ဖူးတကဲရဲ ့ဖားစည္

ဒီစာမူဟာ ပိုးကရင္ေတြရဲ႕ရာဇ၀င္သမိုင္း အယူအဆ သေဘာတခုလည္းျဖစ္တယ္။ ပံုျပင္ဒ႑ာရီလိုလဲျဖစ္တယ္။

၁၉၅၀-၅၁ ခုႏွစ္ေလာက္က ကရင္ေခါင္းေဆာင္ ေစာဘဦးႀကီးဟာ အခုကရင္ျပည္နယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ ့ကို

ေရာက္လာတုန္း လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ ့ ေဒါနေတာင္ကိုျဖတ္ၿပီး ျမ၀တီကို ကားတစီးနဲ ့သြားတယ္။

အဲဒီကားရဲ ့ေဘးမွာ 'ေထာ္မဲပါး' ဆိုတဲ့စာလံုးကိုကားရဲ ့အမည္အျဖစ္ေရးထားတယ္။ ဒီအမည္ကိုဖတ္ရၿပီးေနာက္ ေထာ္မ့ဲ

ပါဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္ကို ဒီပံုျပင္ေပးပို ့တဲ့ကြ်န္ေတာ္မိတ္ေဆြက စံုစမ္းတယ္။ ဒီလိုစံုစမ္းေတာ့ တရြာတပုဒ္ဆန္းျဖစ္ေနတယ္။

က်က်နနေျပာျပႏုိင္သူ ရွာမရျဖစ္ေနတယ္။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ေရာက္တဲ့အခါမွ ေမာ္လၿမိဳင္ က်ဳိက္သံလံေစတီရဲ႕အနီး ေတာင္

ရုိးတန္းရွိ ေတာင္စြန္းေက်ာင္းမွာ သီတင္းသံုးေနတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသား ရဟန္းေတာ္ ဦးစႏၵဆီမွာ ေထာ္မဲပါးရဲ ့ အေၾကာင္း

ကို ျပည့္ျပည့္ရေတာ့တယ္။

ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား အေလးအျမတ္ ယူဆထားရာျဖစ္တဲ့ ေထာ္မဲပါးအေၾကာင္းဟာ ဒီလိုပါ . . .

အလြန္ေရွးက်တဲ့အခါတုန္းကမဲ့ေလးစီးဆိုတဲ့ ( မဲ့လံေခ်ာင္း၊သထံုခရုိင္ ဘီးလင္းက်ဳိက္ထိုဘက္မွာရွိတယ္ ) အရပ္မွာ ဖူး

ေမာ္ေတာ္လို ့ေခၚတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားတေယာက္ရွိတယ္။ အဲဒီ ဖူးေမာ္ေတာ္ကရင္အမ်ဳိးသားဟာ မဲ့ေလးစီးအရပ္မွာ တ

ေယာက္ထဲ ေတာင္ယာပဲခင္းစိုက္ပ်ဳိးၿပီး အသက္ေမြးေနတယ္။ ဒီလိုေတာင္ယာလုပ္ရင္းေနခဲ့ေတာ့ တေန ့မွာ ခါးေစာင္း

ေလာက္ရွိၿပီး အလြန္သန္စြမ္းေကာင္းမြန္တဲ့ သူ ့ေတာင္ယာကစပါးပင္ေတြကိုၾကၫ့္ၿပီး ၾကည္ႏူးႏွစ္သိမ့္ေနတုန္း ၀က္သိုး

ႀကီးတေကာင္ဟာ ေတာစပ္ကထြက္လာၿပီး သူ ့ေတာင္ယာက စပါးပင္ေတြကို ဖ်က္ဆီးစားေသာက္ေနတာ ေတြ ့ရတယ္။

အဲဒါကိုျမင္တာနဲ ့ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ အလြန္စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ၿပီး ကိုင္စြဲေနၾကျဖစ္တဲ့ လွံတံကို တဲမွာျပန္ယူၿပီး ၀က္ႀကီး

ေနာက္ကိုလိုက္တယ္။ ၀က္ႀကီးဟာ လွံတံကိုင္စြဲၿပီးလိုက္လာတဲ့ ဖူးေမာ္ေထာ္ကိုျမင္တဲ့အခါ ေတာထဲကို၀င္ေျပးတယ္။ ဖူး

ေမာ္ေတာ္ကလဲ ၀က္ႀကီးကိုမမိရင္မေနဘူး သတ္မယ္လို ့အားခဲၿပီး ၀က္ေနာက္ကိုလိုက္တယ္။ ဒီလိုမ်က္ျခည္မျပတ္၀က္

ေနာက္ကို လိုက္သြားတဲ့အခါ ေလးေကဆိုတဲ့အရပ္ကိုေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီတုန္းကေလးေကအရပ္မွာ အိမ္ေျခအေတာ္

အတန္းမ်ားတဲ့ ရြာႀကီးတရြာရွိၿပီးျဖစ္တယ္။ အဲဒီရြာကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ေတာင္ေပၚကရင္အေခၚ "တေကြာ" ပိုးကရင္အေခၚ

