒုကၡသည္အျဖစ္ခံၿပီး၊ ထြက္တာအေကာင္းဆုံးျဖစ္တယ္လုိ႔ ယူဆသူေတြျဖစ္တယ္။ ဒီအုပ္စုမွာ ပါတဲ့လူေတြကေတာ့ မဲ့ေဆက္က အလုပ္သမား၊ ျပည္တြင္းက အလုပ္သမားေတြ၊ ႏုိင္ငံသမားေတြရဲ ႔အမ်ဳိးေတြ၊ မိသားစုေတြပါ၀င္ႏုိင္တယ္။ လူစုံပါပဲ။
သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ျဖစ္သူမ်ား
နားဂစ္ကာလမွာ အိမ္မရွိ၊ ယာမရွိျဖစ္ၿပီး ဘ၀ပ်က္သလုိျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြလည္း ဒုကၡသည္ျဖစ္ကုန္တယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းထဲ၀င္ၿပီးေနရင္ အနည္းဆုံး ဆန္ဆီဆားေတာ့ အလကားရႏုိင္တယ္။ သူတုိ႔အတြက္ အဆင္ေျပႏုိင္တယ္။ ကံေကာင္းရင္ ႏုိင္ငံျခားကိုေရာက္ႏုိင္တာေပါ့။
စစ္ေျပးဒုကၡသည္
ဒီအုပ္စုကေတာ့ နအဖနဲ႔ သူပုန္အဖြဲ႔အစည္းေတြတုိက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါမွာ နယ္စပ္ကုိထြက္ေျပးလာတဲ့တုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္။ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္စတဲ့လူမ်ဳိးေတြမ်ားပါတယ္။ သူတုိ႔က နယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
အထက္ကအုပ္စုေတြကုိ အေမရိကန္၊ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြကေန Quata စနစ္နဲ႔လက္ခံတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္က တစ္ႏွစ္ကုိလူအေယာက္ငါးေထာင္၊ ၾသစေတ်းလ်က လူအေယာက္ငါးေထာင္ စသျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ေခၚယူလက္ခံတယ္။ ေခၚတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမားလုိတာေၾကာင့္ရယ္၊ သနားလုိ႔ေခၚတာေၾကာင့္ရယ္ဆုိၿပီး လက္ခံေပးတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဒုကၡသည္တစ္ေယာက္ကအနည္းဆုံး ျမန္မာျပည္ျပန္ရင္ သူ႔ဘ၀လုံၿခဳံေရးကုိထိခုိက္ႏုိင္တယ္လုိ႔အေၾကာင္းျပႏုိင္ရင္ ေခၚတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာျပည္ျပန္လုိ႔မရဘူးဆုိတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ပဲ။ ျပန္ရင္စစ္အစုိးရ ဖမ္းလိုက္မယ္။ သတ္လိုက္မယ္ေပါ့။ ဒါကုိ ဒုကၡသည္ေတြျဖစ္ခ်င္သူတုိင္း အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးရတယ္။ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ေပါ့။
သုိ႔ေသာ္ ဒီေနရာမွာ UNHCR အပါအ၀င္၊ သံရုံးေတြကလည္း အတိအက် မစစ္ေဆးႏုိင္ဘူး။ ျဖစ္သလုိလက္ခံလုိက္တာမ်ားတယ္။
ဒုကၡသည္အတုကိစၥ
ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရန္ကုန္သိမ္ႀကီးေစ်းက ကုန္သည္ေတြရွိတယ္။ မဂုိလမ္းက ကုလားသူေဌးေတြရွိတယ္။ မဲ့ေဆာက္က ေက်ာက္ကုန္သည္ေတြလည္းပါတယ္။ သူတုိ႔ရွိသလုိ စစ္အစုိးရဘက္ကအရာရွိသားသမီးေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြရွိတယ္။
သူေဌးႀကီးေတြႏုိင္ငံျခားထြက္ဖုိ႔အတြက္ ဒုကၡသည္ဘ၀ကေန ထြက္တာအလြယ္ကူဆုံး၊ တရား၀င္ဆုံးျဖစ္ေတာ့ ဒုကၡသည္ခံၾကတာရွိတယ္။ အမ်ားဆုံးဒုကၡသည္စခန္းမွာေနရင္ သုံးႏွစ္ေပါ့။ ေငြရွိေတာ့ လဘ္ထုိးလုိက္ရင္ တစ္ႏွစ္နဲ႔ေတာင္ ထြက္လုိ႔ရတယ္။ ဥပမာ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ ့ဆုိရင္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနဘူးတာ သုံးလပါတဲ့။ ထြက္ခါနီးမွ ရန္ကုန္ကေန ဘန္ေကာက္ကိုေလေၾကာင္းနဲ႔လာ၊ မဲ့ေဆာက္ကုိ ေလယ်ာဥ္နဲ႔ဘန္ေကာက္ကဆင္း၊ ၿပီးေတာ့ စီးလုံးငွားကားနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းကို ၀င္ပါတယ္လို႔ေျပာျပပါတယ္။
သူၾကေတာ့ ဒုကၡသည္ျဖစ္ရတာ ေတာ္ေတာ္မုိက္တယ္။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြကုိ ဒုကၡသည္အတုလို႔မေျပာရင္ ဘယ္လုိေျပာရမလဲ။ သူတုိ႔ေၾကာင့္ တကယ္အနစ္အနာခံရတဲ့၊ တုိင္းျပည္ကုိ တကယ္ျပန္ဖုိ႔မျဖစ္ႏုိင္တဲ့လူေတြ ဘယ္ေလာက္နစ္နာရသလဲ။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကေပါ့။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ABSDF KNU NLD-LA DPNS စတဲ့အဖြဲ႔အစည္းက တကယ္အစစ္အမွန္ေတြ ၁၀-ႏွစ္ေလာက္ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ပုန္းခုိေနတာေတာင္ ထြက္လုိ႔မရေသးဘူး။ ဒီအေျခအေနကုိ ေမးၾကည့္ပါ။ သြားၾကည့္ပါ။ သိႏုိင္ပါတယ္။
ခ်မ္းသာတဲ့လုပ္စားဒုကၡသည္ေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ အက်င့္စာရိတၱေတြေဖာက္ျပန္ကုန္ၾကၿပီ။ ႏွလုံးထီ၊ ခ်ဲ၊ ေဘာလုံးပြဲဒုိင္ခံ၊ ဖဲရုိက္၊ အတုိးေခ်းစားစတဲ့ မသမာမႈေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေတြကုိ ထုိင္းအာဏာပုိင္နဲ႔စခန္းေကာ္မတီေတြကလည္း မသိက်ဳိးကၽြံျပဳထားတယ္။ သူတို႔အတြက္ၾကားေပါက္ရတယ္ဆုိေတာ့ ၿငိမ္းခံေနၾကတယ္လုိ႔ယူဆတယ္။
ဒီလုိမသမာမႈေတြက ဒုကၡသည္ေတြရဲ ့ဘ၀ကုိ ဖ်က္စီးေနသလုိျဖစ္ေနၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္စြာ လူမသိသူမသိေတာထဲမွာ အထီးက်န္ေနရတဲ့ဘ၀ေတြကုိ မစာနာ၊ မိမိေကာင္းစားရင္ၿပီးေရာဆုိတဲ့ ခ်မ္းသာတဲ့လူတစ္စုက အႏုိင္က်င့္ေနတာကုိ လက္ပုိက္ၾကည့္ေနလုိ႔မရပါ။
ဒုကၡသည္အတုေတြကို တခုခုေတာ့ လုပ္သင့္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက အေရးမယူရင္ တာ၀န္သိတဲ့ဒုကၡသည္ေတြက ဘယ္သူ၊ဘယ္၀ါဆုိတာကို အင္တာနက္ေခတ္ႀကီးမွာ ေဖာ္ထုတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ တယ္လီဖုန္း၊ အင္တာနက္၊ ဆက္တလုိက္ေတြေတာင္ရွိေနတဲ့ေခတ္ဆုိေတာ့ လုပ္ရတာလြယ္ပါတယ္။
၂၀၁၀-ေခတ္ႏွစ္ ဒုကၡသည္စခန္းက ေတာ္ေတာ္အဆင့္ျမင့္လွပါတယ္။
တကယ္လို႔ ဒုကၡသည္အတုေတြကုိ တာ၀န္သိသိနဲ႔မေဖာ္ထုတ္ဘူးဆုိရင္ တတိယႏုိင္ငံေတြက ေခၚတဲ့ Quota စနစ္မွာ လူနည္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္တာ ဒုကၡသည္အတုေတြက ႏုိင္ငံျခားကိုမ်ားမ်ားေရာက္ၿပီး၊ ဒုကၡသည္အစစ္ေတြက ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီအတုိင္းပဲေနၾကေပါ့ဗ်ာ။
ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္မ်ား
အထက္က အုပ္စုငါးခုေန ထြက္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ သုံးေလးေသာင္းရွိပါတယ္။ ၾသစေတ်းလ်သံရုံးနဲ႔ယူအန္မွာေလွ်ာက္ေတာ့ သူတုိ႔က ဒီလုိအေၾကာင္းျပခ်က္ေပးပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လုိ႔၊ စစ္အစုိးရက ႏွိပ္စက္လုိ႔၊ ဘာသာေရးခြဲျခားလုိ႔၊ စီးပြားေရးအရအႏုိင္က်င့္လုိ႔၊ က်ေနာ္က်ေနာ္က်မကို သတ္လုိ႔၊ မုဒိမ္းက်င့္လို႔ပါဆုိၿပီး မလာခင္မွာေလွ်ာက္ပါတယ္။
ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံေရာက္လည္းေရာက္ေရာ ႏုိင္ငံေရးမပက္သက္ခ်င္ေတာ့ဘူးဆုိၿပီး ေစာက္ရွက္မရွိေျပာၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ရင္ ဗမာျပည္ျပန္လုိ႔မရမွာစုိးရိမ္လို႔ဆုိၿပီး အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးတယ္။ ေျဗာင္လိမ္ၾကတယ္။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဒုကၡသည္အတုဆုိတဲ့စာရင္းထဲမွာ ထည့္ရပါလိမ့္မယ္။ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ခ်င္၊ မလုပ္ခ်င္ဘူးလို႔ေျဗာင္ေျပာရင္ ေျဖႏုိင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ဗမာျပည္မျပန္ရမွာစုိးလုိ႔၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔မပက္သက္ခ်င္လို႔ပါလုိ႔ေျပာတဲ့စကားကို ဘယ္လုိခံစားေပးရမွာလဲ။ ဒါဆုိရင္ ဘာ့ေၾကာင့္ သံရုံးမွာေလွ်ာက္တုံးက ဗမာျပည္ျပန္လုိ႔မရဘူးဆုိၿပီး ဆင္ေျခေပးၾကတာလဲ။ ဘာလုိ႔လိမ္ၿပီး ေျပာၾကတာလဲ။
ဒုကၡသည္အတုေတြဟာ ဒုကၡသည္အစစ္ေတြကုိ ေတာ္ေတာ္ေစာ္ကားေနၾကၿပီ။
hittai.net-hitti.org
”(ဘုန္းေက်ာ္)
ဒုကၡသည္ဆုိတာ အမ်ဳိးအစား သုံးေလးမ်ဳိး အနည္းဆုံးရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ဒုကၡသည္(Political Reufgees)၊ စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပလုိ႔ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ (Economic Refugees)၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ (Enviromental Refugees) ဆုိၿပီးရွိတယ္။ ေနာက္ဆုံးဒုကၡသည္ကေတာ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ (Refugees from War) ဆုိတာလည္းရွိတယ္။ အားလုံးကုိ ၿခဳံၾကည့္ရင္ ႏုိင္ငံေရးေၾကာင့္အားလုံးဒုကၡေရာက္ၾကတယ္လုိ႔ နားလည္ႏုိင္တယ္။ ျမန္မာျပည္က ဒုကၡသည္အေတာ္မ်ားမ်ား နယ္စပ္မွာရွိတယ္။ မေလးရွား၊ အိႏၵိယနဲ႔အျခားႏုိင္ငံေတြမွာလည္းရွိတယ္။ တတိယႏုိင္ငံသြားဖုိ႔ ဆုိတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ယူအန္ေလွ်ာက္ၿပီး ထြက္ဖုိ႔လုပ္တဲ့ဒုကၡသည္ေတြက အမ်ားစုျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ ့ကေတာ့ ယူအန္ေအာင္လည္း တတိယႏုိင္ငံကုိ ထြက္ဖုိ႔မလုပ္ၾကဘူး။
ႏုိင္ငံေရးဒုကၡသည္
ဒီအုပ္စုကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လုိ႔ မိမိတုိင္းျပည္ကုိ ျပန္လုိ႔မရတဲ့လူေတြပါ။ ျပန္ရင္ အနည္းဆုံးအဖမ္းခံရႏုိင္သလုိ ေထာင္လည္းက်ႏုိင္ပါတယ္။ သူပုန္အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ အတုိက္အခံအင္အားစုကလူေတြျဖစ္တယ္။ ဥပမာ NLD ABSDF နဲ႔ အျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ေနမရေတာ့လုိ႔ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာတဲ့ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ လႈပ္ရွားသူေတြလည္း ဒီအုပ္စုထဲမွာပါတယ္။ သူတုိ ့ေၾကာင့္ တတိယႏုိင္ငံေတြကုိ ထြက္လုိ႔ရတယ္လုိ႔နားလည္ႏုိင္တယ္။ ၈၈-ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီလူေတြေၾကာင့္ အေမရိကနဲ႔အျခားႏုိင္ငံႀကီးေတြမွာ ျမန္မာေတြတပုံႀကီးျဖစ္ကုန္တယ္။
စီးပြားအဆင္မေျပလို႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ေလွ်ာက္သူမ်ား
ဒီအုပ္စုကေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ငတ္လို႔၊ အဆင္မေျပလုိ႔ဒုကၡသည္ေလွ်ာက္သူေတြျဖစ္တယ္။ တတိယႏုိင္ငံတခုခုကုိထြက္ရင္အနည္းဆုံး မိသားစုအတြက္အဆင္ေျပႏုိင္လုိ႔ဆုိတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိကိုင္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားထြက္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္တယ္။ ျမန္မာျပည္ကေန တရား၀င္ အေမရိကနဲ႔ ၾသစေတ်းလ်လုိႏုိင္ငံေတြကို သြားဖုိ႔လုံး၀မတက္ႏုိင္ေတာ့ ဒုကၡသည္အျဖစ္ခံၿပီး၊ ထြက္တာအေကာင္းဆုံးျဖစ္တယ္လုိ႔ ယူဆသူေတြျဖစ္တယ္။ ဒီအုပ္စုမွာ ပါတဲ့လူေတြကေတာ့ မဲ့ေဆက္က အလုပ္သမား၊ ျပည္တြင္းက အလုပ္သမားေတြ၊ ႏုိင္ငံသမားေတြရဲ ႔အမ်ဳိးေတြ၊ မိသားစုေတြပါ၀င္ႏုိင္တယ္။ လူစုံပါပဲ။
သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ျဖစ္သူမ်ား
နားဂစ္ကာလမွာ အိမ္မရွိ၊ ယာမရွိျဖစ္ၿပီး ဘ၀ပ်က္သလုိျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြလည္း ဒုကၡသည္ျဖစ္ကုန္တယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းထဲ၀င္ၿပီးေနရင္ အနည္းဆုံး ဆန္ဆီဆားေတာ့ အလကားရႏုိင္တယ္။ သူတုိ႔အတြက္ အဆင္ေျပႏုိင္တယ္။ ကံေကာင္းရင္ ႏုိင္ငံျခားကိုေရာက္ႏုိင္တာေပါ့။
စစ္ေျပးဒုကၡသည္
ဒီအုပ္စုကေတာ့ နအဖနဲ႔ သူပုန္အဖြဲ႔အစည္းေတြတုိက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါမွာ နယ္စပ္ကုိထြက္ေျပးလာတဲ့တုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္။ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္စတဲ့လူမ်ဳိးေတြမ်ားပါတယ္။ သူတုိ႔က နယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
အထက္ကအုပ္စုေတြကုိ အေမရိကန္၊ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြကေန Quata စနစ္နဲ႔လက္ခံတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္က တစ္ႏွစ္ကုိလူအေယာက္ငါးေထာင္၊ ၾသစေတ်းလ်က လူအေယာက္ငါးေထာင္ စသျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ေခၚယူလက္ခံတယ္။ ေခၚတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမားလုိတာေၾကာင့္ရယ္၊ သနားလုိ႔ေခၚတာေၾကာင့္ရယ္ဆုိၿပီး လက္ခံေပးတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဒုကၡသည္တစ္ေယာက္ကအနည္းဆုံး ျမန္မာျပည္ျပန္ရင္ သူ႔ဘ၀လုံၿခဳံေရးကုိထိခုိက္ႏုိင္တယ္လုိ႔အေၾကာင္းျပႏုိင္ရင္ ေခၚတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာျပည္ျပန္လုိ႔မရဘူးဆုိတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ပဲ။ ျပန္ရင္စစ္အစုိးရ ဖမ္းလိုက္မယ္။ သတ္လိုက္မယ္ေပါ့။ ဒါကုိ ဒုကၡသည္ေတြျဖစ္ခ်င္သူတုိင္း အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးရတယ္။ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ေပါ့။
သုိ႔ေသာ္ ဒီေနရာမွာ UNHCR အပါအ၀င္၊ သံရုံးေတြကလည္း အတိအက် မစစ္ေဆးႏုိင္ဘူး။ ျဖစ္သလုိလက္ခံလုိက္တာမ်ားတယ္။
ဒုကၡသည္အတုကိစၥ
ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရန္ကုန္သိမ္ႀကီးေစ်းက ကုန္သည္ေတြရွိတယ္။ မဂုိလမ္းက ကုလားသူေဌးေတြရွိတယ္။ မဲ့ေဆာက္က ေက်ာက္ကုန္သည္ေတြလည္းပါတယ္။ သူတုိ႔ရွိသလုိ စစ္အစုိးရဘက္ကအရာရွိသားသမီးေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြရွိတယ္။
သူေဌးႀကီးေတြႏုိင္ငံျခားထြက္ဖုိ႔အတြက္ ဒုကၡသည္ဘ၀ကေန ထြက္တာအလြယ္ကူဆုံး၊ တရား၀င္ဆုံးျဖစ္ေတာ့ ဒုကၡသည္ခံၾကတာရွိတယ္။ အမ်ားဆုံးဒုကၡသည္စခန္းမွာေနရင္ သုံးႏွစ္ေပါ့။ ေငြရွိေတာ့ လဘ္ထုိးလုိက္ရင္ တစ္ႏွစ္နဲ႔ေတာင္ ထြက္လုိ႔ရတယ္။ ဥပမာ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ ့ဆုိရင္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနဘူးတာ သုံးလပါတဲ့။ ထြက္ခါနီးမွ ရန္ကုန္ကေန ဘန္ေကာက္ကိုေလေၾကာင္းနဲ႔လာ၊ မဲ့ေဆာက္ကုိ ေလယ်ာဥ္နဲ႔ဘန္ေကာက္ကဆင္း၊ ၿပီးေတာ့ စီးလုံးငွားကားနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းကို ၀င္ပါတယ္လို႔ေျပာျပပါတယ္။
သူၾကေတာ့ ဒုကၡသည္ျဖစ္ရတာ ေတာ္ေတာ္မုိက္တယ္။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြကုိ ဒုကၡသည္အတုလို႔မေျပာရင္ ဘယ္လုိေျပာရမလဲ။ သူတုိ႔ေၾကာင့္ တကယ္အနစ္အနာခံရတဲ့၊ တုိင္းျပည္ကုိ တကယ္ျပန္ဖုိ႔မျဖစ္ႏုိင္တဲ့လူေတြ ဘယ္ေလာက္နစ္နာရသလဲ။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကေပါ့။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ABSDF KNU NLD-LA DPNS စတဲ့အဖြဲ႔အစည္းက တကယ္အစစ္အမွန္ေတြ ၁၀-ႏွစ္ေလာက္ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ပုန္းခုိေနတာေတာင္ ထြက္လုိ႔မရေသးဘူး။ ဒီအေျခအေနကုိ ေမးၾကည့္ပါ။ သြားၾကည့္ပါ။ သိႏုိင္ပါတယ္။
ခ်မ္းသာတဲ့လုပ္စားဒုကၡသည္ေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ အက်င့္စာရိတၱေတြေဖာက္ျပန္ကုန္ၾကၿပီ။ ႏွလုံးထီ၊ ခ်ဲ၊ ေဘာလုံးပြဲဒုိင္ခံ၊ ဖဲရုိက္၊ အတုိးေခ်းစားစတဲ့ မသမာမႈေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေတြကုိ ထုိင္းအာဏာပုိင္နဲ႔စခန္းေကာ္မတီေတြကလည္း မသိက်ဳိးကၽြံျပဳထားတယ္။ သူတို႔အတြက္ၾကားေပါက္ရတယ္ဆုိေတာ့ ၿငိမ္းခံေနၾကတယ္လုိ႔ယူဆတယ္။
ဒီလုိမသမာမႈေတြက ဒုကၡသည္ေတြရဲ ့ဘ၀ကုိ ဖ်က္စီးေနသလုိျဖစ္ေနၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္စြာ လူမသိသူမသိေတာထဲမွာ အထီးက်န္ေနရတဲ့ဘ၀ေတြကုိ မစာနာ၊ မိမိေကာင္းစားရင္ၿပီးေရာဆုိတဲ့ ခ်မ္းသာတဲ့လူတစ္စုက အႏုိင္က်င့္ေနတာကုိ လက္ပုိက္ၾကည့္ေနလုိ႔မရပါ။
ဒုကၡသည္အတုေတြကို တခုခုေတာ့ လုပ္သင့္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက အေရးမယူရင္ တာ၀န္သိတဲ့ဒုကၡသည္ေတြက ဘယ္သူ၊ဘယ္၀ါဆုိတာကို အင္တာနက္ေခတ္ႀကီးမွာ ေဖာ္ထုတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ တယ္လီဖုန္း၊ အင္တာနက္၊ ဆက္တလုိက္ေတြေတာင္ရွိေနတဲ့ေခတ္ဆုိေတာ့ လုပ္ရတာလြယ္ပါတယ္။
၂၀၁၀-ေခတ္ႏွစ္ ဒုကၡသည္စခန္းက ေတာ္ေတာ္အဆင့္ျမင့္လွပါတယ္။
တကယ္လို႔ ဒုကၡသည္အတုေတြကုိ တာ၀န္သိသိနဲ႔မေဖာ္ထုတ္ဘူးဆုိရင္ တတိယႏုိင္ငံေတြက ေခၚတဲ့ Quota စနစ္မွာ လူနည္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္တာ ဒုကၡသည္အတုေတြက ႏုိင္ငံျခားကိုမ်ားမ်ားေရာက္ၿပီး၊ ဒုကၡသည္အစစ္ေတြက ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီအတုိင္းပဲေနၾကေပါ့ဗ်ာ။
ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္မ်ား
အထက္က အုပ္စုငါးခုေန ထြက္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ သုံးေလးေသာင္းရွိပါတယ္။ ၾသစေတ်းလ်သံရုံးနဲ႔ယူအန္မွာေလွ်ာက္ေတာ့ သူတုိ႔က ဒီလုိအေၾကာင္းျပခ်က္ေပးပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လုိ႔၊ စစ္အစုိးရက ႏွိပ္စက္လုိ႔၊ ဘာသာေရးခြဲျခားလုိ႔၊ စီးပြားေရးအရအႏုိင္က်င့္လုိ႔၊ က်ေနာ္က်ေနာ္က်မကို သတ္လုိ႔၊ မုဒိမ္းက်င့္လို႔ပါဆုိၿပီး မလာခင္မွာေလွ်ာက္ပါတယ္။
ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံေရာက္လည္းေရာက္ေရာ ႏုိင္ငံေရးမပက္သက္ခ်င္ေတာ့ဘူးဆုိၿပီး ေစာက္ရွက္မရွိေျပာၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ရင္ ဗမာျပည္ျပန္လုိ႔မရမွာစုိးရိမ္လို႔ဆုိၿပီး အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးတယ္။ ေျဗာင္လိမ္ၾကတယ္။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဒုကၡသည္အတုဆုိတဲ့စာရင္းထဲမွာ ထည့္ရပါလိမ့္မယ္။ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ခ်င္၊ မလုပ္ခ်င္ဘူးလို႔ေျဗာင္ေျပာရင္ ေျဖႏုိင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ဗမာျပည္မျပန္ရမွာစုိးလုိ႔၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔မပက္သက္ခ်င္လို႔ပါလုိ႔ေျပာတဲ့စကားကို ဘယ္လုိခံစားေပးရမွာလဲ။ ဒါဆုိရင္ ဘာ့ေၾကာင့္ သံရုံးမွာေလွ်ာက္တုံးက ဗမာျပည္ျပန္လုိ႔မရဘူးဆုိၿပီး ဆင္ေျခေပးၾကတာလဲ။ ဘာလုိ႔လိမ္ၿပီး ေျပာၾကတာလဲ။
ဒုကၡသည္အတုေတြဟာ ဒုကၡသည္အစစ္ေတြကုိ ေတာ္ေတာ္ေစာ္ကားေနၾကၿပီ။
အဆင့္ ၇ ဆိုတာ ဘာလဲ
အဆင့္ ၇ ဆိုတာ ဘာလဲ
Posted by admin on April 13, 2011
ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမားညဴကလီယား အက်ပ္အတည္းကို ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ ၇ သို႔ တိုး ျမႇင့္လိုက္တယ္လို႔ ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဂ်ပန္ေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြၾကားထဲမွာ စိုးရိမ္ေရမွတ္တက္လာ ခဲ့ပါတယ္။ “အဆင့္ ၇ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘာလုပ္ရမွာလဲ” ။ “အဆင့္ ၇ ဆိုတာဘာလဲ” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းေတြဟာ စိုးရိမ္ မႈေတြ၊ ေ၀ခြဲမရမႈေတြနဲ႔အတူ ေရာႁပြမ္းထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဂ်ပန္အစိုးရက ေျပာတဲ့ အဆင့္ ၇ ဟာ ဘာလဲဆိုတာ သိထားဖို႔ေတာ့လိုအပ္လာပါၿပီ။ အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆိုတာက International Nuclear Event Scale လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ညဴကလီယားျဖစ္ရပ္မ်ားကို တိုင္းတာေသာစေကး အ ဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိတဲ့အထဲမွာ အျမင့္ဆံုးနဲ႔ အစိုးရိမ္ရဆံုးအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ သံုညကေန ၇ အထိရွိပါတယ္။
ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
7 – Major accident အဓိကက်ေသာမေတာ္တဆမႈ
6 – Serious accident စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမေတာ္တဆမႈ
5 – Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
4 – Accident with local consequences ေဒသတြင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
3 – Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္
2 – Incident ျဖစ္ရပ္
1 – Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ
0 – Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ
အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆင့္ကို ဘယ္သူက တိုင္းတာသတ္မွတ္ထားတာလဲလို႔ ေနာက္ထပ္ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိလာပါတယ္။
ညဴကလီယား မေတာ္တဆျဖစ္ပြားလာတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေဘးကင္းလံုျခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သြက္လက္ထိေရာက္ စြာဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴစြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ IAEA ဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ International Nuclear and Radiological Event Scale (INES) ကို သတ္မွတ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ သတ္မွတ္တာလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာေမးခြန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ရွင္းရွင္းေျပာရလို႔ ရွိရင္ ငလ်င္တိုင္းတာတဲ့ပံုစံလိုမ်ဳိး ေလာ့ဂရစ္သမ္တြက္ခ်က္မႈပံုစံေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္တြက္ ထားတဲ့ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ ၀ ကေန အဆင့္ ၇ အထိ တခုနဲ႔တခုၾကား ကြာျခားခ်က္ပမာဏဟာ ဆယ္ဆကြာပါတယ္။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာက အဆင့္ ၀ ထက္ အဆင့္ ၁ က ဆယ္ဆပိုျပင္းတယ္၊ ပိုအႏၲရာယ္ ႀကီးတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါ။ အဆင့္ ၀ က လူကို ေဘး ဥပါဒ္သိသိသာသာ မျဖစ္ေစဘူးလို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ အဆင့္ ၇ ဆိုလို႔ရွိရင္ အဲဒါထက္ အဆ ၇၀ ပိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါ တယ္။
ဒီေတာ့ အဆင့္ တဆင့္စီဟာ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။ အျမင့္ဆံုးျဖစ္တ့ဲ အဆင့္ ၇ Major accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အေျမာက္အျမားထြက္ရွိေနၿပီး လူ႔ က်န္းမာေရးကိုေရာ သဘာ ၀ပတ္၀န္းက်င္ကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိေရာက္ေစတဲ့အတြက္ တန္ျပန္အေရးယူေဆာင္ရြက္တာေတြကို ေသေသ ခ်ာခ်ာအစီအစဥ္ခ်ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻမွာ အဆင့္ ၇ ေရာက္တယ္လို႔သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ညဴကလီယားမေတာ္မဆမႈဟာ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔ မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ (ယခင္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ) အခုအခါ ယူကရိန္းႏိုင္ငံ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယား ေဘးသင့္မႈ ျဖစ္ပါ တယ္။ စမ္းသပ္မႈလုပ္ရင္းနဲ႔ အားႀကီးမားလွတဲ့ ေရေႏြးေငြ႔ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ၿပီး မီးေလာင္ကာ ညဴကလီယားေလာင္စာေတြ ကေန ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ ပတ္၀န္းက်င္ေလထုထဲကို အႀကီးအက်ယ္ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ လူ ၅၆ ဦးေသ ဆံုးၿပီး လူ ၄၀၀၀ ေလာက္ဟာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ဳိးစံု ခံစားခဲ့ရပါတယ္။
ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ၿမိဳ႕ကိုလည္း လံုး၀စြန္႔ခြာခဲ့ရၿပီး လူမေနေတာ့တဲ့ အရပ္ေဒသျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၃၀ ကီလိုမီတာ အထူး ကန္႔သတ္ဇံုဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ ဂ်ပန္မွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဖူကူရွီး မား ညဴကလီယားအက်ပ္အတည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဆင့္ ၆ Serious accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ သိသိသာသာခ်ည္းထြက္ရွိေနၿပီး အဲဒါကို ေသေသခ်ခ်ာ အစီအစဥ္ေရးဆြဲသတ္မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔က ဆုိဗီယက္ယူနီယံ Mayak ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ Kyshtym disaster အျဖစ္အပ်က္ပါပဲ။ စြန႔္ပစ္ညဴကလီယားျဒပ္ေတြကို ျပန္ လည္ အသံုးခ်ဖို႔လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အေအးေပးတဲ့စနစ္ခၽြတ္ယြင္းၿပီး ေရေႏြးေငြ႔ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ တန္ခ်ိန္ ၇၀ ကေန ၈၀ အထိ ေလထုထဲပ်ံ႕လြင့္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေဒသ တြင္းျပည္သူေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာအထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈွရိွခဲ့တယ္ဆိုတာကို မသိခဲ့ရပါဘူး။
အဆင့္ ၅ Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြဟာ အတိုင္းအတာတခုအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ထြက္တာကိုေခၚတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ စနစ္တက်နဲ႔ စီစဥ္သတ္မွတ္ၿပီး တန္ျပန္အေရးယူေဆာင္႐ြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ ထိ ခိုက္ပ်က္စီး ညဴကလီယားေလာင္စာေတာင့္ေတြတစိတ္တပိုင္း အရည္ေပ်ာ္တာေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Windscale fire ။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Three Mile Island accident ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ကေနဒါႏိုင္ငံ First Chalk River accident ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ Lucens partial core meltdown ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ Goiânia accident စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဆင့္ ၄ Accident with local consequences ေဒသတြင္း အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈဆိုတာကေတာ့ ေရဒီယို ဓာတ္ သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အနည္းအက်ဥ္းစိမ့္ထြက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့တာကို ေခၚတာပါ။ ေဒသတြင္းမွာ စားေသာက္ စရာေတြနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္တားျမစ္တာေတြလုပ္ၿပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရတဲ့အဆင့္ပါ။ လူထုၾကားမွာ ဓာတ္ေရာင္ ျခည္သင့္ခံရႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကမာၻေပၚက ညဴကလီယားမေတာ္တဆမႈေတြ ထဲမွာ တဦးေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုထိခိုက္မႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ အာ ဂ်င္တီးနား၊ ခ်က္ကိုစလိုဗားကီးယား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၃ Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္ဆိုတာကေတာ့ ညဴကလီယားစက္႐ံုေတြ ၊ ဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြမွာ အလုပ္ လုပ္တဲ့အလုပ္သမားေတြ တႏွစ္ကို ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ ပမာဏထက္ ၁၀ ျမင့္မားတဲ့အဆင့္ကို ေခၚတာပါ။ ေသ ေလာက္တဲ့အထိ မျဖစ္ပါဘူး။ အေရျပားေတြ ေလာင္သြားေလာက္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ ဟန္ေဂရီ၊ စပိန္ႏိုင္ငံ ေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
အဆင့္ ၂ Incident ျဖစ္ရပ္ဆိုတာကေတာ့ လူေတြ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏဟာ ၁၀ မီလီ ဆီးလ္ဗာ့တ္ ပဲရွိ ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏထက္ပိုမိုတဲ့ ေရာင္ျခည္သင့္ ခံရမႈအဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ စပိန္၊ ဆြီဒင္၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေတြမွာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဆင့္ ၁ Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ တႏွစ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရရင္ အႏၲရာယ္မျဖစ္ ေစတဲ့ ပမာဏကို ေက်ာ္လြန္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဆင့္ ၀ ကေတာ့ Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ေဘးဥပါဒ္သင့္တဲ့အဆင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ စလိုေဗးနီး ယား၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔မွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္အစိုးရကသတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အဆင့္ ၇ ဆိုတာက ဘယ္ေနရာကိုသတ္မွတ္ထားသလဲဆိုတာက သာမန္ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ မသိမျဖစ္သိဖို႔လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ပါ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ရင္ ေၾကာက္ရြံ႕စိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ဖူကူရွီးမား ဒိုင္း အိခ်ိ အမွတ္ (၁) ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေနရာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္အစိုးရက အဲဒီလိုမေၾကညာခင္မွာ IAEA ကို ႀကိဳ တင္အသိေပးၿပီး ယာယီသတ္မွတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ေလွ်ာက္လႊာကို တင္ထားခဲ့တယ္လို႔ IAEA ကဆိုပါတယ္။
Posted by admin on April 13, 2011
ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမားညဴကလီယား အက်ပ္အတည္းကို ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ ၇ သို႔ တိုး ျမႇင့္လိုက္တယ္လို႔ ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဂ်ပန္ေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြၾကားထဲမွာ စိုးရိမ္ေရမွတ္တက္လာ ခဲ့ပါတယ္။ “အဆင့္ ၇ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘာလုပ္ရမွာလဲ” ။ “အဆင့္ ၇ ဆိုတာဘာလဲ” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းေတြဟာ စိုးရိမ္ မႈေတြ၊ ေ၀ခြဲမရမႈေတြနဲ႔အတူ ေရာႁပြမ္းထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဂ်ပန္အစိုးရက ေျပာတဲ့ အဆင့္ ၇ ဟာ ဘာလဲဆိုတာ သိထားဖို႔ေတာ့လိုအပ္လာပါၿပီ။ အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆိုတာက International Nuclear Event Scale လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ညဴကလီယားျဖစ္ရပ္မ်ားကို တိုင္းတာေသာစေကး အ ဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိတဲ့အထဲမွာ အျမင့္ဆံုးနဲ႔ အစိုးရိမ္ရဆံုးအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ သံုညကေန ၇ အထိရွိပါတယ္။
ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
7 – Major accident အဓိကက်ေသာမေတာ္တဆမႈ
6 – Serious accident စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမေတာ္တဆမႈ
5 – Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
4 – Accident with local consequences ေဒသတြင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
3 – Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္
2 – Incident ျဖစ္ရပ္
1 – Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ
0 – Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ
အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆင့္ကို ဘယ္သူက တိုင္းတာသတ္မွတ္ထားတာလဲလို႔ ေနာက္ထပ္ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိလာပါတယ္။
ညဴကလီယား မေတာ္တဆျဖစ္ပြားလာတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေဘးကင္းလံုျခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သြက္လက္ထိေရာက္ စြာဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴစြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ IAEA ဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ International Nuclear and Radiological Event Scale (INES) ကို သတ္မွတ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ သတ္မွတ္တာလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာေမးခြန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ရွင္းရွင္းေျပာရလို႔ ရွိရင္ ငလ်င္တိုင္းတာတဲ့ပံုစံလိုမ်ဳိး ေလာ့ဂရစ္သမ္တြက္ခ်က္မႈပံုစံေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္တြက္ ထားတဲ့ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ ၀ ကေန အဆင့္ ၇ အထိ တခုနဲ႔တခုၾကား ကြာျခားခ်က္ပမာဏဟာ ဆယ္ဆကြာပါတယ္။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာက အဆင့္ ၀ ထက္ အဆင့္ ၁ က ဆယ္ဆပိုျပင္းတယ္၊ ပိုအႏၲရာယ္ ႀကီးတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါ။ အဆင့္ ၀ က လူကို ေဘး ဥပါဒ္သိသိသာသာ မျဖစ္ေစဘူးလို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ အဆင့္ ၇ ဆိုလို႔ရွိရင္ အဲဒါထက္ အဆ ၇၀ ပိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါ တယ္။
ဒီေတာ့ အဆင့္ တဆင့္စီဟာ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။ အျမင့္ဆံုးျဖစ္တ့ဲ အဆင့္ ၇ Major accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အေျမာက္အျမားထြက္ရွိေနၿပီး လူ႔ က်န္းမာေရးကိုေရာ သဘာ ၀ပတ္၀န္းက်င္ကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိေရာက္ေစတဲ့အတြက္ တန္ျပန္အေရးယူေဆာင္ရြက္တာေတြကို ေသေသ ခ်ာခ်ာအစီအစဥ္ခ်ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻမွာ အဆင့္ ၇ ေရာက္တယ္လို႔သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ညဴကလီယားမေတာ္မဆမႈဟာ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔ မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ (ယခင္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ) အခုအခါ ယူကရိန္းႏိုင္ငံ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယား ေဘးသင့္မႈ ျဖစ္ပါ တယ္။ စမ္းသပ္မႈလုပ္ရင္းနဲ႔ အားႀကီးမားလွတဲ့ ေရေႏြးေငြ႔ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ၿပီး မီးေလာင္ကာ ညဴကလီယားေလာင္စာေတြ ကေန ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ ပတ္၀န္းက်င္ေလထုထဲကို အႀကီးအက်ယ္ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ လူ ၅၆ ဦးေသ ဆံုးၿပီး လူ ၄၀၀၀ ေလာက္ဟာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ဳိးစံု ခံစားခဲ့ရပါတယ္။
ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ၿမိဳ႕ကိုလည္း လံုး၀စြန္႔ခြာခဲ့ရၿပီး လူမေနေတာ့တဲ့ အရပ္ေဒသျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၃၀ ကီလိုမီတာ အထူး ကန္႔သတ္ဇံုဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ ဂ်ပန္မွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဖူကူရွီး မား ညဴကလီယားအက်ပ္အတည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဆင့္ ၆ Serious accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ သိသိသာသာခ်ည္းထြက္ရွိေနၿပီး အဲဒါကို ေသေသခ်ခ်ာ အစီအစဥ္ေရးဆြဲသတ္မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔က ဆုိဗီယက္ယူနီယံ Mayak ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ Kyshtym disaster အျဖစ္အပ်က္ပါပဲ။ စြန႔္ပစ္ညဴကလီယားျဒပ္ေတြကို ျပန္ လည္ အသံုးခ်ဖို႔လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အေအးေပးတဲ့စနစ္ခၽြတ္ယြင္းၿပီး ေရေႏြးေငြ႔ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ တန္ခ်ိန္ ၇၀ ကေန ၈၀ အထိ ေလထုထဲပ်ံ႕လြင့္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေဒသ တြင္းျပည္သူေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာအထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈွရိွခဲ့တယ္ဆိုတာကို မသိခဲ့ရပါဘူး။
