“ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး” တကယ္ရႏုိင္သလား

“ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး” တကယ္ရႏုိင္သလား တူေမာင္ညိဳ ။ ဇူလုိင္လ ၈၊ ၂၀၁၂ (NLD) ပါတီကိုၾကည့္ပါ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ(၂၀၀၈) လက္ခံလိုက္တာနဲ႔ ပါတီမွတ္ပံုတင္ႏုိင္တယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ႏုိင္တယ္၊ “ေလးစားလုိက္နာ”နဲ႔ “ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္” ဆုိတဲ့ ကိစၥေတြမွာကုိ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာပါတဲ့အတုိင္း လက္ခံၿပီး အလြယ္တကူျဖတ္ေက်ာ္သြားခဲ့တာပဲမဟုတ္လား။ “ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး” ရရွိႏုိင္ဖို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ႀကံ့ဖြံ႔အစိုးရက အဆင့္ ၃ ဆင့္နဲ႔ေဆာင္ရြက္မယ္လုိ႔ တရားဝင္ေျပာၾကားထားတယ္။ - တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္အဆင့္ – ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ – ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အဆင့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီ နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ေတြလည္းဖြဲ႔စည္းေပးထားတယ္။ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အဆင့္မွာ လုပ္ငန္းတာဝန္ (၅) ရပ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွာ လုပ္ငန္းတာဝန္ (၈) ရပ္တုိ႔ကုိ “မူဝါဒ” အျဖစ္ ခ်မွတ္ေပးထားၿပီးလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ဗဟုိေကာ္မတီ၊ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ၊ မူဝါဒေတြနဲ႔ လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ေနမႈေတြကို တစ္ခုခ်င္းေလ့လာၾကည့္ၾကပါစုိ႔။ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီ ဒီ ဗဟုိေကာ္မတီကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဥကၠဌအျဖစ္တာဝန္ယူၿပီး စုစုေပါင္းအဖြဲ႔ဝင္ ၁၁ ဦးပါရွိပါတယ္။ သမၼတ ဒုတိယသမၼတ ၂ ဦး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ သမၼတရံုး၊ ညြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ တို႔ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီဗဟုိေကာ္မတီထဲမွာ “အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ”ဝင္ (၁၁) ဦးထဲက အဓိကက်သူ (၉)ဦး ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုေထာက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥကို “အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ” က ကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ေန တာျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟုိေကာ္မတီရဲ႕တာဝန္က လုပ္ငန္းေကာ္မတီကုိ မူဝါဒခ်မွတ္ေပးျခင္းနဲ႔ ႀကီးၾကပ္ျခင္းတုိ႔ကိုေဆာင္ရြက္ရမယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ သမၼတက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္(ရံုး) ကို စစ္ဆင္စစ္တက္၊ အတုိက္အခုိက္ေတြရပ္စဲထားဖုိ႔ ၫြန္ၾကားတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္တကယ့္လက္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္မွာေတာ့ KIO/KIA နယ္ေျမဘက္မွာ၊ SSPP/SSA(N) နယ္ေျမဘက္မွာ၊ KNPP နယ္ေျမ ဘက္မွာ တုိက္ပြဲေတြဆက္တုိက္ျဖစ္ပြားေနတယ္။ ၁၂၀ မမ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သမၼတရဲ႕အမိန္႔နဲ႔ၫြန္ၾကားခ်က္ကို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က မလုိက္နာဘူးလုိ႔ သံုးသပ္တဲ့သူလည္း ရွိတယ္။ အမိန္႔ အထက္ကေန ေအာက္ကို