"ခ်ေခါင္" ျမန္မာလိုေခၚၾကတဲ့ "ေစာ္ကဲ" တေယာက္ရွိတယ္။

အဲဒီေစာ္ကဲမွာ အလြန္လွတဲ့ 'ေနာ္သဒါ' လို ့ေခၚတဲ့ သမီးပ်ဳိတေယာက္ရွိတယ္။ ကရင္အမ်ဳိးသားေတြေနတဲ့ေဒသမွာ အဲဒီ

တုန္းကစၿပီးကေန ့ထက္ထိ ဓေလ့ထံုးစံတခုရွိတယ္။ အဲဒီဓေလ့ဟာ တကယ္လို ့ သမီးပ်ဳိတေရာက္ရွိရင္ အဲဒီသမီးပ်ဳိ အ

ခ်ိန္တန္အရြယ္ေရာက္လို ့ လက္ထပ္မဂၤလာလုပ္တဲ့အခါမွာ အဲဒီမဂၤလာေဆာင္မွာေကြ်းဘို ့ အပ်ဳိေဖၚ၀င္ကတဲကႀကိဳတင္

ၿပီး ၀က္တေကာင္(အပ်ဳိ၀က္)ကို ေမြးထားၾကရတဲ့ ဓေလ့ရွိဘဲ။ လက္ထပ္မဂၤလာလုပ္တဲ့အခါ အဲဒီ၀က္ကိုသတ္ၿပီး ေရာက္

လာတဲ့ဧၫ့္ပရိသတ္ေတြကို ေခါင္ရည္အရက္ေတြနဲ ့ ဧၫ့္ခံၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေကၽြးေမြးၾကတယ္။ ေလးေကရြာက ေစာ္

္ကဲကလဲ သမီးပ်ဳိ ေနာ္သဒါအတြက္ လက္ထပ္ပြဲမွာေကြ်းဘို ့ ေတာင္ေပၚကရင္အေခၚ ' ေထာ္ဖေကြာ္ ' ၊ ပိုးကရင္အေခၚ

' ထြတ္ဖေကြာင္ ' ေခၚ ခါးမွာအျဖဴပတ္ရွိတဲ့ (ခါးပတ္နဲ ့)၀က္ထီးႀကီးတေကာင္ကို ေမြးျမဴထားတယ္။ ေစာ္ကဲသမီးေနာ္သ

ဒါရဲ ့ ၀က္ထီးႀကီးဟာ ခြန္အားဗလသန္တဲ့အျပင္ အလြန္ထူးဆန္းတဲ့၀က္ႀကီးျဖစ္တယ္။ ထူးဆန္းပံုက ဒီ၀က္ရဲ ့အစြယ္ႏွစ္

ေခ်ာင္းဟာ တေခ်ာင္းက ေရႊအစြယ္ျဖစ္ၿပီး၊ တေခ်ာင္းကေငြအစြယ္ျဖစ္ေနတယ္။

ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့ေတာင္ယာကို သြားၿပီးဖ်က္ဆီးတဲ့၀က္ႀကီးဟာ တျခားမဟုတ္၊ ေစာ္ကဲသမီး ေနာ္သဒါရဲ ့ ခါးပတ္ျဖဴနဲ ့၀က္

ႀကီး “ေထာ္ဖေကြာ”ဘဲျဖစ္တယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ကလိုက္တဲ့အတြက္ သူ ့ေနရာ ေလးေကရြာကို ျပန္ေျပးလာတာျဖစ္တယ္။

ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ၀က္ႀကီး ေလးေကရြာကို ၀င္သြားတာျမင္တဲ့အခါ ဆက္မလိုက္ေတာ့ဘဲ ရြာျပင္ရွိ “ ဖိတုံႏုံ ့” လို ့ေခၚတဲ့

အဖြားအိုတေယာက္ရဲ ့ အိမ္ကို၀င္ၿပီးေနလိုက္တယ္။ ဖိတုံႏံု ့ကို သူဟာမဲေလးစီအရပ္ကျဖစ္ၿပီး သူ ့ေတာင္ယာကိုလာဖ်က္

ဆီးတဲ့ ၀က္ႀကီးကိုလိုက္တဲ့အခါ အခုဒီအရပ္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ တည္းခိုစရာမရွိလို ့ ရက္နဲနဲေလာက္တည္းခိုခြင့္ေပး

ပါလို ့ ခြင့္ေတာင္းတယ္။ ဖိတံုႏုံ ့ကလည္း သူ ့အိမ္မွာတည္းလိုက တည္းခိုေနႏုိင္ပါတယ္၊ ျပန္ခ်င္တဲ့အခါမွျပန္ႏိုင္ပါတယ္။

သူ ့မွာလဲ သားသမီးမရွိလို ့ တသက္လံုးေနခ်င္ယင္လဲ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ လက္ခံပါမယ္လို ့ ေျပာတယ္။

အမယ္အိုဖိတံုႏံု ့ဟာ အလြန္သေဘာေကာင္းသူျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ အမယ္အိုရဲ ့အိမ္မွာတည္းခိုမိတာနဲ ့

အလြန္ခ်စ္ခင္ေလးစားလာတယ္။ အိမ္အလုပ္မွန္သမွ်လဲ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ကိုင္ေပးတယ္။ ဖိတုံႏံု ့ကလဲ ဖူးေမာ္ေတာ္ကို သား

အရင္းေလာက္ခ်စ္လာတယ္။ အမယ္အို ဖိတုံႏံု ့ရဲ ့ ေျပာျပခ်က္အရ ဖူးေမာ္ေတာ္ေတာင္ယာကိုသြားၿပီး ဖ်က္ဆီးတဲ့ ၀က္

ႀကီးဟာ အဲဒီရြာရဲ ့အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ တေကြာ “ေစာ္ကဲ” သမီးရဲ ့၀က္ႀကီးျဖစ္တာကို သိရတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘူး၊ ေရႊ

အစြယ္နဲ ့ေငြအစြယ္တဖက္ဆီရွိတဲ့ ဒီ “ေထာ္ဖေကြာ္” ေခၚတဲ့၀က္ႀကီးကို ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္ႏိုင္သူေပၚလာရင္ သမီးပ်ဳိေနာ္

သဒါနဲ ့ေပးစားမယ္လို ့ ေစာ္ကဲႀကီးက ေက်ညာထားတာကိုလဲ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ၀က္ႀကီးကို နဂုိက

တည္းက အၿငိဳးထားလိုက္လာတာလဲျဖစ္၊ တခါ၀က္ႀကီးကိုသတ္ႏုိင္ယင္ သမီးနဲ ့ေပးစားမဲ့အေၾကာင္းကို ၾကားရျပန္ေတာ့

ဖူးေမာ္ေတာ္က ၀က္ႀကီးနဲ ့သူသတ္မယ္လို ့ ဖိတုံႏံု ့ကတဆင့္ အေၾကာင္းၾကားလိုက္တယ္။

တရပ္တေက်းက ေရာက္လာတဲ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ဆိုသူဟာ ဘယ္သူမွ ယွဥ္ၿပိဳင္မသတ္၀ံ့တဲ့ ၀က္ႀကီးနဲ ့သတ္ေတာ့မဲ့ သတင္း

ဟာ ရြာကေလးထဲမွာတခါထဲ ခ်က္ျခင္းပ့ံ်ႏွံ ့သြားတယ္။ ရြာသူရြာသားေတြဟာ ဖူးေမာ္ေတာ္နဲ ့ ၀က္ႀကီး ယွဥ္ၿပိဳင္သတ္မဲ့

ေနရာကို ေရာက္လာၾကတယ္။ ေစာကဲႀကီးဟာ ၀က္စားက်င္းက၀က္ႀကီးကို လြတ္ထုတ္လိုက္တဲ့အခါ ၀က္ႀကီးဟာဖူးေမာ္

ေတာ္ရွိရာကို တဟုန္ထိုးေျပးလာၿပီးပက္တယ္။ ဒီေတာ့ ဖူးေမာ္ေတာ္က လွံနဲ ့ဆီးၿပီးထိုးလိုက္ေတာ့ လွံခ်က္ထိတာနဲ ့ခ်က္

ခ်င္း ၀က္ႀကီးဟာ ကၽြဲေလာက္နီးနီးႀကီးသြားတယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ဒီအျဖစ္ကိုေတြ ့တဲ့အခါ အလြန္အံ့ၾသသြားတယ္။ ဒါ

ေပမဲ့ဆက္ၿပီးခုခံရအုံးေတာ့မယ္လို ့အားတင္းၿပီး ေနာက္ထပ္တေခါက္ ေျပးၿပီး၀င္လာတဲ့ ၀က္ႀကီးကိုလွံနဲ ့ စိုက္ထိုးလိုက္

ျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြဲေလာက္ႀကီးေနတဲ့၀က္ႀကီးဟာ လွံနဲ ့ထိတဲ့အခါမွာ ထူးထူးဆန္းဆန္း ဆင္ေပါက္ႀကီးတေကာင္

ေလာက္အထိတိုးၿပီး ႀကီးသြားတာကို ေတြ ့ရျပန္တယ္။ လာၾကၫ့္တဲ့ပရိသတ္ေတြက ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ၀က္ႀကီးရဲ ့အစြယ္

ဖ်ားမွာမခ်ိမဆံ့ ေသသြားမဲ့အျဖစ္ကို ေတြးၾကၿပီး ရင္တမမနဲ ့ၾကၫ့္ေနၾကတယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ကလဲ သူဟာ၀က္

ႀကီးရဲ ့ အစြယ္ဖ်ားမွာ ေသရေတာ့မယ္လို ့ ေတြးၿပီးအားေလွ်ာ့စျပဳလာတယ္။

အဲဒီ အေျခအေနမွာ ပရိသတ္ထဲက “အားမေလွ်ာ့နဲ ့ဖုိးခြား ဆက္ခုခံပါ၊ မင္းအမွန္ဘဲအႏိုင္ရမယ္” လို ့ ေအာ္တဲ့အသံအခု

ကို ၾကားရေတာ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ အားတက္လာျပန္တယ္။ ဒီအသံရွင္ဟာတျခားမဟုတ္ဘူး၊ ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့ေက်းဇူးရွင္