အဆင့္ ၅ Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြဟာ အတိုင္းအတာတခုအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ထြက္တာကိုေခၚတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ စနစ္တက်နဲ႔ စီစဥ္သတ္မွတ္ၿပီး တန္ျပန္အေရးယူေဆာင္႐ြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ ထိ ခိုက္ပ်က္စီး ညဴကလီယားေလာင္စာေတာင့္ေတြတစိတ္တပိုင္း အရည္ေပ်ာ္တာေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Windscale fire ။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Three Mile Island accident ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ကေနဒါႏိုင္ငံ First Chalk River accident ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ Lucens partial core meltdown ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ Goiânia accident စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဆင့္ ၄ Accident with local consequences ေဒသတြင္း အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈဆိုတာကေတာ့ ေရဒီယို ဓာတ္ သတၱိႂကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အနည္းအက်ဥ္းစိမ့္ထြက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့တာကို ေခၚတာပါ။ ေဒသတြင္းမွာ စားေသာက္ စရာေတြနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္တားျမစ္တာေတြလုပ္ၿပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရတဲ့အဆင့္ပါ။ လူထုၾကားမွာ ဓာတ္ေရာင္ ျခည္သင့္ခံရႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကမာၻေပၚက ညဴကလီယားမေတာ္တဆမႈေတြ ထဲမွာ တဦးေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုထိခိုက္မႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ အာ ဂ်င္တီးနား၊ ခ်က္ကိုစလိုဗားကီးယား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၃ Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္ဆိုတာကေတာ့ ညဴကလီယားစက္႐ံုေတြ ၊ ဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြမွာ အလုပ္ လုပ္တဲ့အလုပ္သမားေတြ တႏွစ္ကို ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ ပမာဏထက္ ၁၀ ျမင့္မားတဲ့အဆင့္ကို ေခၚတာပါ။ ေသ ေလာက္တဲ့အထိ မျဖစ္ပါဘူး။ အေရျပားေတြ ေလာင္သြားေလာက္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ ဟန္ေဂရီ၊ စပိန္ႏိုင္ငံ ေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
အဆင့္ ၂ Incident ျဖစ္ရပ္ဆိုတာကေတာ့ လူေတြ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏဟာ ၁၀ မီလီ ဆီးလ္ဗာ့တ္ ပဲရွိ ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏထက္ပိုမိုတဲ့ ေရာင္ျခည္သင့္ ခံရမႈအဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ စပိန္၊ ဆြီဒင္၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေတြမွာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဆင့္ ၁ Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ တႏွစ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရရင္ အႏၲရာယ္မျဖစ္ ေစတဲ့ ပမာဏကို ေက်ာ္လြန္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဆင့္ ၀ ကေတာ့ Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ေဘးဥပါဒ္သင့္တဲ့အဆင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ စလိုေဗးနီး ယား၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔မွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္အစိုးရကသတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အဆင့္ ၇ ဆိုတာက ဘယ္ေနရာကိုသတ္မွတ္ထားသလဲဆိုတာက သာမန္ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ မသိမျဖစ္သိဖို႔လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ပါ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ရင္ ေၾကာက္ရြံ႕စိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ဖူကူရွီးမား ဒိုင္း အိခ်ိ အမွတ္ (၁) ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေနရာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္အစိုးရက အဲဒီလိုမေၾကညာခင္မွာ IAEA ကို ႀကိဳ တင္အသိေပးၿပီး ယာယီသတ္မွတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ေလွ်ာက္လႊာကို တင္ထားခဲ့တယ္လို႔ IAEA ကဆိုပါတယ္။
မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔မွ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔ထိ ငလ်င္အႀကိမ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ လႈပ္ခဲ့
မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔မွ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔ထိ ငလ်င္အႀကိမ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ လႈပ္ခဲ့
Posted by admin on April 12, 2011
ဧၿပီလ ၁၂ ရက္မနက္ ၇း၂၃ နာရီတြင္ အင္အား မဂၢနီက်ဳဒ္ ၅.၅ ရွိေသာ ငလ်င္ နာဂါႏိုခ႐ိုင္တြင္း ဗဟိုျပဳလႈပ္ခဲ့သလို၊ ၈း၀၈ မိနစ္တြင္ ခ်ီးဘားခ႐ိုင္ပင္လယ္ျပင္တြင္ ဗဟိုျပဳလႈပ္ခဲ့ေသာ ငလ်င္ဟာ မဂၢနီက်ဳဒ္ ၆.၃ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းကလည္း အင္အားအေတာ္အသင့္ျပင္းတဲ့ ငလ်င္ လႈပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ မတ္လ ၁၁ ရက္ ေန႔ကေန ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔အထိ ျပင္းအား မဂၢနီက်ဳဒ္ ၅ အထက္မွာရွိတဲ့ ငလ်င္ အႀကိမ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္လႈပ္ခဲ့ပါ တယ္။
အဲဒီလို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာလႈပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ စိတ္ပ်က္အားငယ္မႈေတြ တခ်ဳိ႕ဂ်ပန္ေတြမွာလည္း စတင္ ေပၚေပါက္လာေနပါတယ္။
ဧၿပီ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမား ဒိုင္းအိခ်ိ အမွတ္တစ္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကေန အခ်င္း၀က္ ကီလိုမီတာ ၂၀ ကေန ၃၀ ၾကားမွာရွိတဲ့ အရပ္မွာေနထိုင္တဲ့သူေတြ ေနအိမ္တြင္းမွာေနၾကဖို႔ ညႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ထားခဲ့တာကို ထပ္ မံတိုးခ်ဲ႕မႈျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ကီလိုမီတာ ၃၀ အတြင္းမွာမရွိေပမဲ့လည္း တခ်ဳိ႕ေဒသေတြကို ေျပာင္း ေ႐ႊ႕ထြက္ခြာရန္ လိုအပ္တဲ့အရပ္ေဒသေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းျပတာကေတာ့ အဲဒီအရပ္ေဒ သေတြမွာ ၾကာရွည္ေနလို႔ရွိရင္ ေရဒီယိုဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈေတြ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႔ ခံရမႈမ်ားလာတဲ့အခါ လူ႔က်န္း မာေရးကို ထိခိုက္လာႏိုင္တဲ့အတြက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဖူကူရွီးမားခရိုင္တြင္းမွာရွိတဲ့ ခတ္ဆုရာအို႔၊ နာမိအဲ့၊ အီးအိတာတဲ့၊ ခါ၀ါ့မာ့တာ့၊ မီနာမီဆိုးမာ့ ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြ ရြာေတြဟာ ကီလိုမီတာ ၃၀ ျပင္ပမွာရွိေပမဲ့လည္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔လိုတဲ့ အရပ္ေဒသေတြစာရင္းထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။
အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ယုကိအို အဲဒါ့ႏို က အေျခအေနေတြဟာ တည္ၿငိမ္မႈမရွိေသးဘူးဆုိတာကို အတည္ျပဳေျပာ ဆိုလိုက္ၿပီး ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိေစႏိုင္တဲ့အတြက္ အဲ ဒီအရပ္ေဒသေတြကို ၀င္ေရာက္တာမ်ဳိးမလုပ္ဖို႔ ေျပာပါတယ္။
ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔က ညဴကလီယားေဘးကင္းေရးဆိုင္ရာ ေအဂ်င္စီဟာ ဖူကူရွီးမား ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကေန ေရဒီ ယိုဓာတ္သတၱိႂကြမႈ ျဒပ္ေတြပ်ံ႕ႏံွ႔မႈပမာဏ မ်ားျပားေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအေျခအေနက ဂ်ပန္အစိုးရကို ေဘးကင္း လံုျခံဳေရးအဆင့္ကို ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္အရ အဆင့္ ၅ ကေန အဆင့္ ၇ အထိ တိုးျမႇင့္သတ္မွတ္ဖို႔ကုိ စဥ္း စားရမယ့္အေျခအေန ေရာက္ေစပါတယ္။ ညဴလီယားဆိုင္ရာ အဲဒီေအဂ်င္စီက ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ဟာ ကနဦးေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအေပၚ အေျခခံထားတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
၁၉၇၉ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိတဲ့ Three Miles ညဴကလီဓာတ္ေပါင္းဖို မေတာ္တဆမႈမွာ ေဘးကင္း လံုျခံဳေရးအဆင့္ကို ၅ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ (အခု ယူကရိန္းႏိုင္ငံ) ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယားဓာတ္ ေပါင္းဖို ေပါက္ကြဲခဲ့တဲ့တုန္းက အဆင့္ ၇ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
Posted by admin on April 12, 2011
ဧၿပီလ ၁၂ ရက္မနက္ ၇း၂၃ နာရီတြင္ အင္အား မဂၢနီက်ဳဒ္ ၅.၅ ရွိေသာ ငလ်င္ နာဂါႏိုခ႐ိုင္တြင္း ဗဟိုျပဳလႈပ္ခဲ့သလို၊ ၈း၀၈ မိနစ္တြင္ ခ်ီးဘားခ႐ိုင္ပင္လယ္ျပင္တြင္ ဗဟိုျပဳလႈပ္ခဲ့ေသာ ငလ်င္ဟာ မဂၢနီက်ဳဒ္ ၆.၃ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းကလည္း အင္အားအေတာ္အသင့္ျပင္းတဲ့ ငလ်င္ လႈပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ မတ္လ ၁၁ ရက္ ေန႔ကေန ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔အထိ ျပင္းအား မဂၢနီက်ဳဒ္ ၅ အထက္မွာရွိတဲ့ ငလ်င္ အႀကိမ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္လႈပ္ခဲ့ပါ တယ္။
အဲဒီလို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာလႈပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ စိတ္ပ်က္အားငယ္မႈေတြ တခ်ဳိ႕ဂ်ပန္ေတြမွာလည္း စတင္ ေပၚေပါက္လာေနပါတယ္။
ဧၿပီ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမား ဒိုင္းအိခ်ိ အမွတ္တစ္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကေန အခ်င္း၀က္ ကီလိုမီတာ ၂၀ ကေန ၃၀ ၾကားမွာရွိတဲ့ အရပ္မွာေနထိုင္တဲ့သူေတြ ေနအိမ္တြင္းမွာေနၾကဖို႔ ညႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ထားခဲ့တာကို ထပ္ မံတိုးခ်ဲ႕မႈျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ကီလိုမီတာ ၃၀ အတြင္းမွာမရွိေပမဲ့လည္း တခ်ဳိ႕ေဒသေတြကို ေျပာင္း ေ႐ႊ႕ထြက္ခြာရန္ လိုအပ္တဲ့အရပ္ေဒသေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းျပတာကေတာ့ အဲဒီအရပ္ေဒ သေတြမွာ ၾကာရွည္ေနလို႔ရွိရင္ ေရဒီယိုဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈေတြ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႔ ခံရမႈမ်ားလာတဲ့အခါ လူ႔က်န္း မာေရးကို ထိခိုက္လာႏိုင္တဲ့အတြက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဖူကူရွီးမားခရိုင္တြင္းမွာရွိတဲ့ ခတ္ဆုရာအို႔၊ နာမိအဲ့၊ အီးအိတာတဲ့၊ ခါ၀ါ့မာ့တာ့၊ မီနာမီဆိုးမာ့ ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြ ရြာေတြဟာ ကီလိုမီတာ ၃၀ ျပင္ပမွာရွိေပမဲ့လည္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔လိုတဲ့ အရပ္ေဒသေတြစာရင္းထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။
အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ယုကိအို အဲဒါ့ႏို က အေျခအေနေတြဟာ တည္ၿငိမ္မႈမရွိေသးဘူးဆုိတာကို အတည္ျပဳေျပာ ဆိုလိုက္ၿပီး ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိေစႏိုင္တဲ့အတြက္ အဲ ဒီအရပ္ေဒသေတြကို ၀င္ေရာက္တာမ်ဳိးမလုပ္ဖို႔ ေျပာပါတယ္။
ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔က ညဴကလီယားေဘးကင္းေရးဆိုင္ရာ ေအဂ်င္စီဟာ ဖူကူရွီးမား ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကေန ေရဒီ ယိုဓာတ္သတၱိႂကြမႈ ျဒပ္ေတြပ်ံ႕ႏံွ႔မႈပမာဏ မ်ားျပားေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအေျခအေနက ဂ်ပန္အစိုးရကို ေဘးကင္း လံုျခံဳေရးအဆင့္ကို ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္အရ အဆင့္ ၅ ကေန အဆင့္ ၇ အထိ တိုးျမႇင့္သတ္မွတ္ဖို႔ကုိ စဥ္း စားရမယ့္အေျခအေန ေရာက္ေစပါတယ္။ ညဴလီယားဆိုင္ရာ အဲဒီေအဂ်င္စီက ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ဟာ ကနဦးေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအေပၚ အေျခခံထားတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
၁၉၇၉ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိတဲ့ Three Miles ညဴကလီဓာတ္ေပါင္းဖို မေတာ္တဆမႈမွာ ေဘးကင္း လံုျခံဳေရးအဆင့္ကို ၅ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ (အခု ယူကရိန္းႏိုင္ငံ) ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယားဓာတ္ ေပါင္းဖို ေပါက္ကြဲခဲ့တဲ့တုန္းက အဆင့္ ၇ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
Thursday, April 14, 2011
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ လက္မခံေၾကာင္း သြားေရာက္ ရွင္းလင္းတင္ျပ
Wednesday, April 13, 2011
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ လက္မခံေၾကာင္း သြားေရာက္ ရွင္းလင္းတင္ျပ
၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ၊၁၂ရက္။
မတ္လ(၃၀)ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား အသိအမွတ္ မျပဳသည့္ ကန္႔ကြက္စာကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးရုံးသို႔ ယေန႔ သြားေရာက္ ေပးပို႔ခဲ့ပါသည္။
ထိုသို႔ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆုံရာမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ညြန္ၾကားေရးမွဴး မစၥတာ ဟီဒဲယူကီ ယဇမ က လက္ခံ ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား ကန္႔ကြက္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ရွင္းျပရာမွွာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈမရွိေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ စစ္တပ္မွ အသြင္ေျပာင္းလာၾကေသာ အစိုးရျဖစ္တယ္။ လူ႔အခြင္းအေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ားႏွင့္ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခံေနရမႈမ်ား ယေန႔ထိတိုင္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားဆဲျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္လည္း လူမ်ိဳးစု မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြ ထိုးစစ္ဆင္ကာ တိုက္ခိုက္ေနမႈမ်ား ယေန႔တိုင္ ျပလုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း စသည္ အခ်က္မ်ားကို သြားေရာက္ ရွင္းလင္း တင္ၿပီး ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရအား ကန္ကြက္ေၾကာင္း သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ လက္မခံေၾကာင္း သြားေရာက္ ရွင္းလင္းတင္ျပ
၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ၊၁၂ရက္။
မတ္လ(၃၀)ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား အသိအမွတ္ မျပဳသည့္ ကန္႔ကြက္စာကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးရုံးသို႔ ယေန႔ သြားေရာက္ ေပးပို႔ခဲ့ပါသည္။
ထိုသို႔ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆုံရာမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ညြန္ၾကားေရးမွဴး မစၥတာ ဟီဒဲယူကီ ယဇမ က လက္ခံ ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ကြန္ယက္(ဂ်ပန္)မွ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ အစိုးရ အဖြဲ႔သစ္အား ကန္႔ကြက္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ရွင္းျပရာမွွာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈမရွိေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ စစ္တပ္မွ အသြင္ေျပာင္းလာၾကေသာ အစိုးရျဖစ္တယ္။ လူ႔အခြင္းအေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ားႏွင့္ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခံေနရမႈမ်ား ယေန႔ထိတိုင္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားဆဲျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္လည္း လူမ်ိဳးစု မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြ ထိုးစစ္ဆင္ကာ တိုက္ခိုက္ေနမႈမ်ား ယေန႔တိုင္ ျပလုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း စသည္ အခ်က္မ်ားကို သြားေရာက္ ရွင္းလင္း တင္ၿပီး ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရအား ကန္ကြက္ေၾကာင္း သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
အစိုးရသစ္ကို အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာ
ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔က ေရႊေတာင္ကုန္း သာသနာ့ရိပ္သာတြင္ NLD အဖြဲ႔ဝင္ ၅ ဦးကို ဒုလႅဘ ရဟန္းခံေပးသည့္ပြဲတြင္ ေတြ႔ရသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (ဓာတ္ပံု - AP)
11 April 2011,
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ အရွိကို အရွိအတိုင္း အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လိုေၾကာင္း လြတ္လပ္ေသာ အာရွအသံ (RFA) တြင္ ေျပာၾကားသြားသည္။
RFA က ေသာၾကာေန႔တိုင္း ထုတ္လႊင့္ေသာ “လူထုနွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္” က႑တြင္ လက္ရွိ အစိုးရသစ္ကို အသိအမွတ္ျပဳ မျပဳဟူေသာ ပရိသတ္တဦး၏ ေမးခြန္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ “အခု အစိုးရသစ္တခု ရွိေနတယ္ ဆုိတာကို အရွိ အရွိအတုိင္းပဲ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ တကယ့္ကို ျပည္သူေတြရဲ႕ဆႏၵကို ေလးစားၿပီး ျပည္သူေတြနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးရွိေစမယ့္ အစိုးရမ်ဳိး ျဖစ္မျဖစ္ ဆုိတာကုိေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ” ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။
အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးအုန္းႀကိဳင္က “က်ေနာ္တုိ႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ေျပာတာက ရွင္းပါတယ္။ အခု သူတုိ႔ဘက္က ၂၀၀၈ ဖဲြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကတဆင့္ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီဆုိတာ အရွိတရားပဲ၊ ဒီအရွိတရားကို ရည္ရြယ္ ေျပာတာပဲျဖစ္တယ္။ တုိင္းျပည္ျပႆနာကို သက္ဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမွ ျဖစ္မွာ” ဟု ဧရာ၀တီသုိ႔ ရွင္းျပသည္။