အဆင့္ဆင့္သြားေနတာျဖစ္လို႔ ေရွ႕တန္းမွာရွိေနတဲ့ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔ေတြဆီကို မေရာက္ေသး လုိ႔ပါဆိုတဲ့ အလြန္ဟာသေျမာက္တဲ့ ဆင္ေျခကိုလည္းၾကားရပါတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အမိန္႔/ညြန္ၾကားခ်က္ဆိုတာဟာ (နဝတ) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းၾကည္ ေရးတဲ့ “ႏွစ္၅၀ ေက်ာ္ ကိုယ္ေတြ႔မ်ား” စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့ “အမိန္႔ႏွစ္မ်ိဳး” သာျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒီလုပ္ငန္းေကာ္မတီကို ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစုိင္းေမာက္ခမ္းက ဥကၠ႒အျဖစ္တာဝန္ယူၿပီး စုစုေပါင္းအဖြဲ႔ဝင္ (၅၂) ဦးပါရွိပါ တယ္။ ဒုတိယဥကၠ႒ ၃ ဦးပါရွိပါတယ္။ လုပ္ငန္းေကာ္မတီရဲ႕တာဝန္မွာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီထံ အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီတင္ျပရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယဥကၠ႒ (၁) က ဒုတိယတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ၾကည္း) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစိုးဝင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ က်န္တဲ့ဒုတိယဥကၠ႒ ႏွစ္ဦးကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းေဇာ္ တုိ႔ျဖစ္ ပါတယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ႔ဝင္ေတြကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး (၇) ဦး၊ တုိင္းေဒသႀကီး ၃ ခုနဲ႔ ျပည္နယ္ ၇ ခုက သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသ ႀကီးနဲ႔ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ (၁၀) ဦး၊ တပ္မေတာ္စစ္တုိင္း (၁၀) ခုမွ တုိင္းမွဴး (၁၀) ဦး၊ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး (၁) ဦး၊ ဒုတိယေရွ႕ေနခ်ဳပ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္(တုိင္းရင္းသား) (၉) ဦး၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (တုိင္းရင္းသား) (၉) ဦးနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရအဖြဲ႔ရံုးညြန္ခ်ဳပ္ တုိ႔ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေကာ္မတီရဲ႕ဥကၠ႒ ေဒါက္တာစုိင္းေမာက္ခမ္းနဲ႔ ဒုတိယဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစိုးဝင္း တုိ႔ဟာ “အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီဝင္” ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗဟုိေကာ္မတီကုိပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းေကာ္မတီကို ပဲျဖစ္ျဖစ္ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ လမ္း ၫြန္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဟာ “အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ” ပဲျဖစ္တယ္ဆိုတာပိုၿပီးခိုင္လံုပါတယ္။ “သမၼတႀကီးသေဘာေကာင္းပါတယ္၊ေနာက္ျပန္ဆုတ္လိုသူေတြ၊ တင္းမာသူေတြရွိေနတယ္”ဆိုရင္ ေနာက္ျပန္ဆုတ္လိုသူေတြ သေဘာထားတင္းမာသူေတြဟာ “အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ” ထဲက ဘယ္သူေတြကို ရည္ၫြန္းခ်င္တာလဲ။ အစုိးရအဖြဲ႔နဲ႔စစ္တပ္ထဲက ေနာက္ျပန္ဆုတ္လိုသူေတြ၊ သေဘာထားတင္းမာသူေတြဟာ ဘယ္သူေတြလဲ။ ျပည္နယ္အဆင့္ မူဝါဒ (၅) ရပ္ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္အဆင့္မူဝါဒလုပ္ငန္းတာဝန္ (၅) ရပ္ခ်မွတ္ေပးထားတယ္လို႔ဆိုတယ္။ အဲဒီမူဝါဒလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ ၁။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈ ရပ္ဆိုင္းေရး ၂။ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီမႈ ညွိႏႈိင္းရရိွထားသည့္ သတ္မွတ္ေနရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ေရး ၃။ သတ္မွတ္ေနရာမွအပ အျခားေဒသသို႔ လက္နက္ျဖင့္သြားလာျခင္းမျပဳေရး၊ ၄။ ဆက္ဆံေရးစခန္းကို ႏွစ္ဖက္သေဘာတူေသာ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ေနရာ၌ လက္နက္မပါထားရွိေရး ၅။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေရးအဖြဲ႔ ႏွင့္ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းရန္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တရားဝင္ ဖြဲ႔စည္း ေပးရန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးမည့္အခ်ိန္ႏွင့္ေနရာတုိ႔ကို ညွိႏႈိင္းေရး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ (၁၁) ဖြဲ႔နဲ႔ထိေတြဆက္ဆံေနတယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအထဲက (၁၀) ဖြဲ႔နဲ႔ ျပည္နယ္အဆင့္ (ပဏာမအဆင့္) သေဘာတူလက္မွတ္ထိုးထားတာ (၁၀) ဖြဲ႔ရွိၿပီလို႔လည္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုပါတယ္။ ျပည္နယ္အဆင့္ (ပဏာမအဆင့္) သေဘာတူလက္မွတ္မေရးထုိးႏုိင္ေသးတာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ KIO/KIA အဖြဲ႔သာ က်န္တယ္လုိ႔လည္းေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ SSPP/SSA(N)၊ KNPP တို႔နဲ႔လည္း ပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္မႈေတြ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ SSPP/SSA(N) ရဲ႕ စခန္းကို လက္နက္ႀကီးေတြ နဲ႔ ဆက္တုိက္ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္ေနတယ္။ ဝုိင္းပတ္ေနတယ္လို႔လည္း သတင္းေတြထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ (ပဏာမအဆင့္) သေဘာတူညီခ်က္ဆုိတာဟာ လက္နက္ႀကီးနဲ႔ပစ္ခတ္တာခံရတဲ့ အဆင့္ပဲ။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မူဝါဒ လုပ္ငန္းတာဝန္ (၈) ရပ္ ၁။ ျပည္ေထာင္စုအတြင္း အၿမဲအတူတကြ ပူးေပါင္းေနထုိင္ေရး (ခြဲမထြက္ေရး) ၂။ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္မႈမၿပိဳကြဲေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာတည္တံ့ခုိင္ၿမဲေရး တုိ႔ကို သေဘာတူေရး (ဒုိ႔ အေရးသံုးပါးလက္ခံေရး) ၃။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း၊ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ႏွစ္ဖက္ပူးတြဲ၍ တရားဝင္ေဆာင္ရြက္ေရး ၄။ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားတုိက္ဖ်က္ေရးအား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ၅။ ပါတီထူေထာင္၍ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရး ၆။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအားလက္ခံရန္ ႏွင့္ျပင္ဆင္လုိသည့္ကိစၥမ်ားရွိပါက လႊတ္ေတာ္အတြင္း၌ အမ်ားသေဘာတူဆႏၵႏွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ၇။ ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းသို႔ အၿပီးအပုိင္ဝင္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ တန္းတူေနထိုင္၊ သြားလာ၊ လုပ္ကုိင္၊ စားေသာက္ေရး၊ ၈။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ တစ္ခုတည္းေသာ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ညွိႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေရး အထက္ပါ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မူဝါဒ လုပ္ငန္းတာဝန္(၈)ရပ္ကို ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အမွတ္စဥ္(၁) မွ (၄) အထိကို တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အင္အားစုေတြအေနနဲ႔ လုိက္လုိက္ေလ်ာေလ်ာရွိႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ယူဆပါတယ္။ တိတိက်က်ေတာ့ မေျပာ ႏုိင္ပါဘူး။ သူတုိ႔ကိုယ္ပုိင္ ဆုံးျဖတ္ၾကရမယ့္ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အမွတ္စဥ္ (၅) မွ (၈) အထိကေတာ့ တစ္ခ်က္ထဲနဲ႔ ေျပာရရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈) ကိုလက္ခံေရး သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွာေဆြးေႏြးၾကရမယ့္ အဓိကအခ်က္က တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြ အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈)ကို လက္ခံႏုိင္သလား/လက္မခံႏုိင္ဘူးလား ဆိုတဲ့ အခ်က္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုလက္ခံႏုိင္တာနဲ႔ က်န္တဲ့ အခ်က္ေတြက လြယ္လြယ္ကူကူ ၿပီးေျမာက္သြားမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ (NLD) ပါတီကိုၾကည့္ပါ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ(၂၀၀၈) လက္ခံလိုက္တာနဲ႔ ပါတီမွတ္ပံုတင္ႏုိင္တယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ႏုိင္တယ္၊ “ေလးစားလုိက္နာ”နဲ႔ “ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္” ဆုိတဲ့ ကိစၥေတြမွာကုိ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာပါတဲ့အတုိင္း လက္ခံၿပီး အလြယ္တကူျဖတ္ေက်ာ္သြားခဲ့တာပဲမဟုတ္လား။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အဆင့္ ဒီေနရာမွာ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒုတိယဥကၠ႒တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းရဲ႕ေျပာစကားေတြကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားၾကည့္ၾကရေအာင္။ “၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မတိုင္မီ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံု ပါ၀င္သည့္ အစည္းအေ၀းႀကီးကို ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပသြားမည္” တဲ့ “ပင္လံုကဲ့သုိ႔” ဆိုတဲ့စကားလံုးကို သူတို႔ ျဖဳတ္ထားခဲ့ၾကၿပီ။ “အစည္းအေ၀းႀကီး”လုိ႔ သံုးတာလည္းသတိျပဳပါ။ “ပင္လံု”တို႔ “ညီလာခံ”တို႔လို အစည္းေဝးႀကီးေတြဆိုတာေတြဟာ တမ်ိဳးသားလံုးနဲ႔သက္ဆုိင္တာ၊ တစ္တုိင္းတျပည္လံုးနဲ႔ သက္ဆုိင္တာေတြကို ဆံုးျဖတ္၊ခ်မွတ္ႏုိင္တယ္မဟုတ္လား။ “ပင္လံုကဲ့သို႔ညီလာခံ” သူတုိ႔မက်င္းပဝံ့ပါဘူး။ ညီလာခံကုိ ဘယ္သူက၊ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းက ဦးစီးက်င္းပမွာလဲ။ ဘယ္လုိ မူဝါဒ ေတြ သေဘာထားလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ တင္ျပေဆြးေႏြးၿပီးဆံုးျဖတ္၊ ခ်မွတ္မွာလဲ။ “က်ိဳကၠဆံ၊ ေညာင္ႏွစ္ပင္” ညီလာခံေတြကိုေတာ့ (နဝတ-နအဖ) စစ္အစုိးရက စိတ္ႀကိဳက္ စီမံေခၚယူက်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈) အတြက္ အေျခခံမူေတြကို စိတ္ႀကိဳက္ခ်မွတ္ခဲ့တယ္ မဟုတ္လား။ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈)ကို အေျခခံက်က်ျပင္ဆင္မယ့္ညီလာခံမ်ိဳး၊ အစည္းအေဝးႀကီးမ်ိဳးကို သူတုိ႔ မက်င္းပဝံ့ပါဘူး။ က်င္းပခြင့္လည္းမေပးဝံ့ပါဘူး။ “ဒုတိယပင္လံု (ဝါ) ၂၁ ရာစုပင္လံု” ဆုိတဲ့အသံေတြထြက္ေပၚလာေတာ့ ဘယ္လုိတုန္႔ျပန္ခဲ့ပါသလဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ (ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရ) ရည္ရြယ္တာကေတာ့ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံုပါဝင္တဲ့ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ (Workshop) သာျဖစ္ ပါလိမ့္မယ္။ ဦးေအာင္မင္း ေျပာတဲ့အထဲမွာ တုိင္းရင္းသားေတြလည္းပါမယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြလည္းပါမယ္။ NGOs ေတြလည္း ပါမယ္ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဘယ္လုိပံုစံ ရည္ရြယ္ေနတယ္ဆုိတာ ရွင္းပါတယ္။ ပိုရွင္းလင္းသြားေအာင္ သူေျပာတာကို ေဖၚျပပါမယ္။ “တုိင္းရင္းသားအားလံုး ပါ၀င္တဲ့ အစည္းအေ၀းႀကီး၊ အဲဒီ အစည္းအေ၀းမႇာ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြလည္း ပါမယ္။ အန္င္ဂ်ီအို ေတြလည္းပါမယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြ ပါ၀င္တဲ့ အစည္းအေ၀းႀကီးတစ္ခု ေနျပည္ေတာ္မႇာ က်င္းပပါမယ္။ က်င္းပတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကလည္း သူတို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ၊ တန္းတူညီတူ အခြင့္အေရးေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရရႇိေရးေတြ ဒါေတြ ေတာင္းဆိုၾကမယ္။ သူတို႔ေတာင္းဆိုတဲ့အခါမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမႇာ ပါတဲ့ဟာေတြ အားလံုးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ေပး လို႔ရပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒမႇာ မပါတဲ့ဟာ ေတြေတာင္းလာရင္ ေပးလို႔ မရပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ၿပီးမႇ ေပးလို႔ ရမယ့္ဟာ ေတြဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္လုပ္လို႔မရပါဘူး။” ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ၂၀၁၅ ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ပါ။ ေနာက္အစုိးရလက္ထဲကို ဒီတာဝန္ေတြမလႊဲေပးေတာ့ဘူးတဲ့ ႀကိဳးစားၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ “ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္မယ္” ဆုိရင္ျမန္မယ္ဆိုတဲ့စကားကိုလည္း ထည့္ေျပာထားပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္တဲ့ ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရအတြက္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ေဆြးေႏြးပြဲ ေအာင္ျမင္ေရးဆုိတာဟာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္အင္အားစုေတြ က ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈) ကိုလက္ခံတဲ့အေပၚမူတည္ေနပါတယ္။ “ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး” တကယ္ရႏုိင္သလား ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေရးဟာ ႏုိင္ငံေရးကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ႏုိင္ငံေရးအရ တန္းတူရည္တူ၊ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးဖုိ႔လိုပါတယ္။ “ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရး” လို႔ေျပာေနတာကလည္း ထမင္းဆီဆမ္းေရႊလင္ပန္းနဲ႔ေပးပါလုိ႔ ဖုိးလမင္းထံ ဆုပန္ေန တာမ်ိဳးျဖစ္ ေနပါ တယ္။ အစုိးရအဆက္ဆက္ “ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး” ဆုိတာေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔အထိ တုိင္းျပည္မွာၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိခဲ့ ပါဘူး။ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအလုိက္၊ အစုအဖြဲ႔အလိုက္၊ အဖြဲ႔အစည္းအလုိက္ လက္နက္ခ်တာ၊ အလင္းဝင္တာ၊ လက္နက္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လဲလွယ္တာ၊ လက္နက္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလဲလွယ္တာ စသျဖင့္ နာမည္မ်ိဳးစံုေပးထားတဲ့ အလဲအထပ္ေတြေတာ့ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အရင္းစစ္ လိုက္ေတာ့ လက္နက္ခ်တာနဲ႔အဖြဲ႔အစည္းဖ်က္သိမ္းခံရတာပဲမဟုတ္ပါလား။ လက္နက္ခ်သူခ်သြားေပမယ့္။ ပ်က္တဲ့အဖြဲ႔ အစည္း ေတြ ပ်က္သြားေပမယ့္။ ျပည္တြင္းစစ္ကျဖစ္ၿမဲျဖစ္လ်က္ပါ။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ေဝးကြာၿမဲေဝးေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈)ကို လက္ခံရမယ္ဆိုၿပီး အက်ပ္ကုိင္ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေခ်ာ့ျမွဴနည္း၊ စစ္ေရး ဖိအားေပးၿပီးၿခိမ္းေခ်ာက္အက်ပ္ကိုင္တဲ့နည္းေတြနဲ႔ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လက္ေတြ႔က်ၿပီး ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲႏုိင္မယ့္ ညီၫြတ္ေရးနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရပါမယ္။ ဒီအတြက္ဆိုရင္အင္အားစုအားလံုးပါဝင္ႏုိင္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအရ တန္းတူရည္တူ၊ ဒီမုိကေရစီနည္းက်ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏုိင္တဲ့ “ပင္လံု ကဲ့သို႔ ညီလာခံႀကီး”တစ္ခုက်င္းပဖို႔ မုခ်လုိအပ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအရ တန္းတူရည္တူ၊ဒီမုိကေရစီနည္းက်ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥေရာပခရီးစဥ္မွာ အခုလို ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုတာကိုလည္း သတိျပဳမိပါတယ္။ “သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔ၿပီးေဆြးေႏြးတုိင္ပင္တာဟာ တကယ့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲလို႔ မျမင္ေၾကာင္း၊ တကယ့္ႏုိင္ငံေရး ေဆြး ေႏြးမႈဆုိတာဟာ ဒါထက္ ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔ဖို႔လုိပါတယ္ ” လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္းမွာေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ “တကယ့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ” ဆိုတာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုလုိလည္း ရွင္းလင္းစြာေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ “တကယ့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဆိုတာ ဟာ အားလံုးစားပြဲဝိုင္းမွာထုိင္ၿပီးေတာ့ သက္ဆုိင္တဲ့သူေတြ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ေတြလည္းပါရမယ္၊ က်မတို႔ အစုိးရဘက္က လူေတြလည္းပါရမယ္။ အတုိက္အခံဘက္က လူေတြလည္းပါရမယ္။ က်မတို႔တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္းပါရမယ္” ဆိုလုိတာေတာ့ သက္ဆုိင္တဲ့သူေတြ “တုိင္းရင္းသား၊ အစုိးရ၊ အတုိက္အခံ”ေတြ ပါဝင္ရမယ္လို႔ေျပာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရထားဝန္ႀကီးဦးေအာင္မင္းတုိ႔ ေျပာေနတဲ့ “တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ပါ၀င္တဲ့ အစည္းအေ၀းႀကီး” နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ေျပာေနတဲ့ “တကယ့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ” ဆိုတာေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြ ခဏခဏေျပာခဲ့ၾကဖူးတဲ့ “သံုးပြင့္ဆုိင္ေတြ႔ ဆံုေဆြးေႏြးေရး” ဆုိတာေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္သံုးသပ္ၾကည့္ဖို႔လည္းလုိအပ္လိမ့္မယ္လု႔ိယူဆပါတယ္။ ညြန္း - ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရုံး၊ အမိန္႔အမွတ္ ( ၁၂/၂၀၁၂) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၃ ရက္ (၁၉ ေမ ၂၀၁၂ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ) – ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီ ပထမအႀကိမ္အစည္းအေဝး (၄ ဇူလုိင္ ၂၀၁၂ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ) - စက္မႈဝန္ႀကီးဌာန၊ ရထားပုိ႔ေဆာင္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ လဝကဝန္ႀကီးဌာနမ်ားမွ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ားေတြ႔ဆံုပြဲ (EMG – ၂ ဇူလုိင္ ၂၀၁၂) - OSLO Forum တြင္ ဘီဘီစီ ၏ ေမးခြန္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျဖၾကားခ်က္ (အသံဖိုင္ ဘီဘီစီျမန္မာဘာသာ၊ အြန္လိုင္း ၁၈ ဇြန္ ၂၀၁၂)