ဖိတုံႏုံ ့ အဖြားအိုရဲ ့အသံဘဲ။ ၀က္ႀကီးဟာ ဖူးေမာ္ေတာ္ရွိရာကို တအားေျပး၀င္လာတဲ့အခါ အလစ္မေပးတဲ့ ဖူးေမာ္ေတာ္

၀က္ႀကီးေဘးကိုလွံနဲ ့ ေျပးေထာက္လိုက္တယ္။ ဒီေတာ့၀က္ႀကီးဟာ အသံက်ယ္က်ယ္ႀကီးေအာ္ၿပီး ေသသြားတယ္။ လာ

ၾကၫ့္ၾကတဲ့ ပရိသတ္ေတြကလဲ ေကာင္းခ်ီးၾသဘာေပးၾကတယ္။ ေစာ္ကဲႀကီးဟာ ၀က္ႀကီးကိုသတ္ႏိုင္တဲ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ကို

ၾကၫ့္ၿပီး အလြန္ေၾကနပ္သေဘာက်တယ္။ ေနာင္အခါမွာ ဒီလူငယ္ဟာ သူ ့ေနရာကိုယူၿပီး ရပ္ရြာကိုေကာင္းေကာင္းအုပ္

ခ်ဳပ္ႏုိင္တဲ့ ေစာ္ကဲျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို ့လဲ သူယံုၾကည္တယ္။

အဲဒီေန ့မွာ ကတိအတိုင္း ေစာ္ကဲႀကီးဟာ ဖူးေမာ္ေတာ္နဲ ့သူ ့သမီးေနာ္သဒါကို လက္ထပ္ေပးလိုက္တယ္။ လက္ထပ္ပြဲမွာ

၀က္ႀကီးရဲ ့အသားကိုေကာင္းေကာင္းခ်က္ျပဳတ္ၿပီး အရက္ေခါင္ရည္ေတြနဲ ့ ေသာက္စားေပ်ာ္ျမဴးၾကရတဲ့အတြက္ ရြာသား

ေတြကလဲ အလြန္ေၾကနပ္ သေဘာက်ေနၾကတယ္။ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲၿပီးတာနဲ ့ ေစာ္ကဲႀကီးဟာ သမက္ျဖစ္တဲ့ ဖူးေမာ္

ေတာ္ကို သူ ့“ တေကြာ္ ” ေစာ္ကဲရာထူးကို လႊဲအပ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒီေနာက္ ေသသြားတဲ့၀က္ႀကီးရဲ ့ ေရႊနဲ ့ေငြအစြယ္ ႏွစ္

ေခ်ာင္းကိုလဲ ဖူးေမာ္ေတာ္ကိုအပ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ၀က္စြယ္ရဲ ့တန္ခိုးေၾကာင့္ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ပိုၿပီးဂုဏ္ႀကီးလာတယ္။

ေလးေကရြာမွာ ေစာ္ကဲႀကီးလုပ္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္လာတဲ့ ေနာ္သဒါရဲ ့ မိခင္ဖခင္ေတြဟာ အဲဒီအရပ္က ကရင္ေတြမဟုတ္ဘူး၊

ေျမာက္ဘက္အရပ္ 'ထီးေဆေမ့' ရြာေခၚတဲ့ သဲပူေခ်ာင္းႀကီးတခုရဲ ့ ေျမာက္ဖက္အရပ္ေဒသက ဆင္းလာၾကတဲ့ ကရင္အ

မ်ဳိးသားေတြသာျဖစ္တယ္။ ေစာ္ကဲႀကီးဟာ သူ ့ေစာ္ကဲရာထူးကို ဖူးေမာ္ေတာ္ကိုအပ္ၿပီးေတာ့ သူ ့အရပ္ျဖစ္တဲ့ ထီးေဆမဲ့

ရြာ ေျမာက္ဘက္အရပ္ကို ျပန္သြားတယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ေနာ္သဒါနဲ ့ေပါင္းလာခဲ့ေတာ့ သားတေယာက္ ထြန္းကားလာ

တယ္။ အဲဒီသားဦးကိုအမည္မွၫ့္တဲ့အခါ ေရႊ၀က္စြယ္ ေငြ၀က္စြယ္၂ေခ်ာင္းကို ဖူးေမာ္ေတာ္က သားဦးကို ေပးလိုက္တာ

ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး “ဖေထာ္မဲ” လို ့ေခၚၾကတယ္။ (ဖေထာ္မဲ-ေမာင္၀က္စြယ္) တနည္းအားျဖစ္ သူ ့ဖခင္ျဖစ္တဲ့ ဖူးေမာ္

ေတာ္ဆီမွာ တန္ခိုးထက္ျမက္တဲ့ ၀က္စြယ္ရွိတာေၾကာင့္ (ေထာ္မဲပါး) လို ့ေခၚၾကေသးတယ္။ (ေထာ္မဲပါး-သူ ့အေဖဆီမွာ

၀က္အစြယ္ရွိတဲ့လူ) ၊ ေထာ္မဲ-၀က္စြယ္ ၊ ပါး-အေဖ)။

ေထာ္မဲပါးကိုေမြးၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏွစ္နဲနဲၾကာတဲ့အခါ ဖူးတကဲလို ့ေခၚတဲ့ သားတေယာက္ကို ေမြးျပန္တယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ

သားေတြျဖစ္တဲ့ ေထာ္မဲပါးနဲ ့ဖူးတကဲကို အလြန္ခ်စ္တာေၾကာင့္ သူလုပ္တဲ့ေတာင္ယာကို ေန ့တိုင္းေခၚသြားေလ့ရွိတယ္။

ေတာင္ယာမွာအားေနတဲ့အခါ သားေတြကို ေလးပစ္အတတ္၊ ဓားခုတ္အတတ္မ်ား သင္ေပးေလ့ရွိတယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့

ေတာင္ယာဟာ စပါးအထြက္ေကာင္းေပမဲ့ ေမ်ာက္ေတြရဲ ့ေႏွာက္ယွက္တာကို အၿမဲခံေနရတယ္။ အလြန္ႀကီးတဲ့ေမ်ာက္

ႀကီးတေကာင္ဟာ ေမ်ာက္ေတြကိုေခါင္းေဆာင္ၿပီး ေတာင္ယာကိုလာၿပီး အၿမဲဖ်က္ဆီးစားေသာက္ေလ့ရွိတယ္။ ေခ်ာက္

လွန္ ့ေမာင္းလိုက္တဲ့ခဏမွာ တျခားကို တိမ္းေရွာင္သြားတယ္၊ လူလစ္တာနဲ ့ျပန္လာၿပီး ဖ်က္ဆီးၿမဲ ဖ်က္ဆီးျပန္တယ္။

ေမ်ာက္ေတြေၾကာင့္ စိတ္ညစ္ေနတဲ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ တေန ့ေတာ့ ေတာင္ယာကိုေရာက္လာၿပီး ေမ်ာက္ေတြရဲ ့ အမူအ

ယာအားလံုးကိုသိဖို ့ ေတာင္ယာထဲမွာစင္းစင္းႀကီးအိပ္ၿပီး ေသေယာင္ေဆာင္ေနၾကၫ့္တယ္။ မၾကာခင္ေမ်ာက္အုပ္ႀကီး

ဟာ ေတာင္ယာထဲကိုေရာက္လာၾကတယ္။ ဒီေတာ့ေခါင္းေဆာင္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ေမ်ာက္ႀကီးဟာ စန္ ့စန္ ့ႀကီးေသေနတယ္

ထင္တဲ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ကိုျမင္ေတာ့ ေမ်ာက္ေတြကို “အေဆြတို ့ ငါတို ့ရဲ ့ေက်းဇူးရွင္ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ ေသသြားရွာၿပီ၊ သူ ့

ေတာင္ယာကစပါးေတြကို စားေနၾကရတဲ့ ငါတို ့မွာ သူမရွိတဲ့ေနာက္ စပါးေတြကိုေကာင္းေကာင္းစားရေတာ့မွာ မဟုတ္

ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ငါတို ့ဟာ၀မ္းနည္းတဲ့အထိမ္းအမွတ္နဲ ့ ေက်းဇူးရွင္ဖူးေမာ္ေတာ္ကို သၿဂၤဳိဟ္လိုက္ၾကပါစို ့” လို ့ေျပာလိုက္

တဲ့အခါ ေမ်ာက္အုပ္ႀကီးဟာ အလြန္၀မ္းနည္းၾကလို ့ ငုိၾကတယ္။

ဒိေနာက္ ေမ်ာက္တခ်ဳိ ့ဟာ ေတာထဲ၀င္ၿပီး အလြန္နာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ေရႊဖားစည္တလံုးနဲ ့ ေငြဖားစည္တလံုးကိုယူ

လာၾကၿပီး ေသေနတယ္ထင္တဲ့ဖူးေမာ္ေတာ္ကို ၀ိုင္းၿပီး ဖားစည္ကိုတီးကာ ေအာက္ပါသီခ်င္းကိုဆိုၾကတယ္။

သီခ်င္းက . . .

“ဖူးေမာ္ေတာ္၊ သီးတေကာ္ေကာ္၊

ေအးေဟာ္၊ ေအးေဟာ္၊

ဖူးေမာ္ေတာ္၊ သီးတကာကာ၊

ေအးဟာ၊ ေအးဟာ” လို ့ဆိုၿပီးငိုၾကတယ္။

အဓိပၸာယ္က ...

ဖူးေမာ္ေတာ္ႀကီး၊ ေသသြားပါကလားေနာ္၊

ေအးေဟာ္၊ ေအးေဟာ္။

ဖူးေမာ္ေတာ္ႀကီး၊ ေသလို ့သြားရွာ၊

ေအးဟာ၊ ေအးဟာ” ဆိုတာျဖစ္တယ္။

ေသဟန္ေဆာင္ေနတဲ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ဟာ အဲဒါေတြကိုႀကဳံေတြ ့ရတဲ့အခါ အလြန္ရယ္ခ်င္တာနဲ ့ မေအာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ အသံ

က်ယ္က်ယ္နဲ ့ ရက္လိုက္တယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့ရယ္သံကို ရုတ္တရက္ၾကားရတဲ့ေမ်ာက္ေတြဟာ လန္ ့ၿပီး ေျခဦးတၫ့္ရာ