အားလံုး ပူးေပါင္း ပါ၀င္ႏုိင္ေစရန္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာ ႏိုင္ေရးတုိ႔အတြက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ေပးရန္ NLD က ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။
ထုိ႔ေနာက္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပန္လည္ မွတ္ပံုမတင္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ ခဲ့သည္။ NLD သည္ ၁၉၉၀ ခုနွစ္ ပါတီစံု အေထြေထြေရြး ေကာက္ပြဲ ရလဒ္မွတဆင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာေရးအတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆုိလာခဲ့သည္။
NLD ပါတီအေနျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္ထံ စာတေစာင္ ေရးသား ေပးပို႔ထားေၾကာင္း၊ စာပါ အေၾကာင္းအရာ အေသးစိပ္ကို သက္ဆိုင္ရာသို႔ ေရာက္ေသာအခ်ိန္တြင္ ျပည္သူကို အသိေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ မွတ္ခ်က္ႏွင့္ အစိုးရသစ္ထံ စာေပးပို႔သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ (CRPP) မွ ဦးေအးသာေအာင္က “လက္ေတြ႔မွာ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ အစုိးရသစ္တခုေတာ့ ျဖစ္လာၿပီလုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရည္ရြယ္ပံုရတယ္။ ဒီအစုိးရသစ္ဟာ ျပည္သူေတြ ေမွ်ာ္လင့္သလုိ အေျပာင္းအလဲတခု ျဖစ္လာဖုိ႔၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးကို ေဖာ္ေဆာင္ မယ္လုိ႔လည္း မထင္ဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ျပည္တြင္း ျပည္ပမွ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္၍ လက္ေတြ႔ ႏုိင္ငံေရးကို ခ်င့္ခ်ိန္ လုပ္ေဆာင္ ရျခင္းေၾကာင့္တေၾကာင္း၊ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္စဥ္မွတဆင့္ ၿင္ိမ္းခ်မ္းစြာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးနွင့္ တုိင္းျပည္၏ အဖက္ဖက္မွ ဆင္းရဲ ဒုကၡေရာက္ ေနရျခင္းတုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ ရွိေနေသာ အရွိတရားကို ေျပာျပ႐ံုမွ် သာျဖစ္သည့္ ခ်ည္းကပ္မႈ အသစ္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ၾကသည္။
သံတမန္ေဟာင္း ၀ါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီး သခင္ခ်န္ထြန္းက “ဒါကလည္း တုိင္းျပည္ ၿငိမ္းခ်မ္းမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္း ေနတာလုိ႔ျမင္တယ္။ တကယ့္ လက္ေတြ႔မွာက ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အစုိးရသစ္ တက္လာတာကို ရည္ညႊန္းေျပာတာပါပဲ။ အစုိးရသစ္အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အက်ိဳး ေရွ႕႐ႈၿပီး ႏိုင္ငံေရး အေျဖရွာၾကဖုိ႔ကို တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံတကာရွိ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေနၾကေသာ အဖြဲ႔မ်ားကလည္း ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရသစ္အေနျဖင့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား မရွိလွ်င္ ႏုိင္ငံတကာမွ ဖိအားေပးရန္ တုိက္တြန္းေနၾကသည္
ကမၻာေပၚမွာ အဆင့္ ရ ေရာက္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ညဳကလီယားမေတာ္တဆမႈ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္
Wednesday, April 13, 2011
ကမၻာေပၚမွာ အဆင့္ ရ ေရာက္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ညဳကလီယားမေတာ္တဆမႈ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။
အဆင့္ ၀ မွ အဆင့္ ၇ အထိ
ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမားညဴကလီယား အက်ပ္အတည္းကို ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ ၇ သို႕ တိုးျမွင့္လိုက္တယ္လို႕ေၾကညာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဂ်ပန္ေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေတြၾကားထဲမွာ စိုးရိမ္ ေရမွတ္ တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ”အဆင့္ ၇ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕ဘာလုပ္ရမွာလဲ”။”အဆင့္ ၇ ဆိုတာဘာလဲ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြဟာ စိုးရိမ္မႈေတြ၊ ေ၀ခြဲမရမႈေတြ နဲ႕အတူ ေရာျပြမ္းထြက္ ေပၚလာခဲ့ပါ တယ္။
ဒီေတာ့ ဂ်ပန္အစိုးရက ေျပာတဲ့ အဆင့္ ၇ ဟာ ဘာလဲဆိုတာ သိထားဖို႕ေတာ့လိုအပ္လာပါၿပီ။ အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆိုတာက International Nuclear Event Scale လို႕ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ညဴကလီယား ျဖစ္ရပ္မ်ားကို တိုင္းတာေသာ စေကး အဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိတဲ့အထဲမွာ အျမင့္ဆံုးနဲ႕ အစိုးရိမ္ရဆံုး အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ သံုည ကေန ၇ အထိရွိပါတယ္။ ေအာက္မွာ အေရာင္ကြဲေတြနဲ႕ေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
7 – Major accident အဓိကက်ေသာမေတာ္တဆမႈ
6 – Serious accident စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမေတာ္တဆမႈ
5 – Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႕ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
4 – Accident with local consequences ေဒသတြင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
3 – Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္
2 – Incident ျဖစ္ရပ္
1 – Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ
0 – Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ
အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆင့္ကို ဘယ္သူက တိုင္းတာ သတ္မွတ္ထား တာလဲလို႕ ေနာက္ထပ္ေမးခြန္း ထုတ္စရာရွိလာ ပါတယ္။ ညဴကလီယား မေတာ္တဆ ျဖစ္ပြားလာတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေဘးကင္းလံုျခံဳေရးနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး သြက္လက္ ထိေရာက္စြာ ဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႕ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာ
အႏုျမဴစြမ္း အင္ေအဂ်င္စီ IAEA ဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ International Nuclear and Radiological Event Scale (INES) ကို သတ္မွတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႕ သတ္မွတ္တာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ပညာရပ္ ဆိုင္ရာေမးခြန္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရွင္းရွင္း ေျပာရလို႕ရွိရင္ ငလ်င္ တိုင္းတာတဲ့ ပံုစံလိုမ်ဳိး ေလာ့ဂရစ္သမ္တြက္ခ်က္မႈပံုစံေတြနဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္တြက္ ထားတဲ့ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ ၀ ကေန အဆင့္ ၇ အထိ တခုနဲ႕တခုၾကားကြာျခားခ်က္ပမာဏ ဟာ ဆယ္ဆကြာပါတယ္။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာက အဆင့္ ၀ ထက္ အဆင့္ ၁ က ဆယ္ဆပိုျပင္းတယ္၊ ပိုအႏၲရာယ္ ႀကီးတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါ။ အဆင့္ ၀ က လူကို ေဘးဥပါဒ္သိသိသာသာမျဖစ္ေစဘူးလို႕ဆိုတဲ့အတြက္ အဆင့္ ၇ ဆိုလို႕ရွိရင္ အဲဒါထက္ အဆ ၇၀ ပိုတဲ့အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ အဆင့္ တဆင့္စီဟာ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။
အျမင့္ဆံုးျဖစ္တ့ဲ အဆင့္ ၇ Major accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အေျမာက္အျမား ထြက္ရွိေနၿပီး လူ႕ က်န္းမာေရးကိုေရာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ထိေရာက္ ေစတဲ့အတြက္ တန္ျပန္အေရး ယူေဆာင္ရြက္တာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ အစီအစဥ္ခ်ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻမွာ အဆင့္ ၇ ေရာက္တယ္လို႕သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ညဴကလီယားမေတာ္မဆမႈဟာ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႕မွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ (ယခင္ဆိုဗီယက္ယူနီယံ) အခုအခါ ယူကရိန္းႏိုင္ငံ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယား ေဘးသင့္မႈျဖစ္ပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈလုပ္ရင္းနဲ႕ အားႀကီးမားလွတဲ့ ေရေႏြးေငြ႕ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ၿပီး မီးေလာင္ကာ ညဴကလီယား ေလာင္စာေတြကေန ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ ပတ္၀န္းက်င္ ေလထုထဲကို အႀကီး အက်ယ္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ လူ ၅၆ ဦးေသဆံုးၿပီး လူ ၄၀၀၀ ေလာက္ဟာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ဳိးစံုခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ၿမိဳ႕ကိုလည္း လံုး၀စြန္႕ခြာခဲ့ရၿပီး လူမေနေတာ့တဲ့ အရပ္ေဒသ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၃၀ ကီလိုမီတာ အထူးကန္႕သတ္ဇံုဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ ဂ်ပန္မွာျဖစ္ ပြားေနတဲ့ ဖူကူရွီးမား ညဴကလီယား အက်ပ္အတည္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဆင့္ ၆ Serious accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ သိသိသာသာခ်ည္းထြက္ရွိေန ၿပီးအဲဒါကို ေသေသခ်ခ်ာအစီအစဥ္ေရးဆြဲသတ္မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႕က ဆုိဗီယက္ယူနီယံ Mayak ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ Kyshtym disaster အျဖစ္အပ်က္ပါပဲ။ စြန႔္ပစ္ညဴကလီယားျဒပ္ေတြကို ျပန္လည္အသံုးခ်ဖို႕လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အေအးေပးတဲ့စနစ္ခၽြတ္ယြင္းၿပီး ေရေႏြးေငြ႕ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ တန္ခ်ိန္ ၇၀ ကေန ၈၀ အထိ ေလထုထဲပ်ံ႕လြင့္ခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ေဒသတြင္းျပည္သူေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္အတုိင္း အတာအထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈွရိွခဲ့တယ္ဆိုတာကို မသိခဲ့ရပါဘူး။
အဆင့္ ၅ Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႕ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ဆိုတာ ကေတာ့ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြဟာ အတိုင္းအတာတခုအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႕ထြက္တာကိုေခၚတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ စနစ္တက်နဲ႕စီစဥ္သတ္မွတ္ၿပီး တန္ျပန္အေရးယူေဆာင္႐ြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးမႈ ေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ ထိခိုက္ပ်က္စီး ညဴကလီယားေလာင္စာေတာင့္ေတြတစိတ္တပိုင္း အရည္ေပ်ာ္တာေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Windscale fire ။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Three Mile Island accident ။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ကေနဒါႏိုင္ငံ First Chalk River accident ။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ Lucens partial core meltdown ။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ Goiânia accident စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဆင့္ ၄ Accident with local consequences ေဒသတြင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈဆိုတာကေတာ့ ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အနည္းအက်ဥ္းစိမ့္ထြက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့တာကို ေခၚတာပါ။ ေဒသတြင္းမွာ စားေသာက္ စရာေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ကန္႕သတ္ထိန္းခ်ဳပ္တားျမစ္တာေတြလုပ္ၿပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရတဲ့အဆင့္ပါ။
လူထုၾကားမွာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရႏိုင္တဲ့အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကမာၻေပၚ က ညဴကလီယားမေတာ္တဆမႈေတြထဲမွာ တဦးေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုထိခိုက္မႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ခ်က္ကိုစလိုဗားကီးယား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၃ Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္ဆိုတာကေတာ့ ညဴကလီယားစက္႐ံုေတြ ၊ ဓာတ္ေပါင္း ဖိုေတြမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့အလုပ္သမားေတြ တႏွစ္ကို ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏထက္ ၁၀ ျမင့္မား တဲ့အဆင့္ကိုေခၚတာပါ။ ေသေလာက္တဲ့အထိမျဖစ္ပါဘူး။ အေရျပားေတြေလာင္သြားေလာက္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ ဟန္ေဂရီ၊ စပိန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၂ Incident ျဖစ္ရပ္ ဆိုတာကေတာ့ လူေတြဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏဟာ ၁၀ မီလီ ဆီးလ္ဗာ့တ္ပဲရွိပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏထက္ပိုမိုတဲ့ ေရာင္ျခည္သင့္ ခံရမႈအဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ စပိန္၊ ဆြီဒင္၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေတြမွာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္ ။
အဆင့္ ၁ Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ တႏွစ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရရင္ အႏၲရာယ္မျဖစ္ေစတဲ့ ပမာဏကို ေက်ာ္လြန္တဲ့အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၀ ကေတာ့ Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ေဘးဥပါဒ္သင့္တဲ့အဆင့္မဟုတ္ပါဘူး။ စလိုေဗးနီးယား၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႕မွာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္အစိုးရကသတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အဆင့္ ၇ ဆိုတာက ဘယ္ေနရာကိုသတ္မွတ္ထားသလဲဆိုတာက သာမန္ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ မသိမျဖစ္သိဖို႕လိုအပ္တဲ့အခ်က္ပါ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ရင္ ေၾကာက္႐ြ႕ံစိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္လို႕ပါပဲ။ ဖူကူရွီးမား ဒိုင္းအိခ်ိ အမွတ္တစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေနရာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္အစိုးရက အဲဒီလိုမေၾကညာခင္မွာ IAEA ကို ႀကိဳတင္အသိေပးၿပီး ယာယီသတ္မွတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ေလွ်ာက္လႊာကို တင္ထားခဲ့တယ္လို႕ IAEA ကဆိုပါတယ္။
ကမၻာေပၚမွာ အဆင့္ ရ ေရာက္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ညဳကလီယားမေတာ္တဆမႈ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။
အဆင့္ ၀ မွ အဆင့္ ၇ အထိ
ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမားညဴကလီယား အက်ပ္အတည္းကို ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ ၇ သို႕ တိုးျမွင့္လိုက္တယ္လို႕ေၾကညာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဂ်ပန္ေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေတြၾကားထဲမွာ စိုးရိမ္ ေရမွတ္ တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ”အဆင့္ ၇ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕ဘာလုပ္ရမွာလဲ”။”အဆင့္ ၇ ဆိုတာဘာလဲ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြဟာ စိုးရိမ္မႈေတြ၊ ေ၀ခြဲမရမႈေတြ နဲ႕အတူ ေရာျပြမ္းထြက္ ေပၚလာခဲ့ပါ တယ္။
ဒီေတာ့ ဂ်ပန္အစိုးရက ေျပာတဲ့ အဆင့္ ၇ ဟာ ဘာလဲဆိုတာ သိထားဖို႕ေတာ့လိုအပ္လာပါၿပီ။ အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆိုတာက International Nuclear Event Scale လို႕ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ညဴကလီယား ျဖစ္ရပ္မ်ားကို တိုင္းတာေသာ စေကး အဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိတဲ့အထဲမွာ အျမင့္ဆံုးနဲ႕ အစိုးရိမ္ရဆံုး အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ သံုည ကေန ၇ အထိရွိပါတယ္။ ေအာက္မွာ အေရာင္ကြဲေတြနဲ႕ေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
7 – Major accident အဓိကက်ေသာမေတာ္တဆမႈ
6 – Serious accident စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမေတာ္တဆမႈ
5 – Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႕ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
4 – Accident with local consequences ေဒသတြင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
3 – Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္
2 – Incident ျဖစ္ရပ္
1 – Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ
0 – Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ
အဲဒီအဆင့္ ၇ ဆင့္ကို ဘယ္သူက တိုင္းတာ သတ္မွတ္ထား တာလဲလို႕ ေနာက္ထပ္ေမးခြန္း ထုတ္စရာရွိလာ ပါတယ္။ ညဴကလီယား မေတာ္တဆ ျဖစ္ပြားလာတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေဘးကင္းလံုျခံဳေရးနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး သြက္လက္ ထိေရာက္စြာ ဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႕ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာ
အႏုျမဴစြမ္း အင္ေအဂ်င္စီ IAEA ဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ International Nuclear and Radiological Event Scale (INES) ကို သတ္မွတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႕ သတ္မွတ္တာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ပညာရပ္ ဆိုင္ရာေမးခြန္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရွင္းရွင္း ေျပာရလို႕ရွိရင္ ငလ်င္ တိုင္းတာတဲ့ ပံုစံလိုမ်ဳိး ေလာ့ဂရစ္သမ္တြက္ခ်က္မႈပံုစံေတြနဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္တြက္ ထားတဲ့ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ ၀ ကေန အဆင့္ ၇ အထိ တခုနဲ႕တခုၾကားကြာျခားခ်က္ပမာဏ ဟာ ဆယ္ဆကြာပါတယ္။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာက အဆင့္ ၀ ထက္ အဆင့္ ၁ က ဆယ္ဆပိုျပင္းတယ္၊ ပိုအႏၲရာယ္ ႀကီးတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါ။ အဆင့္ ၀ က လူကို ေဘးဥပါဒ္သိသိသာသာမျဖစ္ေစဘူးလို႕ဆိုတဲ့အတြက္ အဆင့္ ၇ ဆိုလို႕ရွိရင္ အဲဒါထက္ အဆ ၇၀ ပိုတဲ့အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ အဆင့္ တဆင့္စီဟာ ဘယ္လိုလဲဆိုတာကို သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။
အျမင့္ဆံုးျဖစ္တ့ဲ အဆင့္ ၇ Major accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အေျမာက္အျမား ထြက္ရွိေနၿပီး လူ႕ က်န္းမာေရးကိုေရာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ထိေရာက္ ေစတဲ့အတြက္ တန္ျပန္အေရး ယူေဆာင္ရြက္တာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ အစီအစဥ္ခ်ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻမွာ အဆင့္ ၇ ေရာက္တယ္လို႕သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ညဴကလီယားမေတာ္မဆမႈဟာ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႕မွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ (ယခင္ဆိုဗီယက္ယူနီယံ) အခုအခါ ယူကရိန္းႏိုင္ငံ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယား ေဘးသင့္မႈျဖစ္ပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈလုပ္ရင္းနဲ႕ အားႀကီးမားလွတဲ့ ေရေႏြးေငြ႕ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ၿပီး မီးေလာင္ကာ ညဴကလီယား ေလာင္စာေတြကေန ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ ပတ္၀န္းက်င္ ေလထုထဲကို အႀကီး အက်ယ္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ လူ ၅၆ ဦးေသဆံုးၿပီး လူ ၄၀၀၀ ေလာက္ဟာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ဳိးစံုခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ၿမိဳ႕ကိုလည္း လံုး၀စြန္႕ခြာခဲ့ရၿပီး လူမေနေတာ့တဲ့ အရပ္ေဒသ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၃၀ ကီလိုမီတာ အထူးကန္႕သတ္ဇံုဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ ဂ်ပန္မွာျဖစ္ ပြားေနတဲ့ ဖူကူရွီးမား ညဴကလီယား အက်ပ္အတည္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဆင့္ ၆ Serious accident ဆိုတာဟာ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ သိသိသာသာခ်ည္းထြက္ရွိေန ၿပီးအဲဒါကို ေသေသခ်ခ်ာအစီအစဥ္ေရးဆြဲသတ္မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႕က ဆုိဗီယက္ယူနီယံ Mayak ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ Kyshtym disaster အျဖစ္အပ်က္ပါပဲ။ စြန႔္ပစ္ညဴကလီယားျဒပ္ေတြကို ျပန္လည္အသံုးခ်ဖို႕လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အေအးေပးတဲ့စနစ္ခၽြတ္ယြင္းၿပီး ေရေႏြးေငြ႕ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ တန္ခ်ိန္ ၇၀ ကေန ၈၀ အထိ ေလထုထဲပ်ံ႕လြင့္ခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ေဒသတြင္းျပည္သူေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္အတုိင္း အတာအထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈွရိွခဲ့တယ္ဆိုတာကို မသိခဲ့ရပါဘူး။
အဆင့္ ၅ Accident with wider consequences ပိုမိုက်ယ္ျပန္႕ေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ဆိုတာ ကေတာ့ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြဟာ အတိုင္းအတာတခုအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႕ထြက္တာကိုေခၚတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ စနစ္တက်နဲ႕စီစဥ္သတ္မွတ္ၿပီး တန္ျပန္အေရးယူေဆာင္႐ြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးမႈ ေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ ထိခိုက္ပ်က္စီး ညဴကလီယားေလာင္စာေတာင့္ေတြတစိတ္တပိုင္း အရည္ေပ်ာ္တာေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Windscale fire ။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Three Mile Island accident ။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ကေနဒါႏိုင္ငံ First Chalk River accident ။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ Lucens partial core meltdown ။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ Goiânia accident စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဆင့္ ၄ Accident with local consequences ေဒသတြင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈဆိုတာကေတာ့ ေရဒီယို ဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အနည္းအက်ဥ္းစိမ့္ထြက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့တာကို ေခၚတာပါ။ ေဒသတြင္းမွာ စားေသာက္ စရာေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ကန္႕သတ္ထိန္းခ်ဳပ္တားျမစ္တာေတြလုပ္ၿပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရတဲ့အဆင့္ပါ။
လူထုၾကားမွာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရႏိုင္တဲ့အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကမာၻေပၚ က ညဴကလီယားမေတာ္တဆမႈေတြထဲမွာ တဦးေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုထိခိုက္မႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ခ်က္ကိုစလိုဗားကီးယား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၃ Serious incident စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ရပ္ဆိုတာကေတာ့ ညဴကလီယားစက္႐ံုေတြ ၊ ဓာတ္ေပါင္း ဖိုေတြမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့အလုပ္သမားေတြ တႏွစ္ကို ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏထက္ ၁၀ ျမင့္မား တဲ့အဆင့္ကိုေခၚတာပါ။ ေသေလာက္တဲ့အထိမျဖစ္ပါဘူး။ အေရျပားေတြေလာင္သြားေလာက္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိန္၊ ဟန္ေဂရီ၊ စပိန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၂ Incident ျဖစ္ရပ္ ဆိုတာကေတာ့ လူေတြဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏဟာ ၁၀ မီလီ ဆီးလ္ဗာ့တ္ပဲရွိပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရတဲ့ပမာဏထက္ပိုမိုတဲ့ ေရာင္ျခည္သင့္ ခံရမႈအဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ စပိန္၊ ဆြီဒင္၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေတြမွာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္ ။
အဆင့္ ၁ Anomaly ပံုမွန္မဟုတ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ တႏွစ္ေရာင္ျခည္သင့္ခံရရင္ အႏၲရာယ္မျဖစ္ေစတဲ့ ပမာဏကို ေက်ာ္လြန္တဲ့အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။
အဆင့္ ၀ ကေတာ့ Deviation (no safety significance) သိသာေသာဥပါဒ္မျဖစ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ ေဘးဥပါဒ္သင့္တဲ့အဆင့္မဟုတ္ပါဘူး။ စလိုေဗးနီးယား၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႕မွာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္အစိုးရကသတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အဆင့္ ၇ ဆိုတာက ဘယ္ေနရာကိုသတ္မွတ္ထားသလဲဆိုတာက သာမန္ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ မသိမျဖစ္သိဖို႕လိုအပ္တဲ့အခ်က္ပါ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ရင္ ေၾကာက္႐ြ႕ံစိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္လို႕ပါပဲ။ ဖူကူရွီးမား ဒိုင္းအိခ်ိ အမွတ္တစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေနရာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္အစိုးရက အဲဒီလိုမေၾကညာခင္မွာ IAEA ကို ႀကိဳတင္အသိေပးၿပီး ယာယီသတ္မွတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ေလွ်ာက္လႊာကို တင္ထားခဲ့တယ္လို႕ IAEA ကဆိုပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး မျဖစ္ႏိုင္ေသး
ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး မျဖစ္ႏိုင္ေသး
http://phutarmite.blogspot.com/
Ms. Kitty McKinsey, Spokesperson of United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), Answering Questions
ဓာတ္ပံု Reuters
ထိုင္-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အနီးက မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္း (ဒီဇင္ဘာလ ၁၄၊ ၂၀၁၁)
ထိုင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ပိတ္လိုက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပို႔ဖို႔ လိုေၾကာင္း ထိုင္းတာ၀န္ရွိသူတဦးရဲ႕ ေျပာဆိုလိုက္တဲ့အေပၚ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္သံေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒုကၡသည္ ျပန္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ ဒုကၡသည္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဦးတင္ေမာင္သန္းက တင္ျပထားပါတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ ဒုကၡသည္ေတြကို တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျပန္ပို႔ဖို႔ရွိေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ျပန္ပို႔ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြေတာ့ မျဖည့္ဆည္းေသးဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) က ေျပာပါတယ္။
မၾကာမီက က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံ အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ၾကရင္း ထုိင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြန္မ္ (Kasit Piromya) နဲ႔ ျမန္မာ ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္တို႔ ဒုကၡသည္အေရးကို ႏွစ္ႏုိင္ငံထဲ သီးျခား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ သင့္ေတာ္တဲ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာ ျပန္ၾကရမယ္ဆိုတာ ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ နဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ အေျခခံအားျဖင့္ နားလည္ထားၾကၿပီးသားပါ။ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ္ႏိႈက္ကလည္း ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာကို ျပန္ေနခ်င္ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခုခ်က္ခ်င္းျပန္ပို႔ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔ အာရွေဒသ ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ကစ္တီမက္ကင္းဇီး (Kitty McKinsey) က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ေကာင္းျပန္လို႔ ရႏုိ္င္မလားဆိုၿပီး မၾကာမီ ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းက ေဆြးေႏြးၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေန မရွိေသးဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီးရံုးက ယူဆပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ဖို႔ဆိုရင္ သူတို႔မျပန္မီမွာကို ျဖည့္ဆည္းထားရမယ့္ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ႏုိင္ေအာင္ ကူညီဖို႔အတြက္ ထုိင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ တို႔နဲ႔ က်မတို႔ အတူတူ အလုပ္္လုုပ္ခ်င္ပါတယ္။”
လက္ရွိ အေျခအေနကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းက ဒုကၡသည္ေတြ ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကို ဆက္လက္ ၀င္လာေနတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္လို႔ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ Thai Burma Border Consortium (TBBC) အဖြဲ႔ရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဆယ္လီ သြန္မ္ပ္ဆင္န္ (Sally Thompson) က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ပိုင္းမွာ ပဋိပကၡေတြက ရွိေနဆဲပါပဲ။ ဒုကၡသည္ အသစ္ေတြကလည္း ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကို ေန႔တုိင္း ဆက္လက္ ေရာက္လာေနဆဲပါ။ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာျပခ်က္ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားကတည္းက ပဋိပကၡေတြက ပိုမ်ားလာတာလည္း က်မတို႔ ေတြ႔ေနရပါတယ္။”
ျမန္မာဒုကၡသည္အေရးက ၀န္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးၾကရာမွာ ပါလာႏုိင္ေပမဲ့ စခန္းေတြကို ပိတ္မယ္ဆိုတဲ့ သတင္းဟာ ယူဆခ်က္နဲ႔ ေျပာဆိုေနၾကတာသာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ မစၥ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ဗြီအိုေအကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို လြန္လြန္ကၽြံကၽြံ စိတ္ကူးေတြနဲ႔ ဒီကိစၥကို ေျပာေနၾကတာပါရွင္။ ဒီေန႔ ေန႔လည္ပိုင္း မွာေတာင္ ထုိင္းအစိုးရက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္လိုက္ပါေသးတယ္။ ခ်က္ခ်င္း ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ပို႔ဖို႔ ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူးလို႔ ဒီေၾကညာခ်က္က ေျပာထားပါတယ္။ ဒီသတင္းက ထိန္းလို႔မရဘဲ တကယ့္အျဖစ္ထက္ကို ပိုသြားတဲ့သတင္းပါ။ ဘယ္ေတာ့ ျပန္ပို႔မယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္လို႔ျဖင့္ က်မ မထင္ပါဘူး။”
ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လက္ခံဖို႔ဆိုရင္ တက္လာတဲ့ အစိုးရအသစ္အေနနဲ႔ အေျခအေနတခ်ိဳ႕ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အရင္ဆံုး ဖန္တီးရဦးမွာပါလို႔ UNHCR ကေျပာပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြ ရပ္သြားၿပီး တိုင္းျပည္မွာ ေရရွည္ တည္တံ့ႏုိင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရွိလာၿပီလို႔ ယူဆႏုိင္ရပါမယ္။ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းေတြ ကင္းရွင္းရပါမယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ ရွိရမွာျဖစ္သလို ရြာေတြ ျပန္တည္ေဆာက္ ရပါမယ္။ ေရ ရရွိရပါမယ္။ ေက်ာင္းေတြ ရွိရပါမယ္။ အစရွိသျဖင့္ အဲဒီလို အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းၿပီး ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ္ႏိႈက္က စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈ ရွိၿပီး ျပန္မျပန္ကို သူတို႔ကပဲ ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) ကလည္း အဲဒီ ပဋိပကၡေဒသေတြကို သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ရပါမယ္။ မစၥ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက အခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔ကို အဲဒီေဒသေတြမွာ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ေအာင္ ခြင့္မျပဳပါဘူး။ ဒုကၡသည္ေတြက ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ျပန္သြားၿပီး ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနထိုင္ႏုိင္မယ့္ အေျခခံေတြ အခုခ်ိန္ထိ မရွိေသးပါဘူးရွင္။”
တက္လာတဲ့ အစိုးရအသစ္ဟာ အဲဒီအေျခအေနေတြ ဖန္တီးဖို႔ စီမံကိန္းေတြ ရွိရဲ႕လား ဆုိတာကေတာ့ ဒုကၡသည္အေရး ရတက္မေအးၾကတဲ့ သူေတြ ေမးေနၾကတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ဆယ္လီ တြန္မ္ပ္ဆင္န္ က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“မရွိပါဘူး။ မရွိပါဘူး။ အဲဒီလို စီမံကိန္မ်ိိဳး ရွိတယ္လို႔ က်မတို႔ သတိမထားမိပါဘူး။”
ဒါေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ လက္ခံေရး မူ၀ါဒဟာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္း လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးေရး အစရွိတဲ့ မူ၀ါဒေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
http://phutarmite.blogspot.com/
Ms. Kitty McKinsey, Spokesperson of United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), Answering Questions
ဓာတ္ပံု Reuters
ထိုင္-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အနီးက မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္း (ဒီဇင္ဘာလ ၁၄၊ ၂၀၁၁)
ထိုင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ပိတ္လိုက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပို႔ဖို႔ လိုေၾကာင္း ထိုင္းတာ၀န္ရွိသူတဦးရဲ႕ ေျပာဆိုလိုက္တဲ့အေပၚ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္သံေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒုကၡသည္ ျပန္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ ဒုကၡသည္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဦးတင္ေမာင္သန္းက တင္ျပထားပါတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ ဒုကၡသည္ေတြကို တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျပန္ပို႔ဖို႔ရွိေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ျပန္ပို႔ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြေတာ့ မျဖည့္ဆည္းေသးဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) က ေျပာပါတယ္။