ကို ထြက္ေျပးၾကတယ္။ သူတို ့တီးေနတဲ့ ေရႊဖားစည္နဲ ့ ေငြဖားစည္ကိုေတာင္ မယူႏိုင္ေတာ့ဘဲ အဲဒီေနရာမွာ ပစ္ခ်ထားခဲ့

ၾကတယ္။ ဖူေမာ္ေတာ္လဲ အိပ္ရာကထၿပီး ေမ်ာက္ေတြယူမသြားဘဲ ခ်ထားပစ္ခဲ့တဲ့ ဖားစည္ ၂ လံုးကိုယူၿပီး အိမ္ကိုျပန္ခဲ့

တယ္။ အဲဒီဖားစည္ေတြဟာ သာမညဖားစည္ေတြမဟုတ္၊ တီးလိုက္ယင္ ဖားစည္သံၾကားရတဲ့ရန္သူေတြဟာ ေၾကာက္ၿပီး

ထြက္ေျပးၾကတယ္။ မိုးေခါင္တဲ့အခါတီးလိုက္ယင္ မိုးရြာတယ္၊ ေရာဂါထူတဲ့အခါတီးလိုက္ယင္ ေရာဂါကင္းတယ္။သေဘာ

ကေတာ့ အဲဒီဖားစည္ကိုတီးလိုက္ယင္ တိုင္းျပည္စည္စည္ကားကားနဲ ့သာယာ၀ေျပာတယ္လို ့ဆိုတယ္။

ေရႊ၀က္စြယ္နဲ ့ေငြ၀က္စြယ္ရွိတာအျပင္ ေရႊဖားစည္နဲ ့ေငြဖားစည္ကို ထပ္ရတဲ့အခါ ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့ဂုဏ္သတင္းဟာ ပိုႀကီး

လာၿပီး အေ၀းကိုပ်ံ ့သြားတယ္။ တခါအလြန္သူရသတၱိနဲ ့ျပၫ့္စံုတဲ့ ေထာ္မဲပါးနဲ ့ ဖူးတကဲေခၚတဲ့ သားလူစြမ္းေကာင္း ႏွစ္

ေယာက္ကလဲရွိတဲ့အတြက္ ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့ၾသဇာဟာ ရပ္ေ၀းရပ္နီးပ်ံ ့ၿပီး ေက်ာ္ၾကားသြားျပန္တယ္။ ႏွစ္ေတြေတာ္ေတာ္

ၾကာလို ့ ဖူးေမာ္ေတာ္ အိုမင္းမစြမ္းရွိလာတဲ့အခါ သူ ့ေစာ္ကဲဘြဲ ့ကို သားႏွစ္ေယာက္အား အပ္လိုက္တယ္။ သူပိုင္တဲ့နယ္

ေတြကလဲ အလြန္က်ယ္လာတဲ့အတြက္ သားႏွစ္ေယာက္ကို အညီအမွ်ခြဲၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေစဘို ့ စီစဥ္လိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ

ေန ့ေတာ့ သားႏွစ္ေယာက္ကိုေခၚၿပီး “ဖိုးခြာတို ့(သားတို ့) သင္တို ့ႏွစ္ေယာက္ဟာ ေနာင္ငါမရွိတဲ့ေနာက္ တေယာက္နဲ ့

တေရာက္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ၾကင္ၾကင္နာနာေနထိုင္ၾကရမယ္။ အခုငါဟာအသက္ႀကီးလာၿပီး၊ ငါအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့နယ္ေတြကို သင္

တို ့ႏွစ္ေယာက္ အညီအမွ်ခဲြၿပီး ယူၾကေပေတာ့။ ငါပိုင္တဲ့ ၀က္စြယ္ႏွစ္ေခ်ာင္းနဲ ဖားစည္ႏွစ္လံုးမွာ ေရႊဖားစည္ကိုယူတဲ့လူ

ဟာ ေငြ၀က္စြယ္ကိုယူပါ။ က်န္တဲ့ ေငြဖားစည္ကိုယူတဲ့သူဟာ ေရႊ၀က္စြယ္ကို ယူရမယ္လို ့ေျပာဆိုၿပီး မၾကာခင္ ဖူးေမာ္

ေတာ္ဟာ ေသသြားတယ္။ ဖူးေမာ္ေတာ္ရဲ ့အေလာင္းကိုသားျဖစ္ၾကတဲ့ ေထာ္မဲပါးနဲ ့ဖူးတကဲတို ့ဟာ လိုဏ္ဂူႀကီးတခုမွာ

ထဲ့ၿပီး ျမႇဳပ္ႏွံသၿဂၤ ိဳဟ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ လိုဏ္ဂူရွိတဲ ့ေတာင္ကို အခုထက္ထိ (ထိေမာ္ကလို) ဆိုတဲ့နာမည္နဲ ့ သထံုခရုိင္

ဘီးလင္းနယ္ အလူးႀကီးနဲ ့မနီးမေ၀းမွာရွိတယ္။

ေထာ္မဲပါးနဲ ့ ဖူးတကဲညီေနာင္၂ေယာက္ဟာ ဖခင္ႀကီးမွာတဲ့အတိုင္း ဖားစည္နဲ ့၀က္စြယ္ကိုခြဲယူၾကဘို ့ စကားေျပာတုန္း