မၾကာမီက က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံ အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ၾကရင္း ထုိင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြန္မ္ (Kasit Piromya) နဲ႔ ျမန္မာ ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္တို႔ ဒုကၡသည္အေရးကို ႏွစ္ႏုိင္ငံထဲ သီးျခား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ သင့္ေတာ္တဲ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာ ျပန္ၾကရမယ္ဆိုတာ ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ နဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ အေျခခံအားျဖင့္ နားလည္ထားၾကၿပီးသားပါ။ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ္ႏိႈက္ကလည္း ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာကို ျပန္ေနခ်င္ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခုခ်က္ခ်င္းျပန္ပို႔ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔ အာရွေဒသ ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ကစ္တီမက္ကင္းဇီး (Kitty McKinsey) က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ေကာင္းျပန္လို႔ ရႏုိ္င္မလားဆိုၿပီး မၾကာမီ ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းက ေဆြးေႏြးၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေန မရွိေသးဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီးရံုးက ယူဆပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ဖို႔ဆိုရင္ သူတို႔မျပန္မီမွာကို ျဖည့္ဆည္းထားရမယ့္ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ႏုိင္ေအာင္ ကူညီဖို႔အတြက္ ထုိင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ တို႔နဲ႔ က်မတို႔ အတူတူ အလုပ္္လုုပ္ခ်င္ပါတယ္။”
လက္ရွိ အေျခအေနကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းက ဒုကၡသည္ေတြ ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကို ဆက္လက္ ၀င္လာေနတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္လို႔ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ Thai Burma Border Consortium (TBBC) အဖြဲ႔ရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဆယ္လီ သြန္မ္ပ္ဆင္န္ (Sally Thompson) က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ပိုင္းမွာ ပဋိပကၡေတြက ရွိေနဆဲပါပဲ။ ဒုကၡသည္ အသစ္ေတြကလည္း ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကို ေန႔တုိင္း ဆက္လက္ ေရာက္လာေနဆဲပါ။ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာျပခ်က္ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားကတည္းက ပဋိပကၡေတြက ပိုမ်ားလာတာလည္း က်မတို႔ ေတြ႔ေနရပါတယ္။”
ျမန္မာဒုကၡသည္အေရးက ၀န္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးၾကရာမွာ ပါလာႏုိင္ေပမဲ့ စခန္းေတြကို ပိတ္မယ္ဆိုတဲ့ သတင္းဟာ ယူဆခ်က္နဲ႔ ေျပာဆိုေနၾကတာသာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ မစၥ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ဗြီအိုေအကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို လြန္လြန္ကၽြံကၽြံ စိတ္ကူးေတြနဲ႔ ဒီကိစၥကို ေျပာေနၾကတာပါရွင္။ ဒီေန႔ ေန႔လည္ပိုင္း မွာေတာင္ ထုိင္းအစိုးရက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္လိုက္ပါေသးတယ္။ ခ်က္ခ်င္း ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ပို႔ဖို႔ ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူးလို႔ ဒီေၾကညာခ်က္က ေျပာထားပါတယ္။ ဒီသတင္းက ထိန္းလို႔မရဘဲ တကယ့္အျဖစ္ထက္ကို ပိုသြားတဲ့သတင္းပါ။ ဘယ္ေတာ့ ျပန္ပို႔မယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္လို႔ျဖင့္ က်မ မထင္ပါဘူး။”
ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လက္ခံဖို႔ဆိုရင္ တက္လာတဲ့ အစိုးရအသစ္အေနနဲ႔ အေျခအေနတခ်ိဳ႕ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အရင္ဆံုး ဖန္တီးရဦးမွာပါလို႔ UNHCR ကေျပာပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြ ရပ္သြားၿပီး တိုင္းျပည္မွာ ေရရွည္ တည္တံ့ႏုိင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရွိလာၿပီလို႔ ယူဆႏုိင္ရပါမယ္။ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းေတြ ကင္းရွင္းရပါမယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ ရွိရမွာျဖစ္သလို ရြာေတြ ျပန္တည္ေဆာက္ ရပါမယ္။ ေရ ရရွိရပါမယ္။ ေက်ာင္းေတြ ရွိရပါမယ္။ အစရွိသျဖင့္ အဲဒီလို အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းၿပီး ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ္ႏိႈက္က စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈ ရွိၿပီး ျပန္မျပန္ကို သူတို႔ကပဲ ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) ကလည္း အဲဒီ ပဋိပကၡေဒသေတြကို သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ရပါမယ္။ မစၥ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက အခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔ကို အဲဒီေဒသေတြမွာ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ေအာင္ ခြင့္မျပဳပါဘူး။ ဒုကၡသည္ေတြက ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ျပန္သြားၿပီး ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနထိုင္ႏုိင္မယ့္ အေျခခံေတြ အခုခ်ိန္ထိ မရွိေသးပါဘူးရွင္။”
တက္လာတဲ့ အစိုးရအသစ္ဟာ အဲဒီအေျခအေနေတြ ဖန္တီးဖို႔ စီမံကိန္းေတြ ရွိရဲ႕လား ဆုိတာကေတာ့ ဒုကၡသည္အေရး ရတက္မေအးၾကတဲ့ သူေတြ ေမးေနၾကတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ဆယ္လီ တြန္မ္ပ္ဆင္န္ က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“မရွိပါဘူး။ မရွိပါဘူး။ အဲဒီလို စီမံကိန္မ်ိိဳး ရွိတယ္လို႔ က်မတို႔ သတိမထားမိပါဘူး။”
ဒါေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ လက္ခံေရး မူ၀ါဒဟာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္း လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးေရး အစရွိတဲ့ မူ၀ါဒေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
ထိုင္းက ဒုကၡသည္ တသိန္းေက်ာ္ ျပန္ပို႔မည္
ထိုင္းက ဒုကၡသည္ တသိန္းေက်ာ္ ျပန္ပို႔မည္
http://www.irrawaddy.org/bur/index.php/news/61
ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္း ၉ ခုတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ ဒုကၡသည္ တသိန္းေက်ာ္ကုိ ထိုင္းအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံ သို႔ ျပန္ပို႔ႏုိင္ရန္ စီစဥ္ေနသည္။
ထုိင္းအစိုးရ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အစိုးရသစ္ ေပၚထြန္လာသည့္ အတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ျပန္ပုိ႔ရန္ ယခုကဲ့သုိ႔ စီစဥ္ေန ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
Mae-La-refugee-camp-11
မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္း (ဓာတ္ပံု - Getty Images)
လြန္ခဲ့သည့္ အႏွစ္၂၀ ခန္႔မွ စတင္၍ ျမန္မာ အစိုးရတပ္မ်ားက ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ တျခားေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ထိုးစစ္ဆင္မႈေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ေနရပ္သို႔ ျပန္ပုိ႔ရန္ ထုိင္းအစိုးရအေနျဖင့္ စီစဥ္ေနျခင္း ျဖစ္ သည္။
ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသည္ ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ တာ့ခ္ခရိုင္၊ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ခရိုင္၊ ကန္က်နဘူရီ ခရိုင္ႏွင့္ Ratchaburi ခရိုင္ တို႔တြင္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ယမန္ေန႔ကလည္း ဒုကၡသည္ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ထုိင္းအမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ အစည္းအေ၀း၌ ထုိင္းႏုိင္ငံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဖိဆစ္ ေ၀့ခ်ာခ်ီ၀ ဦးေဆာင္၍ ထုိင္း အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္။
“ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို ဘယ္ေတာ့ ပိတ္ပစ္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ မေျပာႏိုင္ေသးဘူး၊ ဒါေပမယ့္ လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတာ့ရွိ ပါတယ္၊ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာ စစ္အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတုန္း ပါပဲ” ဟု ထုိင္း အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီမွ မစၥတာ Thawil Pliensri ကုိ ကုိးကား၍ ဘန္ေကာက္ပုိစ့္ သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ လုံၿခဳံေရးကိုထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ရာသက္ပန္ေန ထိုင္သြားရန္ မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး(UNHCR)မွ Kitty McKinsey က ဧရာ၀တီ သို႔ ေျပာသည္။
“ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ပို႔ဖိုကေတာ့ သူတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ ျပန္ဖို႔အတြက္ သူတို႔ရဲ႕လုံၿခဳံေရးကို စဥ္းစားၿပီး လြတ္လပ္စြာ ဆုံးျဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ သိကၡာကိုထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္ပါတယ္”ဟု ၎ က ဆိုသည္။
ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူအမ်ားစုမွာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရသူ မ်ားေၾကာင္း သိရသည္။
ကရင္ ဒုကၡသည္ ေကာ္မတီမွ ေစာေရာဘတ္ေထြးက တတိယႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ေရး အတြက္လာေရာက္သူမ်ား၊ အသစ္ ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္ စခန္း အတြင္း စီးပြားေရး လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားကို ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္မည္ဟု ယူဆေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
မယ္လ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ေနထုိင္ေနသည့္ ေနာ္ဖရန္႔စစ္ကလည္း “ဆင္းရဲ ဒုကၡေတြ တပုံတပင္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ကို ဘယ္လို ျပန္မွာ လဲ၊ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲရွိတယ္၊ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ေတာင္ မလြယ္ဘူး”ဟု ဆိုသည္။
ယင္း ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔( TBBC )က အေျခခံရိကၡာမ်ား ျဖစ္သည့္ ဆန္၊ ပဲ၊ ငါးပိ၊ ဆား အစရွိသည္တို႔ကုိ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၿပီး NGO လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေရႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရးပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးထားသည္။
TBBC အဖြဲ႔သည္ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကူညီရန္အတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီမ်ားေပး ေနေသာ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔ မ်ား စုစည္းထားသည့္ အဖြဲ႔ တဖြဲ႔ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္း တာ့ခ္ ခရိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး စမတ္ လြိဳင္ဖာ့က ဒုကၡသည္ အမ်ားစုသည္ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး ျဖစ္သည့္ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပ၍ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းသြားပါက ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ေနရပ္သို႔ ျပန္ပို႔ႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရ ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
http://www.irrawaddy.org/bur/index.php/news/61
ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္း ၉ ခုတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ ဒုကၡသည္ တသိန္းေက်ာ္ကုိ ထိုင္းအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံ သို႔ ျပန္ပို႔ႏုိင္ရန္ စီစဥ္ေနသည္။
ထုိင္းအစိုးရ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အစိုးရသစ္ ေပၚထြန္လာသည့္ အတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ျပန္ပုိ႔ရန္ ယခုကဲ့သုိ႔ စီစဥ္ေန ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
Mae-La-refugee-camp-11
မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္း (ဓာတ္ပံု - Getty Images)
လြန္ခဲ့သည့္ အႏွစ္၂၀ ခန္႔မွ စတင္၍ ျမန္မာ အစိုးရတပ္မ်ားက ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ တျခားေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ထိုးစစ္ဆင္မႈေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ေနရပ္သို႔ ျပန္ပုိ႔ရန္ ထုိင္းအစိုးရအေနျဖင့္ စီစဥ္ေနျခင္း ျဖစ္ သည္။
ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသည္ ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ တာ့ခ္ခရိုင္၊ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ခရိုင္၊ ကန္က်နဘူရီ ခရိုင္ႏွင့္ Ratchaburi ခရိုင္ တို႔တြင္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ယမန္ေန႔ကလည္း ဒုကၡသည္ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ထုိင္းအမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ အစည္းအေ၀း၌ ထုိင္းႏုိင္ငံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဖိဆစ္ ေ၀့ခ်ာခ်ီ၀ ဦးေဆာင္၍ ထုိင္း အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္။
“ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို ဘယ္ေတာ့ ပိတ္ပစ္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ မေျပာႏိုင္ေသးဘူး၊ ဒါေပမယ့္ လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတာ့ရွိ ပါတယ္၊ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာ စစ္အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတုန္း ပါပဲ” ဟု ထုိင္း အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီမွ မစၥတာ Thawil Pliensri ကုိ ကုိးကား၍ ဘန္ေကာက္ပုိစ့္ သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ လုံၿခဳံေရးကိုထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ရာသက္ပန္ေန ထိုင္သြားရန္ မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး(UNHCR)မွ Kitty McKinsey က ဧရာ၀တီ သို႔ ေျပာသည္။
“ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ပို႔ဖိုကေတာ့ သူတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ ျပန္ဖို႔အတြက္ သူတို႔ရဲ႕လုံၿခဳံေရးကို စဥ္းစားၿပီး လြတ္လပ္စြာ ဆုံးျဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ သိကၡာကိုထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္ပါတယ္”ဟု ၎ က ဆိုသည္။
ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူအမ်ားစုမွာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရသူ မ်ားေၾကာင္း သိရသည္။
ကရင္ ဒုကၡသည္ ေကာ္မတီမွ ေစာေရာဘတ္ေထြးက တတိယႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ေရး အတြက္လာေရာက္သူမ်ား၊ အသစ္ ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္ စခန္း အတြင္း စီးပြားေရး လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားကို ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္မည္ဟု ယူဆေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
မယ္လ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ေနထုိင္ေနသည့္ ေနာ္ဖရန္႔စစ္ကလည္း “ဆင္းရဲ ဒုကၡေတြ တပုံတပင္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ကို ဘယ္လို ျပန္မွာ လဲ၊ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲရွိတယ္၊ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ေတာင္ မလြယ္ဘူး”ဟု ဆိုသည္။
ယင္း ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔( TBBC )က အေျခခံရိကၡာမ်ား ျဖစ္သည့္ ဆန္၊ ပဲ၊ ငါးပိ၊ ဆား အစရွိသည္တို႔ကုိ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၿပီး NGO လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေရႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရးပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးထားသည္။
TBBC အဖြဲ႔သည္ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကူညီရန္အတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီမ်ားေပး ေနေသာ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔ မ်ား စုစည္းထားသည့္ အဖြဲ႔ တဖြဲ႔ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္း တာ့ခ္ ခရိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး စမတ္ လြိဳင္ဖာ့က ဒုကၡသည္ အမ်ားစုသည္ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး ျဖစ္သည့္ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပ၍ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းသြားပါက ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ေနရပ္သို႔ ျပန္ပို႔ႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရ ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
New video of Tohoku, Japan tsunami emerges
New video of Tohoku, Japan tsunami emerges
April 11, 2011: One month after the powerful Tohoku earthquake and tsunami shook Japan, new video from the March 11th event shows villagers in Iwaki City fleeing from the massive wave.
April 11, 2011: One month after the powerful Tohoku earthquake and tsunami shook Japan, new video from the March 11th event shows villagers in Iwaki City fleeing from the massive wave.
Wednesday, April 13, 2011
ဂ်ပန္ ႏ်ဴကလီးယားစက႐ံု အႏၱရာယ္ အဆင့္အျမင့္ဆံုး သတ္မွတ္
ဂ်ပန္ ႏ်ဴကလီးယားစက႐ံု အႏၱရာယ္ အဆင့္အျမင့္ဆံုး သတ္မွတ္
အဂၤါ, 12 ဧၿပီ 2011
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ပ်က္စီးသြားတဲ့ ဖူကူရွီးမား ႏ်ဴကလီးယား ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြအရ အႏၱရာယ္အရွိဆံုးအျဖစ္ အဆင့္တိုးျမင့္ သတ္မွတ္လုိက္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ ေပမဲ့လို႔ အေျခအေနေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္လာႏုိင္ၿပီလုိ႔ ဂ်ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ (IAEA) က ေရးဆဲြသတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားဆုိင္ရာ မေတာ္တဆမႈမွာ အျမင့္ဆုံးအဆင့္ ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ (၇) ကုိ သတ္မွတ္လုိက္တဲ့အေေၾကာင္း ဒီကေန႔ ေၾကညာၿပီး နာရီပုိင္းအၾကာမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
အခုေနာက္ဆုံး ဖူကူရွီးမားစက္႐ုံမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာကုိေတာ့ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ ခ်ာႏုိဘုိင္းလ္ စက္႐ုံက အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ အဆင့္တူ သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္း လုံၿခံဳမႈဆုိင္ရာ ေအဂ်င္စီ ေျပာခြင့္ရသူ ဟိဒဲဟိကို နိရွိယမ (Hidehiko Nishiyama) က ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“မေတာ္တဆမႈအေပၚ သုံးသပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔ ငလ်င္နဲ႔ ဆူနာမီေရလႈိင္းဒဏ္ ခံခဲ့ရၿပီး တဲ့ေနာက္ ဖူကူရွီးမား ဒုိင္အိခ်ိ ႏ်ဴကလီးယားစက္႐ုံက ျပႆနာေတြအေပၚမူတည္ၿပီး မတ္လ ၁၈ ရက္ ေန႔ ေနာက္ပုိင္း ရရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ အဆင့္ (၇) အထိ တုိးျမႇင့္ သတ္မွတ္လုိက္တဲ့ အေၾကာင္း” - ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႔ ေျပာဆုိသြားတာပါ။
က်န္းမာေရးနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေပၚ အက်ဳိးဆက္ေတြ ႀကီးႀကီးမားမားႀကံဳခဲ့ရတဲ့ မေတာ္တဆမႈ ဟာ ႏုိင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္အရ မူလက အဆင့္ (၅) ရွိေနရာကေန (၇) အထိ တုိးျမႇင့္ သတ္မွတ္လုိက္တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ပ်က္စီးသြားတဲ့ ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံက ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေရဒီယုိသတၱိႂကြမႈ ပမာဏဟာ ခ်ာႏုိဘုိင္းလ္ စက္႐ုံမွာတုန္းကထက္ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
အဂၤါ, 12 ဧၿပီ 2011
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ပ်က္စီးသြားတဲ့ ဖူကူရွီးမား ႏ်ဴကလီးယား ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြအရ အႏၱရာယ္အရွိဆံုးအျဖစ္ အဆင့္တိုးျမင့္ သတ္မွတ္လုိက္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ ေပမဲ့လို႔ အေျခအေနေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္လာႏုိင္ၿပီလုိ႔ ဂ်ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ (IAEA) က ေရးဆဲြသတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားဆုိင္ရာ မေတာ္တဆမႈမွာ အျမင့္ဆုံးအဆင့္ ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ (၇) ကုိ သတ္မွတ္လုိက္တဲ့အေေၾကာင္း ဒီကေန႔ ေၾကညာၿပီး နာရီပုိင္းအၾကာမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
အခုေနာက္ဆုံး ဖူကူရွီးမားစက္႐ုံမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာကုိေတာ့ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ ခ်ာႏုိဘုိင္းလ္ စက္႐ုံက အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ အဆင့္တူ သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္း လုံၿခံဳမႈဆုိင္ရာ ေအဂ်င္စီ ေျပာခြင့္ရသူ ဟိဒဲဟိကို နိရွိယမ (Hidehiko Nishiyama) က ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“မေတာ္တဆမႈအေပၚ သုံးသပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔ ငလ်င္နဲ႔ ဆူနာမီေရလႈိင္းဒဏ္ ခံခဲ့ရၿပီး တဲ့ေနာက္ ဖူကူရွီးမား ဒုိင္အိခ်ိ ႏ်ဴကလီးယားစက္႐ုံက ျပႆနာေတြအေပၚမူတည္ၿပီး မတ္လ ၁၈ ရက္ ေန႔ ေနာက္ပုိင္း ရရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ အဆင့္ (၇) အထိ တုိးျမႇင့္ သတ္မွတ္လုိက္တဲ့ အေၾကာင္း” - ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႔ ေျပာဆုိသြားတာပါ။
က်န္းမာေရးနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေပၚ အက်ဳိးဆက္ေတြ ႀကီးႀကီးမားမားႀကံဳခဲ့ရတဲ့ မေတာ္တဆမႈ ဟာ ႏုိင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္အရ မူလက အဆင့္ (၅) ရွိေနရာကေန (၇) အထိ တုိးျမႇင့္ သတ္မွတ္လုိက္တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ပ်က္စီးသြားတဲ့ ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံက ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေရဒီယုိသတၱိႂကြမႈ ပမာဏဟာ ခ်ာႏုိဘုိင္းလ္ စက္႐ုံမွာတုန္းကထက္ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္ ဖူကူရွီးမား ညဴကလီးယားအက်ပ္အတည္း
ဂ်ပန္ ဖူကူရွီးမား ညဴကလီးယားအက်ပ္အတည္း
ဖူကူရွီးမားညဴကလီယားအက်ပ္အတည္းဟာ ပိုမိုျမင့္မားလာေနတယ္လို႕ဆိုလို႕ရပါတယ္။ အေၾကာင္း ကေတာ့ ဂ်ပန္အစိုးရက ေရဒီယုိဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈဟာ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယားဓာတ္ေပါင္းဖိုေပါက္ကြဲမႈကေန ယိုစိမ့္ထြက္ခဲ့တဲ့ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြမႈနဲ႕ ပမာဏနဲ႕ တူညီတဲ့အတြက္လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမားစက္႐ံုတ၀ိုက္ေဒသမွာ ညဴကလီယားဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈဟာ ဆိုးရြားလွတဲ့အဆင့္ကိုေရာက္ေနတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ အဆင့္ ၇ အထိ တိုးျမွင့္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဂ်ပန္အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း၀န္ခ်ဳပ္ ယုကိအို အဲဒါ့ႏိုက အဆင့္ ၇ ကို တိုးျမႈင့္လိုက္တာနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဖူကူရွီးမား ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု အနီး ေဒသမွာေနထိုင္ၾကတဲ့သူေတြကို ေတာင္းပန္လိုက္ပါတယ္။
အခုလို စံႏႈန္း(စိုးရိမ္အဆင့္)ကို ျမွင့္တင္လိုက္တာဟာ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယားေဘးသင့္ခဲ့သလိုမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးလို႕ဆိုပါတယ္။
ဒီၾကားထဲ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ရဲ႕ ရွင္းဘားရွိ ဘူတာနားမွာ ဖူကူရွီးမားခ႐ိုင္ အီ၀ါးကိ ၿမိဳ႕ပတ္၀န္းက်င္က ထြက္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို ေရာင္းခ်တဲ့ပြဲကို ယုကိအိုအဲဒါ့ႏိုသြားေရာက္ၿပီး စေတာ္ဘယ္ရီသီးေတြစားျပ ဟင္း႐ြက္ေတြ၀ယ္ျပတာေတြလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနကိုၾကည့္လို႕ရွိရင္ ဂ်ပန္အစိုးရဟာ ညဴကလီယားအႏၱရာယ္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူလူထု အၾကားမွာ ထိတ္လန္႕တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားမႈေတြမျဖစ္ေအာင္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ေနပါတယ္။
က်ဳိတိုတကၠသိုလ္ ညဴကလီယားဓာတ္ေပါင္းဖိုဌာနက ညဴကလီယား႐ူပေဗဒပညာရွင္ ပါေမာကၡ ဟီ႐ိုႏိုဘူ အူနဲဆာကိ က အစိုးရက ဒီလိုမ်ဳိးေဘးအႏၱရာယ္အဆင့္ကို တိုးျမွင့္လိုက္ေပမဲ့ စိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူးလို႕ ေျပာ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ သူဒီလိုေျပာရသလဲဆိုတာကို ”ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့တဲ့ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြမႈေတြဟာ အက်ပ္အတည္းစျဖစ္စ ကာလျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႕ က်န္းမာေရးကို တိုက္႐ိုက္ ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့အေနအထားမရွိဘူး” ဆိုၿပီး ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူက တိုင္းထြာရရွိတဲ့အခ်က္အလက္ ေတြအားလံုးကို သံုးသပ္ၿပီး ဓာတ္ေပါင္းဖိုကို ေကာင္းေကာင္းထိန္းသိမ္းကြပ္ကဲႏိုင္ၿပီလို႕ေျပာလို႕ရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာတဲ့အတြက္ ယိုစိမ့္တဲ့ပမာဏ သိသိသာသာမ်ားျပားတာမ်ဳိးမရွိဘူးဆုိတဲ့အဓိပၸာယ္ မဟုတ္ဘူးလို႕ဆိုပါတယ္။
အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း၀န္ခ်ဳပ္နဲ႕ ပါေမာကၡတို႕ရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ေတြက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္းျပည္သူေတြ အထူးသျဖင့္ ဖူကူရွီးမားဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေဒသတ၀ိုက္က လူေတြရဲ႕စိုးရိမ္စိတ္ေတြကို ေလ်ာ့က်ေစဖို႕ဆိုတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္ေနတဲ့အျပင္ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာေျပာဆိုတာမ်ဳိးမလုပ္တဲ့အတြက္ သံသယမ်က္စိနဲ႕ ၾကည့္လိုသူေတြအတြက္ မယံုၾကည္ႏိုင္တဲ့အေနအထားကို ေရာက္ေစပါတယ္။
TEPCO အရာရွိတဦးက ေရဒီယုိဓာတ္သတၱိယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈေတြဟာ လံုး၀မရပ္ေသးတဲ့အတြက္ အဲဒီလို ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့ပမာဏဟာ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္အဆင့္ကိုေရာက္လာမလား ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာ္လြန္သြားမလား ဆိုတာကို စိုးရိမ္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ညဴကလီယားေဘးကင္းေရးဆိုင္ရာေအဂ်င္စီရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ကေတာ့ ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့ပမာဏဟာ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ရဲ႕ ၁၀% ပဲရွိပါတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Surrey တကၠသိုလ္မွ ႐ူပေဗဒပါေမာကၡ ပက္ဒီေရဂင္ က ဂ်ပန္အစိုးရရဲ႕ အဆင့္ ၇ စံႏွႈန္းကို ျမွင့္လိုက္တယ္ဆိုတာက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထဲကို ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အေတာ္ကို ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေနတယ္ဆိုတဲ့သေဘာလို႕ ေျပာပါတယ္။ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္လို အဆင့္တူေပမဲ့ တကယ္တမ္းေတာ့ မတူပါဘူး လို႕ဆိုပါတယ္။ ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့ပမာဏနည္းတာရယ္။ ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့နည္းလမ္းမတူညီတာရယ္ေၾကာင့္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွ ညဴကလီယားေဘးကင္းေရးဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ ဒြန္ဟစ္ဂ္ဆဲန္ က ”က်ေနာ့္ အတြက္ကေတာ့ ဖူကူရွီးမားကို ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္နဲ႕တတန္းတည္းသတ္မွတ္တယ္ဆိုတာဟာ ဘာမွအဓိပၸာယ္ မရွိဘူး” လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
ေက်ာ္ေက်ာ္စိုး
၂၁း၁၂ နာရီ
ဧၿပီ ၁၂ ရက္၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္
ဖူကူရွီးမားညဴကလီယားအက်ပ္အတည္းဟာ ပိုမိုျမင့္မားလာေနတယ္လို႕ဆိုလို႕ရပါတယ္။ အေၾကာင္း ကေတာ့ ဂ်ပန္အစိုးရက ေရဒီယုိဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈဟာ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယားဓာတ္ေပါင္းဖိုေပါက္ကြဲမႈကေန ယိုစိမ့္ထြက္ခဲ့တဲ့ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြမႈနဲ႕ ပမာဏနဲ႕ တူညီတဲ့အတြက္လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ပန္အစိုးရက ဖူကူရွီးမားစက္႐ံုတ၀ိုက္ေဒသမွာ ညဴကလီယားဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈဟာ ဆိုးရြားလွတဲ့အဆင့္ကိုေရာက္ေနတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ အဆင့္ ၇ အထိ တိုးျမွင့္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဂ်ပန္အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း၀န္ခ်ဳပ္ ယုကိအို အဲဒါ့ႏိုက အဆင့္ ၇ ကို တိုးျမႈင့္လိုက္တာနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဖူကူရွီးမား ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု အနီး ေဒသမွာေနထိုင္ၾကတဲ့သူေတြကို ေတာင္းပန္လိုက္ပါတယ္။
အခုလို စံႏႈန္း(စိုးရိမ္အဆင့္)ကို ျမွင့္တင္လိုက္တာဟာ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ ညဴကလီယားေဘးသင့္ခဲ့သလိုမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးလို႕ဆိုပါတယ္။
ဒီၾကားထဲ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ရဲ႕ ရွင္းဘားရွိ ဘူတာနားမွာ ဖူကူရွီးမားခ႐ိုင္ အီ၀ါးကိ ၿမိဳ႕ပတ္၀န္းက်င္က ထြက္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို ေရာင္းခ်တဲ့ပြဲကို ယုကိအိုအဲဒါ့ႏိုသြားေရာက္ၿပီး စေတာ္ဘယ္ရီသီးေတြစားျပ ဟင္း႐ြက္ေတြ၀ယ္ျပတာေတြလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနကိုၾကည့္လို႕ရွိရင္ ဂ်ပန္အစိုးရဟာ ညဴကလီယားအႏၱရာယ္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူလူထု အၾကားမွာ ထိတ္လန္႕တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားမႈေတြမျဖစ္ေအာင္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ေနပါတယ္။
က်ဳိတိုတကၠသိုလ္ ညဴကလီယားဓာတ္ေပါင္းဖိုဌာနက ညဴကလီယား႐ူပေဗဒပညာရွင္ ပါေမာကၡ ဟီ႐ိုႏိုဘူ အူနဲဆာကိ က အစိုးရက ဒီလိုမ်ဳိးေဘးအႏၱရာယ္အဆင့္ကို တိုးျမွင့္လိုက္ေပမဲ့ စိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူးလို႕ ေျပာ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ သူဒီလိုေျပာရသလဲဆိုတာကို ”ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့တဲ့ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြမႈေတြဟာ အက်ပ္အတည္းစျဖစ္စ ကာလျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႕ က်န္းမာေရးကို တိုက္႐ိုက္ ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့အေနအထားမရွိဘူး” ဆိုၿပီး ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူက တိုင္းထြာရရွိတဲ့အခ်က္အလက္ ေတြအားလံုးကို သံုးသပ္ၿပီး ဓာတ္ေပါင္းဖိုကို ေကာင္းေကာင္းထိန္းသိမ္းကြပ္ကဲႏိုင္ၿပီလို႕ေျပာလို႕ရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာတဲ့အတြက္ ယိုစိမ့္တဲ့ပမာဏ သိသိသာသာမ်ားျပားတာမ်ဳိးမရွိဘူးဆုိတဲ့အဓိပၸာယ္ မဟုတ္ဘူးလို႕ဆိုပါတယ္။
အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း၀န္ခ်ဳပ္နဲ႕ ပါေမာကၡတို႕ရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ေတြက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္းျပည္သူေတြ အထူးသျဖင့္ ဖူကူရွီးမားဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေဒသတ၀ိုက္က လူေတြရဲ႕စိုးရိမ္စိတ္ေတြကို ေလ်ာ့က်ေစဖို႕ဆိုတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္ေနတဲ့အျပင္ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာေျပာဆိုတာမ်ဳိးမလုပ္တဲ့အတြက္ သံသယမ်က္စိနဲ႕ ၾကည့္လိုသူေတြအတြက္ မယံုၾကည္ႏိုင္တဲ့အေနအထားကို ေရာက္ေစပါတယ္။
TEPCO အရာရွိတဦးက ေရဒီယုိဓာတ္သတၱိယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈေတြဟာ လံုး၀မရပ္ေသးတဲ့အတြက္ အဲဒီလို ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့ပမာဏဟာ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္အဆင့္ကိုေရာက္လာမလား ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာ္လြန္သြားမလား ဆိုတာကို စိုးရိမ္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ညဴကလီယားေဘးကင္းေရးဆိုင္ရာေအဂ်င္စီရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ကေတာ့ ယိုစိမ့္ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့ပမာဏဟာ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္ရဲ႕ ၁၀% ပဲရွိပါတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Surrey တကၠသိုလ္မွ ႐ူပေဗဒပါေမာကၡ ပက္ဒီေရဂင္ က ဂ်ပန္အစိုးရရဲ႕ အဆင့္ ၇ စံႏွႈန္းကို ျမွင့္လိုက္တယ္ဆိုတာက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထဲကို ေရဒီယိုဓာတ္သတၱိၾကြတဲ့ျဒပ္ေတြ အေတာ္ကို ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေနတယ္ဆိုတဲ့သေဘာလို႕ ေျပာပါတယ္။ ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္လို အဆင့္တူေပမဲ့ တကယ္တမ္းေတာ့ မတူပါဘူး လို႕ဆိုပါတယ္။ ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့ပမာဏနည္းတာရယ္။ ပ်ံ႕ႏွံ႕တဲ့နည္းလမ္းမတူညီတာရယ္ေၾကာင့္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွ ညဴကလီယားေဘးကင္းေရးဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ ဒြန္ဟစ္ဂ္ဆဲန္ က ”က်ေနာ့္ အတြက္ကေတာ့ ဖူကူရွီးမားကို ခ်ာႏိုဘိုင္းလ္နဲ႕တတန္းတည္းသတ္မွတ္တယ္ဆိုတာဟာ ဘာမွအဓိပၸာယ္ မရွိဘူး” လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