ညီျဖစ္တဲ့ ဖူးတကဲဟာအေကာက္ႀကံၿပီး ဖားစည္၂လံုးကိုတိတ္တိတ္ယူကာ အဲဒီအရပ္ကေန ေတာင္ဖက္အရပ္ကို ထြက္

လာခဲ့တယ္။ ဖူးတကဲဟာ ဇြဲကပင္(ဖားအံနယ္)ကိုေရာက္တဲ့အခါ အဲဒီနယ္က ကရင္အမ်ဳိးသမီးတေယာက္နဲ ့ အိမ္ေထာင္

ၾကၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ေနတယ္။ အကိုျဖစ္တဲ့ေထာ္မဲပါးဟာ အေကာက္ႀကံတဲ့ညီအေပၚ အလြန္ေဒါသထြက္တဲ့အတြက္ အဲဒီအရပ္

မွာ မေနလိုေတာ့ဘဲ 'ထီးေဆေမ့ရြာ' (သဲပူေခ်ာင္း)ရဲ႕ေျမာက္ဖက္ သူ ့မိခင္ေနာ္သဒါေနတဲ့ရြာကို ၀က္စြယ္ ၂ေခ်ာင္းယူၿပီး

ထြက္သြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ေထာ္မဲပါးတို ့ရဲ႕မိခင္ ေနာ္သဒါတို ့အမ်ဳိး ေနထိုင္တဲ့အရပ္ကကရင္ေတြကို (မိုးထိပ္)

အမိမ်ဳိးကရင္လို ့ေခၚၾကၿပီး အဖဖူးေမာ္ေတာ္တို ့ေနထိုင္တဲ့ေတာင္ပိုင္းကရင္ေတြကို (ဖားထိပ္) အဖမ်ဳိးလို ့ေခၚၾကတယ္။

အမိမ်ဳိးကရင္ အဖမ်ဳိးကရင္အျဖစ္ တျခားနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးယူဆေျပာေနၾကတာလဲ ရွိေသးတယ္။ ပိုးကရင္ေတြကို အမိမ်ဳိး

(ေထာ္မဲပါးရဲ႕အမိဘက္ကအမ်ဳိး) လို ့ ေခၚၿပီး၊ စေကာကရင္ေတြကို အဖမ်ဳိးကရင္ ( ေထာ္မဲပါးရဲ႕အဖ ဖူးေမာ္ေတာ္ တိ

ဘက္က ကရင္မ်ဳိး) လို ့လဲ ယူဆၾကတယ္။ တခ်ဳိ ့ကလဲ ပိုးကရင္အမ်ဳိးသားတဦးဟာ ယိုးဒယားမင္းသမီးတပါးကို ခိုးယူ

ၿပီး တနသၤာရီနယ္ဘက္မွာ တိုင္းျပည္တည္ေထာင္ေနခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီကေပါက္ဖြားတဲ့အမ်ဳိးကို ယိုးဒယား မင္းသမီးကို

အစြဲျပဳၿပီး အမိကရင္မ်ဳိးလို ့ ေနာင္အခါ ပိုးကရင္ေတြကို ေခၚၾကတယ္လို ့လဲ မွတ္သားသူေတြရွိတယ္။

ဒီလို အမိမ်ဳိးေခၚတဲ့ ပိုးကရင္ေတြဟာ သူတို ့ အမ်ဳိးကိုအထိမ္းအမွတ္ျပဳၿပီး မြန္ေတြလို (ရုိက္ခေနာင္ကူ)ေခၚ ဆံတိုျဖတ္

ထားၾကတယ္။ ဦးစြန္းဖုတ္ ရိတ္ထားတာနဲ ့တူတယ္။ အခုထက္ထိကရင္ျပည္နယ္အခ်ဳိ ့ေဒသမွာ သက္ႀကီးပိုင္းက ဆံတို

ဦးစြန္းဖုတ္ ရိတ္ထားတာကို ေတြ ့ရတတ္ေသးတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္တခ်ဳိ ့ေဒသမွာ အထူးသျဖင့္ ဒူေ၀ရုိးရာကိုးကြယ္တဲ့

သူေတြကို (မိုးထိပ္) အမိမ်ဳိးလို ့ယူဆၿပီး၊ အျခားရုိးရာကိုးကြယ္တဲ့သူေတြကို (ဖားထိပ္) အဖမ်ဳိးလို ့ယူဆၾကသူေတြလဲ ရွိ

ေသးတယ္။ ဘာျပဳလို ့ ဒူေ၀ရုိးရာကိုးကြယ္သူေတြကို အမိမ်ဳိးလို ့ယူဆေခၚၾကသလဲဆိုယင္ ဒူေ၀ရုိးရာကိုးကြယ္တဲ့ အိမ္

ေထာင္စုမွာ အိမ္ေထာင္ရဲ ့ၾသဇာကို ဖခင္လုပ္သူက ဘယ္လိုမွခ်ယ္လွယ္ပိုင္ခြင့္မရွိ၊ မိခင္ကသာခ်ယ္လွယ္ရတယ္။ နတ္