ေက်ာ္ေက်ာ္စိုး
၂၁း၁၂ နာရီ
ဧၿပီ ၁၂ ရက္၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္
My fther would be proud of Karen army unitya
My fther would be proud of Karen army unitya
My father would be proud of Karen army unity thumbnail
Troops from the KNLA and DKBA together at a welcome ceremony for DKBA defectors in December 2010 (DVB)
By ZOYA PHAN
Published: 12 April 2011
I can’t remember how many times the Karen National Union and other ethnic political organisations have been dismissed as losing, or being on the verge of defeat. In February 1950 General Ne Win boasted to international media that victory over the Karen ‘insurgents’ would be completed by May that year. The New York Times duly reported: “Defeat of rebels withdrawing to hills would leave minor guerrillas to cope with.”
Fast-forward 61 years and still the Karen National Union (KNU) is on the verge of defeat, this time according to long-time KNU critic Ashley South, writing in a March 2011 report for the Transnational Institute and Burma Centre Netherlands. He said that “the organisation’s future looks increasingly precarious.”
When journalists and self-appointed experts have made these statements on the state of our struggle, there has often been reason to be pessimistic. There are occasions when the situation has looked bad. In 2008, my father, Padoh Mahn Sha, General Secretary of the Karen National Union, was assassinated, and other KNU leaders have found their names on a hit list with assassins searching for them in Thailand. The dictatorship has passed a new constitution in a rigged referendum, one that not only ignored all ethnic demands for rights and protection, but also required all armed ethnic groups under ceasefire to effectively surrender, and hand over their arms. More troops were stationed in Shan state and Karenni state, and in 2009 an important KNU base near the Thailand-Burma border was overrun by Democratic Karen Buddhist Army (DKBA) and Burmese army soldiers.
However, the situation recently has started to look more positive. The DKBA has split, with the old Brigade 5 refusing to become a Border Guard Force under the control of the Burmese army. The main DKBA, now a Border Guard Force, has also been severely weakened, with the Burmese army reducing its size. DKBA soldiers unhappy with Burmese commanders giving them orders are now defecting back to the KNU everyday.
Even more significantly, a new United Nationalities Federal Council has been created, a new political and military alliance of armed ethnic political parties, which for the first time in nearly 20 years unites armed ethnic political parties across the country.
And recently, Karen National Liberation Army (KNLA) soldiers were in Manerplaw, the old headquarters of the KNU which fell in 1995.
Many people have asked me what my father would have thought of these two significant developments. I cannot claim to know for sure. He had experience and wisdom that was unique, but I knew the kind of man he was, and how all his decisions and opinions were based on firm principles.
Much of the work my father did for the KNU was promoting unity – unity among the Karen, unity between ethnic nationalities, and unity with all the people of Burma. He knew it was vital we all work together to win our freedom, and that we must not let the dictatorship divide us. He travelled all over Burma, often risking his life, to promote unity between ethnic nationalities. He was also the strongest voice arguing that the KNU should offer shelter and support to students who fled the cities after the uprising in 1988. What he wanted to see is unity; that despite differences, people would work together, be different but equal, living and working for our freedom side by side.
My father always said that there is no problem between the KNU and DKBA – the real problem is between the Karen and the Burmese dictatorship. He said it is the dictatorship that divided the Karen. They set up and they control the DKBA. If the DKBA wanted to come back, if they desert and stop following the Burmese regime, stop dealing drugs, stop hurting civilians, then they can come back any time.
He would undoubtedly welcome what has happened with the split of the DKBA, that many DKBA soldiers are now fighting for their people, rather than for a dictatorship that oppresses the people. The Brigade 5 soldiers and KNLA are cooperating, and he would be encouraging greater unity and cooperation.
But I think he would have some concerns as well. Some people may be pleased to see the rest of DKBA being weakened, with fewer soldiers, and even fewer arms. The DKBA is responsible for committing serious human rights abuses, and acts as a proxy for the dictatorship. However, it is the leadership which is responsible for this, not all the ordinary soldiers. One defector I met recently had so little political knowledge that he was not even aware the DKBA acted for the dictatorship. My father would not want to see people like him swallowed by the Burmese army, only to carry on the attacks against the Karen people. He wanted them to rejoin the KNU, and help protect their people.
My father worked tirelessly for a Federal Union of Burma. He did this through the National Democratic Front. When different ethnic parties broke their agreement as part of the NDF and signed ceasefires with the dictatorship, he was very sad. Many others were very angry, as soldiers released from fighting the Kachin and others descended on Karen and Karenni states, attacking our villages. This has left a legacy of mistrust which must be overcome if the United Nationalities Federal Council is to be successful. He may also have been wondering why a new organisation has been set up, instead of those that had left the NDF simply rejoining. If the UNFC does promote ethnic unity my father would undoubtedly be glad. Ethnic political parties that have not cooperated for many years are now doing so again, but of course there is still a long way to go.
There is a great need for the people of Burma to educate each other about a federal union. We need to know and understand each other’s situation, and be tolerant of each other and our differences, to have mutual respect. This is how genuine unity can be built.
How might my father summarise this current situation? I think he would be cautious, but he would also be hopeful and optimistic. He would be working hard to build on this new unity, and these new opportunities. He would be insisting on linking with Burman-led groups as well, which is, of course, essential to get agreement for a federal union.
And I am sure he would remind those cynics who keep predicting our defeat of the words of Saw Ba U Gyi, first President of the Karen National Union: “For us surrender is out of the question.”
Zoya Phan is Campaigns Manager at Burma Campaign UK, and co-founder of the Phan Foundation. Her autobiography is published as ‘Undaunted’ in the USA, and ‘Little Daughter’ in the rest of the world.
My father would be proud of Karen army unity thumbnail
Troops from the KNLA and DKBA together at a welcome ceremony for DKBA defectors in December 2010 (DVB)
By ZOYA PHAN
Published: 12 April 2011
I can’t remember how many times the Karen National Union and other ethnic political organisations have been dismissed as losing, or being on the verge of defeat. In February 1950 General Ne Win boasted to international media that victory over the Karen ‘insurgents’ would be completed by May that year. The New York Times duly reported: “Defeat of rebels withdrawing to hills would leave minor guerrillas to cope with.”
Fast-forward 61 years and still the Karen National Union (KNU) is on the verge of defeat, this time according to long-time KNU critic Ashley South, writing in a March 2011 report for the Transnational Institute and Burma Centre Netherlands. He said that “the organisation’s future looks increasingly precarious.”
When journalists and self-appointed experts have made these statements on the state of our struggle, there has often been reason to be pessimistic. There are occasions when the situation has looked bad. In 2008, my father, Padoh Mahn Sha, General Secretary of the Karen National Union, was assassinated, and other KNU leaders have found their names on a hit list with assassins searching for them in Thailand. The dictatorship has passed a new constitution in a rigged referendum, one that not only ignored all ethnic demands for rights and protection, but also required all armed ethnic groups under ceasefire to effectively surrender, and hand over their arms. More troops were stationed in Shan state and Karenni state, and in 2009 an important KNU base near the Thailand-Burma border was overrun by Democratic Karen Buddhist Army (DKBA) and Burmese army soldiers.
However, the situation recently has started to look more positive. The DKBA has split, with the old Brigade 5 refusing to become a Border Guard Force under the control of the Burmese army. The main DKBA, now a Border Guard Force, has also been severely weakened, with the Burmese army reducing its size. DKBA soldiers unhappy with Burmese commanders giving them orders are now defecting back to the KNU everyday.
Even more significantly, a new United Nationalities Federal Council has been created, a new political and military alliance of armed ethnic political parties, which for the first time in nearly 20 years unites armed ethnic political parties across the country.
And recently, Karen National Liberation Army (KNLA) soldiers were in Manerplaw, the old headquarters of the KNU which fell in 1995.
Many people have asked me what my father would have thought of these two significant developments. I cannot claim to know for sure. He had experience and wisdom that was unique, but I knew the kind of man he was, and how all his decisions and opinions were based on firm principles.
Much of the work my father did for the KNU was promoting unity – unity among the Karen, unity between ethnic nationalities, and unity with all the people of Burma. He knew it was vital we all work together to win our freedom, and that we must not let the dictatorship divide us. He travelled all over Burma, often risking his life, to promote unity between ethnic nationalities. He was also the strongest voice arguing that the KNU should offer shelter and support to students who fled the cities after the uprising in 1988. What he wanted to see is unity; that despite differences, people would work together, be different but equal, living and working for our freedom side by side.
My father always said that there is no problem between the KNU and DKBA – the real problem is between the Karen and the Burmese dictatorship. He said it is the dictatorship that divided the Karen. They set up and they control the DKBA. If the DKBA wanted to come back, if they desert and stop following the Burmese regime, stop dealing drugs, stop hurting civilians, then they can come back any time.
He would undoubtedly welcome what has happened with the split of the DKBA, that many DKBA soldiers are now fighting for their people, rather than for a dictatorship that oppresses the people. The Brigade 5 soldiers and KNLA are cooperating, and he would be encouraging greater unity and cooperation.
But I think he would have some concerns as well. Some people may be pleased to see the rest of DKBA being weakened, with fewer soldiers, and even fewer arms. The DKBA is responsible for committing serious human rights abuses, and acts as a proxy for the dictatorship. However, it is the leadership which is responsible for this, not all the ordinary soldiers. One defector I met recently had so little political knowledge that he was not even aware the DKBA acted for the dictatorship. My father would not want to see people like him swallowed by the Burmese army, only to carry on the attacks against the Karen people. He wanted them to rejoin the KNU, and help protect their people.
My father worked tirelessly for a Federal Union of Burma. He did this through the National Democratic Front. When different ethnic parties broke their agreement as part of the NDF and signed ceasefires with the dictatorship, he was very sad. Many others were very angry, as soldiers released from fighting the Kachin and others descended on Karen and Karenni states, attacking our villages. This has left a legacy of mistrust which must be overcome if the United Nationalities Federal Council is to be successful. He may also have been wondering why a new organisation has been set up, instead of those that had left the NDF simply rejoining. If the UNFC does promote ethnic unity my father would undoubtedly be glad. Ethnic political parties that have not cooperated for many years are now doing so again, but of course there is still a long way to go.
There is a great need for the people of Burma to educate each other about a federal union. We need to know and understand each other’s situation, and be tolerant of each other and our differences, to have mutual respect. This is how genuine unity can be built.
How might my father summarise this current situation? I think he would be cautious, but he would also be hopeful and optimistic. He would be working hard to build on this new unity, and these new opportunities. He would be insisting on linking with Burman-led groups as well, which is, of course, essential to get agreement for a federal union.
And I am sure he would remind those cynics who keep predicting our defeat of the words of Saw Ba U Gyi, first President of the Karen National Union: “For us surrender is out of the question.”
Zoya Phan is Campaigns Manager at Burma Campaign UK, and co-founder of the Phan Foundation. Her autobiography is published as ‘Undaunted’ in the USA, and ‘Little Daughter’ in the rest of the world.
Subscribe to:
Posts (Atom)