စားတဲ့အခါအိမ္ေထာင္မွာ ေယာက်္ားမျပၫ့္စံုယင္ ကိစၥမရွိ ဒါေပမဲ့မိန္းမေတြ ခရီးလြန္ေနလို ့ မျပၫ့္စံုယင္သူတို ့ျပန္လာ

တဲ့အထိ ေစာင့္ၿပီးမွနတ္စားရတယ္။ တျခားရုိးရာကေယာက်္ားဟာ ဒူေ၀ရုိးရာကမိန္းမနဲ ့ အိမ္ေထာင္က်ယင္ ေယာက်္ား

ကိုယ္တိုင္က သူ ့နဂုိရုိးရာကိုယူႏုိင္ေပမဲ့ သားသမီးေတြဟာမိခင္ရဲ ႔ ဒူေ၀ရုိးရာကိုသာယူၾကရေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒူေ၀

ရုိးရာဟာ ျပန္ ့ႏံွ႔လြယ္ၿပီး အဲဒီရုိးရာ ကိုးကိုယ္တဲ့ကရင္ေတြကို အမိရုိးရာၾသဇာေညာင္းတာကိုအစြဲျပဳၿပီး အမိမ်ဳိး (မိုးထိပ္)

လို ့ေခၚၾကေၾကာင္း ယူဆသူေတြလဲရွိျပန္တယ္။

ေထာ္မဲပါးဟာ အမိျဖစ္တဲ့ ေနာ္သဒါရဲ ႔အမ်ဳိးရွိရာကိုမသြားခင္ ညီျဖစ္သူ ဖူးတကဲကို အေရးႀကီးတဲ့စကားတခြန္းကို ေျပာ

လိုက္ေသးတယ္။ အဲဒီစကားက . . .

“ ေအာထိ, ေအာထိ ေမးက, ေအာခါ, ေအာခါေမက ပြာေလးမိုထိပ္, ကဟားေက ” ဆိုတာျဖစ္တယ္။

အဓိပၸါယ္က “ ညီေမာင္ မင္းဟာတိုင္းျပည္နယ္ပယ္ကို အုပ္စိုးတဲ့အခါ ေကာင္းေကာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ရစ္ပါ ၊ ဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ

တိုင္းျပည္ကို ေကာင္းေကာင္းမအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ယင္ မိုးထိပ္(အမိမ်ဳိး)ဘက္က လူေတြလာၿပီးမင္းတိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္လိမ့္

မယ္” ရယ္လို ့ျဖစ္တယ္။ ဒီေနာက္ ေထာ္မဲပါးဟာ မိုးထိပ္ေတြေနတဲ့အရပ္ကို ၀က္စြယ္ေတြယူၿပီးထြက္သြားတယ္။ ဖူးတ

ကဲဟာ ဇြဲကပင္အရပ္မွာ တိုင္းျပည္တည္အုပ္စိုးရင္း သူ ့နဲ ့ပါလာတဲ့ဖားစည္ကိုတီးၿပီး အဲဒီေဒသနယ္တ၀ိုက္မွာ အလြန္

ၾသဇာႀကီးလာတယ္။ ေနာက္က်ေတာ့ ဖူးတကဲဟာ ဖားစည္ေတြေပ်ာက္မသြားေအာင္ဆိုၿပီး ဇြဲကပင္ေတာင္ရွိလုံၿခံဳတဲ့ေန

ရာ၀ွက္ထားလိုက္တယ္။ ဒီလို၀ွက္ထားလိုက္တာကစၿပီး ကေန ့ထက္ထိ ေရႊဖားစည္နဲ ့ေငြဖားစည္ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္ေန

ေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီဖားစည္ေတြရဲ ႔ အစြမ္းသတၱိဟာ အခုထက္ထိတန္ခိုးရွိလို ့ အဲဒီနယ္ကကရင္ေတြဟာ ေရာဂါထူ

တယ္၊ မိုးမမွန္ဘူးဆိုတဲ့ ကပ္ဆိုးေတြက်လာယင္ နားလည္တဲ့သူေတြကို ဖူးတကဲရဲ ႔ဖားစည္အေၾကာင္း ေျပာျပခိုင္းတာနဲ႔

ေဒသေအးခ်မ္းသာယာႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆယံုၾကည္ခဲ့ၾကတယ္။

အဲဒီေဒသမွာ ေရာဂါေတြထူလာတယ္ဆိုရင္ လူစုလူေဝးလုပ္ၿပီးေထာ္မဲပါးရဲ ႔၀က္စြယ္၊ ဖူးတကဲရဲ႕ဖားစည္ပံုျပင္ကို ေျပာ

ေလ့ရွိၾကတာဟာ ကေန႔ထက္ထိျဖစ္တယ္။ ကေန ့ထက္ထိ ဆိုတာ လူထုဦးလွက ဤစာအုပ္ကို ၁၉၆၆ ခု၊ၾသဂုတ္လမွာ

ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ . . .


လူထုဦးလွ၏ ကရင္ပံုျပင္မ်ား (စတုတၳြတြဲ) မွ ျပန္လည္တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။